Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(1)

Bernhard van Meurs

bron

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske. De Katholieke Illustratie, Den Bosch z.j. [1894]

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/meur003krie01_01/colofon.htm

© 2009 dbnl

(2)

Aan Nicolaas Beets. I. Op zijn tachtigsten verjaardag. (Met acht Betuwsche dichtjes.)

‘Nog tien jaren nog twintig (of vraag ik te veel?)’ 1869.

't Was as nie te veul gevraogd, o neen!

Vraog nòg maor t i e n , wês nie verlegen, Ge bint de liev'ling van Gods zegen;

En vraog d i e ook veur mien meteen, Dan stuur 'k oe, aon 'en snoer geregen, Weer dichtjes toe, gen a c h t maor n e g e n ,

Veur iellek tiental jaoren één.

13 September 1894.

(3)

II. Opdracht.

'k Bin, waorde Vriend, volstrekt nie bang, Dâ 't nul op mien rekest zal geven:

Mien z e s d e kruuske is pas ien gang, Oew n e g e n d e kan 'k best beleven;

Maor tien jaor wachten duurt wâ lang!

'k Wuns tussentieds oe op te draogen Mien K RIEKSKE . Al steet 'et laog ien rang, Zien krieken mocht oe toch behaogen.

Neem de Opdracht aon (tel nie den zang!) As bluumke van mien liefde en dank.

5 Mei 1895.

BERNARD VAN MEURS .

Dankbare aanvaarding.

In de hand van God almachtig Is onze adem, waarde Vrind!

't Zij we zestig zijn of tachtig Of een pasgeboren kind.

Wat Zijn goedheid nog ons beiden Toegedacht heeft of bescheiden,

Wie zal 't zeggen?...D i t staat vast:

't Voegt, op 't hellend pad, geen grijzen, 't Vriendlijk bloempjen af te wijzen,

Dat hem voor de voeten wast.

6 Mei 1895.

NICOLAAS BEETS .

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(4)

‘Kriekende kriekske.’

Ik heurde ien 'et boschje de nachtegaol slaon, De leuwrik umhoog tierelieren -

En 'k zei tot mien Zangster: zeg, durfde die aon?...

‘Nee! (zei ze) dâ durf 'k nie prebieren;

Maor luuster, hoe 't krieksken ien 't weiland kriekriekt!

Kiek, dâ's 'en gezang waor 'et miene op geliekt.’ - Allo! (zei ik) zing dan zoo'n deuntje, maor fiks!

Een kriekende krieksken is beter as niks.

Bleek vliendertje.

Bij 't muurke, waor de druufkes hangen, Daor speult, met bleekheid op de wangen

En flonkerieng ien 't donker oog,

Mien jungske; 't gooit zien petje umhoog Um 't witte vliendertje op te vangen.

'k Stao naor dâ kienderspul te turen, En zie 't zoo graog en toch zoo nooi...

Ocherm! 'et zal nie lang meer duren:

Went ook de dood duut gooi op gooi - Bleek vliendertje wordt gauw zien prooi.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(5)

Het urgel.

Heur ik 'en urgel ien de vert', Dan word ik triestig ien mien hart

En zou wel willen schreien;

Nie, dâ mien dan weemuujig heugt Vervlogen jeugd of karmisvreugd,

Och nee, gen een van beien.

Maor aon 'en toeval denk ik dan:

Te starven lei mien braove man, Ik zat bij 't bed te schreien - Krek speulde 'en urgel veur de deur Waorbij 'en meiske zong - ik heur:

‘Ach! 't duut zoo wee te scheien!’

Moederziel alleen.

Moederziel alleen ien 't huuske, Leest ze bij 'et groote licht

(Kumt al gauw heur achtste kruuske, Scharp, Goddank! blieft nog 't gezicht) Leest ze ien 't Evangelieboek

Zonder bril nog even kloek.

Wâ ze leest? Ze leest de naomen En de daotums, dag en jaor, Van heur kienders, toen ze kwaomen,

Trouwden, stierven - allegaor;

Ook den daotum, naom en van Van heur braoven zaolgen man.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(6)

Ielke naom deur haor gelezen Brengt 'en leven veur den geest, Dâ zoo dierbaor haor veurdezen

As heur leven is geweest;

Ielke daotum wekt ien 't hart De ouwe moedervreugd en -smart.

En dan wordt ze diep bewogen:

Allen ziet ze veur zich staon, Allen schouwt ze weer ien de oogen,

Allen sprêkt ze vriendlik aon. - Starft ook alles um haor heen, Een moeder-ziel is nooit alleen!

Ien den timmermanswinkel.

Hie kwiem den winkel ien En zei met diepe smart:

‘Dâ wark neem ik op mien, Daartoe drieft mien 'et hart.’ - Hie zaogt en schaoft 'en plank...

Maor kriegt 'et gauw te kwaod, En leunend op de bank

Verbergt ie zien gelaot.

‘“Och, baos, lao mien 'et doen:

Dat is gen wark veur ou!”’ - Zien knecht bewarkte toen

De doodkist veur de vrouw.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(7)

Doodeenvoudig.

‘Een goeje vrouw, 'n gelukkig lot.’

Zoo'n spreuk kan 'k nie verdraogen:

Een ‘zegen’ nuum ik haor, dien God Graog schenkt aon wie 'r um vraogen.

‘Die wil ik, Heer! toe gêf mien d i e !’

Zóó heb ik nooit gebejen;

Maor wel: ‘Heer, kiezen duu ik nie;

Kies Gij, en 'k bin tevrejen!’

Zoo bad ik thuus en ien de kark, Afwachtende Zien zegen.

't Goeng doodeenvoudig ien z'n wark Hoe ikke 'm heb gekregen.

Ons derp bezat 'en half dozien Die mien wel zouën lieken;

Ze waoren braof en hups en fien, Daaronder was ook Mieken.

Op Pienksterdag loop 'k haor veurbij:

We doen niks meer as groeten;

Maor ik kiek um, zoo duut ook zij.

Dâ was ons erste ontmoeten.

'k Ontmoet haor weer dien eigen dag:

We groeten van 's gelieken;

Maar ielk van ons schiet ien den lach En durft niet um te kieken.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(8)

'k Ontmoet dienzelfden dag haor weer:

We groeten - lachen - kleuren.

Ik dacht: dat is de d a r d e keer, Nou mot 'et maor gebeuren!

Gebeurd is 't al 'en heelen tied Dâ 'k Mieken heb gekregen;

En siends gevuul ik nog gen spiet, Maor dank God veur Zien zegen.

Een kaole uutvlucht.

Och, as 'k 'en uurtje of wat Aon 't lief twee vleugels had,

'k Vloog deur de locht:

Brocht ou mien komplement, Dee ou 'en koek present

Expres gekocht.

En bij 'en sneetje er van Dronk ik één glêske dan,

(Misschien wel twee) Met allen - maog en vrind - Umdâ ge jaorig bint,

Op oew santee.

Gen vleugels hê 'k aon 't lief, Dus, jaorig Antje 'k blief

Maor stilkes thuus, Stuur ou dit briefke alleen, Traktier mienzelf meteen

Op koek. - Adjuus!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(9)

Ien 't schoftuur.

'k Lei ien de wei, zoo lang as 'k was:

De kriekskes kriekten ien 'et gras - Meer heurde ik niet. Ik oogde umhoog, Ien 't lichtblauw van den hemelboog, Een drievend wulkske nao, dâ net Geleek 'en helder donzig bed.

't Was of ik veur alle euwigheid Zacht op dâ bed wier neergeleid;

Wâ 'k verders droomde, weet ik niet,

Maor 'k heurde 'en schrauw: ‘Stao op, 't is tied!’

'k Wier wakker van den schrik: mien docht 'k Viel as 'en baksteen uut de locht.

Nao de pret.

Wâ 'n kattrig, leeg gevuul van binnen!

Stram ien de been,' ien 't heufd zoo loom.

Brr! gure wiend en regen zwiepen De dorre blaojer van de boom'.

Was 'k ook 'en boom, 'k begos nou slaopend Den langen, saojen wienterdroom.

Gen mins te zien! - Jao toch, 'en bidder Die weer 'en dooje maokt bekend.

Eergiestren was 't nog volop karmis, Vol pret ien harberg, kraom en tent...

Nou alles leeg - en 't leegst van alles Mien portmenei: gen halve cent!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(10)

Geliekerwies.

Geliekerwies twee glêskes saomenklinken En veur den ploeg twee bleskes saomengaon, En ien oew heufd twee mooie eugskes blinken En op oew wang' twee rooje reuskes staon:

Geliekerwies zou 't lukken as we saomen,

Zoo hê 'k gedacht, de reis deur 't leven naomen.’ -

‘“'t Is casjeweel! ik heb (zoo zeit ze en lacht) Geliekerwies, maor nie zoo mooi, gedacht.

Gij ook nie, jong! Gij leerde 'en vers van buuten:

Het spiet me wel, nou mag 'k nog nie besluuten.

Kom mergen weer, sprêk dan de taol van 't hart, Maor veur de vuust, en - stottrend veur mien part!”’

Een huweliks-attest.

Jan wou 'en wiefken en Grietjen 'en man;

Braofheid dâ kwiem er zoo nauw niet op ân:

Jan nam dus Grietjen en Grietjen nam Jan. - Paortje maokt praotje: Wâ zegde er wel van?

‘Kribbekat staolt nie bij Kiek-ien-de-kan!

Anders, 'k mot zeggen, 'en heel aorig span.’ - Heur nou is efkes naor 't huwliks-attest:

't Goeng al ien de erste zes weken nie best, 't Wittebrood hêt toen geducht uutgegest;

Siends - nou tien jaor is 't - gen twist meer gewêst!

‘Hoe is 't Gods meuglik?’ - Stil, best kumt 'et lest:

H i e r aojemt Grietjen, maor Jan ien de W e s t !

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(11)

Um vredes wil.

Ik had aon haor 'en beste vrouw, Het puuk van 'en boerin Met zenuwen as kaobeltouw

En zonder eigenzin.

Soms viel er wel 'en kiebling veur, Zoo as dâ meer geschiedt,

Dan was ze 'en d a g uut haor humeur, Maor langer duurde 't niet.

Toen kreeg ze soms 'en kwaoje bui Die duurde 'en heele w e e k ; En lest was ze um 'en haoverklap

Een heele m a o n d van streek.

Ik docht: nou wordt 'et meer as tied, Went anders nêmt ze 'en j a o r ! En ikke naor den dokter toe

Um medecien veur haor.

De dokter zei: ‘Gao zitten, man!’

En dee mien vraog op vraog,

Beveurbeild: ‘Hêt ze 'en goed humeur?’

En: ‘Hêt ze 'en goeje maog?’ - Ik zei: Heur maog is opperbest,

Ze eet 's middags wel veur vier;

Maor, dokter, as ik 't zeggen mag, 't Humeur dâ deugt gen zier.

Ik kik - dan spuugt ze vuur en vlam;

En, onder ons gezeid,

Ze wordt zoo schraol as bot en vel Van puur kwaodaordigheid -

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(12)

‘Begrepen!’ zei de dokter toen,

‘Nou luuster goed naor mien:

De vrouw is, wâ men nuumt nerveus;

Ou geef 'k deez medecien:

‘Gij laot ien alles haor begaon En doen al wâ ze wil;

Sprêk haor nooit tegen; keur 't nooit af Wâ ze uutvoert ien heur gril.

Houw dâ goed vol! dan wordt 'et mins Weer dik en vet en wel.

Kalmierend warkt die medecien Op ielk nerveus gestel!’ -

'k Zei: Dank oe, dokter! Maor ik docht:

Dat is 'en raor geval:

M i e n gêft ie wat - en 'k bin nie ziek - H a o r gêft ie niemendal.

Toch hê 'k die medecien gebruukt Trouw ielken dag van 't jaor;

Ze kostte wel gen halve cent, Maor viel m'alevel zwaor.

En de uutkomst? Faoliekant, verdreid!

Zij dik en vet en wel;

Maor ik van puur zachtaordigheid Zoo schraol als bot en vel.

Zij houwt zich jufferziek, nerveus, En volgt toezoers heur gril;

Ik laot mien leien bij den neus Deur haor - um vredes wil!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(13)

Grootvao's verjaordag.

‘Grootvao is jaorig! Hoerao, hoerao!

Lang zal ie leven ien gloriao!’ -

Maoken de blaog' 'et vandaog niet te bont, Zingend te springen de kaomer ien 't rond?

Toch nie! went grootvao duut zelvers 'en sprong T'rug ien zien leven: hie vuult zich weer jong, Lacht dat ie schaotert, hêt pret ien de pret, Gooit bij 't ‘hoerao!’ naor den zolder zien pet. - Iellek kiend dankt ie, dâ mooi hum bestak:

Piet veur de piep en de deus met tabak;

Jan veur den heilwuns, geschreven met zwier, Zonder den Meister, op sierlik pampier;

Mie veur de pluummuts, deur haor, as ze zeit, Eiges op school bij de Zusters gebreid. - Jao! hie hêt schik, went hie haolt met 'en lach De ouwe harmoniekao weer veur den dag.

Klappende henjes begroeten 't masjien;

't Giegelt en fluustert: nou zulde is wâ zien!

Gauw alle stoelen en taofel aon kant! - Grootvao ransjiert kleine Mie bij de hand Tegen zich over, Jan hier, en Piet daor:

‘Ielk van ons vieren beteikent 'en paor;

Nou zâ 'k prebieren of ik, ouwe man, 't Kunstje van 't dansen op karmis nog kan.’

Stil! daor begint de muziek. Akkuraot

Speult, zingt en springt ie, geliek op de maot:

‘An plas!

Flink ien de pas:

Eén twee drie - Piet Jan Mie Piet Jan Mie - Eén twee drie Mie Jan Piet - Wiede wiede wiet!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(14)

Nou veur Piet - Balansee!

En veur Jan - Avan dee!

En veur Mie - Kavaljee!

Een twee!

Nou veur Piet en veur Jan An avan!

En veur Jan en veur Piet La visiet!

En veur Mie Vies a vie!

Nou veur Piet en veur Mie en veur Jan Balansee! An avan!

En veur Jan en veur Piet en veur Mie Avan dee! Vies a vie!

En veur Mie en veur Jan en veur Piet Sjorslewiet!’

Ien den leunstoel viel grootvao kortaojemig neer, Ook de kienders die kosten van 't lachen nie meer.

Grootmoe's wiegelied.

Slaop, slaop, slaop, Kleine zuute knaop!

't Is oew beste levenstied:

Zurg versteurt oew slaop nog niet;

Van gen zurgen weet men af Ien de wieg en 't graf.

Slaop, slaop, slaop, Kleine zuute knaop!

Zuutjes aon gao 'k uut den tied En beleef oew zurgen niet.

Leg mien langen weg ook af Van de wieg tot 't graf!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(15)

Slaop, slaop, slaop, Kleine zuute knaop!

Maor, al gao ik uut den tied, Zurgloos blief ik Boven niet:

'k Bid daor zegen veur oe af Van de wieg tot 't graf.

De aovendgloed.

'k Zit ien 'et zomerhuuske alleen, En kiek naor d' aovendgloed;

Een stille vree straolt um mien heen En diep ien mien gemoed;

't Is net of 'k ien ons karkske zit En tot 'et Kiendje op karstmis bid.

Mien geest denkt aon den stillen dood, En dwaolt naor mennig graf

Umstraold ook van 'et aovendrood, En vraogt zich triestig af:

Hedde ooit veurheer deur daod of woord Ien hun gemoed den vree gestoord?...

Dan denk ik aon mien lieven weer, Die 't aovendrood nog zien:

Nou, vuul ik, houw 'k van hen veul meer!..

Hê 'k ze ooit bedroefd misschien, Veurtaon bestraol ik ze ien 't gemoed Met stille vree, as de aovendgloed.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(16)

Op 'et karkhof.

Hieronder leit de braove ziel Die mien te vruug ontviel.

Mien kienders, haor veuruut gegaon, Die trokken moeder aon.

Ze vraogen hoe 't met vaoder geet En klaogen um mien leed, Dâ 'k nou op aorde allinnig bin -

God, zou 'et meuglik zin?...

Ik luuster scharp, met de oog' vol traon' Of 'k soms iets kan verstaon.

Ik roep. Gen woord, hoe lang 'k ook wacht;

De doojen fluustren zacht. - Dan kum ik thuus, waor alles treurt,

Wâ haor nie ziet of heurt.

De dieren kieken triest en schouw:

Waor blieft de goeje vrouw?

De bluumkes vraogen kwienend mien Haor lieve zonneschien.

Ach, erme schepsels, 't valt ons zwaor...

Kum, troosten wij mekaor!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(17)

Het fotegrafietje.

We lieten ons saom, met ons vieren, Mien man, de twee kienders en ik, Veur de aorigheid fotegrafieren.

Wâ hadden de kleintjes 'en schik!

Blij zaogen we 't fotegrafietje, Ik docht: mien geluk is toch groot!

Op de knie van heur vaoder zat Mietje, Daorneven ons jungske op mien schoot.

Allen spraoken van 't sprekend gelieken, En ze vonden 'et groepje zoo lief. - Nao 'en verrel jaors kwiem er een kieken

Onverwacht, ien den nacht as 'en dief:

En hie greep naor 'et fotegrafietje, En hie scheurde de helft er van af...

Ach! nou liggen en vaoder en Mietje Naost mekaor ien 'et eigenste graf!

Ien de naojaorsdaegen.

Ik dorst kordaot mien eigen vraogen:

Gesteld, oew uurtje hêt geslaogen, Zou 't starven ou dan nie mishaogen?...

'k Zei: ‘Nee!’ - 't Was ien de naojaorsdagen.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(18)

Twee fluusteraors.

Twee boomen staon midden op 't karkhof, Die - stêkt er 'en wiendvlaog op - Mekaore heel staotig begroeten

En naodren met buugenden top.

Ze fluustren en luustren bij beurten En knikken dâ ze alles verstaon, En schudden de rietslende blaojer, As griept hun 'en siddering aon.

Druk hebben ze 't over de doojen En over begraoven. - Misschien

Verwachten ze ien 't kort weer 'en liekstoet En fluustren ze nou over mien.

Boem! Boem!

De kist is ien de kuul gezakt - Boem!

Een schup met eerd er op gesmakt - Boem!

Gen preek op riekdom, liefde en roem Leert mien zoo veul as dâ: boem! boem!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(19)

Afscheidslied.

Ik ken 'en heel lief bluumke, Dâ zich ien 't gruun verschuult En op 'en eenzaom plekske

Zich 't beste thuus gevuult.

Ge vraogt mien, hoe dâ bluumke hiet?

Dâ zeg 'k nog niet!

Blauwkleurig zin de blaodjes En 't eugsken is van goud, Dâ zedig en weemuujig

Naor 't blauw des hemels schouwt.

Waorum 'et zóó naor boven ziet?

Dâ zeit 'et niet!

Het bluuit ook ien ons harte Bevochtigd deur 'en dauw, As daor 'et liedje neuriet

Van liefde, dank en trouw, Waorbij 'et oog vol traonen schiet:

‘Vergeet mien niet!’

Vergeet-mien-niet, zoo nuumt zich Dâ bluumke ien de natuur, Zoo spreekt 'et ook hierbinnen

Ien 't droevig afscheidsuur.

ij 't lest ‘adjuus!’ dat ik oe bied:

Vergeet mien niet!

Adjuus! Maor of we scheien, We blieven niet alleen:

We kommen ien gedachten

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(20)

Nog daogeliks bijeen, Verzetten zóó ons stil verdriet:

Vergeet mien niet!

We houwen, as 'et bluumke, Het oog umhoog gericht, En bidden veur mekaore

Um sterkte, troost en licht.

De scheiing duurt maor korten tied:

Vergeet mien niet!

We schouwen ens daorboven Mekaor ien de oogen weer - Die straolen dan van vreugde

En schreien dan nie meer;

Daor klinkt nie meer 'et afscheidslied:

‘Vergeet mien niet!’

Een vraog op karstmis.

'k Zou zoo graog is willen weten, Waorum toch bij nacht en kou 't Kiendje, ellendig en vergeten,

Ien 'en kribke liggen wou:

Beekje, gij die kabblend, hipplend Langs en deur de velden zwiert;

Veugeltje, dâ fladdrend, tripplend Al oew deuntjes kwienkeliert;

Wiendje, gij die 't gruune tekske As 'en snaortje trillen laot;

Lemmeke, dat uut oew bekske Weeklaogt met 'en zacht geblaot;

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(21)

Herderinnekes en knaopkes, Die, wâ de Engel hêt gemeld En oew oog zag, aon oew schaopkes

Met 'en vroolik hart vertelt;

Engeltjes, deur God den Vaoder Ien den dienst van 't Kiend besteed:

Zekers, van oe al te gaoder Is er één wel die 'et weet...

Graog zou ik ook willen weten, Waorum toch bij nacht en kou 't Kiendje, ellendig en vergeten,

Ien 'en kribke liggen wou.

Zoo 'k die vraog oe veur dorst leggen, Kiendje, wâ zou 't antwoord zin Wâ zoude anders kunnen zeggen

Dan: ‘Umdâ 'k de Liefde bin’ -?

Harfstgevuul.

Ach, de locht is zoo vocht en zoo duuster!

Deur de blaoi' geet 'en rietslend gefluuster, Deur de takken 'en klaogend geluud.

Al de veugels zin, triest en verschrokken, Uut die naorigheid haostig vertrokken

Naor 'et vroolike licht van 'et Zuud.

Ook mien ziel vuult 'en trek, as de veugels, Naor 'et betere en slaot met de vleugels,

Maor ze kan nog heur kooitje niet uut.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(22)

Harfstdraojer.

As de gele dorre blaojer

Bibbrend vallen van de boomen, Doen de witte naojaorsdraojer Mien weer van 'et veurjaor droomen.

'k Droom - as ze over 't weiland zweven - Dâ daorvan de tooverfeejen

's Wienters 't witte bruudskleed weven, Um de lente er mee te kleejen.

De harfst en de lent.

De Harfst klaogde aon de Lent':

Nooit is 'en mins content, Ik gaf hum wat ie hebben wou, En nou verlangt ie weer naor ou. -

‘Och, (zei de Lent') dâ 's hier zien lot:

Hoop duut hum leven, nie 't genot!’ -

Een zestiger.

Ge lacht um mien verjaordag, vrind, En vraogt: ‘Zeg, binde zestig?’ - Mien antwoord is: Jao, bestig!

Verlang maor dâ ge 't ook ens bint.

Die nie graog leeft zoo lang ie kan, Hum vraog ik: binde zestig, man?

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(23)

Ien gen daogen viel 'et veur.

Ien gen daogen viel 'et veur:

Moeder deunt 'en liedje - heur!

Vaoder hêt zien wienterpet Lustig op één oor gezet;

Poeske spartelt deur 'et huus, Krek of 't scharrelt met 'en muus;

Fikkie kwiespelt met geblaf;

Pietje springt en zingt zich af;

En wij kienders doen zoo mal, Lachen um 'en niemendal. - Niemand zeit waorum dat is;

Raoide er naor, dan raoide mis, Ook al raoide duuzend keer:

't Is um 't mooie lenteweer!

Een tegenvallertje.

Nooit knikte ze vriendlik mien toe over dag, Wel dee ze dâ 's nachts ien mien droom.

Hao! eindelik kreeg ik 'en groet met 'en lach - Hoe gruunden de blaoi' aon de boom'!

De karmis kwiem aon, en ik docht: nou veuruut!

Heur ‘jao’ hâ 'k al beet ien mien droom.

Ik dee 'et verzuuk...Harrejennig 't was fuut - Hoe geelden de blaoi' aon de boom'!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(24)

Toen zag ik haor wandlen aon d' erm van 'en jong, Dâ hielp mien veurgoed uut den droom.

't Was krek of 'en harfstkou mien lejen deurdrong - Hoe vielen de blaoi' van de boom'!

Een minsenhart duut soms zoo raor!

'k Heb iets ien mien wâ 'k nie verklaor:

Ik wil 'en ding vandaog Dolgraog;

En hê 'k 'et, dan zal binnen 't jaor Dâ ding zoo zuutjes aon Mien hart gaon tegenstaon.

Een minsenhart duut soms zoo raor!

Ens wou 'k dolgraog 'en vlukske haor - Te zeggen hoef ik nie

Van wie -

Zij gaf 'et mien; ik lei 't, zoo waor, Op 't hart. Was dâ nie gek, Zoo'n ding hier op die plek?...

Een minsenhart duut soms zoo raor!

Maor kiek! 'en half jaor zin we 'en paor, En 't vlukske leit verbrand

Op 't land.

Ien de aovendpap viend ik van haor Één haor...ik brom: ‘foei wief!’

En 't hart dreit m'um ien 't lief.

Een minsenhart duut soms zoo raor!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(25)

De slimme meister.

Dâ Meister kienders kan bekwaomen Ien 't A-B-C,

Geleerder is dan we alle saomen - Ik zeg nie: nee!

Maor dat ie ielk van onze boeren Te slim af is,

Niet ielk hum ien de kaort' kan loeren - Dâ hedde mis!

Ik zal 't oe deur 'n geval bewiezen, Gebeurd ien 't kort;

Ge meugt 'r um lachen naor verkiezen, Maor zeg 't nie vort!

Went wat ik weet, is ien vertrouwen Aon mien gezeid,

En niemand weet 'et as zien vrouw - en Pastoor zien meid.

De Meister dan was aon 't verklaoren Van...'t spelt met A,

Waorheer de landverhuuzers vaoren...

America!

Dâ land, waor niks as negers wônden, Zoo as ie zei,

Had zeekre Clumbus uutgevonden.

Met 'n kiepenei.

‘Dâ kunstje (zei ie) leer 'k oe, kienders, Ien ielk geval.

Ik maok oe mergen wereldvienders Veur niemendal;

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(26)

Maor ielk mot thuus 'en eitje vraogen Heel vers en gaof,

't Veurzichtig mee naor school toe draogen, Dan binde braof!’

De kienders brochten met verbaozen Die bodschap mee.

Ielk kreeg één ei - 't was tegen Paosen - En enklen twee. -

De Meister butste en deed één eitje Toen rechtop staon.

En daormee was 'et aorigheidje Ook afgedaon.

Hie liet zien vrouw al de andre pakken.

Hoe slim, nie waor!

‘Ge mot m' al vast 'en struufke bakken!’

Verzocht ie haor.

Jaowel, hie zou er niet aon ruuken, Went - 't is wel kras! -

Ze kos gen enkel ei gebruuken, Zoo vuul as 't was.

Aon en ouwen vriend.

't Wordt zoo eenzaom ien mien hart!

't Was er druk veurheer van vrinden, Die mekaore en 't leven minden,

Deilend in ielks vreugd en smart.

Maor de dood maokte er siends jaoren Leege plaotsen meer en meer:

'k Schreef daarop hun naomen neer Um ze ien heugnis te bewaoren.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(27)

Nee, gen andren vulden ze ien:

Op die vrienden - 'k mein op de ouwen - Had mien hart alleen vertrouwen,

As mien maog op ouwen wien.

Jongen wien hê 'k aongesproken Nieuwe vriendschap aongegaon:

Duur kwiem deze mien te staon, Zuur is de andre m' opgebroken.

Vriendschap van den nieuwen tied Motte vieren, menasjieren,

Duk plezieren, flink traktieren:

Duude 't niet - ge raokt ze kwiet.

Onderhands hêt ze ook bedongen:

Gisping steet mien ien den weg, Daorum van mien fouten zeg:

‘Aop, wâ hedde mooie jongen!’

Oudtieds was de spreuk ien eer:

‘Vrienden kieven vrienden blieven’ - Zoo ze um polletiek nou kieven,

Blieven ze ook gen vrienden meer.

Vriend, al siends 'en lang verlejen Houwen we ons aon de ouwe zejen;

En we bleven, niet ien naom Maor verrechtig, vrienden saom - Ook as wij mekaor bestrejen Toen we aon polletiek wâ dejen!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(28)

Ik heb 'en klein hufke hierbinnen.

Ik heb 'en klein hufke hierbinnen, Dâ laot ik aon niemand zien:

Deur 't heele jaor bluuien daor bluumkes Ien koestrende zonneschien.

En as 'et nou stortregent buuten, Stikduuster of griezelig wordt, De sturmwienden zwiepen en fluuten,

Of alles verkleurt en verdort:

Dan gao 'k op mien eentje ien 'et hufke, Sluut achter mien 't hekkentje dicht, En zit dan rondum ien de bluumkes

Bestraold deur 'et lieflikste licht.

Soms heur 'k er 'en liedeke neuren Alleen ten pleziere van mien:

Het liedeke meugde wel heuren, Maor 't hufke dâ laot ik nie zien!

De twee reuskes.

't Is Zundag. Ien 't lommrig prejeeltje Zit grootmoeder. - Heeremientied!

Daor kiekt um 'et huukske heur Neeltje En zet zich verheugd aon heur zied.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(29)

Nie dukkels meer zal ze daor praoten, Eén week nog - en dàn is 'et uut, Dan mot ze lief grootje verlaoten,

Went - as je 't nie weet - ze is de bruud.

Geplukt had ze gauw onderwegen Twee reuskes, zoo liefelik rood;

Ze leit - wel 'en bietje verlegen - Er één van ien grootmoeders schoot.

Het mooiste, heel fris nog en kleurig, Was dàt wâ ze 't ouwe mins gaf;

Het haore was nie meer zoo fleurig, Daor vielen de blaodjes al af.

Wâ zitten ze triest met haor tweejen, Ze geven volstrekt gen geluud...

Denkt grootmoeder soms aon 't verlejen, En denkt aon de toekomst de bruud?...

‘Chriestne zielen!’

‘Chriestne zielen!’ Aorige uutroep, die, nao meer dan vieftig jaor, Mien nog schreien duut van lachen

en weemuujigheid tegaor.

Och, waor is de tied gebleven?...

Al mien haoren zin nou gries, En ik merk: mien levensliedje

raokt somwielen van de wies.

Mien geheugen speult m' al parten:

wil 'k is uut verlejen tied Dit of dat geval vertellen -

fuut! 'k bin naom en daotum kwiet.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(30)

Maor - en dâ's weer onbegrieplik - wâ 'k as dreumes heb gedoan, Glad vergeten was siends jaoren,

kumt weer levend veur mien staon.

Zoo, beveurbeild, uut mien jonkheid schiet mien ien 't kemiek geval, Dâ 'k op Sinter Klaos beleefd heb

en oe nou vertellen zal.

's Aovends goeng weer 't spul beginnen.

't Joeg mien wel 'en schrik op 't lief Dâ gerammel met de ketting;

maor toch was 'k op mien kievief:

Went ik trok 'en bietje ien twiefel de echtheid van den Sinter Klaos, En gen zier meer kos ik gleuven

aon zien knecht den Pieterbaos.

‘Stil!’ - riep vaoder bang tot moeder -

‘Heurde 'm?...Daor kumt Pieter aon!...’

Maor ze kniepten saom 'en eugske, en dâ dee mien veul verstaon.

Boems! d'r valt 'en roei, en strompelt Pieter brommend uut de kas...

Gauw zag 'k aon zien kromme beenen dat 'et oome Graodus was.

Maor 'k zei niks, en hiew m' onneuzel, en dee krek al wat ie wou:

Op mien knie beleufde ik greinend dâ 'k m' ien alles beetren zou.

Daorum kreeg 'k, ien stee van priegel, keuning Daovid van taoi-taoi;

'k Had zien kroon al opgepeuzeld, toen 'k hum vond ien moeders laoi.

Nog meer lekkers zag 'k dien mergen ien de laoi van 't kammenet...

'k Docht: zou moeder Sinter Klaos zin?...

Jao, best meuglik!...Opgelet!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(31)

Veur haor bedstee hâ 'k 'en klumpke hooi en wortels neergezet;

Maor ze zei mien, toen 'k goeng slaopen:

‘Zet 'et veur oew eigen bed!

Went de bisschop laot oe weten dat ie rijdt bij ou van nacht.

Mergen vruug dan kum 'k is kieken wâ de heilge man oe bracht.’

'k Kreeg 'en kruusken op 'et veurheufd met 'en ‘slaop wel!’ op de wang;

Trooi mien kleine kaomer binnen, lachend maor 'en bietje bang...

Bang?...Waorveur zou 'k bang zin?...Gekheid!

Kiek, 'en bisschop is gen spook...

't Is 'en heilge man uut Spanje, dâ zeit moeder - 'k gleuf 'et ook;

Maor, dat ie te peerd ien huus kumt deur 'et schorsteengat - dâ 's raor!

Zonder nek of poot te breken speult gen enkel peerd dâ klaor.

't Is kemiek!...Zou moeder zelvers? - O, ze houwt zoo veul van mien, Maor ze kan m' ook aorig foppen -

Zou zij zelvers?...Hè!...Misschien!

Zoo lei 'k lang ien bed te miemren. - Met de dekens aon den mond, Hiew 'k den aojem ien, al luustrend,

en keek scharp ien 't duuster rond.

Stil!...daor piept de deur...gauw snurken net of 'k slaop. D'r kumt wat, heur!

Wie zou 't zin?...Zoo waor, 't is moeder...

'k zie 't bij 't schiensel uut de deur:

Zuutjes schuuft ze op kousen-vuutjes, buugt zich veur de taofel neer, Leit daorop 'en grooten klaosman,

suukerbeuntjes en nog meer;

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(32)

Heel veurzichtig haolt ze uut 't klumpke hooi en wortels - krek of 't peerd 't Heelegaor had opgevreten -

en maokt haostig rechtsumkeert.

Deur weer dicht...maor zonder piepen...

Weer is 't duuster. - Nou d'r uut!

En daor stao 'k al veur de taofel dansend op mien bloote vuut'.

Klaosman, beuntjes, 't heele boeltje gauw mee naor de werme kooi...

'k Kruup er ien, en toen aon 't smullen net zoo lang, dâ heel de zooi Tot 'et leste brukske en stukske is geburgen ien mien maog.

Was de maog daormee tevrejen?

Jongens doen haor nooit zoo'n vraog!

't Heugt mien deksels goed alevel, 'k had 'en raoren droom toen 'k sliep:

Pieterbaos danst op zien klompen ien mien maog de horlepiep.

's Mergens heur ik moeder schrauwen:

‘Chriestne zielen!’ - Op die schrauw Koekeloer 'k deur 't bedgordientje:

't goeje mins zit arg ien 't nauw...

Met de handen saomgevouwen

blieft ze 'en poos bedremmeld staon, Scharp naor alle kanten kiekend,

fluusterend: ‘Wâ nou gedoan?’

Of ik van den Prins gen kwaod weet, roep ik: ‘“Goeje mergen, moe!”’

‘G'mergen jungske!’ zei ze vriendlik, en kwiem langzaom naor mien toe.

Op de taofel wiezend, vraogt ze:

‘Zoo! De bisschop kwiem hier niet?...’

‘Toch wel, moe! 't Peerd hêt 'et klumpke leeggevreten, zoo ge ziet!’

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(33)

‘Zoo! En gij?...Al opgegeten wat ie reej op taofel?...Zeg?...’

‘Jao! Hie zei mien: eet maar op, jong, anders pakt 'et moeder weg!’

‘Schelm, ge fopt mien!’ riep ze lachend,

‘Maor, 't is nou de leste keer:

Sinter Klaos rijdt veur zoo'n deugniet op 'en ander jaor nie meer!’ -

‘Chriestne zielen!’ Aorige uutroep, die, nao meer dan vieftig jaor, Mien nog schreien duut van lachen

en weemuujigheid tegaor.

De karper en de kiep.

Een kiep liep langs den vieverkant En scharrelde ien 'et zand;

Hie zocht er lekkre wurmen op En stopte ze ien den krop. - Een karper, die te loeren zat En liefst die wurmen eiges at, Las de erme kiep geducht den tekst:

‘Wâ duude hier, brutaole heks?

Ge schrauwt de balken daogliks stuk Deur ouw “och-ai!” en “tuk-tuk-tuk!”

As waor' 't 'en heele karrewei Het leggen van één enkel ei.

Of waonde 't soms 'en heldenfeit Dat overal mot rondgekreid?...

Dâ kaoklen heurde mien nie doen:

'k Leg stil mien eiren, een miljoen Ten minste, meer as gij ien 't jaor!’ -

‘Maor, (zei de kiep) ze zin d'r naor!

Gêf op oew eiren - en ik stop 't Miljoen hier ien mien krop!’ -

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(34)

Bijgeleuf.

Zou 'et bijgeleuf zin? 't Is de vraog!

Met ons dartienen zaoten wij aon - Dat is giester gebeurd - en vandaog Is 'en verken kapoeres gegaon.

Veur de grap.

Ge nuumt mien lief en knap:

Het spiet me, dat ik, beste man, Van ou nie 't zelfde zeggen kan! -

‘Nie kunnen? Duu dan, beste vrouw, Precies as ik: wâ 'k zei van ou

Dâ zei 'k maor veur de grap!’ -

Nog gen veertig.

Dâ viend ik, Jans, nie mooi van ou Dâ gij tien jaor' mien wilt verbergen:

Ge bint al veertig, heur ik nou! -

‘Dâ bin 'k nog niet: erst overmergen!’ -

Eenzaom.

Ik zit mien eenzaom te verkniezen, En wat ik veur 'et argste houw?

Nou zeit gen mins mien bij 'et niezen:

‘God zegen' oe, vrouw!’

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(35)

Een duuveltje ien huus.

Verrechtig, mien vrouw is 'en engeltje. Maor Eén keer ien 'et jaor

Zou 'k zeggen: nou zit er 'en duuveltjen ien.

Dan parrelesant ik maor liefst nie met haor;

Veul mot 'k deur de vingers dan zien.

Ielk jaor nao de Paosen, op 't end van April, Dan kriegt ze die gril:

Ze kiekt naor de muren, den zolder, ien 't rond;

Ze wordt prakkezierend en aokelig stil;

Gen lachske meer speult um haor mond.

Dan knapt ze den bezem en luiwaogen op En emmer en tob';

Ze mengt den witkalkpot met lakmoes wat aon, Klutst handen vol zeep ien 't waoter tot sop,

Haolt klompen - en alles blieft staon.

Maor 's mergens heel vruug maokt gedraof en geklos Geschrob en geros

Mien wakker, en 'k brom: is ze raozend of gek?...

'k Stao op en ik merk 'et: de duuvel is los!

Gen stuk steet er meer op zien plek.

Toch draog ik geduldig dâ jaorlikse kruus En denk maor: mien huus

Raokt gauw weer dâ lillike duuveltje kwiet.

Bij andren is 't dukkels veul langer nie pluus;

Ook buuten den schoonmaoktied.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(36)

De houthakker en de dood.

Jong, kum 'r is bij moeder! Nou spreken we elkaor!

Zeg, weette nog wèl, hoe ik ou verleej' jaor,

Op 'n aovend bij 't knappende heerdvuur gezeten, - Ge waort toen gebraojen kastanjes aon 't eten, En ik was aon 't breien, - verteld heb, hoe ins Ien 't Loenensche bosch 'en beklaoglik oud mins, Een mansmins, er hakte en 'en takkebos maokte En onder 'et warken aon 't miemeren raokte?...

Hie klaogde: ‘'k Zat vruuger ien zeer goejen doen En droeg nog gen klompen, maor vetleeren schoen';

'k Was boer en had eiges 'en hof met 'en huuske;

Veul wark was precies mien plezierigste kruuske.

Maor Teunis de zuuplap, die luie schavuut, Die leerde mien 't drinken, en 'k boerde achteruut:

Al jaoren mot 'k nou as 'en erbeier sjouwen Um 't griezende heufd boven waoter te houwen!’ - Zoo klaogde die mins ien 'et Loenensche bosch En lag er, zoo lang as ie was, op 'et mos, Vervluukte zien leven vol ermoei en kwaolen

En riep, of ie 't meinde: ‘Kum, dood, mien maar haolen!’

Harrrjennig, daor ziet ie 'en spooksel ien 't hemd, De maogere vuust houwt 'en maoier umklemd - 't Kumt dichter al rietslend deur takken en blaoi' -, en Wie of er toen bang wier, dâ kunde wel raojen.

't Kumt dichter en dichter - zoo waor, 't is de dood!

Hie bromt al: ‘Ge riept mien um hulp ien den nood?!’ -

‘'k Wiest nie (zei de mins) dâj' zoo scharp nog kos heuren:

Och, help mien maor efkes die takkebos beuren!’ - Daorveur was de dood ien de wieg nie geleid.

Hie kende dâ smoesje, was dukkels ontboojen;

En kwiem ie, dan wou er gen één naor de doojen, Dan wier ie bedankt veur zien vriendelikheid!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(37)

Zeg, weette nog, deugniet, toen 'k dàt oe verhaolde, Veul langer en mooier as 'k nou heb gedaon, Dâ j' toen mien vertelsel met lachen betaolde En zei: ‘'t Is 'en faobel, ik gleuf er niet aon!’

Ge meinde dâ 'k, foei! 't uut mien duum had gezogen...

Hier heb ik 'en print, kiek is goed uut oew oogen:

Daor leit nou die eigenste mins op den grond, Zien tanden die klappren van angst ien den mond;

En de eigenste dood, kiek! steet grienzend daorneven.

Hoe krek zin ze beide geteikend naor 't leven!

Nou lachte nie, hé? - 't Is dus zuuver en waor Wat ikke vertelde aon den heerd verleej' jaor.

Nee, menneke, moeder duut nooit aon foppaosie, Dâ leert oe vandaog deze mooie Illestraosie!

Veur dank.

Ik zag ien 'et weiland 'en bluumke Mooi glienstren van perelkes dauw;

Het keek as 'en eugske zoo lieflik Naor 't zonnig fleweelige blauw.

'k Had trek um 'et bluumke as versiersel Te steken bij 't kruuske op 't gemoed.

‘Blief 'r af! - zei mien hart - Laot 'et bluuien!’

Somtieds is mien hart veuls te goed.

Went toen ik veurbij was en efkes Nog umkeek naor de eigenste plek, Stak 't koeibeest, dâ 'k pas had gemolken,

't Versiersel veur dank ien zien bek!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(38)

Een wulkske van verdriet.

‘Gemergen, Marie! Hemels weertje...

Gen wulkske aon de locht, waor j'ook ziet!’

‘Och, buur, was er maor ien ons harte Gen wulkske te zien van verdriet!’

‘Dâj' triestig bint, 'k weet nie waorover, Dâ kos 'k aon oew eugskes goed zien;

En was 't niet astrantig, 'k zou vraogen:

Kan ik oe ook troosten misschien?’

‘Mien troosten? Gen troost hê'k van noode, Went m i e n geet die triestheid niet aon, Maor o u . - Um de waorheid te zeggen:

'k Bin arg met oe eiges begaon.’

‘Met mien? Daor begriep ik nou niks van!

'k Mankier niemendal, goeje meid.

Of hebben venienige tongen

Iets kwaods soms van mien oe gezeid?’

‘Och nee! Maor 'k beschouw oe as v a o d e r En vuul 'et, oew hart hêt verdriet

Dâ Willem, ocherm! onder dienst most, En dâ je'm ien lang nie meer ziet.’

‘O, zoo! - Jao, daor hedde geliek ien, Dâ viel ien 't begin mien wel zwaor;

Maor 'k heb mien getroost deur 'et denkbeild:

De jong kumt weerum nao 'en jaor.’

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(39)

‘Er kan ien 'en jaor veul sjanzieren...

'k Zou bang zin, al blieft ie gezond, Dat iemand zien goejig karakter

En braofheid bederft ien den grond.’

‘Gen bangheid! Al zeg ikke 't zelvers:

De jong hêt zien vaoders gemoed, Hie griezelt van alles wâ slecht is;

En bidden - dâ duut ie ook goed.’

‘Toch zou ik hum af en toe schrieven:

Jong, wacht oe veur zundige praot;

Zoo braof as ge oe thuus hebt gedraogen, Gedraog oe ook zóó as soldaot!’

‘Ik wil hum wél schrieven: maor preken Die hêt ie van mien nie van doen.

Sekuur bin 'k er op dat ie braof blieft, Gen één steet zoo vast ien zien schoen'!’

‘Nou, as ge'm dan schrieft, complementen En dâ 'k nog springlevend bin, heur!

En dat ie zien oog nie laot vallen

Op 'n a n d r e !’ (De dern kriegt 'en kleur.)

Vaoders knieliedeke.

Ik ken 'en kleinen jongen,

Die was op vaoders knie knie knie As op 'en peerd gesprongen

Van hoepsa een twee drie!

Daor zat ie as 'en kerresier En wou 'r is rijen veur plezier

Heel hard en ien galop - Hop, hop!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(40)

Hie gaf 'et peerd de sporen

En trok 'et aon den toom toom toom, Maor 't peerd dâ had gen ooren,

Bleef stilstaon as 'en boom.

Toen wier de kleine kameraod Baleurig, as 'en spin zoo kwaod,

En schrauwde op vaoders knie - Hi, hi!

Het peerd begos te springen En zette 't op 'en draf draf draf;

De ruiter won 't bedwingen, Maor rolde er bijkant af;

Hie wipte umhoog, hie schokte umleeg, En lachte en hield zich ferm terdeeg:

Veuruut maor! hoepsasa! - Ha, ha!

Hie is van 't peerd gesprongen En zei: ‘ik rij nie meer meer meer!’

Went 't bruukske deed den jongen Van achter o zoo zeer.

Hie lei, terwiel ie lillik keek, Het kleine henjen op die streek

En wreef zich zoo en zoo...

O, o!

Moeders slaopliedeke.

Het zunneken is er al ondergegaon;

Het maontje klimt langzaom umhoog, En tuurt, koekeloerend deur 't loof van de laon,

Naor binnen met vriendelik oog;

Het vraogt of de kiendjes naor bed zin gebracht, En zeit tot ons jungske: slaop wel, goeje nacht!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(41)

De veugeltjes zingen en vliegen nie meer, Ze sluumren ien 't gruun van de boom', De kupkes gedekt onder vleugel en veer,

En droomen 'en liefliken droom;

De vleermuuskes fladdren en fluusteren zacht:

't Is tied veur 'et jungske; slaop wel, goeje nacht!

Alle eendekes zwemmen ien 't waoter nie meer, Ze hompelden kwakkend naor 't hok;

Het haontje riep kukelekuu! nog 'en keer En goeng met de kiepkes op stok;

De kikkertjes kwaoken ien 't lies van de gracht Hun lied veur 'et jungske: slaop wel, goeje nacht!

Slaop wel, goeje nacht! roept 'et jungske hun toe Mèt dat ie ien 't kribbeke stapt;

Dan kriegt ie op 't veurheufd 'en kruuske van moe, Een kus op 'et munje dâ't klapt;

Gods Engeltje houdt bij zien bedje de wacht:

Tot mergen, mien jungske; slaop wel, goeje nacht!

Grootje aon 't viefjaorig prinsesje.

Willemientje, Aorig kiendje,

Waor ik zooveul goeds van heur, Dukkels, 'k gleuf wel duuzend keeren, Was 'k neisgierig, vol begeeren

Oe te zien ien kleur en fleur.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(42)

Heug van jaoren, Gêft 'et vaoren

Met de spoor gen pas veur mien, Anders hâ'k al lang 'en reiske Naor Den Haog gedaon, lief meiske,

Enkel um oe maor te zien.

De Illestraosie Per okkaosie

Hêt dien wuns van mien geheurd, Daorum stuurt ze aon stokoud grootje Oew portretjen as kadootje,

Fien geteikend, mooi gekleurd.

't Erste schouwen Deê me schrauwen -

'k Zal oe zeggen, kiend, waorum:

Kroonprins Willem hê'k veurdezen Ook geschouwd ien 't kienderwezen...

Sprekend liekent gij op hum!

't Eigenst vleugske Ien 'et eugske,

't Eigenst lachsken um den mond, 't Eigenst rank en slank postuurke, Recht en vaststaond as 'en muurke,

't Eigenst kupke rond en blond.

Wâ we al dachten En verwachtten

Van dâ jungske, zoo geliefd!

Hij, acherm! is ons ontvallen...

Gij bint nou geliefd van allen, Bluumke dâ nog overblieft!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(43)

Kroonprinsesje, 'k Bin gen besje

Die oe waorzegt uut de kaort;

Maor dâ durf ik profetieren:

E n s zulde over ons regieren As 'en Keunigin, ons waord!

God zal 't geven!

't Nog beleven

Zal ik, stakker, nie...och nee!

Maor daorboven zâ'k 'et heuren, En dan - as dâ mag gebeuren -

Roep ik mee: hoezee! hoezee!

De leste dag.

Het dochterke sukkelde al weken En kwiem van heur bedje niet af;

Haost was al de Meimaond verstreken Die nòg maor gen beterschap gaf.

Den lesten dag was 'et mooi weertje, Zoo hemelsmooi as 'et maor kon:

‘Och, moetje-lief, 'k wou nog 'en keertje Gaon zitten veur 't huus ien de zon!’

De moeder begos toen te schreien Van vreugde, of er beterschap was;

En goeng gauw 'en beddeke spreien Veur 't huus ien 'et fris gruune gras.

Ze trok erst 'en helderwit jekske Heur bleek, zwaklik dochterken aon, En lei haor op 't vriendelik plekske

Waor bluuiende meizuuntjes staon.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(44)

‘Wâ ligde hier lieflik, mien vrouwke!

Nou binde veul beter, nie waor?

Jao, zundag dan springde weer touwke...

Daor kommen ze al aon!...kiek is, daor!’

De buurmeiskes kommen gevlogen En roepen: ‘Hao! ze is weer gezond!’

En kieken haor lachend ien de oogen En dansen um haor ien 'et rond.

En ze aoien heur kinneke en koontje, En maoken heur krullekes op, En sieren 'et heufd met 'en kroontje:

‘Nou liekt ze 'en dood kiendje op-en-top!’

Dâ woord van die lachende lippen Duut moeder ien 't harte zoo zeer, Ze bukt...heurt gen zuchtje meer glippen...

Heur kiend ligt op 't doodsbedje neer.

't Is met haor gedaon.

De dokter vuult 'et pulske slaon En duut den vaoder stil verstaon, Dâ 't met zien dochtertje is gedaon.

- ‘Wâ hêt de dokter oe gezeid?’ -

‘Hie zei: ge bint 'en zuute meid!’

De vaoder keert zich um en schreit.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(45)

Het bruudje.

Er was processie ien de kark:

Ons zeuvenjaorig Truutje Wâ zag ze er lief en snoeprig uut! -

Trok meê veur 't erste as bruudje.

Heur stemmig kleedjen, afgezet Met zijen lint en kantjes - 't Was allemaol zoo haogelwit,

Zoo wit jao as heur tandjes.

Heur blond en krullig kupke droeg Een sluier met 'en kroontje Van rooje reuskes, net zoo mooi

As 't reusken op heur koontje.

Um 't kerserooje munje liep Een trekske van 'en lachje;

Heur eugskes straolden blauw en klaor Krek as 'en zunnig dagje. -

Een maond daornao. Weer was ze ien 't wit, Weer droeg haor kupke 'en kroontje;

Maor nou van reuskes net zoo bleek As 't reusken op heur koontje.

Stil lei ze ien 't geele kistje neer Met de eugskes toe, ons Truutje.

Heur zieltje trok veur 't erste mee Ien 't Hemeltjen as bruudje.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(46)

Kiek, daor is ie weer!

Kiek, daor is ie weer de kleine Met 'et blauwe kieltjen aon!

Fluutend strooit ie uut zien petje Kruumels brood en korrels graon.

En de mussen en de spreuwen Vliegen toe van allen kant, Fladdren hongrend um zien petje,

Pikken uut zien kleine hand.

Alle daogen roept 'et jungske Zóó zien hupse vriendjes saom, Speult er mee en gêft ze te eten

En nuumt ze allen bij 'en naom. - Maor ens riepen alle daogen

Hum de veugels op hun beurt...

Ach, ie kwiem nie...Van 'et jungske Wier niks meer gezien, geheurd!

De erwtjes waoren riep - 'en boeman Wier toen ien den hof gezet:

Aon 'en kruuslat hong 'en kieltje En daorop 'en kleine pet.

En de mussen en de spreuwen Dochten: kiek, daor is ie weer!

En ze streken zonder bangheid Op de lekkere erwtjes neer.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(47)

Verdwaold.

De school is uut - de kienders stuuven Naor buuten ien 'en wilde vlucht:

Hoerao! de witte vlukskes vliegen As vlienders deur de grieze lucht.

Het joelt en lacht, went mennigeentje Wordt ien de frisse sneuw gekuuld:

Het schrauwt en gilt - de ballen snorren En raoken dâ je 't daonig vuult.

Daor zetten 't allen op 'en loopje...

Eén aorig jong behouwt 'et veld:

't Is Kaorel van den burgemeister, Ien 't sneuwbal-gooien ook 'en held.

Hie lachte ze uut - goeng heel allennig Naor huus - en sloeg 'en dwaolweg ien;

Hie zocht den toren en den meulen, Maor 't sneuwde dat ie niks kos zien.

De sneuwbui woei hum vinnig tegen;

Het jungske wier zoo muui, zoo koud, En bibbrend wou ie wel 'en bietje

Gaon rusten achter 't kreupelhout.

Een bietje?...Jao, 't zou langer duren, Went, deur de kou ien slaop gesust, Droomde ie veur 't lest van vaoder, moeder,

En goeng zóó zacht ien de euwge rust.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(48)

Op moetjes graf.

De kienders die daor heergaon, Een zusjen en 'en bruurke, Hê'k ien hun doen, siends weken,

Stil afgekeken.

Des zundags nao de vespers Bezuuken zij 'et karkhof, En bidden 't rozenhoedje

Op 't graf van moetje;

Verzurgen dan de pelmkes, Waormee zij 't graf omringden, Begieten met 'en kruukske

Het rozenstruukske.

Lest, toen de reuskes fleurden, Goeng bruurke met 'en stukske Ien d'eerdhoop, zonder spreken,

Een gaotje steken.

‘Wâ duude daor?’ - vroeg zusje.

‘Ik maok dâ moetje zien kan Hoe mooi de pelmkes gruuien

En reuskes bluuien!’

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(49)

Gerrit-oom.

‘Hoe maokt 'et oom Gerrit?’ Die maokt 'et zoo zoo!

Die wordt alle jaoren wel griezer,

Maor blieft even koppig en grommig van aord;

Hum raokt nie: hoe ouwer hoe wiezer.

Hie pruttelt van 's mergens tot 's aovends ien huus Um niks-niemendal, dâ begriep je!

En as ie nie pruttelt, dan pruttelt ie toch, Dan rôkt ie zien pruttelend piepje.

Te dienen bij hum, is gen doen veur 'en mins, 't Is um er zich dood te verkniezen;

Zien knechten en meiden die pakken dan ook Nao 'n verrel jaor dienst gauw hun biezen.

Alleen buutenshuus is ie lief, veur ielkeen Die mooi naor zien piepen wil dansen;

Veur wie dâ nie doen, is ie bars en kortaf, Die nuumt ie uut spot: ‘groote hanzen.’

Hie zelf is de grootste. Hie denkt: ik heb geld!

En is ie ien 't derp nie de riekste,

De kerl is dan toch ien 't bestuur van 'en zaok Van allen sekuur de gewiekste.

Gen mins kent hum beter as onze Pastoor, Zien karkmeister is ie al jaoren:

As Heeroom zeit zús, dan zeit Gerrit-oom zóó;

Nooit kan ie 'en zaok met hum klaoren.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(50)

Hum afzetten?...Deksels, dâ durft ie nie goed, Dan was ie nog arger verkouwen;

Went Gerritje zou dan gezwiend tegen hum De ondraoglikste dinger gaon brouwen.

Wij, nêfkes en nichtjes, wij meugen hum nie, Zoo zit ie Pastoor ien de veeren;

En denkte misschien dâ'k 'en lasteraor bin, Dan zal 'et 'en veurbeild oe leeren.

Ons waoterstaotskarkje verdwient as 'en kiend Bij 't schoolgebouw onzer gemeinte;

Dâ's arglik, nie waor? Jao, maor argliker is:

't Volk kan er niet ien, um de kleinte.

Lest had de Pastoor hier en daor zoo gezeid:

‘Ze bouwen zoo veul groote karken - Dâ mosten ook wij doen; wij kunnen dâ best

Deur chriestelik saomen te warken!’

‘Jao, jao!’ - was 'et antwoord - ‘we kunnen dâ best!’

En ielk wou zien part er veur geven.

De goeje Pastoor dacht: nou gao 'k aon den slag!

Maor ieselik sloeg ie d'r neven.

Went Gerrit-oom stak weer 'en spaok ien 'et wiel, Goeng stil bij de boeren wâ praoten:

‘Kom, kom! groote kark?...Dâ's maor geistlike trots!

Waor hedde oew verstand nou gelaoten?’

‘Zoo'n kark, weette wèl, kost maor efkes 'en ton!

Dâ's niks! nee, dâ was te betaolen;

'k Betaol, as 'et mot, heel den toren alleen, Mien wien zal er nie van verschaolen.’

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(51)

‘Maor, reken is op, wat al kummer en zurg Veur onzen eerwaordigen herder!

De man wordt er ziek van: hie bouwt ze niet af;

Hie ziet ze half klaor en nie verder!’

‘En ziet ie ze klaor - brrr! ik griesel er van - We zaogen 't zoo dukkels gebeuren:

De bouw is verknuuid, of de toren verzakt, Of muren, gewulfselen scheuren!’

‘Het karkbestuur kriegt dan de schuld van 't malheur, Pastoor geet er van um 'et huukske,

En gullie hebt raozende spiet van oew geld!

Kom, kom! schrap dâ plan uut oew buukske!’

‘Wel klein is ons karkske, maor rein! 't Bidt er goed!

Laot andren maor grootere bouwen!

Ik zeg 'et nog ens: 't is maor geistlike trots;

Wij motten ons nederig houwen!’ - Zoo wist ie met vieven en zessen de lui

Totaol op zien wies te bekeeren.

Daor zat de Pastoor, of ie zuur keek of nie, Met al zien gebakken peren!

Wâ dunkt oe daorvan?...Is 'et God nie geklaogd?...

En dan, dâ schijnheilige liegen!...

Zien gierigheid was hier de duuvel ien 't spul, Gen aalmoes kunde ooit van hum kriegen.

Toch houwen wij, nêfkes en nichtjes, ons ien En trachten zien graotie te winnen,

Went starft ie (gen kiend of gen kraoi laot ie nao), Dan palmen wij Gerrit-oom binnen!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(52)

Een aokelige uutkomst.

De zwarte Mie lag rustig Op 't lange-veeren bed;

Het staon viel haor wâ lastig, Zoo dik was ze en zoo vet.

Goed eten, drinken, slaopen - Ze dee niks meer as dàt, En liet heur zusters zurgen Veur 't melk- en bottervat.

Ze wreef heur witte tanden Tevrejen op elkaor;

Heur groote, zwarte kiekers Staroogden mooi en klaor.

Ze droomde van de lente Die al gekommen was, En van de gruune weies

Bedekt met mollig gras.

Daor zal ze straks ien hupplen Met kelfkes vrij en blij, Dan zal haor lieflik koestren

Het zunneke van Mey.

Dan zal ze 't rammlen heuren Van de emmers blank geschuurd, En 't gonzen van 'et bietje

Dat uut de bluumkes puurt.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(53)

Dan zal ze zich gaon spieglen En baojen ien den vliet, En zich ien slaop doen zingen

Deur 't kwaokend kikkerlied.

Zoo lei ze op 't strooi te droomen.

Toen sprong ze op ens umhoog, En loeide van verlangen -

Ze kreeg iets goeds ien 't oog:

De staldeur wier geopend...

Wâ dit veur uutkomst gaf?

Een Jood bracht Mie naor 't slachthuus En snee den hals heur af.

Het ouwe soevenier.

Lang hâ'k gedacht: hoe leg ik 't aon?...

Ens goeng ik bij de karkdeur staon;

En toen ze er uut kwiem, hoestte ik h u m ! En nog is h u m !...en zij keek um.

Ik zei: ‘Dag Miet!’ Zij zei: ‘Dag Piet!’

‘Mooi weertje! - zei ik - vinde niet?’

‘Jao, heel mooi weertje!’ zei ze zacht.

‘En hedde goed gerust van nacht?’

‘Heel goed!’ Toen was ik uutgepraot En kreeg 't, verdikkie, haost te kwaod.

Ik liep wâ dichter naor haor toe...

Op stip en sprong - 'k weet zelf nie hoe - Vroeg 'k 't jaowoord...Hè?...Ze zei nie ‘nee!’

Ze kleurde en lachte. Ik lachte mee, Went 'k zag, de zaok was goed ien gang.

Maor kiek, ze lachte veuls te lang En sprak gen woord. Ik dacht: 't is fuut!

De dern die lacht mien hartlik uut.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(54)

'k Wier krieglig en ik zei vlak weg:

‘Bin ik oe zoo belachlik?...Zeg!’

‘Iens g'heel nie!’ zei ze, en lachte nog.

‘Maor zeg, waorum dan lach je toch?’

‘Jao, Piet, dâ mos je is weten, jong!’

‘Toe, smoor gen woorden op oew tong!

Schei uut met lachen, 't wordt te grof!’

‘Nou, zulde zwiegen?’ - ‘As 'en mof!’

‘Van mergen - jao, 't is casjeweel - Van mergen, ien 'en klein krakeel, Zei moeder: “Dern, je loert op Piet, Maor pas is op, hie vraogt oe niet!”

Nou wou 'k, dat ik vandaog hum kreeg!

Kwiem op mien lippen, maor ik zweeg.

Kiek, daorum lachte ik zoo! Hao, hao!’

Toen wier heur lach veur mien 'en ‘jao!’

Toen vuulde ik 't ien mien hart zoo raor, Ik vuulde dâ ze heelegaor

Daor ien zat...'k Dacht: ik heb je, kiep!

Gauw, gauw het deurtjen op de kniep, Op slot - den sleutel weggegooid!

Siends kwiem ze er nooit meer uut, nee nooit!

Waorum vertel ik nou zoo graog Dit ouwe soevenier?...

Umdat ik met mien Miet vandaog De gouwe brulloft vier!

Levenswiesheid.

'k Bin al oud en goed vertrouwd Met de minsen en 'et leven;

'k Wil daorvan bewies oe geven, Maor onthouw, eer 'k verder praot, Dâ'k gen mins of leven haot.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(55)

's Minsen hart hêt mien gesmart:

Dâ'k 'et dukkels zag sjanzieren, 't Heufd verwarren of regieren;

Dâ'k 'et zelden open vond Of ien waorheid met den mond.

's Minsen woord - ik tel 't gen oord!

Meermaols hê'k 'et ondervonden Hoe gepraot wordt met twee monden;

't Spreukske van den ouwen tied:

‘Een man 'en woord,’ is lang faljiet.

's Minsen gunst is visserskunst, Die oe laot ien spiering happen Um oew kabbeljauw te snappen;

As ge ien 't aos der gunst nie biet, Hengelt ze ien 'en andren vliet.

's Minsen goed maokt bang gemoed:

Laot ik schat op schatten hoopen, Vrede kan 'k er nie mee koopen;

Wie op riekdom slaopen wil, Leit gen tien minuten stil.

's Minsen g'luk - 'en zeldzaom stuk!

Reuske waor de doorns aon steken, Eerde piep die gauw kan breken;

Veur 'en oogenblik gelach, Traonen veur 'en heelen dag.

's Minsen macht - ies van één nacht;

Wie, al is ie goed beslaogen, Zal zich daorop durven waogen?

‘Heden riek en mergen liek’

Zien we ien 's werelds raorekiek.

's Minsen tied - hie reikt nie wied:

Wie kan m'asseranzie geven

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(56)

Dat ik t' aovend nog zal leven?

Zeit de dood: oew tied is daor!

Hie vraogt nie: jong, binde klaor?

Wâ's dan goed? Met goejen moed Warken en op God vertrouwen, Hum toezoers veur oogen houwen.

Duu'k dit goed tot op 'et lest, Naomaols krieg 'k 'et beter, best!

De voerman.

'k Bin ielken maondag vroeg op 't pad, Kliets, klats! Klienglieng!

'k Vaor met mien vrachtkar naor de stad, Klienglieng! - Kliets, klats!

Den grientweg langs en op den diek Daor luustren ze allen naor 't muziek:

Klets! - Kliengelieng! - Kliets, klats!

Mien peerd en ik we maoken 't saom:

Kliets, klats! - Klienglieng!

Hie schudt de bellen met zien haom, Klienglieng! - Kliets, klats!

Ik priegel hot en haor de lucht, En jaog de kraoien op de vlucht.

Klets! - Kliengelieng! - Kliets, klats!

Mien peerd is veur de zweep nie bang, Kliets, klats! - Klienlieng!

Hie kent dâ klappen jaoren lang;

Klienglieng! - Kliets, klats!

Ik sloeg hum nooit, mien ouwe vriend, Zoo'n haover hêt ie nooit verdiend.

Klets! - Kliengelieng! - Kliets, klats!

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(57)

Toe, bruintje, stap maor dapper aon!

Kliets, klats! - Klienglieng!

Straks kommen we aon D e g o u w e h a o n , Klienglieng! - Kliets, klats!

Daor binde thuus, daor vinde rust, Daor kriegde wâ ge 't liefste lust.

Klets! - Kliengelieng! - Kliets, klats!

Altied tevrejen.

Ien den hof hâ'k van 't jaor 'enen pereboom staon, Jao! daor hoengen, geleuf ik, wel acht mudden aon.

Jong! - docht ik - die gêft mien veul moppen...

As nou maor gen wiend hum kumt foppen.

Maor 'en sturmwiend kwiem op en die blaosde wâ straf, En die schudde al mien peren as harfstblaojer af.

Eén peer bleef er aon van die allen - God dank! die had óók kunnen vallen.

Klein.

Pas hêt mien groote Iets kleins gedaon, Of kiek, mien kleine

Kumt naost hum staon.

En duut mien groote Ien 't kleine mis, Dan meint mien kleine

Hie grooter is. - Bij heel veul groote

Maor kleine liên Hê'k ook dit kleine

Ien 't groot gezien.

Bernhard van Meurs, Kriekende Kriekske

(58)

De waorzeggende kwartel.

Een dernje - 'k zal heur naom verzwiegen!

Nie, dâ 'k er grommes um zou kriegen As ik heur naom verklapte, o nee!

Went 't is gen zunde wâ ze deê;

En ielke dern zou ien heur stee Van 's gelieken doen as onze Kee...

Dèr, 'k nuum haor nòg! Nou 't kan nie schelen, Went Kee of Keetje hieten velen.

Dâ dernje dan stak op 'en keer Zich ien heur beste zundagskleêr, En stapte toen met looje trejen En met 'en schuuvring ien de lejen En met twee reuskes op 't gelaot Heur kraoknet kaomertje uut, op straot.

Toen naor Pastoor um goeje raod Ien 't kiezen van 'en levensstaot.

‘Meneer Pastoor’ - zoo sprak ze en kuchte,

‘Meneer Pastoor’ - zoo sprak ze en zuchtte,

‘Ge zult nie raojen wâ'k kum doen...

(Heur hartje zonk haost ien de schoen')

‘Lewie, de zoon van Dirk Verkouwen, Gij eiges hebt hum nog gedôpt...

'k Heur, dâ gen beter jong er lôpt...

Die hêt gevraogd...met mien te trouwen.’ - Toen sloeg ze de eugskes zedig neer, En lachte en greinde, en zei niks meer.