Burgerschap: je mensbeeld en het Griekse denken
Auteur Pieter van Stiphout
Team Wikiwijs Maken Auteurs
Laatst gewijzigd 8 december 2020
Licentie CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie
Inhoudsopgave
Inleiding ... 2
Je verleden ... 3
Socrates ... 5
Plato ... 6
Epicurus ... 8
Over dit lesmateriaal ... 10
Inleiding
3. Mensbeelden en levensstijl
De mens zoals Leonardo da Vinci die tekende
Met de ene persoon kun je het beter vinden dan met de andere. We zijn verschillend van elkaar. Meisje of jongen, jong of oud, wel of niet spontaan, serieus of lollig en ga zo maar door. Je hebt in het leven al veel ontmoetingen gehad. Soms was het prettig, maar misschien heeft iemand je ook wel eens geïrriteerd. Je hebt voor jezelf zo een beeld van de mensen om je heen gevormd. Misschien vertel je alles aan vrienden en kennissen en vertrouw je erop dat ze goed omgaan met je persoonlijke verhalen. Misschien ben je juist heel terughoudend en vertel je zo weinig mogelijk over jezelf. Ons gedrag is voor een groot deel afhankelijk van het mensbeeld dat we hebben.
Je verleden
Als je voortdurend mensen tegen het lijf loopt, kan het irritatie veroorzaken.
We hebben allemaal ons eigen beeld van andere mensen. Is een mens goed of kwaad? Kan iemand veranderen of liggen de karaktereigenschappen vast bij de geboorte? Word je gevormd door opvoeding, of word je meer beïnvloed door reclames, films en muziek met hun idolen? Je mensbeeld wordt gekleurd door je eigen ervaringen. Heb je een leuke jeugd gehad, dan heb je een grotere kans dat je een positief mensbeeld hebt ontwikkeld. Als je in je kindertijd vervelende dingen met andere mensen hebt meegemaakt, is de kans groter dat je anderen niet zo snel vertrouwt. Heb je een negatief mensbeeld, dan is de kans groter dat je meer nadruk gaat leggen op het egoïsme van de mens. Je mensbeeld bestaat uit:Ik, ik, ik…….. en dan veel later de rest.
De manier waarop je tegen de mens aankijkt bepaalt je kijk op de wereld. En dat zorgt er weer voor de keuzes die je maakt in je gedrag. Ben je goed van vertrouwen, of houd je de boot af? Dit heeft te maken met je mensbeeld. Zodra je iemand ontmoet die een
onverstaanbare taal spreekt, die andere gewoontes heeft en die er anders uitziet, hoe reageer je dan? Je kunt de ander als bedreigend ervaren omdat hij andere dingen
belangrijker vindt dan jij. Of gewoon omdat onbekend voor jou onbemind is. En als die ander van een andere voetbalclub houdt dan jij? Maakt het een verschil? En als hij uitkomt voor zijn politieke overtuiging of geloof? Raak je geïrriteerd, ga je in discussie, of interesseert het je niet? Wil je hem of haar beter leren kennen? Misschien zijn de ervaringen die de ander heeft meegemaakt wel uniek en kun je er iets van leren.
Het interessante van mensen
Wat vind jij belangrijk om een onbekende persoon interessant te maken?
Socrates
Socrates kwam op een bijzonder manier aan zijn einde.
Je kunt heel onbevangen naar anderen kijken. Iedereen heeft zijn eigen achtergrond, zijn eigen kijk op het leven. Je kunt snel zeggen dat je iets stom vindt, of juist goed. Maar op basis waarvan zeg je dat?
Kijk naar de video overSocrates. Hij leefde ruim 2000 jaar geleden in Griekenland. Hij liep wat rond in Athene en stelde voorbijgangers allemaal vragen. Hij vroeg ze vaak waarom ze iets deden. Hij probeerde door vragen te stellen te helpen om te kijken waarom iemand een keuze maakte voor het een of het ander. En wat betekende het voor het dagelijkse leven?
Veel mensen vonden hem een beetje raar. Anderen vonden hem gevaarlijk. En weer anderen vonden hem juist heel goed. Wat voor mensbeeld zou Socrates gehad hebben?
Het leven van Socrates
Socrates
Schrijf in 3 zinnen het mensbeeld van Socrates op.
Plato
Als je goed om je heen kijkt, dan zie je dat iedereen heel verschillend is. Eigenlijk zijn we allemaal heel uniek. Toch zie je dat sommige mensen snel iets stom vinden. Dat viel Plato ook op.
Plato was een volgeling van Socrates. Hij vond dat we open moesten staan voor nieuwe ideeën. Veel mensen leven met oogkleppen op. Net zoals paarden soms oogkleppen op moeten hebben, want dan kijken ze te veel naar andere dingen en doen ze niet goed wat de mensen van ze willen. Plato vond dat mensen juist geen oogkleppen moesten hebben zoals de paarden. Plato maakte een vergelijking met mensen die in een grot wonen. Het is goed voor ze om ook buiten de grot te komen. Dan komen ze meer van het leven te weten. Het probleem is echter dat veel mensen niet buiten de grot willen komen. Sterker nog: ze worden boos op mensen die vertellen over het leven buiten de grot.
De parabel van de grot
Plato
Vat in 3 zinnen het mensbeeld van Plato samen.
Epicurus
Epicurus in de Atheense school
Je kunt natuurlijk vinden dat al die ideeën van jezelf ontwikkelen een beetje vergezocht zijn.
Je moet het leven maar nemen zoals het is. Sommige mensen vind je leuk, anderen minder.
Omdat je veel mensen een beetje saai vindt, kun je maar beter genieten van al die leuke dingen om je heen. Epicures vond dat maar niets.
Epicurus leefde na Plato. Ook hij had kritiek op zijn tijdgenoten. Hij vond dat men te veel bezig was met dingen die wel leuk waren op de korte termijn, maar later ellende bezorgden.
Seks was wel leuk, maar je kon daardoor kinderen krijgen of een geslachtsziekte krijgen. Dus deed hij dat liever niet. Ook vond hij het niet zo belangrijk om veel geld te verdienen. Hij kon erg genieten van diepgaande gesprekken met vrienden of van het genieten van de natuur.
Toen hij oud en ziek was kon hij nog steeds genieten van het leven. Hij had goede vrienden en de meest eenvoudige dingen bezorgden hem vreugde
Epicurus
Epicurus
Over dit lesmateriaal
Colofon
Auteurs Pieter van Stiphout
Team Wikiwijs Maken Auteurs
Laatst gewijzigd 8 december 2020 om 19:47
Licentie De Internationale Creative Commons 4.0 licentie waarbij de gebruiker het werk mag kopiëren, verspreiden en doorgeven en afgeleide werken mag maken onder de voorwaarde: Naamsvermelding, zie
http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/.
Meer informatie over de CC Naamsvermelding 4.0 Internationale licentie licentie.
Aanvullende informatie over dit lesmateriaal
Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar:
Leerniveaus VWO 2, Volwasseneneducatie, Niveau 1, Volwasseneneducatie, Niveau 4, HAVO 4, HAVO 1, VWO 6, VAVO, VWO 1, HAVO 3, VWO 3, HAVO 5,
Volwasseneneducatie, Niveau 3, Volwasseneneducatie, Niveau 2, VWO 4, HAVO 2, VWO 5, HBO - Bachelor
Leerinhoud en
doelen Sociaal-maatschappelijk burgerschap, Ethisch en integer handelen, Burgerschap
Eindgebruiker leerling/student Studiebelasting 20 uur en 0 minuten
Trefwoorden burgerschapsvorming, filosofie Bronnen
Het leven van Socrates https://www.youtube.com/
watch?v=JBEUm2axME0&list=PLi_srCikhtgh3In8GGRQqMpE7Kvof2o63&index=2 De parabel van de grot
https://www.youtube.com/
watch?v=vVO7DcUM5wU&list=PLi_srCikhtgh3In8GGRQqMpE7Kvof2o63&index=3 Epicurus
https://www.youtube.com/
