Tabel 1: Case selectie Bijlage 1: Case selectie Bijlagen

Bijlagen

Bijlage 1: Case selectie

case

Corporate

Governance MVO MVO

1 ABN AMRO N.V. ja ja

2 AEGON bank N.V. ja ja

3 Akbank N.V. nee nee

4 ASN bank N.V. ja ja

5 Bank Bercoop nee ja

6 Bank Nederlandse Gemeenten N.V. ja ja

7 Bank Ten Cate & Cie N.V. nee ja

8 Binckbank N.V. ja nee

9 Delta Lloyd bank N.V. ja ja

10 Deutche bank A.G. ja ja

11 Direktbank N.V. ja nee

12 DSB bank N.V. ja nee

13 F. van Lanschot bankiers N.V. ja ja

14 Fortis bank N.V. ja ja

15 Friesland bank N.V. nee nee

16 Garantibank Internationaal N.V. ja nee

17 ING bank N.V. ja ja

18 KAS bank N.V. ja ja

19 Kempen en Co N.V. nee nee

20 Levob bank N.V. nee nee

21 Mees Pierson N.V. nee nee

22 Ohra bank N.V. nee nee

23 Postbank N.V. ja ja

24 Rabohypotheekbank N.V. ja ja

25 Rijnlandse bank N.V. nee nee

26 Robeco Direct N.V. ja ja

27 Robein bank N.V. nee ja

28 SNS bank N.V. ja ja

29 Staal bankiers N.V. ja nee

30 Veer Palthe Voute N.V. ja nee

Bijlage 2: Definitieve lijst met cases

Case/MVO People Planet Profit MVO nieuwe stijl

1 ABN AMRO N.V. ja ja ja ja

2 AEGON bank N.V. ja ja ja ja

3 ASN bank N.V. ja ja ja ja

4 Bank Nederlandse Gemeenten N.V. ja ja ja ja

5 Delta Lloyd bank N.V. ja ja ja ja

6 Deutche bank A.G. ja ja ja ja

7 F. van Lanschot bankiers N.V. ja ja

8 Fortis bank N.V. ja ja ja ja 9 ING bank N.V. ja ja ja ja 10 KAS bank N.V. ja ja 11 Postbank N.V. ja ja ja ja 12 Rabohypotheekbank N.V. ja ja ja ja 13 Robeco Direct N.V. ja ja ja ja 14 SNS bank N.V. ja ja ja ja

Bijlage 3: Cases

AEGON bank N.V.

Profiel

AEGON bank is een onderdeel van AEGON groep. De bankdivisie is een klein onderdeel

van AEGON. Het is dus geen traditionele bank zoals ABN AMRO, maar een bredere

instelling. AEGON is een van de grootste levens- en pensioenverzekeraars ter wereld en een

belangrijke aanbieder van beleggingsproducten. Behalve in Nederland is de AEGON groep

nu actief in Noord-Amerika (Verenigde Staten en Canada), Europa (Groot-Brittannië,

Duitsland, Spanje en Hongarije) en het Verre Oosten (Taiwan, China en India). Wereldwijd

heeft AEGON ongeveer 27.000 medewerkers in dienst. De gegevens voor de analyse van

AEGON komen uit het jaarverslag 2005 van de AEGON groep, het corporate responsibility

report 2005 en de websites van AEGON bank en de AEGON groep.

Corporate governance

Net als ABN AMRO onderschrijft AEGON de Nederlandse corporate governance code. De

afwijkingen van de code worden toegelicht in het jaarverslag. De corporate governance code

samen met de Sarbanes-Oxley Act hebben er voor gezorgd dat het audit committee heeft

bepaald dat de heer Levy en de heer Voser financieel experts zijn in de betekenis die

daaraan op grond van de bepalingen van Sarbanes-Oxley Act en de corporate governance

code wordt toegekend. Naast Sarbanes-Oxley Act en de Nederlandse corporate governance

code heeft AEGON, net als ABN AMRO een compliance functie.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

met haar MVO op de markt en de werkomgeving. AEGON heeft een aparte groep die zich

bezighoudt met MVO vraagstukken. In het Engels is dit de Group Corporate responsibility,

wat weer een onderdeel is van Group Corporate Affairs. Elk land waar AEGON actief is heeft

zijn eigen MVO agenda die in lijn is met de Group Corporate responsibility. Elk land heeft zijn

eigen corporate responsibility leider die verantwoordelijk is voor onder andere de

implementatie en intergratie van de MVO vraagstukken, het ontwikkelen en het monitoren

van de lokale activiteiten. AEGON is op een aantal gebieden actief met MVO.

Net als ABN AMRO heeft zij SRI fondsen. Ook sponsort AEGON de Nederlandse

schaatsbond. Voor een deel van het geld leidt zij weer talent op. Hiernaast doneert AEGON

in fondsen voor schaatsen. Een voorbeeld hiervan is Right To Play. Dit is een instelling die

sporten mogelijk maakt in landen en regio’s waar armoede heerst en er geen geld is voor

sportaccommodaties. Een laatste activiteit die zich richt op mensen is donaties en

vrijwilligerswerk van de werknemers van AEGON. Voorbeelden van donaties zijn die aan

War Trauma Foundation en het Alzheimer Centrum van de Vrije Universiteit van Amsterdam.

Naast de giften investeert AEGON ook veel in eigen personeel door middel van trainingen en

het betalen van opleidingen.

Naast het menselijk werk van AEGON op het gebied van MVO houdt AEGON zich ook bezig

met milieuvraagstukken. Voorbeelden hiervan zijn het verminderen van het watergebruik en

het afvalgebruik.

ASN bank N.V.

Profiel

ASN staat voor Algemene Spaarbank voor Nederland. De ASN Bank is een honderd procent

dochter van de SNS Bank NV. Deze bank is op haar beurt een dochter van SNS Reaal.

Daarbinnen functioneert de ASN Bank als een zelfstandige, duurzame bank met een eigen

bankvergunning. De ASN bank staat niet in de lijst van de NVB, omdat zij een dochter van

de SNS bank is. ASN hecht veel waarde aan MVO. De bank handelt en investeert enkel en

alleen in projecten en initiatieven die voldoen aan de duurzaamheidscriteria van ASN. Het is

opvallend dat ASN niet een maatschappelijk jaarverslag heeft. Wel besteedt zij veel

Corporate governance

Ondanks het feit dat ASN geen beursgenoteerde vennootschap is onderschrijft zij de

Nederlandse corporate governance code. Deze geldt niet voor dochtermaatschappijen of

beleggingsinstellingen, maar toch onderschrijft ASN de code. Deze vrijwillige keuze is

genomen om bij te dragen aan de maatschappelijke verantwoordelijkheid van ASN. Zowel de

ASN beursfondsen als de ASN beleggingsfondsen hanteren tegenwoordig de code. Naast

de corporate governance code heeft de ASN een compliance functie.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

MVO staat hoog aangeschreven bij ASN. Er zijn vier MVO vraagstukken waar ASN zich mee

bezig houdt. Deze zijn economisch, sociaal, milieu en maatschappij.

Het economische vraagstuk richt zich op de klanten van ASN. Deze kunnen sparen in een

van de vele speciale spaarfondsen van ASN. Deze zijn gericht op onder andere milieu. Van

de opgebouwde rente kunnen klanten een deel schenken aan maatschappelijke

organisaties. Een voorbeeld hiervan is de ASN Waddendeposito. Verder heeft ASN

verscheidene beleggingsfondsen met een maatschappelijke insteek. Voorbeelden hiervan

zijn het ASN Milieu en Waterfonds, het ASN Groenprojectenfonds en het ASN Novib fonds.

De ASN hanteert echter wel uitsluitingcriteria voor klanten. Deze hebben te maken met

gokken, tabak, kernenergie et cetera.

Het tweede MVO vraagstuk richt zich op het sociale vlak. Hier staan de medewerkers

centraal. De diversiteit bij ASN is opvallend. Er werken meer vrouwen dan mannen en bijna

twintig procent van de werknemers is van allochtone afkomst.

Het milieu heeft een groot aandeel in het handelen van de bank. Dit uit zich door de

aanschaf van inventaris van de Fair Trade winkel en het aanschaffen van producten met een

officieel milieucertificaat. De afval die ASN produceert wordt gescheiden en het papier dat

ASN gebruikt is kringlooppapier. Om energie te besparen doet ASN aan isolatie van het

kantoor en gebruikt zij alleen groen stroom. Verder investeert ASN in certificaten voor

De maatschappij is het laatste MVO vraagstuk. Door dialogen te voeren met

belanghebbenden wordt het beleid van ASN bepaald of gewijzigd. De ASN Foundation

sponsort en geeft jaarlijks giften aan uiteenlopende projecten. Om in aanmerking te komen

voor deze giften moet een project voldoen aan de eisen van de ASN Foundation. Deze eisen

hebben te maken met maatschappelijke elementen zoals mensenrechten en integratie.

Bank Nederlandse Gemeenten N.V.

Profiel

De bank Nederlandse Gemeenten (BNG) is van oudsher de financier van de Nederlandse

publieke sector. De BNG is de bank van en voor overheden en instellingen voor het

maatschappelijke belang. Met gespecialiseerde dienstverlening draagt de BNG bij aan zo

laag mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. De BNG biedt

financiële diensten op maat, zoals kredietverlening, betalingsverkeer, advisering en

elektronisch bankieren. Door fusies van gemeenten, woningcorporaties en in de nutsector

heeft de BNG te maken met minder, maar wel grotere klanten. De BNG is een bank voor

overheden en dus geen bank voor particulieren.

Corporate governance

Bij de BNG is aandacht voor een goede corporate governance reeds jaren onderdeel van het

beleid. De Nederlandse corporate governance code is dan ook geïntegreerd in de

bedrijfsvoering van de BNG. De BNG hanteert een punt van de code niet. Dit betreft de

stemmen op afstand code. De BNG hecht grote waarde aan direct contact zodat dit punt in

de code niet op gaat. Naast de Nederlandse corporate governance code kent de BNG ook

nog een eigen gedrags- en integriteitscode, genaamd de BNG Bedrijfscode. Deze beschrijft

hoe de BNG en haar werknemers dienen te functioneren. Dit wordt ondersteund

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Het is opvallend dat de BNG geen maatschappelijk verslag heeft zoals bijvoorbeeld de ABN

AMRO. Het is opvallend omdat de BNG zichzelf omschrijf als de bank van en voor

overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang. In het jaarverslag krijgt MVO

weinig aandacht. Ook op de site van de BNG zijn verder geen MVO onderwerpen te vinden.

Toch is MVO in de missie van BNG verankerd.

Als bank van en voor overheden en instellingen voor het maatschappelijk belang heeft de

BNG de taak om met gespecialiseerde financiële dienstverlening bij te dragen aan zo laag

mogelijke kosten van maatschappelijke voorzieningen voor de burger. Hiernaast voert de

BNG ten aanzien van haar strategische koers een actieve dialoog met al haar stakeholders.

Op het gebied van maatschappij is de BNG ook actief. Het leveren van duurzame producten

en diensten en het actief deelnemen aan of participeren in initiatieven ten gunste van het

maatschappelijk belang zijn voor de bank onlosmakelijk met de missie en de strategie

verbonden.

Het MVO onderdeel klanten vult de BNG in door de relaties met de klant aan te gaan door

overleg via platforms.

De BNG geeft haar maatschappelijke verantwoordelijkheid tevens vorm door middel van

incidentele en structurele directe ondersteuning aan diverse doelen. Met het Cultuurfonds

heeft de bank een fonds dat activiteiten op het gebied van kunst en cultuur stimuleert.

Delta Lloyd bank N.V.

Profiel

De Delta Lloyd bank N.V. is onderdeel van de Delta Lloyd groep. Onder het label Delta Lloyd

vallen de divisies Delta Lloyd Asset Management, Delta Lloyd Bank, Delta Lloyd Vastgoed

en Delta Lloyd Verzekeringen. De divisie Delta Lloyd Bank is de organisatie achter de

hypotheken, beleggerrekeningen, spaarrekeningen en kredieten van Delta Lloyd. Bij Delta

Lloyd Groep werken circa 6.500 mensen. Het concern is actief in drie landen, te weten

Nederland, België en Duitsland. Naast het financiële jaarverslag heeft de Delta Lloyd groep

een maatschappelijk verslag.

Corporate governance

Corporate governance speelt een grote rol bij Delta Lloyd. De Delta Lloyd Groep opereert

sinds 2005 volledig volgens de richtlijnen van de Nederlandse corporate governance Code,

ondanks dat zij het als niet-zelfstandig beursgenoteerde onderneming niet verplicht is de

Code Tabaksblat te hanteren. Een belangrijke overweging daarvoor is de gedachte dat Delta

Lloyd Groep als transparante onderneming de toets van buitenaf moet kunnen doorstaan.

Naast de corporate governance code kent Delta Lloyd nog twee codes. Ten eerste is er de

Klokkenluiderregeling van Delta Lloyd Groep. Hierdoor hebben medewerkers hebben het

recht én de verantwoordelijkheid om vermoedens met betrekking tot vermeende

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

In het kader van haar maatschappelijke verantwoordelijkheid besteedt Delta Lloyd Groep

veel aandacht aan het verankeren van haar zeven kernwaarden binnen de organisatie. Deze

waarden maken duidelijk waar het concern voor staat. De kernwaarden zijn integriteit, klant

centraal, verantwoordelijkheid en betrokkenheid, teamgeest, open communicatie, flexibiliteit

en ondernemerschap.

Integriteit is het geheel van waarden, normen en regelgeving die de integriteit binnen de

organisatie bewaakt.

Onder klant centraal wordt verstaan dat de wensen van de klant bepalend zijn.

Uitgangspunten zijn het kennen van de behoeften van de klant, het bieden van

hoogwaardige service, het nakomen van afspraken en een goede klachtenprocedure.

De derde kernwaarde is verantwoordelijkheid en betrokkenheid. Dit richt zich op de

belanghebbenden van Delta Lloyd, namelijk de klanten, stakeholders en de maatschappij in

het algemeen.

Teamgeest is de vierde kernwaarde. Betrokkenheid, persoonlijk contact en waardering voor

resultaten worden daarbij gezien als kritische succesfactoren.

De vijfde kernwaarde is open communicatie. Voor een goede samenwerking zijn vertrouwen,

eerlijkheid en duidelijkheid essentieel.

De zesde kernwaarde is flexibiliteit, hierbij gaat het om het vermogen snel op

maatschappelijke ontwikkelingen in te spelen of te anticiperen. Eerste vereiste daarbij is de

bereidheid om te veranderen.

De laatste kernwaarde is ondernemersgeest. Deze zeven kernwaarden van MVO hebben

naast de logische gevolgen voor de belanghebbenden zoals het helpen bij het opbouwen

van een goed pensioen nog meer resultaten. Een voorbeeld hiervan is het diversiteitbeleid.

Naast het laten doorstromen van meer vrouwen naar het hoger management richt het

Delta Lloyd ook wat voor de samenleving. In haar donatie- en sponsoringbeleid richt Delta

Lloyd zich vooral op maatschappelijk georiënteerde projecten. Daarnaast worden

medewerkers gestimuleerd om door middel van vrijwilligerswerk een eigen invulling aan hun

maatschappelijke betrokkenheid te geven.

Deutsche bank A.G.

Profiel

De Deutsche bank A.G. valt onder de Deutsche bank Group. Met meer dan 65.000

werknemers is zij actief in 130 landen. De bank richt zich op de financiële dienstverlening,

investment banking, private banking en vermogensbeheer.

Corporate governance

Ook de Deutsche bank kent een corporate governance code. Deze is vergelijkbaar met de

Nederlandse corporate governance code. De bank hanteert de Duitse Stock Corporation Act

en de Duitse corporate governance code. Op de website van de bank is het volledige

corporate governance rapport te downloaden. Ook kent de Deutsche bank heeft een

compliance functie.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

De Deutsche bank Group heeft een actief MVO beleid. Naast de vele verwijzingen op de

website van de bank en in het jaarverslag is er een dik maatschappelijk verslag genaamd het

Corporate Social Responsibility Report 2005. Het verslag richt zich op tien MVO onderdelen.

Deze zijn de belanghebbenden, de klanten, het personeel, de maatschappij, onderwijs,

ontwikkeling, muziek, kunst, nieuwe netwerken en vrijwilligerwerk. De laatste zes zijn bij de

maatschappelijke verslagen van de vorige cases meestal opgenomen onder het kopje

maatschappij of milieu. De activiteiten die de Deutsche bank onderneemt op MVO gebied is

vergelijkbaar met de overige banken. Ook de Deutsche bank doet veel aan

vervangen. Dit is niet in alle andere verslagen terug te vinden. Verder kent de Deutsche bank

een Job Center. Hier wordt personeel begeleid carrière of de post ontslag periode

.

F. van Lanschot bankiers N.V.

Profiel

Van Lanschot N.V. is de houdstermaatschappij van F. van Lanschot Bankiers N.V. Het is de

oudste onafhankelijke bank van Nederland. De dienstverlening van F. Van Lanschot richt

zich met name op vermogende particulieren en ondernemers. Naast haar 32 kantoren in

Nederland heeft van Lanschot in België acht kantoren. Anders dan het Nederlandse bedrijf

richt Van Lanschot België zich uitsluitend op de vermogende particulier en de institutionele

belegger. In Nederland bedient van Lanschot haar klanten van zowel bancaire- als

verzekeringsproducten. In 2005 telde van Lanschot 2.225 werknemers.

Corporate governance

Van Lanschot onderschrijft de principes van de Nederlandse corporate governance code.

Van Lanschot kent twee uitzonderingen op de code. Deze worden in het jaarverslag nader

verklaard.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Van Lanschot besteedt op het gebied van MVO aandacht aan de ontplooiing van haar

medewerkers en aansluiting met de maatschappelijke omgeving. Het eerste uit zich met

name door het aanbieden van trainingen. Het tweede uit zich door het geven van giften en

het ondersteunen van jonge kunstenaars. MVO staat bij van Lanschot nog in de

Fortis bank N.V.

Profiel

Fortis bank N.V. is een onderdeel van Fortis N.V. Het is een internationale financiële

dienstverlener op het gebied van bankieren en verzekeren. Zij biedt haar particuliere,

zakelijke en institutionele klanten een totaalpakket van producten en diensten via de eigen

kanalen, en via het verzekeringsintermediair en andere partners. Fortis is aanwezig in vijftig

landen, voornamelijk de Benelux, en telt 57.000 medewerkers.

Corporate governance

In de verslagen en op de site van Fortis blijkt dat corporate governance een belangrijk

vraagstuk is. Gevolg hiervan is dat Fortis een Governance Statement heeft opgesteld. Dit

sluit aan bij de code Tabaksblat. Net als bij vele andere cases heeft ook Fortis enkele

uitzonderingen op de codes conform de code Tabaksblat. Deze staan allen uitgewerkt in de

Fortis Governance Statement. Verder heeft Fortis een compliance functie, die de naleving

van regels en wetten voor de onderneming en de werknemers bevordert.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Een onderdeel van Fortis is de afdeling Corporate Social Responsibility. Deze houdt zich

bezig met maatschappelijke vraagstukken. Deze worden uiteengezet in het

duurzaamheidsverslag van Fortis. Voor Fortis heeft MVO twee dimensies, duurzaam

ondernemen en maatschappelijke betrokkenheid. De eerste betekent dat Fortis op een

verantwoordelijke manier zaken doen. Dit houdt in dat ze duurzame economische groei

realiseert en daarbij rekening houdt met de belangen van haar belangenhebbenden en

verantwoordelijkheid neemt voor de maatschappij en het milieu. Maatschappelijke

betrokkenheid uit zich via een combinatie van vrijwilligerswerk en donaties aan goede

doelen. Deze twee dimensies vormen vier MVO activiteiten. Deze zijn de klant, het

personeel, de maatschappij en de milieuzorg.

van duurzame beleggingsfondsen. Een deel van de opbrengst hiervan gaat naar

maatschappelijk verantwoorde projecten. Een ander voorbeeld is het verstrijken van een

korting aan klanten die een lening afsluiten voor het kopen van een milieuvriendelijke auto.

Hiernaast kent Fortis nog enkele fondsen die zich bezighouden met milieutechnische en

maatschappelijke problemen. Het SRI team van Fortis houdt zich met deze zaken bezig.

De tweede MVO activiteit richt zich op de werknemers. Het actieplan diversiteit moet er voor

zorgen dat er meer vrouwen op hogere posities komen binnen Fortis. Hiervoor heeft Fortis

opleidingsprogramma’s ontwikkeld en vestigt zij meer aandacht op onder meer werving en

selectie en opvolging en promotie. Verder richt Fortis zich op de gezondheid van de

werknemers. Voorbeelden hiervan zijn RSI-preventie en fitnessprogramma’s. Doel is om zo

de tevredenheid te verhogen en het ziekteverzuim terug te dringen. Tot slot is overleg met

sociale partners een belangrijk onderdeel van de relatie met de werknemers.

De derde MVO activiteit is actief in de maatschappij. Sponsoring, vrijwilligerswerk van

werknemers, dialogen met belangenhebbenden en het ondersteunen van ideeën zijn hier de

belangrijkste activiteiten. Bij de dialoog gaat het voornamelijk om mensenrechten en is er

een dialoog met onder andere NGO’s, autoriteiten en vakverenigingen. Bij het ondersteunen

van ideeën gaat het om het ondersteunen van startende ondernemingen die duurzame

technologie ideeën willen omzetten in een business case. Fortis heeft hiervoor het Start

Green-fonds in het leven geroepen.

ING bank N.V.

Profiel

De ING bank is onderdeel van de ING groep. De ING groep is een wereldwijd actieve

financiële dienstverlener en ze is in meer dan vijftig landen actief met een uitgebreid

productassortiment op het gebied van verzekeren, bankieren en vermogensbeheer. De ING

groep heeft 115.000 werknemers en zo’n zestig miljoen klanten wereldwijd. In Nederland

heeft de ING groep naast de ING bank ook nog de Postbank onder haar hoede. In de

overige landen zijn de banken bekend onder de naam ING. De ING groep is opgebouwd uit

zes divisies, drie hiervan richten zich op bankieren en de overige op verzekeringen en

vermogensbeheer. De ING bank en de Postbank vallen onder de divisie retail banking.

Corporate governance

De ING groep neemt bij haar corporate governance structuur de code Tabaksblat als

uitgangspunt. In een separaat document heeft ING Groep uiteengezet of en hoe zij elk van

de bestpracticebepalingen van de code Tabaksblat toepast. Naast de corporate governance

code heeft de ING een compliance functie. Compliance is de verantwoordelijkheid van alle

werknemers, ongeacht hun positie. Het compliance-risico is het risico dat de integriteit van

ING wordt aangetast. De belangrijke vormen van compliance-risicogebieden zijn ten eerste

klantgerelateerde integriteitrisico’s, zoals het witwassen van geld en het financieren van

terroristen. Een tweede gebied is integriteitsrisico’s gerelateerd aan het gedrag van

personen, zoals marktmanipulatie en handelen met voorkennis, business principles en de

(lokale) gedragscode en klachten van klokkenluiders. Ten derde zijn er integriteitrisico’s

gerelateerd aan financiële dienstverleningsactiviteiten, zoals marketing- en verkoopgedrag,

transparantie van productaanbiedingen, belangen en bescherming van klanten,

klachtenafhandelingsprocedures, en databescherming/privacy. Het laatste compliance

risicogebied is de integriteitrisico’s gerelateerd aan het gedrag van de organisatie, zoals

belangenverstrengeling, kartelvorming, goedkeuring van nieuwe producten, sector-/

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Naast aandacht voor MVO in het jaarverslag heeft ING groep een apart maatschappelijk

verslag. De kernactiviteiten op het gebied van MVO richten zich op de klant,

belangenhebbenden, personeel, milieu en samenleving.

De eerste MVO activiteit is gericht op de klant. Klanttevredenheid is belangrijk voor ING. Het

is de ambitie van ING om te excelleren in klantgerichtheid. Een belangrijk wapen hierin is de

respons van klanten. Hierbij moet gedacht worden aan klachtenbeheer en een effectieve

klachtenafhandeling. Verder staat privacy en veiligheid hoog aangeschreven. Het

acceptatiebeleid van ING houdt in dat ook mensen met een hoger risico worden

geaccepteerd. Dit geldt als onderdeel van ING’s bredere sociale verantwoordelijkheden. Tot

slot verbetert de ING de relatie met de klant door haar toegankelijkheidsbeleid. Voorbeelden

hiervan zijn de fysieke toegang van klanten aan kantoren en het vergroten van het aantal

kantoren op verzoek van senioren en gehandicapten.

De tweede kernactiviteit van ING op het gebied van MVO is gericht op de maatschappij en

wat dit uitstraalt naar aandeelhouders en andere stakeholders. Er zijn hier drie onderdelen,

de invloed van de financieringen, verantwoord beleggen en duurzame producten en

diensten. De eerste is de afweging tussen financieringverlening enerzijds en sociale,

ethische en milieu vraagstukken anderzijds. Het Corporate Credit Risk Management team

van ING beoordeelt transacties en geeft hier adviezen over. Voorbeelden waar het team zich

op richt zijn landbouw, dierproeven, mensenrechten en gokken. Het tweede onderdeel is

verantwoord beleggen. Hieronder wordt bij ING verstaan dat er niet wordt belegd in bedrijven

die betrokken zijn bij controversiële wapens. Ten tweede kunnen klanten hun externe

beleggingen zelf bepalen. De ING functioneert hier als tussenpersoon. De klant kan

instructies of richtlijnen geven voor de externe beleggingen. Het laatste onderdeel van het

maatschappij en belangenhebbenden vraagstuk is duurzame producten en diensten. ING

heeft verschillende duurzame beleggingsfondsen, waaronder ING IM.

Het vierde MVO onderdeel van ING is het milieu. In 2005 heeft ING een nieuwe interne

milieuverklaring aangenomen, de Global Environmental Statement, waarin de zorg voor het

milieu wordt benadrukt. ING onderscheidt drie terreinen waarop het milieueffect van ING het

sterkst voelbaar is en die beter kunnen worden beheerst. Deze zijn energieverbruik,

dienstreizen en papierverbruik. Op energiegebied is ING voortdurend bezig met de invoer of

verbetering van interne programma’s voor efficiënt energieverbruik. Veel bedrijfsonderdelen

hebben energiebesparende projecten of zijn ermee bezig. ING streeft ernaar om in 2006

vijftig procent van haar energiegebruik in Nederland uit duurzame energiebronnen betrekken.

Verder wil de ING wil het aantal dienstreizen beperken door het gebruik van alternatieve

communicatievormen zoals videoconferencing. Voor het laatste milieupunt heeft ING de

wens het papierverbruik verder omlaag brengen door het gebruik van internet, intranet en

document-imaging (filmen) te vergroten. De Raad van Bestuur van ING stimuleert de

bedrijfsonderdelen om milieuvriendelijk papier te gebruiken: ongebleekt (elementair

chloorvrij, ECF), volkomen chloorvrij (TCF) en afkomstig uit duurzame bronnen.

Het laatste MVO onderdeel van ING is de samenleving. Op dit gebied doet ING aan

verscheidene vraagstukken, met name in minder bevoorrechte gemeenschappen. Ten

eerste zijn er samenwerkingsverbanden, zoals armoedebestrijding en microkredieten. Ten

tweede doet ING aan sponsoring, donaties en vrijwilligerswerk. Voorbeelden hiervan zijn

donaties voor kunst en cultuur en noodhulp.

KAS bank N.V.

Profiel

De KAS bank is een gespecialiseerde Europese effectenbank. De bank richt zich primair op

financiële instellingen, zoals banken en brokers, en institutionele beleggers. Dit zijn

Corporate governance

Ook de KAS bank onderschrijft de Nederlandse Corporate Governance code. KAS heeft

deze code opgenomen in het jaarverslag 2004 en heeft in een overzicht per code

beschreven in hoeverre en op welke wijze zij hieraan voldoet. De invulling van de code heeft

KAS niet in het jaarverslag 2005 staan, maar op de website. Naast de code Tabaksblat heeft

KAS, net als Delta Lloyd en ING, een klokkenluiderregeling.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Veel aandacht voor MVO is er niet bij KAS. Het jaarverslag telt slechts twee pagina’s die

gewijd zijn aan dit onderwerp. Ook de website van KAS vestigt er geen aandacht op. KAS en

MVO vinden elkaar in sociaal-maatschappelijke vraagstukken. KAS biedt zijn werknemers

opleidingen, en heeft voor potentiële werknemers trainingen en stages. Voor de

maatschappij heeft de bank het KAS Welzijnsfonds en de KAS Studiefonds in het leven

geroepen. Deze fondsen geven financiële ondersteuning aan projecten op

sociaal-maatschappelijk en cultureel gebied. Verder geeft KAS giften aan goede doelen, met als

uitgangspunt de binding met Amsterdam.

Postbank N.V.

Profiel

De Postbank is onderdeel van de ING groep. Anders dan de ASN bank heeft de Postbank

als onderdeel van een groep geen eigen jaarverslag. Gegevens voor de Postbank komen

dus veelal uit het jaarverslag van de ING groep. Daarom zullen er veel overeenkomsten zijn

op het gebied van corporate governance en MVO tussen de ING bank en de Postbank.

Uiteraard zijn er ook verschillen. De Postbank is met 7,5 miljoen particuliere rekeninghouders

een van de grootste financiële dienstverleners van Nederland. De Postbank biedt de

Corporate governance

Voor de corporate governance van de Postbank verwijs ik naar de ING bank N.V.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Naast de vele overeenkomsten met de ING bank is er onderscheid te maken in de invulling

van de MVO van beide banken van de ING groep. De Postbank heeft zo haar eigen

groenfonds, genaamd Postbank Groen. Hier worden financiën voor microfinanciering

verstrekt. Ook de sponsoring verschilt van de ING bank. Als organisatie binnen de ING

Groep doet Postbank op maatschappelijk vlak haar bijdrage in de projecten

ChancesforChildren (dit project ondersteunt educatieve UNICEF-projecten), ING

Microfinance en Natuurmonumenten. De Postbank sponsort geen projecten met een

religieus of politiek karakter, individuen, studiereizen, feesten of projecten met een

lokaal/regionaal karakter.

Rabohypotheekbank N.V.

Profiel

De Rabohypotheekbank N.V. staat beter bekend als de Rabobank. De bank is onderdeel van

de Rabobank Groep. Dit is een financiële dienstverlener op coöperatieve grondslag met een

zeer breed aanbod van financiële diensten en producten. De kernactiviteiten zijn

wholesalebanking, internationaal retailbankieren, vermogensbeheer en beleggen, leasing,

vastgoed en tot slot verzekeren. De Rabobank Groep bestaat uit 248 zelfstandige lokale

coöperatieve Rabobanken. De Rabobank bedient ruim negen miljoen particuliere en

zakelijke klanten in Nederland en een groeiend aantal in het buitenland, heeft 50.988

medewerkers en is vertegenwoordigd in 38 landen.

Corporate governance

toepassing op de Rabobank Groep. De Rabobank Groep heeft immers een coöperatieve

grondslag en is niet beursgenoteerd. Ondanks dit zal de bank, waar mogelijk, de code

uitvoeren. Verder heeft de Rabobank heeft haar eigen gedragscode, de zogenaamde

Gedragscode Rabobank Groep. Deze kent zowel interne als externe codes en richtlijnen.

Voor verdere details verwijs ik naar de site van de Rabobank Groep.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Naast aandacht voor MVO in het jaarverslag is er op de site van de Rabobank Groep veel

informatie te vinden over MVO. Het maatschappelijk jaarverslag is online te lezen. Een

verkorte versie hiervan is als gedrukt exemplaar beschikbaar. De Rabobank probeert MVO in

de kern van de bedrijfsvoering een plaats te geven. Hierbij richt het zich met haar MVO op

de klanten, de stakeholders, de samenleving, de medewerkers en duurzame bedrijfsvoering.

Bij klanten gaat het om het optimaliseren van de klantwaarde. Rentabiliteit en MVO moeten

elkaar hier versterken. Integratie van MVO in reguliere financiële dienstverlening, toegang tot

financiële dienstverlening voor kwetsbare groepen zoals ouderen en het financieren van

duurzame innovaties zijn hier voorbeelden van.

Stakeholders zijn de belangenhebbenden. Deze zijn leden, klantenorganisaties, NGO’s,

leveranciers, ratingbureaus, investeerders, overheid en medewerkers. Bij het bepalen van

MVO gaat de Rabobank Groep met allen in dialoog.

De samenleving ontvangt een deel van de winst van de Rabobank. Deze giften gaan naar de

lokale gemeenschap. Op landelijk niveau kent de Rabobank het Rabobank Foundation

Binnenland. Het geld van deze foundation is afkomstig van de werknemers en

gepensioneerden van de bank, die elk maandelijks een bedrag doneren.

Bij het werven en selecteren van personeel probeert de bank diverse krachten binnen te

halen. Dit betekent dat er een goede verhouding moet zijn tussen mannen en vrouwen en

autochtonen en allochtonen.

Het aandeel groene stroom zit op bijna honderd procent. Voor werknemers geldt dat zij

slechts zuinige auto’s mogen leasen. Verder wordt het gebruiken van het openbaar vervoer

gestimuleerd. Dit gaat zelfs zo ver dat op bepaalde trajecten alleen de kosten van openbaar

vervoer worden vergoed.

Robeco Direct N.V.

Profiel

Robeco is sinds 2001 onderdeel van de Rabobank Groep. Wereldwijd voorziet Robeco circa

700 institutionele en circa 1,5 miljoen particuliere klanten van beleggingsproducten en

-diensten. Particulieren worden bediend via zowel banken en andere distributiepartners als

via directe kanalen. Robeco heeft wereldwijd ruim 1.600 medewerkers, verspreid over negen

landen. Behalve in de thuismarkten de Benelux en de Verenigde Staten heeft Robeco

vestigingen in Frankrijk, Zwitserland, Duitsland, Spanje, Zuid-Amerika, het Midden-Oosten

en Japan.

Corporate governance

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Binnen Robeco is de CEO verantwoordelijk voor het algemene MVO beleid. Op operationeel

niveau is een aantal doelstellingen geformuleerd over milieubeleid, sociaal beleid en

maatschappelijke betrokkenheid.

In 2005 heeft Robeco een nieuw product ontwikkeld: engagement. Engagement staat voor

een actieve dialoog over corporate governance en duurzaamheid met het management van

ondernemingen waar Robeco in belegt. Daarnaast heeft Robeco het streven om wereldwijd

het stemrecht uit te oefenen op de aandelen die de door haar beheerde beleggingsfondsen

bezitten.

Het Institute for Research and Investment Services (IRIS) heeft een aantal maatschappelijke

thema’s onderzocht op hun relevantie voor particuliere beleggers. Er is onder andere

onderzoek gedaan naar zwaarlijvigheid, duurzaam toerisme en microfinanciering.

Op het gebied van het milieu probeert Robeco haar gas-, elektriciteit- en papierverbruik te

verminderen.

Het sociale beleid van Robeco richt zich op de verantwoordelijkheid voor haar rol in de

maatschappij. Een voorbeeld hiervan is het programma voor kennisdeling, Robeco Center of

Knowledge (ROCK). Daarnaast zijn er onder meer trainingen. Tevens heeft Robeco een

serie presentaties georganiseerd voor Nederlandse pensioenfondsen waarin de visie en hulp

van Robeco werd aangeboden in de discussie rond de nieuwe regelgeving voor

pensioenfondsen in Nederland.

SNS bank N.V.

Profiel

SNS Bank N.V. is net als ASN bank N.V. onderdeel van SNS Reaal. SNS Bank heeft 3.300

medewerkers in dienst, de groep SNS Reaal heeft 5.336 medewerkers in dienst. Naast het

financieel jaarverslag heeft SNS Reaal een maatschappelijk jaarverslag.

Corporate governance

De Nederlandse corporate governance code is van toepassing op alle Nederlandse

beursgenoteerde vennootschappen. Deze vennootschappen zijn verplicht in het jaarverslag

mededeling te doen over de naleving van de principes en ‘best practice’-bepalingen van de

Code die zijn gericht tot het bestuur of de raad van commissarissen van de vennootschap. In

het jaarverslag van 2005 staat dat hoewel SNS Reaal Groep N.V. niet beursgenoteerd is,

zijn diverse stappen ondernomen om in belangrijke mate aan de Code te voldoen. De

situatie is echter zo dat sinds 18 mei 2006 SNS Reaal Groep N.V. een beursgenoteerde

onderneming is. Voor de hantering van de corporate governance verandert er niet veel,

immers de corporate governance code werd reeds gehanteerd. Naast het hanteren van de

corporate governance code kent SNS Reaal een compliance functie en een

klokkenluiderregeling.

Maatschappelijk verantwoord ondernemen

Het maatschappelijk jaarverslag van SNS Reaal richt zich met name op ASN bank N.V.

Bepalingen die ook voor de SNS bank gelden op het gebied van MVO zijn ten eerste gericht

op toegankelijkheid. Het gaat hier om toegankelijkheid tot gebouwen en diensten.

Voor haar werknemers heeft SNS een sociaal plan en opleidingen. Ook de veiligheid en

gezondheid, zoals de gezondheidscheck, krijgt veel aandacht. Met vrijwilligerswerk van de

werknemers en het sponsoren en van en investeren in cultureel erfgoed doet SNS iets voor

de maatschappij. Ook doneert SNS aan goede doelen.