Vraag nr. 42
van 22 november 1999
van de heer FREDDY SARENS Rattenbestrijding – Deprivatisering
Bij algemene offerteaanvraag van 7 januari 1999 hebben vier overheden, namelijk Aminal (admini-stratie Milieu-, N a t u u r-, L a n d- en Wa t e r b e h e e r ) , AWZ (administratie Waterwegen en Zeewezen), de NV Zeekanaal en Watergebonden Grondbe-heer Vlaanderen en de Dienst voor de Scheepvaart zich gegroepeerd om samen een Europese offerte-aanvraag uit te schrijven, middels één lastenboek, voor de verdelging van muskusratten, bruine ratten en beverratten op het grondgebied van het V l a a m-se gewest, voor een doorlopende periode van vijf jaar en opgesplitst over acht percelen (naast de drie andere percelen die Aminal reeds in eigen be-heer heeft).
De procedure heeft aanleiding gegeven tot de se-lectie van drie operatoren. Toch worden de op-drachten thans niet gegund.
De Vlaamse regering heeft op 8 juni 1999 beslist tot het deprivatiseren en het organiseren in eigen beheer van de rattenverdelging, en dit ondanks an-dersluidende adviezen van onder andere weten-schappers en de Inspectie van Financiën.
Daarbij aansluitend heeft het Vlaams Gewest een wervingsprocedure gelanceerd, waarop personeels-leden van voornoemde operatoren zijn ingegaan. De pers, zowel kranten als televisie, heeft ruim aan-dacht besteed aan deze situatie, evenals aan de lo-pende gerechtelijke procedures en de hevige reac-ties van de vakbonden ter verdediging van de w e r k g e l e g e n h e i d , onder andere in het arrondisse-ment Mechelen-Turnhout (ongeveer 75 banen in het gedrang volgens ACV).
1. Wat zijn de motieven waarop de Vlaamse rege-ring zich beroept om de geconsulteerde weten-schappers en de Inspectie van Financiën niet te volgen in hun zorg voor een optimale dienst bij de rattenbestrijding langs de Vlaamse waterlo-pen ?
2. Waarom werd er geen evaluatieperiode van twee jaar (tot na eind 2001) ingesteld ?
Tijdens deze periode kan de rattenvangst dan zowel in eigen beheer als door privé-o p e r a t o r e n worden uitgevoerd. Een overleg- en controleor-gaan dat dezelfde technische en
milieumaatsta-ven zou hanteren in zijn evaluatie en dat samegesteld zou zijn uit alle betrokken partijen, i n-clusief overheden, p r i v é-s e c t o r, w e t e n s c h a p-p e r ( s ) , b e r o e p-p s f e d e r a t i e, v a k b o n d e n , . . . zou in deze periode begeleidend kunnen optreden. Waarom werd deze denkpiste verlaten ?
3. Is het dan niet aangewezen om aan dat overleg-en controleorgaan eoverleg-en verantwoord voorstel te vragen voor de definitieve organisatie van de rattenvangst na 2001 ?
4. Het verslag van de Inspectie van Financiën sug-gereerde om tijdens de eventuele evaluatiepe-riode van twee jaar vijf percelen te laten behe-ren door A m i n a l , en zes percelen via concessies van openbare dienst tegen de meest gunstige voorwaarden toe te vertrouwen aan de reeds geselecteerde operatoren.
Waarom werd niet ingegaan op deze suggestie ? N.B. Deze vraag werd eveneens gesteld aan de
heer Steve Stevaert, minister vice-p r e s i d e n t van de Vlaamse regering, Vlaams minister van Mobiliteit, Openbare Werken en Energie.
Gecoördineerd antwoord
De beslissing van 8 juni 1999 werd genomen door de vorige Vlaamse regering. Toch kan ik op basis van de stukken uit het dossier het volgende meede-len.
1. Inzake de rattenbestrijding werd de laatste jaren in opdracht van het Vlaams Gewest rond twee aspecten van deze problematiek weten-schappelijk werk uitgevoerd.
In het onderzoek van de KU Leuven van 1995 werd een model ontwikkeld voor muskusratbe-strijding op basis van een uitvoering door uit-sluitend overheidspersoneel. De loonkosten voor de 180 personeelsleden die nodig zijn voor een volledige bestrijding met overheidsperso-n e e l , werdeoverheidsperso-n berekeoverheidsperso-nd op 200 miljoeoverheidsperso-n fraoverheidsperso-nk. D e werkingsmiddelen voor de muskusratbestrij-dingsdienst zou eenzelfde bedrag opslorpen. D e kostprijs van de muskusratbestrijding zou vol-gens dat model één derde minder bedragen dan de kostprijs van de muskusratbestrijding vol-gens de situatie van dat ogenblik met groten-deels geprivatiseerde opdrachten. B o v e n d i e n zouden de ingezette middelen efficiënter en ef-fectiever worden ingezet, doordat de organisa-torische en structurele versnippering van de muskusratbestrijding wordt vermeden.
In deze oefening tot optimalisering van de rat-tenbestrijding werd uitvoerig aandacht besteed aan het financiële luik. Bij de afweging tussen gehele of gedeeltelijke uitvoering in overheids-d i e n s t , weroverheids-den beioverheids-de scenario's overheids-door overheids-de V l a a m-se regering met elkaar vergeleken, waarbij ui-teraard het verschil in kostprijs belangrijk was. De overheid heeft beide scenario's grondig on-derzocht en afgewogen en heeft niet beslist tot volledige invulling van het kader van 180 perso-n e e l s l e d e perso-n . Hierdoor zal er ruimte blijveperso-n voor andere initiatieven, waaronder uitbesteding van rattenbestrijdingsopdrachten aan dienstverle-nende privé-bedrijven. Dit is het geval voor de rattenbestrijdingsopdrachten langs rijkswegen, autosnelwegen en aanhorigheden en eventueel op de onbevaarbare waterlopen in beheer bij p r o v i n c i e s, gemeenten en polders en waterin-gen.
Voorafgaand aan de beslissing van 8 juni 1999 werden de geldige biedingen onderzocht door een onafhankelijke jury. Ik stel vast dat ook de wetenschappers waarvan sprake is in de inlei-ding van de vraag, deel uitmaakten van die jury en ik neem aan dat hun beoordeling van de voorstellen van de privé-firma inzake de aanpak en invulling van de opdracht (voorgestelde me-t h o d o l o g i e, organisame-torisch acme-tieplan, inzeme-t per-s o n e e l , b e per-s t r i j d i n g per-s m i d d e l e n , ...) mede bepalend zal geweest zijn voor de beslissing van de Vlaamse regering van 8 juni 1999.
Los van de hoge prijsvorming werd door de on-afhankelijke jury vastgesteld dat qua aanpak en invulling van de opdracht de offertes zeer zwak onderbouwd waren. Uit het dossier blijkt dat de Vlaamse regering over dit juryverslag beschikte
vóór de beslissing. In het overwegend gedeelte van de beslissing wordt trouwens naar het ver-slag verwezen.
De beslissingen van de Vlaamse regering wor-den bij consensus genomen, waaruit ik besluit dat ook de Vlaamse minister bevoegd voor Fi-nanciën ter zitting akkoord ging met de beslis-sing.
2 , 3 en 4. De beslissing van 8 juni 1999 is ondertus-sen volledig in uitvoering. De 47 bijkomende rattenbestrijders zijn in dienst. De opleiding verloopt zoals gepland. Het bestrijdingsmateri-aal is aangekocht. Op het ogenblik dat de laat-ste privé-contracten binnen die acht percelen ten einde zijn op 31 december 1999, zal de op-dracht zonder onderbreking kunnen voortgezet worden in eigen beheer.
Het is ook belangrijk te weten dat in twee stroombekkens reeds de haalbaarheid van de bestrijding in eigen beheer over voldoende lange periode werd uitgetest.
De rattenbestrijders die reeds in dienst waren, hebben in de hydrografische bekkens van de L e i e, de Antwerpse Maas en de Limburgse Maas over een voldoende lange periode derma-te goede resultaderma-ten gehaald, dat hieruit kan worden geconcludeerd dat er met een vergelijk-bare personeelsbezetting en uitrusting geen risi-co's zijn op een blijvend hoge rattenpopulatie zoals die de voorgaande jaren kon worden vast-gesteld toen de privé-bedrijven de opdrachten u i t v o e r d e n . De uitgevoerde resultaatscontroles toonden aan dat de gestelde normen effectief werden gehaald.
In de voorbije periode van vier jaar hebben de controleploegen via de controles die werden uitgevoerd in de drie blokpercelen, in ruime mate bewezen dat zij die opdrachten deskundig en betrouwbaar kunnen uitvoeren.
Er zijn inzake overleg en controle ondertussen reeds stappen ondernomen om tot een uitwisse-lingsprogramma te komen met de rattenbestrij-dingsploeg in Nederland. Hierdoor wordt een nog betere afstemming van de bestrijdingsin-spanningen en resultaten beoogd tussen de aan-grenzende gebieden.
