RAPPORT
JAARLIJKS ONDERZOEK
DE VRIJE SCHOOL 'HOEKSCHE WAARD'
School : de Vrije School 'Hoeksche Waard' Plaats : Oud-Beijerland
BRIN-nummer : 06UQ
Onderzoeksnummer : 73849
Datum schoolbezoek : 20 april 2006 Datum vaststelling : 4 oktober 2006
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 3
INHOUDSOPGAVE
1 INLEIDING ... 5
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL ... 7
3 OORDEEL OVER DE I NDICATOREN ... 9
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT... 13
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 5
1 INLEIDING
Het jaarlijks onderzoek
Op 20 april 2006 bezocht de Inspectie van het Onderwijs de Vrije School 'Hoeksche Waard' in het kader van een jaarlijks onderzoek (JO). Daarbij heeft een onderzoek plaatsgevonden naar een aantal indicatoren uit het door de inspectie gehanteerde toezichtkader primair onderwijs 2005. De indicatoren betreffen de volgende kwaliteitsaspecten:
• De school zorgt systematisch voor behoud en verbetering van de kwaliteit van haar onderwijs;
• De resultaten van de leerlingen liggen ten minste op het niveau dat mag worden verwacht;
• De leerlingen ontwikkelen zich naar verwachting.
In de brochure 'Toezichtkader PO 2005' vindt u achtergrondinformatie over de indicatoren die de inspectie bij haar toezicht in ogenschouw heeft genomen. U kunt deze brochure downloaden van de website van de inspectie:
www.onderwijsinspectie.nl.
Zoals in het toezichtkader primair onderwijs 2005 is vastgelegd, gaat de inspectie zoveel mogelijk uit van de gegevens die de school zelf over de eigen kwaliteit heeft verzameld. Daarmee sluit de inspectie aan bij de specifieke situatie van de school en wordt de school bovendien niet onnodig belast.
U heeft naast de schoolgids en het schoolplan documenten ingestuurd die op uw zelfevaluatie-activiteiten betrekking hebben: 'Jaarverslag 2004/2005', het 'Plan van aanpak' voor de bijstelling van het schoolplan, opgesteld naar aanleiding van de oordelen van de inspectie bij het vorige schoolbezoek; het begeleidingsplan van de schoolbegeleidingsdienst voor het verbeteren van het 'individualiseren, differentiëren en adaptief onderwijs'.
De opzet van het onderzoek
Het jaarlijks onderzoek bestond uit de volgende activiteiten:
• Analyse van, indien beschikbaar, document en die betrekking hebben op zelfevaluatie-activiteiten van de school en van andere documenten die de school voorafgaand aan het schoolbezoek heeft toegestuurd. Ook de jaarlijkse vragenlijst en de aanvullende vragenlijst jaarlijks onderzoek zijn bij de analyse betrokken.
• Onderzoek en analyse van documenten en gegevens over de school die bij de inspectie aanwezig zijn.
• Schoolbezoek, waarbij gesprekken met de directie en -voor zover van toepassing- met de coördinatie leerlingenzorg zijn gevoerd over de onderzochte indicatoren en de ontwikkeling en voornemens van de school met name op onderwijsinhoudelijk terrein.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 6 De inhoud van het rapport
Het onderzoek naar de kwaliteit van de hiervoor genoemde aspecten van het onderwijs levert oordelen op een aantal indicatoren op. Na een korte
beschrijving van de uitgangssituatie van de school (hoofdstuk 2), worden in hoofdst uk 3 deze indicatoren en de oordelen van de inspectie in een tabel weergegeven en van een toelichting voorzien.
In hoofdstuk 4 zijn de afspraken over de invulling van het onderzoek in het volgende kalenderjaar aangegeven en worden, indien noodzakelijk, afspraken vermeld met betrekking tot wettelijke bepalingen waaraan de school niet voldoet.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 7
2 DE UITGANGSSITUATIE VAN DE SCHOOL
De directie geeft aan dat in de context van de school geen factoren aanwezig zijn die een belemmering vormen voor de kwaliteit van het onderwijs.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 9
3 OORDEEL OVER DE INDICATOREN
De waarderingen die over de onderzochte indicatoren zijn gegeven, staan vermeld in de onderstaande tabellen. Iedere tabel wordt gevolgd door een toelichting op deze waarderingen van de inspectie. De nummering in de tabellen verwijst naar het volledige waarderingskader primair onderwijs.
In de waardering op de indicatoren is tot uitdrukking gebracht in welke mate deze bijdragen aan de kwaliteit van het desbetreffende kwaliteitsaspect:
1. draagt niet of nauwelijks bij;
2. draagt onvoldoende bij;
3. draagt voldoende bij;
4. draagt in hoge mate bij;
5. niet te beoordelen (alleen bij Resultaten en Ontwikkeling van leerlingen).
Deze waardering is gegeven indien de school geen betrouwbare en valide gegevens over haar opbrengsten beschikbaar heeft.
de Vrije School 'Hoeksche Waard' Kwaliteitszorg
1 2 3 4
1.1 De school heeft inzicht in de verschillen in
onderwijsbehoeften van haar leerlingenpopulatie. l 1.2 De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van
haar opbrengsten. l
1.3 De school evalueert regelmatig het leren en onderwijzen. l 1.4 De school werkt planmatig aan verbeteractiviteiten. l 1.5 De school borgt de kwaliteit van het leren en onderwijzen. l 1.6 De school rapporteert aan belanghebbenden inzichtelijk over
de gerealiseerde kwaliteit van het onderwijs. l
1.7 De school waarborgt de sociale veiligheid voor leerlingen en
personeel. l
Toelichting:
Tijdens het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2005 heeft de inspectie vastgesteld dat de school niet over een kwaliteitszorgsysteem beschikte.
Tijdens het jaarlijks onderzoek in 2006 heeft de inspectie geconstateerd dat de school intussen aanzetten heeft om gestalte te geven aan de inrichting van haar kwaliteitszorgsysteem.
In navolging van de door de inspectie uitgebrachte oordelen bij het periodiek kwaliteitsonderzoek in maart 2005 heeft de school een aantal
kwaliteitsverbeteringen ter hand genomen. Zij heeft onder meer gewerkt aan het vastleggen van haar leerstofaanbod. Daartoe is een vrij globaal plan van aanpak vervaardigd. De door de Vereniging van Vrije Scholen opgestelde mesoleerlijnen worden als uitgangspunt genomen bij de voorbereiding van het onderwijs. De leraren gebruiken de formulieren om de inhoud, doelen en sub- doelen te noteren. Ook de wijze van evalueren wordt vermeld. Verder worden de leerlingen die het reguliere aanbod niet goed aankunnen vastgelegd en noteren de leraren waar behoefte is aan nadere aandacht.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 10 De inspectie heeft tijdens haar jaarlijks onderzoek enkele goed uitgewerkte formulieren gezien met vastgestelde inhouden, doelen en evaluaties. Het ontbreekt echter aan een document waarin het leerstofaanbod van de school integraal is vastgelegd en waarin de doorlopende leerlijnen in de praktijk voldoende duidelijk worden. De afspraak over het vastleggen van het
leerstofaanbod heeft de inspectie tijdens het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2005 gemaakt. Het is duidelijk dat de school heeft gewerkt aan de vaststelling van haar leerstofaanbod maar dit traject is nog niet afgerond. In het volgende periodieke kwaliteitsonderzoek zal de inspectie wederom expliciet aandacht schenken aan het leerstofaanbod van de school. Het is immers een wettelijke verplichting om in het schoolplan en in de praktijk voldoende aannemelijk te maken dat het aanbod voldoende dekkend is voor de kerndoelen. De directie van de school heeft verklaard dat binnenkort een traject van start zal gaan om de onderwijskundige praktijk te stroomlijnen en te borgen. Dit is met name gericht op de tot stand brenging van eenheid van pedagogisch en didactisch handelen en de vastlegging van het leerstofaanbod. De
schoolbegeleidingsdienst zal bij dit traject ondersteuning bieden.
Tijdens het jaarlijks onderzoek heeft de directie een toelichting gegeven op andere door de school geëntameerde verbeteringen. Zo is aandacht besteed aan de verbetering van het systeem van zorg en begeleiding, het
dyslexieprotocol is aangepast en de school heeft overgangscriteria voor de kleuters opgesteld. Tenslotte vermeldt de directie dat alle protocollen worden verzameld in een protocollenboek en er is een jaarverslag opgesteld over de schoolontwikkeling in de periode 2004/2005.
Ondanks dit alles stelt de inspectie echter vast dat de systematische kwaliteitszorg nog voor verbetering vatbaar is. Dit betreft met name de planmatigheid waarmee de school aan de verbeteringen werkt, het systematisch inzetten van (zelf)evaluaties en de borging van afgesproken werkwijzen. De school heeft haar beleidsvoornemens in globale termen geformuleerd in het schoolplan 2003-2007, doch deze zijn in onvoldoende mate geoperationaliseerd in meetbare doelen en beoogde effecten. Voor gerichte aansturing en bewaking is het nodig dat de voorgenomen
verbetertrajecten worden uitgewerkt met concrete, meetbare doelen en goed doordachte randvoorwaarden. In het huidige plan van aanpak voor de
verbetering ligt de nadruk vooral op de procesgang en veel minder op de beoogde resultaten. Een verdere uitwerking van de plannen kan de
doelgerichtheid waarmee aan de verbeterpunten wordt gewerkt ten goede komen. Daarbij zou ook voldoende ruimte moeten worden gecreëerd voor de evaluatie van de verbeteractiviteiten om na te kunnen gaan of de
geformuleerde doelen ook daadwerkelijk zijn bereikt. Duidelijke doelen en het inbouwen van evaluatiemomenten geven het team betere mogelijkheden om de plannen bij te stellen als de ondernomen activiteiten in onvoldoende mate bijdragen aan het bereiken van de voorgenomen doelen.
Voorts is het van belang om de uitgangspositie van de school te bepalen en inzicht te verkrijgen in de sterke en zwakke punten van de kwaliteit van het onderwijs. Deze elementen bieden een basis voor de koersbepaling van de school.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 11 Resultaten
1 2 3 4 5
12.1 De resultaten van de leerlingen aan het eind van de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 12.2 De sociale vaardigheden van de leerlingen liggen op
een niveau dat mag worden verwacht. l
Ontwikkeling van leerlingen
1 2 3 4 5
13.1 De resultaten van de leerlingen voor Nederlandse taal en voor rekenen en wiskunde tijdens de schoolperiode liggen ten minste op het niveau dat op grond van de kenmerken van de leerlingenpopulatie mag worden verwacht.
l 13.3 De leerlingen doorlopen in beginsel de school binnen de
verwachte periode van 8 jaar. l
Toelichting:
Tijdens het periodiek kwaliteitsonderzoek in 2005 heeft de inspectie vastgesteld dat de eindresultaten en de tussentijdse resultaten onder het niveau lagen. In 2006 komt de inspectie tot dezelfde conclusie. De inspectie licht haar oordeel toe.
De inspectie waardeert de kwaliteit van de opbrengsten aan het einde van de basisschool aan de hand van de resultaten op (landelijk) genormeerde
eindtoetsen gedurende de laatste drie schooljaren. De school maakt geen gebruik van de Cito-Eindtoetsen. Zij gebruikt wel het leerlingvolgsysteem van Cito en neemt toetsen af voor begrijpend lezen en rekenen/wiskunde in de groepen 7 en 8. Op basis van deze toetsen blijken de resultaten op het gebied van begrijpend lezen voldoende maar op het gebied van rekenen/wiskunde zijn ze onder het verwachte niveau. Dit geldt eveneens voor de resultaten op tussenmomenten. De scores voor technisch lezen en begrijpend lezen vertonen een positief beeld; de resultaten voor rekenen/wiskunde in de groepen 4 en 6 zijn daarentegen onvoldoende. De inspectie concludeert derhalve dat de school op het gebied van rekenen/wiskunde op alle toetsmomenten lager scoort dan verwacht. Daarom beoordeelt de inspectie de eind- en tussentijdse
opbrengsten als onvoldoende.
De inspectie vermeldt overigens dat zij op het gebied van technisch lezen is afgeweken van haar gebruikelijke procedures om de opbrengsten in de groepen 3 en 4 te bepalen. Daar de vrije school later dan andere scholen begint met de instructie voor technisch lezen heeft de inspectie de resultaten van technisch lezen bezien in de groepen 4 en 5 (kas 2 en 3).
De school heeft nog geen geobjectiveerde en genormeerde vragenlijsten of observatie-instrumenten beschikbaar om de sociale vaardigheden van de leerlingen expliciet in beeld te brengen. Daarom onthoudt de inspectie zich van een oordeel over de sociale vaardigheden van de leerlingen.
Het intern rendement van de school is aanvaardbaar. Het percentage
zittenblijvers in de groepen 3 tot en met 8 lag de afgelopen twee schooljaren onder het landelijk gemiddelde.
Rapport jaarlijks onderzoek de Vrije School 'Hoeksche Waard' - 20 april 2006 13
4 VERVOLG VAN HET TOEZICHT
Afspraak met betrekking tot wettelijke bepalingen
Bij dit jaarlijks onderzoek heeft de inspectie ook een onderzoek gedaan naar de naleving van een aantal wettelijke voorschriften. Dit onderzoek betrof de wettelijke voorschriften over de geplande onderwijstijd en over een door het bevoegd gezag vastgestelde schoolgids en schoolplan.
Op basis van dit onderzoek concludeert de inspectie dat de school aan deze wettelijke bepalingen voldoet.
Afspraken over de invulling van het eerstvolgende PKO
Het volgende bezoek van de inspectie zal in beginsel bestaan uit een periodiek kwaliteitsonderzoek (PKO). Op basis van de gegevens die de inspectie heeft verkregen bij dit jaarlijks onderzoek worden geen veranderingen aangebracht in de inhoud van het eerstvolgende PKO.
De opbrengsten van de school en het leerstofaanbod zullen tijdens dit onderzoek een prominente rol spelen.
Afspraken over de voorbereiding van het eerstvolgende PKO
De school stuurt vóór het PKO de relevente documenen (het vastgelegde leerstofaanbod, zelfevaluatiegegevens, jaarverslagen) op naar het
inspectiekantoor Breda.
Deze informatie zal voorafgaand aan het onderzoek worden geanalyseerd en bij het onderzoek worden betrokken.
