Vraag nr. 27
van 31 oktober 2002
van mevrouw INGRID VAN KESSEL
Gezondheidsdoelstellingen – Zuivelproducten Uit een recente studie blijkt dat jonge volwassenen die meer zuivelproducten zoals melk, k a a s, y o g h u r t g e b r u i k e n , mogelijk minder kans lopen om zwaar-lijvig te worden en om het insulineresistentiesyn-droom (IRS) te ontwikkelen, wat op zijn beurt een sleutelrisicofactor vormt voor type 2-diabetes en hartziekten.
Mogelijk heeft het iets te maken met bestanddelen van de melkproducten zoals calcium, m a g n e s i u m en kalium. De vorsers wijzen verder op het feit dat de afname van het verbruik van zuivelproducten tijdens de jongste decennia, dat bij jongeren ge-paard ging met een verhoging van het verbruik van frisdranken en snacks, een belangrijke rol zou kun-nen spelen bij de sterke toename van zwaarlijvig-heid.
Gezonde voeding is een van de gezondheidsdoel-stellingen die de Vlaamse regering heeft vastge-s t e l d . Ook in het kader van de actie "Vinnig V l a a n-deren" heeft de minister een promotiecampagne aangekondigd voor het voorjaar 2003.
Graag verneem ik de stand van zaken van de uit-werking en implementatie van deze doelstelling in het werkveld, en welk belang het geregelde ge-bruik van zuivelproducten daarbij inneemt.
Antwoord
De vraag omtrent de gezondheidsdoelstelling en zuivelproducten is tweeledig :
1) Het belang van zuivelproducten in een gezonde voeding en de relatie tot de gezondheidsdoel-stelling voeding ;
2) De stand van zaken van de uitwerking en imple-mentatie van de gezondheidsdoelstelling voe-ding.
1. Het belang van zuivelproducten in een gezonde voeding en de relatie tot de gezondheidsdoel-stelling "voeding"
E v e n w i chtig eten en regelmatig bewegen z i j n twee zeer belangrijke factoren ter preventie van o v e r g e w i c h t , diabetes type 2 en hart- en vaat-z i e k t e n . Daarenboven helpt dit om een goed
ge-wicht te behouden of om af te vallen wanneer dit aangewezen is.
Evenwichtig eten betekent zorgen voor een evenwichtige samenstelling in de voeding en een correcte hoeveelheid voedsel, op basis van de hoeveelheid energie die men verbruikt. Wi e te veel energie inneemt ten opzichte van zijn energieverbruik zal immers in gewicht toene-men.
De g e zondheidsdoelstelling rond voeding v e r-wijst naar twee belangrijke fouten in het voe-dingsgedrag van de gemiddelde V l a m i n g, m e t name de consumptie van een te grote hoeveel-heid vet en een te kleine hoeveelhoeveel-heid voedings-v e z e l s. Hieruit voedings-volgen de aanbevoedings-velingen om minder vet en meer voedingsvezels in te nemen. Deze aanbevelingen passen in een brede bena-dering van gezonde voeding. Meer vezels eten wil zeggen: meer groenten, f r u i t , a a r d a p p e l e n , brood en peulvruchten. Vetten komen in bijna al onze voedingsmiddelen voor en hierin een goede keuze maken is belangrijk. M e l k p r o d u c-ten maken deel uit van een evenwichtige voe-d i n g. Volle melk en provoe-ducten zoals kaas bevat-ten vrij veel vet. Volle melk is een must voor kinderen onder de vier jaar, omdat ze relatief meer vetten nodig hebben. Op latere leeftijd is het beter om halfvolle melk te drinken en ma-gere kaas te eten. Zo niet kan de inname van vetten te hoog oplopen. Melk en kaas zijn uiter-aard niet de enige vetbronnen in onze voeding. Vet levert energie en te veel energie innemen leidt tot overgewicht. Het is belangrijk om con-sumenten vaardigheden aan te leren zodat zij producten kunnen kiezen met een lager vetge-h a l t e. Dit kan bijvoorbeeld gerealiseerd worden door de aanbeveling bekend te maken dat half-volle melk vanaf vier jaar de voorkeur heeft in plaats van volle melk. Al deze aspecten zijn een onderdeel van gezondheidsbevordering.
melk) of eet bruin brood (bevat meer voedings-vezels dan wit brood).
M e l k p r o d u c t e n maken net zoals brood, g r o e n-t e n , f r u i n-t , wan-ter en andere producn-ten een heel belangrijk deel uit van onze dagelijkse voeding. Melk levert immers calcium en vitamines van de B-g r o e p. Halfvolle en volle producten leveren ons ook vetoplosbare vitamines. Calcium is een essentiële voedingsstof die bijdraagt tot het be-houd en onderbe-houd van sterke botten. Dit is onder meer belangrijk in het kader van de pre-ventie van botontkalking in het algemeen en heupfracturen bij ouderen in het bijzonder. Melkproducten zijn bijgevolg essentieel in een gezonde voeding en dit vanaf de geboorte. D e aanbevolen hoeveelheid per dag verschilt per l e e f t i j d s g r o e p. Jongeren en ouderen hebben meer calcium nodig dan volwassenen en aan hen wordt dan ook aangeraden een glaasje melk per dag meer te drinken.
2. Stand van zaken van de uitwerking en imple-mentatie van de gezondheidsdoelstelling voe-ding
Het bevorderen van een gezonde voeding ver-onderstelt een ingrijpen op een complex geheel van factoren. Er is dus nood aan een c o m b i n a t i e van interventies. Acties op vlak van voeding moeten continu plaatsvinden en elkaar verster-k e n . Gezondheidsbevordering moet mensen naast kennis ook vaardigheden bijbrengen, zodat gezonde voedingskeuzes kunnen gemaakt worden.
Enkele concrete voorbeelden uit het werkveld van de loco-regionale gezondheidsnetwerken of LOGO's en organisaties werkzaam omtrent voeding zijn :
– het door de LOGO's implementeren van winkeloefeningen : mensen leren het etiket lezen met betrekking tot vetten en voedings-vezels en worden bewust van hun eigen voe-dingsgewoonten ;
– mensen leren een magere kaas herkennen in de supermarkt ;
– het organiseren van vormingen voor s o c i o-culturele organisaties, scholen enzo-voort ;
– het uitwerken van didactische materialen ;
– het opzetten van projecten rond gezonde voeding naar kansarmen ;
– het opzetten van acties omtrent gezond ont-bijt en"gezonde" tussendoortjes ;
– het ondersteunen van scholen, b e d r i j v e n ,d i e iets willen opzetten omtrent gezonde voe-ding (vb. fruitproject of project gezonde toog) ;
Het Vlaams Instituut voor Gezondheidspromo-tie ondersteunt en begeleidt de LOGO's bij het voorbereiden en implementeren van deze initia-tieven.
