Bijlage 1: Lijst van items over Europa bij de publieke regionale omroepen, mei 2014

(1)

Bijlage 1: Lijst van items over Europa bij de publieke regionale

omroepen, mei 2014

Omroep Datum Duur Plek Onderwerp

(dag van

mei) (min) (s)

Omrop

Fryslân 22 1 13 2 Lage opkomst in stembureaus

22 1 55 3

Kandidaat Wim Eilering gevolg op verkiezingsdag

RTV Noord 21 5 5 7

Debat tussen EP-kandidate en regionale econoom

22 2 20 3 Lage opkomst in Groningen

RTV

Drenthe 19 2 8 8 Twee Drentse EP-kandidaten doen hun verhaal 20 2 9 8 Afscheid Drentse Europarlementariër

22 1 58 3 Lage opkomst in stembureaus

RTV Oost 22 1 30 2 Verslaggever in stembureau Enschede

22 1 8 3

Interview met Roemeense kandidate uit Enschede

Omroep

Gelderland 21 2 4 3 Campagnes Gelderse EP-kandidaten 22 1 13 1 Vanuit stembureau Ede over lage opkomst

22 0 56 2

Voxpop in grensstreek: gaan mensen daar wel stemmen?

22 1 7 3

Kruisgesprek met verslaggeefster over uitslagen en exitpolls Omroep Brabant L1 19 1 59 3

Gastcollege minister Timmermans over belang Europa

22 1 50 5 Sfeerimpressie stembureau Maasbracht 22 2 45 6 Stembureau op Maastrichts studentenfiets

22 0 57 6

Kruisgesprek met verslaggever over wat Limburgers van Europa willen

22 1 11 7 18-jarige mag voor het eerst stemmen

RTV

Utrecht 19 3 45 7 Brieven aan Brussel'

20 3 20 6 Peiling onder kijkers over Europese kwestie 20 4 40 7 Interview met Maarten van Rossem over de EU

20 9 12 8

Interview met Mark Rutte over invloed EU op Nederland

20 3 3 9 Brieven aan Brussel'

21 4 14 8

(2)

22 1 29 7 Verslaggever in stembureau

22 2 36 8 Afscheid van Utrechtse Europarlementariër 22 2 8 9 Interview met SP-kandidate in stembureau

Omroep

West 20 2 33 3

Interview met kandidaat voor het EP Paul Sneider

22 1 29 1 Verslaggever in stembureau

22 1 19 1 Bijzondere stembureaus in regio 22 2 26 2 Stemmen in het 'Huis van Europa'

RTV Rijnmond

Omroep

Zeeland 19 1 44 3 Tourende SP-kandidaat bezoekt Zeeland

20 2 26 5

Interview met hoogst genoteerde Zeeuwse op kandidatenlijst

20 0 16 5 Peiling onder de kijkers

21 1 23 1

Heeft het zin om op iemand uit je eigen regio te stemmen?

21 1 27 1

Kruisgesprek met verslaggever: lopen Zeeuwen warm voor verkiezingen?

22 2 48 2 Sfeerimpressie op verschillende stembureaus 22 0 45 2 Peiling onder de kijkers

RTV

Noord-Holland 21 2 0 6

Campagnevoering Amsterdamse GroenLinks kandidate

22 0 45 3 Sfeerimpressie op verschillende stembureaus

Omroep

Flevoland 19 2 0 7

Interview met kunstenaar die subsidie van Europa heeft gekregen

20 1 24 2

Verslag van verschillende debatten over Europese verkiezingen

20 2 14 3

Interview met ondernemer die subsidie van Europa heeft gekregen

21 2 20 6

Interview met veerdienst die nieuwe steiger heeft gekregen m.b.v. Europees fonds

(3)

Bijlage 2: RTV Noord 21 mei

Transcript

Uitzenddatum: 21 mei Presentator: Edwin Pasveer

Vorm: Debat. De presentator zit in het midden met aan weerzijden van hem de twee debat kandidaten.

Headline: geen

Totale duur van het item: 5:33 minuten

Link naar het item: https://www.youtube.com/watch?v=qbDLB9-Xi-s

21 mei

Shotcode Tekst Beeld

11:16-11:44 Edwin Pasveer: Morgen gaan we naar de stembus voor de Europese verkiezingen, en de opkomst daarvoor is tot nu toe altijd laag. De verwachting is dat het morgen niet anders zal zijn. Want, wat hebben wij nu eigenlijk aan Brussel, hier in Groningen? Bij ons in de studio Paulien Kastermans, kandidaat namens D66 en voorstander van Europa, en tegenover haar zit regionaal econoom Jan Oosterhaven, die het niet zo op heeft met Europa. We horen straks waarom.

Pasveer: Mevrouw Kastermans, ik las op internet dat u zelfs gedatet hebt om stemmen te winnen?

Halftotaalshot Edwin Pasveer aan desk in de studio. Achter hem op het scherm is een afbeelding van de Europese vlag te zien.

Daarna zoomt camera uit naar een totaalshot, zodat de hele debatopstelling te zien is.

11:44-12:29 Kastermans: Nou dat is niet helemaal waar. Ik heb een heel modern sociaal medium gebruikt, namelijk Tinder.

Pasveer: Een soort datingsite toch?

Kastermans: Ja, een datingsapp. Om jongeren ook op te roepen om vooral naar die stembus te gaan donderdag. En wat er daarna met mijn persoonlijke leven gebeurt dat zien we dan wel.

Pasveer: Niet echt daten dus. Waarom wilt u zo graag in het Europees Parlement?

Kastermans: Nou, ik heb me op 23-jarige leeftijd al

gekandideerd omdat ik zie dat inderdaad jongeren weinig met

(4)

Europa hebben. Zelf vind ik het wel heel belangrijk, want als je nu kijkt naar het Europees Parlement zijn maar twee van de 766 zittende Parlementariërs onder de dertig. Dat is nogal scheef, dus daar wil graag verandering in brengen.

Pasveer: Een ouwe mannen club zeg maar.

Kastermans: Nou het moet vooral divers zijn, het is een democratische instelling.

12:29-13:19 Pasveer: Wat hebben wij in Groningen eigenlijk aan Europa, meneer Oosterhaven?

Oosterhaven: Nou Europa heeft Groningen vele tientallen jaren direct met beleid ondersteund en als D66 verkozen wordt en hun zin krijg dan stopt dat na de verkiezingen, want die zijn daar een groot tegenstander van.

Pasveer: Maar Brussel heeft teveel macht hoor ik u eigenlijk zeggen.

Oosterhaven: Ja, Brussel heeft sowieso teveel macht. Ze bemoeien zich met natuurbeleid, met ruimtelijke ordening, met allerlei zaken die we hier heel goed kunnen beslissen en waar we Den Haag eigenlijk niet eens voor nodig hebben, laat staan dat Brussel zich ermee moet bemoeien. Dus over-centralisatie is mijn grootste bezwaar tegen Brussel. Pasveer: Ja, en D66 moet zich er vooral niet bemoeien ook, begrijp ik.

Oosterhaven: D66 dat zijn de nieuwe gelovigen die het evangelie van Europa verkondigen, volstrekt kritiekloos, en een beetje nuance zou verstandig zijn.

Close shot van Jan Oosterhaven, afgewisseld met totaalshots van de studio en halftotaalshots van presentator

13:20-14:00 Kastermans: Nou D66 staat juist voor een sterk Nederland en voor een sterk Europa. En wat betekent dat sterke Europa nou.

Pasveer: Nu leest u het verkiezingspamflet voor. Reageer eens op wat meneer Oosterhaven zegt.

Kastermans: Nou wat voor ons belangrijk is, is dat de beslissingen zo dicht mogelijk bij de inwoners van Europa genomen worden.

(5)

Oosterhaven: Dus niet in Brussel.

Kastermans: Dus als we dingen lokaal kunnen regelen, graag lokaal. Maar als we over zaken als luchtkwaliteit, dat houdt niet op bij de Nederlandse grens, daar hebben we die grensoverschrijdende samenwerking voor nodig. Als we dat dan gaan doen, laten we dat dan alsjeblieft democratisch doen. Dus weg met die achterkamertjes, weg met gesloten dossiers. Meer transparantie en meer democratie.

14:01-14:40 Oosterhaven: De lucht is een perfect voorbeeld waar D66 er helemaal niets van begrijpt. Luchtvervuiling is een heel lokaal probleem, met name fijnstof. We hebben nu deze fijnstof regeling. Als ik college geef aan mijn studenten dan leg ik ze uit dat Den Haag zich niet met de fijnstof van Groningen moet bemoeien, wat dat is een Gronings probleem en omgekeerd. Dat is dus geen Europese aangelegenheid.

Ontwikkelingssamenwerkingen, dat kan op landelijk niveau. Daar waar Europa juist vind ik heel goed werk doet, is wat sommige lidstaten vergeten is regio’s met grote

werkloosheidsproblemen ondersteunen, maar daar bent u juist weer tegen.

Kastermans: Nee

Oosterhaven: Nou dat staat wel in uw program Pasveer: Daar bent u niet tegen?

Half totaal shot

Oosterhaven, afgewisseld met totaalshots van studio en shots van Kastermans.

14:40-15:23 Kastermans: Nou ja wat wij willen is inderdaad niet dat Europa gaat investeren in fietspaden in Flevoland, maar dat juist de armste regio’s geholpen worden

Pasveer: Groningen?

Kastermans: Die sluiten we niet per definitie uit. Maar wat wij vooral willen is dat de begroting hervormd wordt. Want je ziet nu dat dat eens in de zeven jaar wordt vastgelegd door een soort nationale koehandel, en wat ons betreft zou dat gewoon per jaar besloten moeten worden zodat het Parlement ook kan beslissen wat de prioriteiten voor dat jaar zijn. Dat we ophouden bijvoorbeeld met 43 miljard aan inkomenssteun

(6)

aan boeren, dat moet je juist gaan inzetten op kennis, op innovatie, zodat we die nieuwe banen genereren. En ook juist inzetten op duurzame energie en een duurzame toekomst. 15:23-15:52 Pasveer: Even over de opkomst morgen, want ik denk dat heel

veel mensen ineens denken “o ja ik moet morgen naar de stembus”. Hoe kan dat eigenlijk?

Oosterhaven: Het interesseert ze helemaal niet. Het is ver weg.

Pasveer: Maar het is toch niet onbelangrijk wat er daar allemaal gebeurt?

Oosterhaven: Nee, het is niet onbelangrijk, maar de invloed die de kiezer zelf ziet die is zeer minimaal, dat is heel indirect. Ze denken vooral dat Europees beleid via Den Haag gemaakt wordt. Heel begrijpelijk.

Halftotaalshot van

presentator, gevolgd door halftotaalshot van

Oosterhaven.

15:52-16:32 Pasveer: U hebt dat ook gemerkt neem ik aan, in de campagne.

Kastermans: Ja er zijn twee dingen die ik daar over wil zeggen. Het is inderdaad waar dat het nu zo getrapt is dat D66 graag wil…

Pasveer: Nee maar ik vroeg naar of u gemerkt had in de campagne dat mensen niet naar de stembus gaan.

Kastermans: Ja dat was inderdaad het tweede wat ik wilde zeggen, namelijk dat op straat – ik heb de afgelopen dagen van zeven uur ’s ochtends tot ’s avonds laat geflyerd- en je ziet gewoon dat weinig partijen dat doen. Dus ook partijen zelf en de nationale campagneteams hebben daar wat mij betreft hun verantwoordelijkheid.

Pasveer: U staat op plek acht, dat is een onverkiesbare plek voor Europa. Gaat u op zichzelf stemmen?

Kastermans: Ja, als ik geen vertrouwen in mezelf heb wie zou het dan wel moeten hebben.

Shots van Kastermans en presentator.

16:33-16:47 Pasveer: Op wie gaat u stemmen?

Oosterhaven: Ik weet het nog niet. Ik krijg allerlei

verschillende adviezen afhankelijk van hoe ik die stemwijzer

(7)

invul. Ik ga daar nog eens even goed op studeren. Pasveer: U gaat wel stemmen?

Oosterhaven: Ik ga gegarandeerd stemmen.

(8)

RTV Noord 21 mei – Topiclist

Algemeen Vragen Programma Datum Presentator Vorm

Hoe heet het programma? Op welke datum is het programma uitgezonden? Hoe heet de presentator? Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-presentatie? Noord Vandaag 21 mei Edwin Pasveer Presentator Solopresentatie Syntactische structuur Onderwerp

Is het verhaal opgebouwd volgens de omgekeerde piramidestructuur? Wordt het belangrijkste nieuws als eerste vermeld en het minste

belangrijke als laatste?

Het item is niet opgebouwd volgens de omgekeerde piramidestructuur. Vanwege het feit dat het item in de vorm van een debat is gegoten, wordt er juist begonnen over ‘koetjes en kalfjes’, om de gasten wat op hun gemak te stellen.

Structuur van het script Wordt het item weergegeven

als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

Het item wordt ingeleid door de presentator Edwin Pasveer. Hij introduceert de twee gasten, waarvan er eentje pro-Europa is, en de ander juist sceptisch over Europa. De belangrijkste vraag die centraal staat in het item is: wat betekent Europa voor de provincie Groningen? Het debat wordt eerst rustig opgebouwd, met een grapje over het gebruik van datingsapp Tinder door

Kastermans. Daarna begint het inhoudelijke gedeelte, en het debat wordt afgerond met de vraag of en op wie de gasten zelf gaan stemmen.

Thematische structuur Welke feiten worden er belicht? Welke bronnen worden

gebruikt?

De feiten die worden benadrukt zijn het feit dat er morgen gestemd kan worden, en dat de opkomsten bij vorige Europese

(9)

econoom.

Stijlgebruik Worden er spreekwoorden en metaforen gebuikt?

Oosterhaven omschrijft D66 als: “de nieuwe gelovigen, die het evangelie van Europa prediken”. Hiermee bedoelt hij dat D66 te weinig kritisch kijkt naar het Europees beleid.

Woordkeuze Werd er gebruik gemaakt van moeilijke woorden, vaktaal, modewoorden of dialect?

Er wordt in het item geen gebruik gemaakt van moeilijke woorden of vaktaal. Het enige woord wat als ‘moeilijk’ zou kunnen worden aangeduid is het woord ‘over-centralisatie’. Dit wordt echter zodanig toegelicht door de context dat dit waarschijnlijk voor iedereen gemakkelijk te begrijpen is.

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

Tijdens het debat worden er op de schermen op de achtergrond Eu-gerelateerde

afbeeldingen getoond, zoals de Europese vlag en het Europese Parlement in Brussel. Tijdens het debat worden er geen

fragmenten getoond met andere videobeelden.

Extra Zijn er andere dingen die opvallen aan het item?

In dit item worden de Europese verkiezingen op een inhoudelijke manier behandeld. Zowel de positieve als de negatieve invloed van Europa op de regio komen aanbod. Er is een lichte negatieve ondertoon waar te nemen in de richting van de pro-Europese standpunten van Kastermans. Dit kan echter ook worden geweten aan haar manier van spreken. Kastermans is vaak wat langdradig en komt niet erg snel tot haar punt,

(10)

Bijlage 3: RTV Noord 22 mei

Transcript

Uitzenddatum: 22 mei

Presentator: Marcel Nieuwenweg Vorm: reportage

Headline: geen

Link naar item: https://www.youtube.com/watch?v=ebTP_Am5RA8

22 mei

Shotcode Tekst Beeld

07:35-08:23 P: Twee derde van de Groningers vind dat de Europese Unie minder bevoegdheden moet krijgen. Dat blijkt uit onderzoek van het programma EenVandaag in samenwerking met RTV Noord. Iets meer dan de helft van de Groningers vindt dat de euro goed is voor de Nederlandse economie, terwijl 41 procent meent dat Nederland uit de euro moet stappen. Uit het onderzoek blijkt ook dat Groningers niet willen dat Europa een federale staat wordt. En ook Stadion Euroborg stond vandaag in het teken van Europa. Het stadion van FC Groningen was vandaag een van de plekken waar gestemd kon worden voor een nieuwe Europees Parlement. En de opkomst in de stad Groningen, die valt tegen. Vanmiddag om vijf uur had iets meer dan twintig procent van de

kiesgerechtigden gestemd.

Beeld begint met totaalshot van presentator, camera zoomt langzaam in tot een halftotaalshot. Op het scherm achter de presentator is een afbeelding te zien van de vlag van de EU.

08:24-08:45 VO: “De Euroborg afgelopen zondag. De supporters zijn door het dolle heen. FC Groningen gaat Europa in. Maar voetbal en Europese politiek dat zijn duidelijk twee verschillende dingen, want op het stembureau in de groene kathedraal kon je vandaag een kanon afschieten. Rond drie uur lag het opkomstpercentage op acht procent.

Shots van druk stadion tijdens voetbalwedstrijd van FC Groningen. Daarna shots van leeg stadion tijdens Europese verkiezingen. 08:46-08:56 Kiesgerechtigde: Ik mag nu 36 jaar stemmen, sinds m’n

achttiende, en ik vind dat dat gewoon moet. Dus ik doe het zelf in elk geval, en vroeger stond er iets van een straf of maatregel op, maar ik vind gewoon dat iedereen moet stemmen.

(11)

08:57-09:09 VO: Maar zeg dat maar tegen deze twee dames. Die vinden de voorbereidingen op het Europese avontuur van de FC duidelijk een stuk boeiender. Ondertussen slaat de verveling bij de dames van het stembureau toe

Totaalshot van leeg stadion, waar twee meisjes op de tribune zitten.

Daarna halftotaalshot van medewerkers

stembureau aan stemtafel 09:09-09:18 Voorzitster stembureau: Tijdens de lunchpauze kwamen er nog

wel aardig wat mensen, we hopen dat het zo rond een uur of vijf weer wat drukker wordt. Maar op dit moment is het wel stilletjes

Halftotaalshot medewerkers stembureau 09:19-09:26 VO: De komische noot komt van deze twee FC supporters, die

nog snel even een stemselfie maken voordat het stembiljet in de daarvoor bedoelde stembus verdwijnt

Shots van stembureau.

09:26-09:46 Jongen: We zijn maar een klein landje dus, Europa moet wel een groot geheel zijn. Dus als dat niet een duidelijk verhaal is, dan ja, met een geheel dan heb je nooit echt, dan sta je in elk geval sterker als je een groot geheel bent dan als je een klein landje… Verslaggever: Volgens mij kunnen we het beter over voetbal hebben jongens, of niet?

Jongen: Ja zo’n beetje wel ja

Halftotaal interviewshot van de twee jongens die zijn komen stemmen

09:47-09:55 VO: Met het opkomstpercentage in de Euroborg is het niet meer goed gekomen. Maar dat wordt tijdens de eerste Europese thuiswedstrijd waarschijnlijk meer dan goed gemaakt.

(12)

RTV Noord 22 mei – Topiclist

Algemeen Vragen Naam Datum Presentator Vorm

Hoe heet het programma? Op welke datum is het programma uitgezonden? Hoe heet de presentator? Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-presentatie? Noord Vandaag 22 mei Marcel Nieuwenweg Presentator Solo-presentatie Syntactische structuur Onderwerp

De presentator begint het item met de onderzoeksresultaten van het onderzoek van

EenVandaag. Vervolgens wordt doorgeschakeld naar de reportage, waarin als eerste de sportprestaties van FC Groningen worden vermeld. Het belangrijkste nieuws, de lage opkomst in het stembureau in Groningen, volgt pas daarna. Er is daardoor geen sprake van een piramidestructuur in dit item.

Structuur van het script

Wordt het item weergegeven als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

Het item wordt door de presentator aangekondigd vanuit de studio. Vervolgens wordt doorgeschakeld naar de reportage, die opgenomen is in de Euroborg. Daar wordt geconcludeerd dat het erg rustig is tijdens de verkiezingen, en wordt het contrast met de drukte tijdens de voetbalwedstrijd van FC Groningen

benadrukt. Het hoogtepunt van het item vormen de interviews met stemmers en de medewerkers van het stembureau. Hen wordt gevraagd waarom zij het belangrijk vinden om te stemmen voor de Europese verkiezingen. De afloop van het item wordt gevormd door middel van de opmerking dat het met de ‘opkomst niet meer goed kwam’ maar dat dit

‘ruimschoots goedgemaakt zal worden als Groningen Europa in gaat’.

Thematische structuur

Welke bronnen worden er gebruikt? Welke feiten worden

(13)

er belicht? -De opkomst voor de Europese verkiezingen is laag in Groningen

-Iets meer dan de helft van de Groningers vind dat Europa goed is voor de Groningse economie -Twee derde van de Groningers vind dat Europa minder bevoegdheden moet krijgen

-Groningers willen niet Nederland een federale staat wordt

De bronnen die in het item worden gebruikt zijn het onderzoek van EenVandaag, de medewerkers van het stembureau, en de stemmers.

Stijlgebruik Worden er spreekwoorden en metaforen gebruikt?

In het item wordt een keer een spreekwoord gebruikt: “je kon er een kanon afschieten”. Dit is een typisch spreekwoord dat veel in Noord-Nederland wordt gebruikt, en betekent dat het ergens erg rustig is. Verder wordt er naar het stadion van FC Groningen gerefereerd als de “Groene Kathedraal”. Zo wordt het stadion in de volksmond vaak genoemd in Groningen.

Er wordt geen gebruik gemaakt van moeilijke woorden of vaktaal. Ook is er geen sprake van

woorden in het dialect. Wel zijn de spreekwoorden en metaforen die hierboven zijn beschreven typerend voor de regio.

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

Er worden veel beelden getoond van het stadion, en ook van de belangrijke voetbalwedstrijd die FC Groningen een week eerder speelde. De overige beelden zijn voornamelijk interviewshots. Verder zijn er veel shots van het stembureau, zoals stemhokjes, stembiljetten en mensen in stemhokjes. Deze beelden vormen een goede illustratie bij de gesproken tekst.

(14)

(15)

Bijlage 4: RTV Utrecht 19 mei

19 mei - Transcript

Presentator: Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Vorm: reportage

Headline: geen

19 mei

08:24-08:54 P1: Ja het is weer tijd voor Brieven aan Brussel. Met de Europese Parlementsverkiezingen voor de boeg gaan wij langs bij Utrechters die op de een of andere manier iets merken van de Europese Unie.

P2: Ja en heel veel mensen hebben daar toch wel meer mee te maken dan je zou denken. Die mensen mogen een boodschap aan Brussel schrijven, en die boodschap gaan wij dan bezorgen bij het Europees Parlement. Vandaag zijn we bij STEK. Dat is een stichting in Baarn, en die zit in de koude techniek. Dat heeft alles te maken met koelkasten enzo. En in die branche hebben ze continu met Europa te maken.

Halftotaalshot van de twee presentatoren, zittend op een bank. Op de schermen achter hen zijn afbeeldingen van de Europese vlaggen te zien.

08:54-09:06 Beste Brussel, door verschillende mensen gesproken. Intro van de rubriek. Er worden fragment van de verschillende items van de rubriek getoond. 09:07-09:22 VO: Ze zweten peentjes, de acht koeltechnische installateurs

die vandaag praktijkexamen doen.

Shots van praktijkexamen. 09:23-09:34 Greutink: Het is een zwaar examen. Uiteindelijk levert het ook

een Europees certificaat op, een persoonscertificaat waarmee ze zelfstandig alle handelingen mogen verrichten. En het is een pittig examen.

Halftotaal interviewshot van Roel Greutink, ROVC technische opleidingen

09:34-09:47 VO: koeltechnische machines vind je overal. In kantoren en fabrieken, maar ze houden bijvoorbeeld ook computerruimtes

(16)

op temperatuur. Aan deze mannen de taak deze machines te onderhouden, en dat is aan strenge Europese regels

verbonden.

halftotaal.

09:48-10:07 De Knegt: Dit certificeren van deze mensen, dat komt voort uit Europese wetgeving, dus ja heel direct. Sterker nog, de

wetgeving die hierover gaat, gaat per 1 januari 2015 weer veranderen en dat is pas in het Europees Parlement aangenomen. Dus wij worden eigenlijk direct aangestuurd door Europese wetgeving.

Halftotaal interviewshot van Jaap de Knegt, STEK bedrijfscertificering

10:08-10:21 VO: De Baarnse stichting STEK houdt toezicht op de examens en certificeert bedrijven. De regels zijn zo streng omdat de koude middelen in die apparaten ontzettend slecht zijn voor het milieu.

Verschillende shots van praktijkexamen

10:21-10:44 De Knegt: Vroeger waren die koude middelen deels

verantwoordelijk voor het gat in de ozonlaag. Nou die koude middelen zijn door wetgeving in Europa eigenlijk al afgeschaft. In Nederland, nog niet overal in Europa. Koude middelen nu, als ze vrijkomen dragen bij aan het broeikaseffect, dus aan de opwarming van de aarde. Indirect draag je bij lekkage dus bij aan de opwarming van de aarde. Ja, dat willen we ook niet.

Interviewshot Jaap de Knegt.

10:44-11:07 VO: Dus daarom is het zo essentieel dat deze mannen leren om geen druppel koude middel te laten ontsnappen.

Binnenkort worden de regels vanuit de EU nog strenger. Prima zaak, vindt STEK. Maar de stichting uit Baarn heeft ook nog wel wat wensen. Zo spreken de Europese regels elkaar soms tegen.

Verschillende shots van praktijkexamen.

11:08-11:21 De Knegt: Een installatie die weinig bijdraagt aan het

broeikaseffect is bijvoorbeeld weer minder energiezuinig, zo zomaar kunnen. Dus er wordt vanuit de ene wetgeving gevraagd, joh draag niet bij aan het broeikaseffect maar dat maakt weer wel dat ik meer energie ga gebruiken.

Interviewshot Jaap de Knegt

11:21-11:26 VO: Daarnaast zijn regels leuk, maar moeten overtreders wel aangepakt worden, zegt STEK.

Shots praktijkexamen.

(17)

handel in koude middelen tegen die bij wetgeving al verboden zijn. Dan melden wij dat aan de overheid van let op er gebeurt hier iets illegaal maar dat spoor loopt meestal dood.

Knegt

11:38-12:03 VO Jan de Knegt: Beste Brussel, ik schrijf deze brief namens STEK. STEK is neemt onder andere examens af voor koude technische monteurs volgens de Europese F-gassen

wetgeving. Koelmachines en koude techniek hebben te maken met veel Europese wetgeving. Heel goed, dit bevordert de kwaliteit. Wel wil ik jullie vragen af deze wetgeving op elkaar af te stemmen, en handhaving van deze wetgeving te stimuleren. Succes, en groet Jan de Knegt, STEK.

Halftotaalshot Jaap de Knegt, die aan tafel de brief aan Brussel schrijft

12:04-12:23 P1: Mooi zo. En morgen in Brieven aan Brussel een

vrachtwagenchauffeur die uit pure frustratie besloot over te stappen naar de bus.

P2: Iets heel anders dus. Morgen besteden we trouwens nog veel meer aandacht aan Europa. De minister-president zelf, Mark Rutte, legt uit hoe onze regio profiteert van de Europese samenwerking.

(18)

Topiclist RTV Utrecht – 19 mei

Algemeen Vragen Naam Datum Presentatie Vorm

Hoe heet het programma? Op welke datum is het programma uitgezonden? Hoe heet de presentator? Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-presentatie?

Utrecht Vandaag 19 mei

Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Presentatrice en presentator

Duo-presentatie

Syntactische structuur

Is het verhaal opgebouwd volgens de omgekeerde

piramidestructuur? Wordt het belangrijkste nieuws als eerste vermeld en het minste belangrijke als laatste?

Het verhaald is niet opgebouwd middels een omgekeerde piramidestructuur. Dit blijkt uit het feit dat er wordt begonnen met een inleidend gedeelte over het examen van de koeltechnische monteurs. Pas later komt de kern van het verhaal naar voren, namelijk dat de Europese wetgeving op dat gebied een aantal zaken te wensen over laat.

Wordt het item weergegeven als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

Welke feiten worden er belicht? Welke bronnen worden gebruikt?

De belangrijkste feiten in dit item zijn dat er in de koude middelen branche direct wordt beïnvloed door wetgeving van de EU, omdat er stoffen in omgaan die schadelijk zijn voor het milieu. De bronnen die gebruikt zijn zijn Jaap de Knegt van de stichting STEK en Roel Greutink van ROVC technische opleidingen.

Nee

(19)

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

In het item zijn voornamelijk interviewshots gebruikt, afgewisseld met shots van de leerlingen die het praktijkexamen deden. Deze beelden ware complementair aan de tekst, maar brachten op zichzelf weinig verheldering bij het

onderwerp.

(20)

Bijlage 5: RTV Utrecht 20 mei – Item 1

Transcript

Presentator: Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Vorm: studiogesprek + reportage

Headline: geen

20 mei

07:06-07:27 P1: Ja hoe leeft de Europese Unie eigenlijk in onze regio, en wat hebben we er in Utrecht eigenlijk aan? Kunnen we niet beter uit de euro stappen? Allemaal vragen waar de een zich heel druk om maakt en de ander absoluut niet. P2: Nee maar wij hebben het voorgelegd aan het kijkerspanel van 1000 leden van RTV Utrecht. Gaan ze nou wel of niet stemmen, en waarom. Mark van Rossem, jij hebt alle uitkomsten even voor ons op een rijtje gezet he?

Halftotaalshot van presentatoren, zittend op een bank. Achter hen is op de schermen de vlag van de Europese Unie te zien.

07:27-09:32 Van Rossem: Nou wel opvallend is dat heel veel leden van ons panel gaan stemmen. Zeventig procent maar liefst zegt dat ze willen gaan stemmen. Dat is heel veel, want de verwachte opkomst in veertig procent. Dat was het ook ongeveer vijf jaar geleden. Nou en dan vragen we: waarom gaat u stemmen? Ja dat is heel simpel, heel veel mensen vinden stemmen hun plicht. Vijftig procent maar liefst vindt het een plicht. Maar sommigen vinden Europa ook gewoon belangrijk. Voor de economie, of voor de veiligheid. En dan zijn er ook mensen die anders gestemd hebben, namelijk die geven aan dat ze tegen Europa zijn, en daarom gaan ze stemmen. Of ze willen minder invloed van Europa. Waarom gaat u niet stemmen? Dat is ook belangrijk. Dat is heel duidelijk, heel veel mensen hebben gewoon geen enkel vertrouwen in Europa. En sommigen

(21)

zien ook helemaal niets in de verkiezingen rond Europa. Hoe komt dat nou? Bijvoorbeeld omdat Europa heel veel wetten en regels aan ons oplegt. Hier in de regio voelen we die ook. Dus vroegen we aan onze panelleden: moeten er meer of minder regels komen? Of is het precies genoeg? Nou het panel is heel duidelijk. Zeventig procent maar liefst wil minder regels uit Brussel. En dan die euro. Moeten we daar uit of moeten we daar niet uit? Nou 65 procent van onze panel zegt dat we gewoon in die euro moeten blijven en daarmee moeten blijven betalen. Maar wel een hele grote minderheid, 23 procent maar liefst, wil toch van die euro af. En als we het dan toch over geld hebben dan moeten we het hebben over wat we aan Brussel betalen. Nou moeten we meer of minder aan Brussel gaan betalen? We krijgen subsidie en we betalen. Wij betalen netto meer dan dat we krijgen, andere landen ontvangen, wat vindt ons panel? Ons panel vindt dat we minder moeten gaan betalen voor Brussel. En dan het aantal landen in Europese Unie. Moeten daar nog landen bijkomen, Turkije bijvoorbeeld. Ook daar is ons panel heel duidelijk over: Turkije hoeft niet erbij te komen, er hoeven geen landen bij, 74 procent maar liefst vindt dat. En dan, moeten wij uit de Europese Unie? 55 procent vindt van niet, lekker blijven zitten. Maar ook weer een hele grote minderheid, 30 procent, vindt dat we uit de Europese Unie moeten en dan samen moeten gaan met Duitsland, België, Engeland en Frankrijk bijvoorbeeld.

09:33-09:37 P1: Nou gaan we donderdag dus allemaal stemmen, Mark. Weet iedereen een beetje op wie die zou kunnen stemmen?

Totaalshot van studio

09:37- 10:19 Van Rossem: Dat is heel opvallend. Want 400 van onze panelleden die kunnen zomaar spontaan een of meerdere namen noemen. Dan komt Hans van Baalen

(22)

aan kop, met 200 keer dat die genoemd wordt. Sophie in ’t Veld staat tweede en Wim van de Camp staat derde. Mark Dijk, hij woont hier in Utrecht, hij wordt 9 keer genoemd dus hij moet nog wel wat gaan werken aan zijn naamsbekendheid. Hij wil heel graag naar Brussel. Heb ik nog 4 namen die wel interessant zijn. Sommige mensen denken dat ze op minister Dijsselbloem kunnen

stemmen, sommigen denken dat ze op Le Pen kunnen stemmen, nou dat is Frankrijk. Er is zelfs iemand die denkt dat die op Mark Rutte kan stemmen en zelfs denkt een van de panelleden dat die op Barack Obama kan stemmen.

10:19-10:42 P1: Kijk eens aan. Nou ja er worden in ieder geval namen genoemd Mark. Dankjewel.

P2: Nou het is duidelijk dat heel veel mensen eigenlijk niet goed weten wie er in het Europese Parlement zitten en wat daar wordt besloten, en waarom die Unie eigenlijk is opgericht.

P1: Wij hebben de belangrijkste vragen voorgelegd aan een andere Van Rossem, de bekende Utrechtse historicus en ook oud-hoogleraar. Hij is overtuigd voorstander van de Unie.

Totaalshot studio. Gaat over naar halftotaalshot van presentatoren op de bank. Op het scherm achter hen wordt een afbeelding van de Europese vlag getoond.

10:43-11:04 VO: De Europese Unie. Nederland bemoeit zich er sinds de oprichting intensief mee. En hoewel we inmiddels op zijn gegaan in die enorme EU, kunnen we gewoon onszelf blijven, denkt de Utrechtse geschiedkundige en Euro-optimist Maarten van Rossem.

Shots van Europese vlaggen, vlaggen van lidstaten en het Europees Parlement in Brussel.

11:04-11:11 Van Rossem: Onze identiteit wordt helemaal niet bedreigd door de Europese Unie. We kunnen gewoon Nederlands blijven en oranje hoedjes blijven dragen

Halftotaal interviewshot van Maarten van Rossem.

11:12-11:20 VO: Ons land was een van de eersten dat ging

samenwerken met andere landen binnen Europa. En dat was vooral om onze oosterburen in toom te houden.

Shots Europese vlaggen en Europees Parlement

(23)

geïntegreerd Europa, was het idee dan moeten we Duitsland inbedden in een Europese institutionele structuur. En dat begint met Europese Kool- en

Staalgemeenschap. Het idee was dan die Duitse industrie die mag weer aan het werk, maar alleen in een groter kader waardoor we er eigenlijk een soort controle op kunnen uitoefenen.

Rossem

11:45-12:04 VO: Inmiddels telt de EU 28 lidstaten. Die hebben

allemaal een stem in het Europees Parlement. De Tweede Kamer van de Europese Unie telt zo’n 750 zetels. Daarvan zijn er 26 van Nederland. Dat is niet veel, als je het bijvoorbeeld vergelijkt met Duitsland met ongeveer 100 zetels.

Shots van vergaderzaal Europees Parlement. Vervolgens worden

zetelaantallen schematisch afgebeeld.

12:05-12:26 VO: Hebben wij eigenlijk wel wat te vertellen in de Europese Unie?

Van Rossem: Niet zo verschrikkelijk veel. Maar wij moeten ons realiseren dat de werkelijke besluitvorming in de Unie niet via het Parlement loopt, maar via de individuele regeringsleiders van de verschillende landen. We hebben dat net gezien binnen het ‘eurodrama’ zal ik maar zeggen, dat men voortdurend naar Brussel moest om gezamenlijk besluiten te gaan nemen.

Interviewshot Maarten van Rossem, zittend aan tafel.

12:26-12:52 VO: Onze Europese macht ligt dus vooral bij premier Rutte en ministers als Timmermans en Dijsselbloem. Die laatste maakt als minister van financiën jaarlijks bijna zes miljard euro over aan de Europese Unie. Daarvan komt een gedeelte weer terug in de vorm van subsidies. Maar landen als Griekenland en Portugal ontvangen vooral. Dat lijkt een beetje oneerlijk. Maar volgens overtuigd

Europeaan Van Rossem verdient Nederland volop aan Europa.

Shots van campagnevoering Mark Rutte. Shots van muntgeld. Schematische afbeelding van verdeling Europees geld over lidstaten.

12:53-13:12 Van Rossem: Relatief conservatieve berekeningen leren ons dat elke Nederlander elk jaar 2000 euro overhoudt aan de effecten van de Europese Unie. We zijn met z’n

(24)

bijna 17 miljoenen, dus zelfs wij met z’n tweeën strijken toch al elk jaar 4000 euro op.

13:12-13:31 VO: vroeger had elk land zijn eigen munt. Maar sinds 2002 hebben de meeste lidstaten de euro. Dat zou ons veel economische groei opleveren, maar in landen waar ze de munt niet hebben, zoals Denemarken en Zweden bijvoorbeeld, gaat het ook heel goed. Kunnen we dus niet gewoon terug naar onze oude, vertrouwde gulden?

Shots van oude guldens.

13:32-13:53 Van Rossem: Daarbij wordt een ding vrij makkelijk vergeten, namelijk dat die Nederlandse gulden al heel lang geen zelfstandige munt meer was. We deden misschien wel net alsof dat zo was, maar hij was het helemaal niet. Sinds de vroege jaren 80’ was de gulden vastgekoppeld aan de D-Mark, daar hebben we de Duitsers weer. Dat we daar vanaf kunnen is een volstrekte infantiele illusie.

Interviewshot Maarten van Rossem. Camera beweegt naar totaalshot van hele ruimte.

13:53-14:09 VO: In tegenstelling tot Maarten van Rossem hebben veel mensen helemaal niks met de EU. Volgens sommige partijen moeten we er zelfs uit stappen. Bij de Europese verkiezingen van 2009 bracht nog geen 40 procent van de Nederlanders zijn stem uit. Heeft de EU dan nog wel bestaansrecht?

Shots van Europees Parlement

14:09-14:39 Van Rossem: Ja zeker. De integratie zal nog verder zijn voortgeschreden. Een echte federale staat, zoals de Verenigde Staten zijn, dat zie ik voorlopig niet gebeuren. Maar ik denk dat met name op macro-economisch gebied de integratie nog verder zal zijn voortgeschreden. Omdat we nu gezien hebben dat als we budgettair uit de pas lopen en gekke dingen doen, neem de Grieken

bijvoorbeeld, dat dat enorme consequenties heeft voor de hele Eurozone.

Interviewshot Maarten van Rossem.

14:39-14:52 VO: De Europese Unie, of we het nu wille of niet, we zitten er inmiddels middenin en we zijn er afhankelijk van. En wat Maarten van Rossem betreft kan dat best

(25)

met een oranje hoedje op.

14:53-14:58 P1: Ja weer wat geleerd, want de echte macht ligt dus niet bij het Parlement, maar bij de regeringsleiders.

Halftotaalshot van

(26)

RTV Utrecht Topiclist 20 mei – Item 1

Algemeen

Vragen

Naam Datum Presentatie Vorm

Hoe heet het programma? Op welke datum is het programma uitgezonden? Hoe heet de presentator? Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-presentatie?

U Vandaag 20 mei

Duo-presentatie

Syntactische structuur Onderwerp

Het item bestaat in feite uit twee delen: de

presentatie van de onderzoeksresultaten in de studio en de reportage.

Bij het eerste gedeelte in de studio, is er sprake van een piramidestructuur. De belangrijkste feiten, namelijk hoeveel mensen er gaan stemmen, worden als eerste vermeld. De minder belangrijke feiten, op wie er zoal gestemd kan worden, komen als laatst aan bod.

De reportage is meer verhalend opgebouwd. Er wordt begonnen met een inleiding over de Europese Unie, en Maarten van Rossem wordt geïntroduceerd. Hier is dus geen sprake van een piramidestructuur.

Structuur van het script

Wordt het item weergegeven als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

De belangrijkste vraag in het item is wat Nederland, en dan vooral Utrecht, eigenlijk heeft aan de Europese Unie. Dit wordt gepresenteerd als een verhaal, met een inleiding over het ontstaan van de Europese Unie. Vervolgens geeft Maarten van Rossem zijn

commentaar op het EU-lidmaatschap van Nederland, bijna als een soort college. De presentatoren sluiten het item dan ook af met de tekst: “Ja weer wat geleerd”.

Welke bronnen worden er gebruikt? Welke feiten worden er belicht?

(27)

van de mening van Utrechters over de Europese Unie weer te geven. Of dit relevant is echter de vraag, aangezien het testpanel uit slechts 1000 leden bestond. In het tweede gedeelte, de reportage, is Maarten van Rossem de belangrijkste bron. Zijn pro-Europese visie staat daarin centraal. Een verklaring voor de ruime aandacht voor zijn mening kan zijn dat hij een bekende Nederlander is, en daarom veel mensen aanspreekt.

Stijlgebruik Worden er spreekwoorden en metaforen gebruikt?

Nee

Woordkeuze Worden er moeilijke woorden

gebruikt of woorden uit het eigen dialect?

Er worden geen woorden uit het dialect gebruikt. Maarten van Rossem maakt enkele keren gebruik van woorden die relatief moeilijk zijn, zoals ‘infantiel’ en ‘macro-economisch’. Hier wordt verder geen uitleg bij verschaft door de voice-over.

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

De presentatie van onderzoeksresultaten van het panel van RTV Utrecht kijkers wordt op de achtergrond ondersteund door een grafische weergave van de cijfers. Op die manier kan de kijker alle cijfers makkelijker bij benen.

Ook in de reportage wordt tot drie keer toe gebruik gemaakt van een grafische weergave van de tekst, om deze te verduidelijken voor de kijker. Zo wordt het item makkelijker te begrijpen. Verder wordt er vooral gebruik gemaakt van interviewshots van Maarten van Rossem, en van relevante beelden van het Europees Parlement.

In tegenstelling tot de andere omroepen, maakt RTV Utrecht geen gebruik van het onderzoek van

(28)

Bijlage 6: RTV Utrecht 20 mei – Item 2

Transcript

Presentator: Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Vorm: interview

Headline: ‘Exclusief bij RTV Utrecht: minister-president Mark Rutte. We vragen hem het hemd van het lijf.’

20 mei – item 2

14:59-15:16 P1: Onze eigen Mark Rutte moet het dus voor ons doen in Europa. Dat is een goeie reden om hem ook eens op te zoeken.

P2: Ja want hoe kijkt de minister-president aan tegen de invloed van Europa op Nederland en vooral natuurlijk op de provincie Utrecht, en wat verwacht hij van de

opkomst tijdens de verkiezingen? Verslaggever Sander van Barneveld sprak uitgebreid met hem.

Halftotaalshot van de presentatoren in de studio op de bank. Achter hen is een afbeelding van Mark Rutte zien, met op de achtergrond de vlaggen van de Europese lidstaten.

15:16-15:26 Verslaggever: Het thema, om gelijk maar even met de deur in huis te vallen, is natuurlijk die opkomst he. Het is niet voor niks dat we daar nu lang over gaan praten, want u wil natuurlijk dat die opkomst een beetje beter wordt.

Totaalshot van verslaggever en Mark Rutte. Zij zitten tegen over elkaar in twee stoelen.

15:26-16:12 Rutte: Ja ik hoop dat we dat allemaal willen. Die opkomst nu, als je kijkt naar de ramingen, de peilingen, dan is die voor heel Nederland nog behoorlijk laag. En het is toch democratie, we mogen stemmen. En het Europese Parlement, het gaat over zaken die Nederland raken, die kunnen bijdragen aan banengroei in Nederland. We hebben natuurlijk in de afgelopen jaren gezien dat er belangrijke stemmingen waren over bijvoorbeeld de vraag hoe de landen zich moeten houden aan de

(29)

begrotingsafspraken, en dan was er toch een

meerderheid in het Europese Parlement die de doorslag gaf, gelukkig ook met de goeie aantal stemmen uit Nederland in de meeste gevallen. En dan zie je dat Nederland toch echt een bijdrage levert in dat Parlement. En uiteindelijk leidt dat weer tot een stabielere munt, en dat is weer goed voor banengroei in Nederland. Dus het Europese Parlement, die verkiezingen zijn belangrijk. 16:12-16:16 Verslaggever: Maar dat besef dringt nog niet helemaal

door tot de Nederlandse bevolking

Totaalshot Rutte en verslaggever 16:16-16:57 Rutte: Nee. Natuurlijk zijn nationale verkiezingen, dat

begrijp ik heel goed, dat is een koningsnummer van het verkiezingsprogramma. Gemeenteraad, net gehad, ook de opkomst kan hoger, maar dat was toch vergelijkbaar met vier jaar geleden. Provinciale Staten wordt het al wat spannender, en Europa ligt daar meestal nog iets onder. Maar ik denk toch dat het belangrijk is vast te stellen nu Nederland uit die crisis aan het komen is, en er weer banengroei is dat Europees Parlement belangrijke besluiten kan helpen nemen die ook voor ons van grote waarde zijn. Voor banen, voor welvaart en voor verdere groei. En dan helpt het als die Europarlementariërs zich rug gesteund weten door zoveel mogelijk kiezers.

Camera zoomt weer in op Rutte.

16:57-17:18 Verslaggever: Tot zover over de opkomst. We hebben ook de kijkers van RTV Utrecht opgeroepen een vraag aan u te stellen, dus de mogelijkheid gegeven om direct een vraag over Europa aan u te stellen. En een van die vragen komt van basisschool De Boomgaard in Utrecht, en ik zal hem u eventjes laten zien, en dan is het aan u een reactie te geven.

Totaal van verslaggever en Rutte. Verslaggever

overhandigt Ipad aan Rutte waarop hij de kijkersvraag kan bekijken

17:18-17:30 Bram van Schalkwijk: Hallo ik ben Bram van Schalkwijk en dit is mijn vraag. Hoe komt het dat veel mensen tegen de Europese Unie zijn?

(30)

vraagt stelt aan Rutte 17:30-18:28 Rutte: Nou Bram dat komt omdat veel mensen het gevoel

hebben dat Brussel over allerlei zaken gaat waar ze eigenlijk te weinig grip op hebben, dat Brussel zich ook met steeds meer dingen bemoeit. Ik daar vanaf. Ik wil dat de Europese Unie, de VVD wil dat de Europese Unie zich echt richt op een aantal belangrijke onderwerpen, bijvoorbeeld de gemeenschappelijke markt. Bijvoorbeeld als Bram dadelijk een bedrijf zou willen starten, dat die makkelijk z’n producten ergens anders krijgt. Dat als hij een goed idee heeft of een vak dadelijk gaat leren en hij wil dat ergens in Europa uitoefenen dat ie dat overal kan uitoefenen. Dat de Rotterdamse haven, Schiphol, belangrijke toevoerkanalen naar Europa, dat die kunnen groeien en bloeien. Daar hangen miljoenen banen mee samen. Daar kan Europa waarde toevoegen. Dan is het echt een banenmachine. Maar ik merk ook dat veel mensen zeggen dat het zich bemoeit met zaken die eigenlijk te weinig waarde toevoegen, en daar moet Europa echt minder mee doen.

Totaalshot verslaggever en Rutte, camera zoomt in tot een close interviewshot van Rutte

18:28-18:35 Verslaggever: Ik heb een heel mooi voorbeeld uit de provincie Utrecht wat dat betreft. Het stationsgebied, dat weet u, dat wordt compleet verbouwd.

Totaalshot verslaggever en Rutte

18:35-18:53 Rutte: Ik was er dus van de week, voor de campagne, en ik was er echt van onder de indruk als je daar rijdt. Dan rijd je voorbij de Rabo, voorbij de Jaarbeurs en dan ga je rechts en dat is allemaal totaal weer veranderd en dat verandert iedere paar maanden nu, dus dat ligt echt op de schop. Dat is een prachtige operatie die gaande is.

Halftotaalshot Rutte

18:53-19:06 Verslaggever: Er moet nog aan gewerkt worden voordat het helemaal af is he, maar in 2015 dan dreigt er een behoorlijke strop. Want als Utrecht niet aan de Europese luchtkwaliteitsnorm voldoet, dan kan er een bouwstop

(31)

volgen. Dat moeten we toch niet willen?

19:06-20:11 Rutte: Ik heb dat nog eens even helemaal nagekeken. Om te beginnen ziet het er naar uit dat Utrecht, de stad Utrecht, wel voldoet aan de Europese normen omdat heel veel maatregelen zijn genomen om die uitstoot terug te dringen. Dus ik denk dat de kans inmiddels af is genomen dat dat ook gebeurt. Maar snel nou eens dat het toch niet goed gaat, dat er toch nog teveel uitstoot zou zijn in 2015. Ook dan lijkt de kans heel klein dat zon bouwstop er komt. Dat komt doordat het eigenlijk nog nooit door Europa in die mate is afgedwongen en het komt ook doordat we in Nederland de crisis- en herstelwet hebben en inmiddels bezig zijn met een omgevingswet, die erom gaat dit soort hele grote projecten zoals dat Utrechtse stationsgebied om dat als een heel groot project aan te sturen. Alle vraagstukken, ook van milieu, ook van uitstoot, allemaal samenhangend te bekijken. Dus mijn beeld op dit moment is: de stad gaat eraan voldoen, lijkt het, maar if not, als toch niet, dan denk ik dat de kans nog steeds heel groot is dat er gewoon kan worden door gebouwd.

Halftotaalshot van Rutte afgewisseld met totaalshots van gehele ruimte

20:11-20:29 Verslaggever: We hebben nu een paar kritische punten doorgenomen wat Europa betreft, laten we ook even kijken naar een positief aspect, namelijk uw bezoek aan de Dutch Game Garden. Daar bent u vorige week geweest, en daar hebben we ook een klein filmpje van.

20:29-21:21 VO: Het is niet voor niet dat de Dutch Game Garden in Utrecht premier Rutte op bezoek krijgt. De veelal jonge gamemakers zijn een van de nieuwe exportproducten van Nederland.

Rutte in filmpje: Utrecht is hier van oudsher echt het centrum van, hier op het Neude natuurlijk een fantastische plek waar bedrijven die, laten we maar zeggen uit de kelders willen, kunne gaan uitbreiden en

(32)

ook de kennis aangereikt krijgen van hoe moet je nou aan geld komen, hoe moet je nou omgaan met allerlei

praktische dingen zoals arbeidsvoorwaarden enzo. Dat weten mensen vaak allemaal niet, hoeft ook allemaal niet, maar dan heb je hier de micro-kosmos, de sfeer ook waarin dat allemaal gebeurt.

21:22-21:30 Verslaggever: De game-industrie, u zegt het al in het filmpje, dat is nou een industrie die echt van Europa heeft geprofiteerd.

totaal shot van verslaggever en Rutte

21:31-22:19 Rutte: Ja dat is een ongelooflijk succes. Nederland is daar zo’n beetje nummer 1 in, we zijn echt toonaangevend. En dan denken veel mensen natuurlijk bij games nog aan de echte spelletjes, voor plezier. Dat is ook vaak zo. Dit spel hier, Reus, door vier studenten in elkaar gesleuteld, nu zestien man in dienst, bijna twee miljoen omzet. Begonnen in de kelders van de universiteit, nu in dit mooie pand aan het Neude van Dutch Game Garden, ja dat is zo’n voorbeeld. Maar er zijn inmiddels ook steeds meer spellen die bedoel zijn om bijvoorbeeld in de gezondheidszorg te helpen, of om daar echt serieuze problemen op te lossen, de zogenaamde serious games. En ik had in 2011 een handelsmissie naar Engeland met voornamelijk bedrijven uit deze sector, en dan zie je ook in Engeland dat ze echt in awe staan, dat hun mond openvalt als ze zien wat Nederland allemaal doet.

Half totaal interviewshot Rutte

22:19-22:24 Verslaggever: Op welke manieren profiteren zij dan van Europa? Is het puur geld, centen?

22:25-23:00 Rutte: Uiteindelijk wel. Vaak ook dat ze besparen. Wat je nu bijvoorbeeld ziet is dat in Europa al een aantal dingen gelukt zijn. De kosten voor mobiel bellen in Europa zijn natuurlijk dramatisch gezakt, dat is positief. De kosten voor toegang tot internet zijn enorm afgenomen, de vliegkosten zijn heel erg afgenomen, dat zijn dingen die al gelukt zijn. Deze bedrijven profiteren natuurlijk van de

(33)

gemeenschappelijke markt, nou die draait steeds beter, zie ook Nederland als exportland, en wat er nu bij gaat komen is dat de Europese Raad heeft besloten om echt in Europese ICT-infrastructuur te gaan.

23:00-23:11 Verslaggever: Maar hoe komt het toch, u noemt zo een paar voorbeelden, mobiel bellen, de Dutch Game Garden en andere zaken die ons echt voordeel opleveren, maar hoe komt het toch dat dat nou juist niet bij de mensen blijft hangen?

23:11-23:50 Rutte: Daarom is het zo goed dat wij dit gesprek hebben. Want ja dat is natuurlijk wel iets waar je meer over moet spreken met elkaar. En dat bellen, dat vliegen, dat internettoegang, dat daar zoveel financiële voordelen nu te halen zijn. En dat is echt iets, dat zijn echt punten waar we gewoon te weinig over spreken. En dan hebben we de neiging over Europa te praten, sommige andere partijen gebruiken hele verheven termen. Europa dat is vrede, en allemaal waar, maar in de eerste plaats krijg je natuurlijk mensen warm voor iets als je ook laat zien wat dat nou voor Nederland betekent. In hun buurt, in hun straat in hun huis, als hun kinderen later gaan studeren, aan het MBO of het HBO, en dat ze ook een baan kunnen vinden. Dat we meer banen in Nederland hebben, en daarvoor die samenwerking nodig hebben.

Interviewshot Rutte

23:50-23:57 Verslaggever: In ieder geval aanstaande donderdag dus stemmen. En los van het feit dat u natuurlijk graag wil dat ze op de VVD stemmen, heeft u nog tips voor de

mensen?

Totaalshot Rutte en verslaggever in interviewsetting

23:57-24:34 Rutte: Nou ja ik zou eigenlijk willen zeggen, ga vooral stemmen. Natuurlijk als u twijfelt heb ik nog wel een advies, stem VVD, maar het allerbelangrijkste is dat we gaan stemmen. Want dat laat zien, ook dadelijk aan die mensen die in het Europese Parlement zitten, en die werken daar hard voor Nederland, dat ze ook echt de

(34)

steun hebben van een groot deel van de Nederlandse samenleving. En dat we met zijn allen best heel kritisch zijn op die Europese samenwerking en ook vinden dat dingen niet goed zijn gegaan, maar ook dat we met elkaar zeggen van joh, we kunnen er ook niet mee stoppen. Want dat zou echt heel slecht zijn voor Nederland. Dan breken we echt banen hier af. Dus veel mensen

stemmen, laten we gebruik maken van ons democratisch recht en echt een duw in de rug geven aan al die

toekomstige Europese Parlementariërs uit Nederland.

24:35-24:36 Verslaggever: Dankuwel meneer Rutte Totaalshot interviewsetting 24:37-24:48 P1: Ja en het interview met premier Rutte met daarin ook

nog meer kijkersvragen vindt u op de website rtvutrecht.nl

P2: Ja een leuk duwtje voor de Parlementariërs in ieder geval

(35)

RTV Utrecht Topiclist 20 mei – item 2

Hoe heet het programma?

Op welke datum is het programma uitgezonden?

Hoe heet de presentator?

Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-Duo-presentatie?

U Vandaag 20 mei

Duo-presentatie

Is het verhaal opgebouwd volgens de omgekeerde piramidestructuur? Wordt het belangrijkste nieuws als eerste vermeld en het minste belangrijke als laatste?

Aangezien het item bestaat uit een lang interview met premier Rutte, is er geen sprake van een piramidestructuur. Het overkoepelende thema van het interview is de vraag wat we in Nederland, en vooral in Utrecht, nou eigenlijk hebben aan de invloed van de Europese Unie.

Structuur van het script

Wordt het item weergegeven als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

De belangrijkste vragen die in het item worden beantwoord zijn waarom veel mensen niet geïnteresseerd zijn in Europa, en wat de Europese Unie nou eigenlijk betekent voor Nederland, en in het bijzonder voor Utrecht. Om dit duidelijk te maken worden verschillende voorbeelden aangehaald, zoals de verbouwing van het stationsgebied in Utrecht, en de Dutch Game Garden die in Utrecht plaatsvond. Aangezien het hier gaat om een interviews, is het item niet opgebouwd als een verhaal. Dit blijkt ook uit de eerste opmerking van de verslaggever: ‘Laten we maar gelijk met de deur in huis vallen.’

Een belangrijk feit dat in het item aan bod komt is het feit dat de opkomst tijdens Europese verkiezingen doorgaans laag is. Verder

(36)

argumenten.

De premier wordt in het item als enige bron gebruikt.

Rutte gebruikt twee keer een spreekwoord om het punt dat hij wil maken kracht bij te zetten. Dit zijn: “een duwtje in de rug geven” en “hun monden vielen open”. Deze spreekwoorden zijn bij iedereen bekend en dienen enkel om meer ‘kleur’ te geven aan zijn uitspraken.

Er wordt in het item geen gebruik gemaakt van moeilijk woorden. Er is te zien dat er over is nagedacht om het ‘ingewikkelde’ EU-onderwerp zo gemakkelijk mogelijk te presenteren. Zo werd er niet gesproken over ‘financiën’ maar over ‘centen’.

Rutte maakt twee keer gebruik van een Engelse uitdrukking ‘in for’ en ‘in awe’, maar plakt er vervolgens meteen een Nederlandse vertaling achteraan.

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

Er worden voornamelijk beelden van de interviewsopstelling gebruikt, met

interviewshots van Mark Rutte. Dit wordt twee keer afgewisseld met een kijkersvraag en het fragment van de Dutch Game Garden.

Het interview duurt vrij lang, bijna tien minuten, en doordat bijna alleen maar dezelfde beelden worden gebruik is het visueel niet echt

aantrekkelijk om naar te kijken.

Extra Zijn er andere dingen die opvallen aan het item?

(37)

Bijlage 7: RTV Utrecht 20 mei – Item 3

Transcript

Presentator: Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Vorm: reportage/rubriek

Headline: geen

20 mei – item

3

24:49- 25:09 P2: Met de Europese Parlementsverkiezingen voor de boeg gaan wij langs bij Utrechters die in het dagelijks leven te maken hebben met Europees beleid. P1: Hun boodschap aan Brussel bezorgen wij bij het Europees Parlement. Vandaag rijden wij mee met touringcarchauffeur Renée Muileman. Vroeger zat ie op de vrachtwagen, maar nu brengt die mensen van A naar B.

Halftotaal shot van de presentatoren op de bank in de studio. Op de schermen achter hen zijn de vlaggen van Europese lidstaten te zien.

25:09-25:23 Beste Brussel, door verschillende mensen gesproken. Fragmenten van de rubriek ‘Brieven aan Brussel’ die gedurende de

verkiezingsweek werd iedere dag werd uitgezonden. 25:23-25:38 VO: Lijn 296 neemt ons mee van Amersfoort naar

Utrecht. Klokslag 09:00 uur stappen we in bij Renée Muileman, chauffeur in hart en nieren.

Close-up van stuur in bus, daarna kijkt de camera over de schouder van de

chauffeur mee naar buiten. 25:38-25:50 Muileman: We gaan eerst naar het medisch centrum in

Utrecht. De eerste halte die bevindt zich bij het Wilhelmina Kinderziekenhuis en de eindhalte is het Provinciehuis in Utrecht.

Close shot van Muileman, gefilmd via de

achteruitkijkspiegel van de bus.

(38)

dat betekent dat Renée goed op de tijd moet letten, anders rijdt ie achter een collega aan.

Rijdende bus, en mensen die de bus in stappen.

26:07-26:12 Muileman: Af en toe dan rijd je als een slak hier, want dan heb je weer tijd over, en dan moet je weer wat doorrijden want dan kom je tijd tekort.

Close shot Muileman, door achteruitkijkspiegel gefilmd.

26:12-26:23 VO: Renée heeft jaren op de vrachtwagen gezeten. Met gemak reed ie 800 kilometer op een dag. Daar komt ie nu niet meer aan, als touringcarchauffeur.

Totaalshot interieur van de bus. Shots van de weg vanuit het raam van de bus gefilmd. 26:24-26:38 Muileman: Ja dat was wel eventjes wennen ja. Ik heb

natuurlijk zes jaar in de vrachtauto gezeten en dan zit je in je uppie, en nu rijd je met gasten natuurlijk he. Of het is een house-party of het zijn kinderen, maar het is weer even wennen ja.

Half totaal shot van

Muileman, terwijl hij de bus bestuurd. Gefilmd vanaf bijrijderskant.

26:38-26:47 VO: Vorig jaar is Renee overgestapt van het

vrachtvervoer naar het personenvervoer. En dat heeft te maken met Europa.

Beeld van de snelweg, gefilmd vanuit de bus.

26:47-27:03 Muileman: De regels allemaal, de regels in het buitenland. En de bekeuringen, vijf minuten te lang gereden, tien minuten te lang gereden, en de boetes beginnen met 500 euro.

Halftotaal shot Muileman, rijdend in de bus

27:03-27:22 VO: Als zelfstandig ondernemer kon ie amper z’n hoofd boven water houden. Hij is nu weer in loondienst, maar komt nog steeds af en toe in het buitenland. Eens in de zoveel tijd doet ie een reisje, dan is ie weer wat langer van huis. Maar korte ritjes hebben ook zijn charme.

Beelden van de weg, gedraaid vanuit de rijdende bus. Sequentie van iemand die instapt en OV-kaart scant.

27:23-27:31 Muileman: En allemaal handjes opsteken he, je zit de hele dag met je hand in de lucht. Je komt mekaar af en toe tien keer tegen, en dan tien keer zwaaien.

Half totaal shot van

Muileman, afgewisseld met shots van de weg.

27:32-28:12 VO Muileman: Beste Brussel, mijn naam is Renée Muileman internationaal touringcarchauffeur en daarvoor jarenlang trucker. Het grootste struikelblok in Europa is de regelgeving. De regels worden in vrijwel alle Europese landen verschillend geïnterpreteerd. Door alle regels is het vrijwel onmogelijk je werk binnen het

(39)

gestelde rijtijdenbesluit uit te voeren. Wat ik Brussel wil vragen, soepeler met de rijtijden om te gaan. Veel succes om alle lande een richting uit te krijgen. Groet, Renée Muileman.

28:13-28:21 P2: En morgen is het zover, dan brengen we al die brieven die we in de loop van de week hebben

verzameld naar het Europees Parlement en dan zien we hoe ze daar in ontvangst worden genomen.

(40)

RTV Utrecht Topiclist 20 mei – Item 3

Hoe heet het programma?

Op welke datum is het programma uitgezonden?

Hoe heet de presentator?

Presentatrice of presentator? Duo-presentatie of solo-Duo-presentatie?

U Vandaag 20 mei

Duo-presentatie

Is het verhaal opgebouwd volgens de omgekeerde piramidestructuur? Wordt het belangrijkste nieuws als eerste vermeld en het minste belangrijke als laatste?

Het item begint met een introductie van Renée Muileman. Er wordt eerst verteld dat hij tegenwoordig buschauffeur is, en wat dit beroep precies inhoudt voor hem. Het belangrijkste nieuws, en waarom dit voor de kijkers relevant is om te weten, wordt in deze introductie nog niet verteld. Daarom is er geen sprake van een omgekeerde

piramidestructuur in het item.

Wordt het item weergegeven als een verhaal? Welke vragen worden er beantwoord in het script? Kent het script een aanloop, hoogtepunt en afloop?

Er kan gesteld worden dat het item is weergegeven als een verhaal. Als aanloop wordt een introductie gegeven van Renée Muileman, en wordt benoemd dat het ‘wel even wennen is allemaal’. Vervolgens komt de Europese regelgeving omtrent truckers aan bod, wat het hoogtepunt van het verhaal komt. Als afloop van het verhaal geldt het schrijven van de brief aan Brussel.

De enige bron die in dit item is gebruikt is Renée Muileman, de trucker die nu

(41)

precies zit omtrent deze regelgeving, en wat er eventueel aan gedaan zou kunnen worden.

Nee

Beeldstijl Wat voor een beelden worden er gebruikt? Sluit het beeld goed aan op de tekst?

Er zijn vooral shots gemaakt ter illustratie van de tekst. Dit houdt in dat er vooral

interviewshots zijn gebruikt, en beelden van de bus en van de weg.

Extra Zijn er andere dingen die opvallen aan het item?

(42)

Bijlage 8: RTV Utrecht 21 mei

Transcript

Presentator: Mari Carmen Oudendijk en Riks Ozinga Vorm: reportage/rubriek

Headline: geen

21 mei

13:00-13:25 P2: Morgen dan zijn de Europese verkiezingen, en ja er lopen maar weinig Nederlanders en ook weinig Utrechters warm voor. En toch hebben wij hier wel degelijk te maken met regels en wetten die in het Europees Parlement worden

afgesproken.

P1: Ja en afgelopen week schreven vijf Utrechters Brieven aan Brussel, met daarin een boodschap aan Europese politici. En vandaag is het zover, onze verslaggevers Elske Minnema en Eva Munnik die zijn naar Brussel gegaan om de brieven te overhandigen.

Half totaal shot van presentatoren op de bank in de studio. Achter hen op de schermen is een afbeelding van het Europees Parlement te zien.

13:25-13:41 Beste Brussel, door verschillende mensen uitgesproken

Fragmenten uit de verschillende afleveringen van de rubriek ‘Brieven aan Brussel’ 13:42-13:59 V1: We zijn in het Europees Parlement

V2: En dit zijn de postvakjes van de ruim 700 Europarlementariërs

V1: Waarvan er 26 Nederlands zijn

V2: Wij ontmoeten vandaag drie kandidaten V1: Die er ook graag bij willen horen

Shots van postvakjes

Europarlementariërs, gevolgd door stand-up van verslaggevers.

13:59

-

14:34 VO: En al hebben die kandidaten nog geen postvakje hier, we hebben wel post voor ze. De Brieven van Utrechters met een boodschap aan

(43)

Brussel. De kandidaat-Europarlementariërs zijn erg nieuwsgierig. Mark Dijk uit Utrecht, Anne Marie Mineur uit de Bilt en Agnes Jongerius uit Utrecht zijn ervoor naar Brussel gereisd. De brief van de binnenvaartschipper is als eerste aan de beurt.

van de drie Europarlementariërs. Hun naam en partij worden in een balkje in beeld gebracht.

14:06-14:42 Binnenvaartschipper: Ik wil een eerlijke prijs kunnen krijgen voor mijn werk, en daarom vraag ik aan Brussel om een ondergrens af te spreken. Groeten Edgar As.

Fragment uit eerdere aflevering van ‘Brieven aan Brussel’. Te zien is de binnenvaartschipper die in dat item centraal stond.

14:42-14:53 VO: Mineur weet alles van zijn worsteling. Mineur: Om nu mensen die het al zo zwaar hebben ook nog extra zware eisen op te gaan leggen, ja dat kan niet de bedoeling zijn.

VO: Ze belooft zich in Brussel voor de schippers in te zetten.

Halftotaal interviewshot van Anne Marie Mineur van de SP,

afgewisseld met close shots van de brief in haar handen

14:54-15:03 VO: Dan een computergames bedrijfje dat op de Dutch Game Garden in Utrecht gevestigd is. Daar gaat veel Europees geld heen.

Gamer: Ga zo door, Groeten Abby games.

Totaal shots van game bedrijfje, close shot van de brief aan Brussel

15:04-15:17 Dijk: Ik zeg ook altijd als VVD, we moeten zorgen dat er meer naar innovatie gaat en minder naar subsidies als bijvoorbeeld bruggen in Roemenië. Zo maken we de economie van de 21ste_{eeuw, en} dat heeft Utrecht nodig om de meest competitieve regio van Europa te blijven.

Half totaal interviewshot van Mark Dijk, kandidaat-Europarlementariër voor de VVD

15:18-15:24 VO: PVDA’er Jongerius wilde graag de brief lezen van de oud-vrachtwagenchauffeur die uit pure frustratie nu op de bus rijdt.

Close shot van Jongerius die brie leest

15:25-15:31 Muileman: De regels worden in vrijwel alle Europese landen verschillende geïnterpreteerd. Veel succes alle landen een richting uit te krijgen.

(44)

15:31-15:47 Jongerius: Wat een mooie brief. Ik vind het ook leuk dat ie zegt ‘veel succes om alle landen dezelfde richting uit te krijgen’. Dat is ook heel belangrijk. Hij zegt als er regels zijn dan wel allemaal op dezelfde manier handhaven en controleren, ik ben het totaal eens met meneer Muileman.

Half totaal interviewshot van Agnes Jongerius, kandidaat-

Europarlementariër voor de PvdA.

15:47-16:01 VO: Dan de brief van STEK uit Baarn dat toezicht houdt op koeltechniek.

De Knegt: Koelmachines en koude techniek hebben te maken met veel Europese wetgeving. Heel goed. Wel wil ik jullie vragen al deze wetgeving op elkaar af te stemmen en aan te sturen op handhaving van deze wetgeving.

Half totaal shot van Jan de Knegt van stichting STEK die zijn brief aan Brussel schrijft. Fragment uit eerder item van ‘Brieven aan Brussel’.

16:01-16:08 Jongerius: We schijnen hier heel veel regels te maken. Dat is voor mij natuurlijk ook allemaal nieuw, maar er komt echt heel veel regelgeving uit Brussel.

Half totaal interviewshot van Agnes Jongerius

16:08-16:14 Mineur: Daar moet je misschien naar kijken, of er zoveel wetten en regels nodig zijn. Wij denken van niet.

Interviewshot Mineur

16:14-16:25 Jongerius: Maar als er in de verschillende landen van Europa geen handhaving is op die regels dan heb je misschien wel hele fijne regels, maar dan gaan er toch nog hele grote verschillen ontstaan. En dat zouden we niet moeten willen.

Interview shot Jongerius

16:26-16:37 VO: En tot slot de boer uit Odijk.

Boer: Kijk alstublieft qua landbouwbeleid meer naar de situatie per land, want de regionale verschillen zijn enorm. Groetjes van de familie Van Wijk.

Shot van boer die zijn brief aan Brussel schrijft.

16:37-16:46 Dijk: Ja ik begrijp de familie Van Wijk heel goed. Met landbouwregels zijn wij behoorlijk

doorgeslagen in Europa, en de agrarische sector is