BESLUIT
NMa - Mededingingswet
Besluit van de directeur-generaal van de Nederlandse
mededingingsautoriteit als bedoeld in artikel 37, eerste lid, van de Mededingingswet.
Nummer: 894 / Groenwoudt en Lekker & Laag
1. Op 2 juli 1998 heeft de directeur-generaal van de Nederlandse
mededingingsautoriteit een melding ontvangen waarin is medegedeeld dat Groenwoudt Beheer B.V., Lekker & Laag Tilburg B.V. en Lekker & Laag Onroerend Goed B.V. het voornemen hebben een concentratie als bedoeld in artikel 27 van de Mededingingswet aan te gaan. Van de melding is mededeling gedaan in Staatscourant 124 van 6 juli 1998. Naar aanleiding van de mededeling in de Staatscourant zijn geen zienswijzen van derden naar voren gebracht.
I. DE PARTIJEN
2. Groenwoudt Beheer B.V. (hierna: Groenwoudt) is een besloten vennootschap, opgericht naar Nederlands recht. Groenwoudt exploiteert supermarkten onder de naam Willem Groenwoudt en Nieuwe Weme in Nederland, slijterijen onder de naam Curio Slijterijen en Nieuwe Weme Slijterijen in Nederland, drogisterijen onder de naam Kruidvat in Nederland en België, Trekpleister in Nederland en Rossmann in Oost-Europa en parfumerieën onder de naam Ici Paris XL in Nederland en België. 3. Lekker & Laag Tilburg B.V. en Lekker & Laag Onroerend Goed B.V. (hierna samen: Lekker & Laag) zijn besloten vennootschappen, opgericht naar Nederlands recht. Alle aandelen in Lekker & Laag worden gehouden door Mego Holding Goirle B.V., waarvan alle aandelen gehouden worden door de heer en mevrouw Meurs. Lekker & Laag Onroerend Goed B.V. is slechts actief op het gebied van beheer van haar eigen panden. Lekker & Laag Tilburg B.V. heeft als statutair directeur Mego Holding Goirle B.V. Lekker & Laag exploiteert één supermarkt in Tilburg.
II. DE GEMELDE OPERATIE
4. Op grond van een "letter of intent" tussen Groenwoudt en Mego Holding Goirle B.V. d.d. 26 juni 1998, zal Groenwoudt alle uitstaande aandelen in Lekker & Laag overnemen van Mego Holding Goirle B.V.
III. TOEPASSELIJKHEID VAN HET CONCENTRATIETOEZICHT
6. Uit de bij de melding ter beschikking gestelde omzetgegevens blijkt dat de gemelde concentratie binnen het toepassingsbereik van de
Mededingingswet valt.
IV. BEOORDELING
A. Relevante markten Relevante productmarkten
7. Partijen zijn beiden actief in de detailhandel in dagelijkse
consumptiegoederen. Lekker & Laag is uitsluitend actief in de exploitatie van haar Lekker & Laag-supermarkt in Tilburg. Groenwoudt exploiteert supermarkten in Midden-, (Zuid)Oost- en Noord-Nederland middels haar Groenwoudt- en Nieuwe Weme-formules.
8. In het onderhavige geval kan, zoals in eerdere beschikkingen ten aanzien van de detailhandel in dagelijkse consumptiegoederen1, in het
midden gelaten worden of de markt afgebakend zou moeten worden in lijn met de beschikkingenpraktijk van de Europese Commissie of op basis van de indeling van het Centraal Bureau Levensmiddelen en het Centraal Bureau voor de Statistiek omdat de uiteindelijke beoordeling van de effecten van de concentratie hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punt 12). In het eerste geval zou de concentratie alleen effect hebben op de markt voor middelgrote en grote supermarkten met een oppervlakte van meer dan 400m2. In het tweede geval zou de concentratie effect hebben op de markt
voor supermarkten.
1zie bijvoorbeeld: zaak 811/Vendex Food Groep - De Boer Unigro, beschikking nr. NMa-811/21.b85 van 15 juli 1998
9. Gelet op het feit dat beide ondernemingen reeds direct of indirect dagelijkse consumptiegoederen inkopen via de Coöperatieve
Inkoopvereniging Superunie B.A. en gelet op de lage marktaandelen van beide ondernemingen op de detailhandelsmarkt (zie punt 12) is er geen reden om aan te nemen dat de concentratie leidt tot een significante vergroting van inkoopmacht. Derhalve blijft de inkoopmarkt verder buiten beschouwing.
10. Aangezien Groenwoudt eveneens slijterijen en drogisterijen exploiteert en Lekker & Laag in haar winkel een drogisterij en een slijterij heeft opgenomen bestaat er eveneens een overlap in activiteiten op het gebied van de detailhandel in slijterij-artikelen en de detailhandel in drogisterij-artikelen.
Relevante geografische markten
11. In het onderhavige geval kan, zoals in eerdere beschikkingen ten aanzien van de detailhandel in dagelijkse consumptiegoederen2, in het
midden gelaten worden of de relevante geografische markt landelijk dan wel lokaal is omdat de uiteindelijke beoordeling van de effecten van de concentratie hierdoor niet wordt beïnvloed (zie punten 12, 13 en 15). Een zelfde conclusie kan getrokken worden ten aanzien van de detailhandel in slijterij-artikelen en drogisterij-artikelen (zie punten 14 en 15).
2zie bijvoorbeeld: zaak 811/Vendex Food Groep - De Boer Unigro, beschikking nr. NMa-811/21.b85 van 15 juli 1998
12. Partijen hebben op basis van marktinformatie afkomstig van het onderzoeksbureau A.C. Nielsen3 aangegeven dat het landelijke
marktaandeel van Groenwoudt op de markt van supermarkten minder is dan 3% en dat van Lekker & Laag minder dan 0,5%. Na de overname ontstaat er een gezamenlijk landelijk marktaandeel van minder dan 4%. Daarmee zou Groenwoudt na grote concurrenten zoals Albert Heijn, Super De Boer, EDAH, C1000 en Aldi een bescheiden positie op de markt innemen.
3Marktaandelen in het supermarktkanaal, AC Nielsen, 1997
13. Als op lokale schaal wordt gekeken, ontstaat het volgende beeld. In Tilburg en omstreken zijn naast Lekker & Laag eveneens twee Willem Groenwoudt-supermarkten aanwezig. Het marktaandeel dat ontstaat na de concentratie blijft echter kleiner dan dat van marktleider Albert Heijn. Voorts zijn er in Tilburg nog diverse andere concurrerende supermarkten
aanwezig.
14. Het landelijke marktaandeel van Groenwoudt in de detailhandel in slijterij-artikelen zal als gevolg van de concentratie slechts zeer beperkt (minder dan 0,5%) toenemen. Op lokale schaal leidt de concentratie niet tot een optelling van marktaandelen. Het landelijke marktaandeel van
Groenwoudt in de detailhandel in drogisterij-artikelen zal als gevolg van de concentratie slechts zeer marginaal toenemen. Er is geen aanleiding om te veronderstellen dat de concentratie op lokale schaal leidt tot
mededingingsproblemen.
15. Gelet op het bovenstaande bestaat er, zowel indien in geografische zin sprake is van landelijke markten als van lokale markten, geen reden om aan te nemen dat de concentratie tot gevolg heeft dat op de
detailhandelsmarkten voor dagelijkse consumptiegoederen, slijterij-artikelen en drogisterij-artikelen economische machtsposities ontstaan of worden versterkt die tot gevolg hebben dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt
belemmerd.
V. NEVENRESTRICTIES
16. Naast de voorgenomen overdracht van de aandelen zijn partijen overeengekomen dat Mego Holding Goirle B.V. het management over Lekker & Laag en diverse andere Groenwoudt-vestigingen zal voeren. Partijen hebben daartoe een managementovereenkomst gesloten. In deze managementovereenkomst is de clausule als bedoeld onder punt 17 opgenomen. Partijen hebben aangegeven dat zij deze clausule als rechtstreeks verbonden en noodzakelijk voor de verwerzenlijking van de concentratie kwalificeren. De reden die partijen hiervoor geven is dat zij de concentratie niet slechts zien als de overname van één supermarkt, maar meer als de overname van een succesvolle supermarktformule inclusief de daaraan ten grondslag liggende know-how die vooral ligt bij het huidige management van Lekker & Laag (Mego Holding Goirle B.V.). Voorts hebben partijen aangegeven dat zij voornemens zijn de Lekker & Laag-formule te gaan gebruiken voor diverse andere supermarkten van
Groenwoudt. Deze intentie is volgens partijen mede de reden voor de door partijen gekozen reikwijdte van het non-concurrentiebeding.
17. Het non-concurrentiebeding zoals weergegeven in artikel 6 van de managementovereenkomst, bepaalt dat het aan Mego Holding Goirle B.V. en haar huidige en toekomstige directie en aandeelhouders niet is
toegestaan als [...] betrokken te zijn bij een supermarkt dan wel de
exploitatie daarvan, [....]* . Dit beding zal gelden voor de duur van de tussen
een verbod in voor Mego Holding Goirle B.V. en haar huidige en toekomstige directie en aandeelhouders om [...].
* vertrouwelijke gegevens, gewist voor publicatie
18. Met betrekking tot de vraag of genoemd non-concurrentiebeding een restrictie vormt die rechtstreeks verbonden is aan de concentratie en noodzakelijk is voor de verwezenlijking daarvan, dient in het onderhavige geval eerst te worden vastgesteld welke elementen van de transactie onderdeel zijn van de concentratie en welke elementen daar geen onderdeel van zijn. Naar het oordeel van de directeur-generaal kan de intentie die partijen hebben ten aanzien van het gebruik van de formule Lekker & Laag voor andere supermarkten dan de over te dragen Lekker & Laag-supermarkt geen onderdeel van de concentratie zijn. Daarvan uitgaande kan een concurrentiebeding dat zich mede richt op het beschermen van deze intentie tegen concurrerend handelen van de verkopende partij niet als rechtstreeks verbonden met de concentratie worden beschouwd.
19. Voorts kan met betrekking tot het non-concurrentiebeding het volgende worden opgemerkt. Ten eerste geldt het beding in beginsel voor de duur van de managementovereenkomst, [...]. Voorts beperkt de reikwijdte van het beding zich niet tot de huidige activiteiten van Lekker & Laag (het exploiteren van een supermarkt). Daarnaast beperkt het beding zich niet tot het geografische gebied waarop Lekker & Laag op dit moment actief is [...].
20. Op grond van het bovenstaande kan worden geconcludeerd dat de duur, het voorwerp en het geografische toepassingsgebied van het non-concurrentiebeding verder gaan dan wat redelijkerwijs nodig kan worden geacht voor de verwezenlijking van de concentratie.
21. Met betrekking tot het verbod [...] wordt opgemerkt dat ook deze clausule niet voldoet aan de voorwaarden, als bedoeld in artikel 10 van de Mededingingswet. Niet gesteld kan worden dat het verbod om [...] noodzakelijk en onlosmakelijk verbonden is aan de concentratie.
22. Op grond van het bovenstaande kunnen de onder punt 17 omschreven clausules, voorzover zij overeenkomsten vormen als bedoeld in artikel 6 van de Mededingingswet, naar het oordeel van de directeur-generaal niet geacht worden rechtstreeks verbonden te zijn aan de voorgenomen concentratie en noodzakelijk te zijn voor de verwezenlijking daarvan.
VI. CONCLUSIE
23. Na onderzoek van deze melding, is de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit tot de slotsom gekomen dat de gemelde operatie binnen de werkingssfeer van het in hoofdstuk 5 van de Mededingingswet geregelde concentratietoezicht valt. Hij heeft geen reden om aan te nemen dat als gevolg van die concentratie een economische machtspositie kan ontstaan of worden versterkt die tot gevolg heeft dat een daadwerkelijke mededinging op de Nederlandse markt of een deel daarvan op significante wijze wordt belemmerd.
24. Gelet op het bovenstaande deelt de directeur-generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit mede dat voor het tot stand brengen van de concentratie waarop de melding betrekking heeft geen vergunning is vereist.
Datum: 30 juli 1998
w.g. A.W. Kistdirecteur
Generaal van de Nederlandse mededingingsautoriteit
Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de arrondissementsrechtbank te Rotterdam, sector bestuursrecht, Postbus 50951, 3007 BM, Rotterdam.
terug
