EMGO Institute for Health and Care Research
Quality of Care
Matthijs van Wijmen
Wat willen mensen rond het levenseinde?
NHG Wetenschapsdag 2013
Inleiding
Doorbehandelen of niet?
Onderzoeksvragen:
• Wat zijn de wensen van de Nederlandse bevolking als het gaat om (door)behandelen rond het
levenseinde?
Inleiding
Wilsverklaringen (WVs) in Nederland:
• Juridisch bindend (behalve euthanasie)
• 7% van de Nederlanders bezit een WV
• Geen wettelijke vereisten omtrent vorm of inhoud
• Vragen over effectiviteit
Onderzoeksvragen:
• Wat zijn de wensen van de Nederlandse bevolking als het gaat om (door)behandelen rond het
levenseinde?
• Wat zijn de wensen hieromtrent van mensen met een WV?
• Komen deze wensen overeen met hun WV?
Studie
Cohort
Mensen met een WV
Leden van
de NVVE Leden van
de NPV
Populatie: NVVE
• NVVE (Nederlandse Vereniging voor een Vrijwillig Levenseinde):
• N=5.661
• 4 standaard WVs:
• Behandelverbod
• Niet-reanimeer-verklaring
• Euthanasieverklaring
• Volmacht
• Meest voorkomende WVs in Nederland
Populatie: NPV
• NPV (Nedelandse Patiënten Vereniging):
(Protestants) Christelijke achtergrond.
• N=1.261
• WV: Levenswensverklaring:
• Geen buitensporig en zinloos medisch handelen
• Geen euthanasie
Studie
Cohort
Mensen met een WV
Sample Nederlandse
Bevolking Vergelijken
Mensen zonder een WV
Leden van
de NVVE Leden van
de NPV
Vergelijken
N=1402
Resultaten
2 casussen in vragenlijst:
• Eindstadium kanker
• Eindstadium dementie
Casus Kanker
Er is bij u kanker geconstateerd met uitgebreide uitzaaiingen. U bent niet meer te genezen.
U bent al enkele dagen niet meer aanspreekbaar. U vertoont duidelijk tekenen van hevige pijn en
onrust.
Casus Dementie
U bent dement en herkent uw naasten niet meer, u weigert te eten en te drinken en trekt zich steeds meer terug.
Er is met u geen communicatie over de behandelingen meer mogelijk.
Wat willen mensen aan het levenseinde?
2 casussen:
• Kanker
• Dementie
• Behandel opties:
• Kunstmatige voeding
• Antibiotica voor een mogelijke longontsteking
• Reanimatie
• Kunstmatige beademing
Kunstmatige voeding
Nederlandse bevolking
Reanimatie
Nederlandse bevolking
Reanimatie
NVVE
Reanimatie
NPV
Dementie
Alle behandelingen
Reanimatie: mensen met WVs
Dementie
Kunstmatige beademing: mensen met WVs
Dementie
Regressie (n=7238)
• Het vrouwelijk geslacht, hogere leeftijd (>55 jr.) en een hogere opleiding verhogen de kans om
behandeling te weigeren.
• Het hebben van een (Christelijk) geloof verkleint de kans om behandeling te weigeren.
Conclusie (1): voorkeuren
• Een meerderheid van de Nederlandse bevolking neigt naar stoppen met behandelen
• Leden van de NVVE: hetzelfde, maar explicieter
• Leden van de NPV: anders, meer richting doorbehandelen.
Conclusie (2):voorkeuren
• Mensen maken onderscheid tussen verschillende behandelopties
• Mensen zijn uitgesprokener bij dementie vergeleken met kanker
• Mensen met dezelfde WV kunnen andere dingen willen
Implicaties voor de praktijk:
Communicatie!!!
Einde
Vragen?
