JONG GELEERD IS OUD GEDAAN Door thans een klein bedrag per maand te sparen, kunnen wij U straks liet benodigde kapitaal verstrekken om een EIGEN 11U1S te bouwen ei te Vraagt vrijblijvend in lichtin g en :
N.V. Bouwkas „Rohyp” Gebouw „Atlanta”
Stadhoudertkatle 6, Adam- IC.
VAN DE JONGEREN ORGANISATIE VRIJHEID EN DEMOCRATIE
MAANDOKGAAN
„Ten geleide” door
W . J . de Blaey
Pag. 2
(DOCUMENTATIECENTRUM
NEDERLANDSE POLITIEKa
PARTIJ SN
flppél aan de jongeren van
!
Realiseer je de plaats waar |e staat en bouw
aan )e toekomst die je zelf in handen hebt.
11 tnnrn wn tijdsverloop dat onze eigen verwachtingen hooft overtroffen, Is het ons gelukt „De Driemaster” in de vaart te bren gen.
„Ons”, wU /eggen: de Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie (J.O.V.D.), een orga nisatie van jonge mensen, die niet met oog kleppen door het leven wensen te gaan, doch die zich terdege rekenschap willen geven van hetgeen er in de wereld gebeurt, niet alleen op economisch, maar eveneens op politiek ter rein.
Neen, wij willen niet zwaarwichtig zijn en ,,(i*wt" doen want wy zijn jong en dn.orom op grond van onze leeftyd optimistisch; ja soms zelfs misschien luchthartig. Maar dat neemt niet weg, dat wij met beide benen op de grond moeten blij ven staan en aan onze toekomst moeten denken. Als wij spreken over onze toekomst, denken wij meestal onmiddellijk aan de functie, die wij wel dra in het maatschappelijke leven zullen gaan innemen. Wij denken aan de strijd om het be staan, die voor vele jongeren nog beginnen moet en voor anderen reeds begonnen is. Inderdaad, geen sympatieke uitdrukking: „de strijd om het bestaan". Doch deze strijd is er en men kan haar niet ontvluchten. Daarom willen wij paraat zijn als wij in deze strijd worden betrokken. Daarom willen wy de jongeren opwekken zich te bezinnen op hun toekomstige taak en houding in de m aat schappij.
Zeker, men zegt vaak: de jeugd heeft de toe komst. Dit is juist. Maar die toekomst zullen do jongeren zelf moeten veroveren. Wij zullen zelf die toekomst moeten vormen.
Welnu laten wij daartoe de handen ineenslaan en niet volharden in een onverantwoordelijke on verschilligheid, want nogmaals: Hel gaat om onze toekomst*!
Wat verwachten wt/ van de toekomst?
Wal verwachten wij eigenlijk van deze toe komst? Deze verwachtingen zullen ongetwijfeld veelal zeer persoonlijk zijn en soms sterk op het materiële en zakelijke zijn ingesteld.
Er zijn echter andere waarden in het leven, die boven die van het zakelijke u i materiële uitgaan t.w.: Vrylicid, Keelitvaardigheid en Menselijkheid.
Immers, w.it heelt men n.m een ..verzekerd" be staan, indien men gedwongen zou worden in sla vernij te leven? W at is onze opleiding en studie waard — hoe deze dan ook gericht moge zijn — als wij jongeren gedwongen zouden worden ons als een kuddedier te gedragen ?
Klinkt dit ook zwaarwichtig?
Het moge zo schijnen, m aar een ieder, ongeacht zijn leeftijd, en. ongeacht de mate van belangstel ling waarmee hij het economische cn politieke leven volgt., weet heel goed, dat de grote strijd in de wereld tussen Vrijheid en Democratie enerzijds en slavernij en dictatuur anderzijds, niet onge merkt aan hem voorbij kan gaan.
Daarom moet tijdig een keuze worden gedaan, en wel: NU!
Wij verkiezen de vrijheid
Welaan, de J.O.V.D. verkiest de Vrijheid. Zij verkiest de Rechtvaardigheid en bovenal: de men selijkheid.
Hiervoor trekt zij ten strijde m et alle krachten üie ui uctur zyi.. Daarom doet zen beroep op de jongeren van Nederland om de ogen te openen.
Daarom raadt zij alle jongeren ln Nederland aan: Kijk om je heen! De wereld staat nog steeds in brand, al laaien de vlammen niet zo hoog op als gedurende de oorlogstijd.
Kijk om je heen! Denk aan je toekomst, die niet alleen bepaald wordt door economische factoren en wetten, m aar mede door politieke omstandig heden.
Dus toch politiek? Ons antwoord luidt kort m aar krachtig: Ja!, m aar... met een belangrijke beperking.
De J.O.V.D. wil de jongeren n.1. niet persen in een politiek keurslijf. Zij wil in de eerste plaats belangstelling voor de politieke vraagstukken wekken. Zij wil deze vraagstukken bestuderen, bespreken en doorgronden, opdat de jongeren later in staat zullen zijn, zelfstandig een oordeel hier over te vormen.
Zij wil dit echter doen tegen de achtergrond van de begrippen Vrijheid en Democratie en de erken ning van de Menselijke Rechten.
Welk nut hebben de lessen die wij over staats inrichting en staathuishoudkunde leerden, als wij deze niet aan de practijk van het leven kunnen toetsen?
Geen enkel immers?
De J.O.V.D. doet een ernstig beroep op allen, die zich van hun verantwoordelijkheid bewust zijn. Nogmaals, dit klinkt alles ernstig en dit is het ook. Maar dit wil niet zeggen, dat de J.O.V.D. zich louter met zwaarwichtige zaken zal bezig houden.
Ook de gezamenlijke ontspanning door middel van sport, spel, film, toneel, kunst enz., vormt een van haar belangrijkste doelstellingen. Aldus tracht zij het nuttige met het aangename te verenigen.
Ziehier, zij het zeer in het kort, w at de J.O.V.D.
wil en waartoe zjj de jongeren van Nederland op roept.
Bezoek daarom onze avonden en toon dat het je ernst is om aan je eigen toekomst te werkexuen^- te bouwen.
Meld je daarom aan als lid en isoleer je niet in een houding van onverschilligheid.
Vertrouw op de toekomst, m aar houdt haar in eigen veilige handen door mee te marcheren in de gesloten gelederen van de J.O.V.D.
G. St.
De Trossen los
Ship Ahoy!
et anker is los. De Driemaster vaart. Alle hens is aan <lek en de wind blaast vol in de zeilen.
Wij hebben zee gekgzen en de stemming aan boord is opperbest.
Ieder kent zijn plaats en zijn plicht, want er is nog enorm veel werk te verzetten.
Zeker, de trossen zijn door ongeduldige handen losgesmeten, maar dit betekent nog niet dater voor de bemanning een periode van rust of zelfgenoeg zaamheid is aangebroken.
Integendeel.
Alle zeilen zullen moeten worden bijgezet om deze vaart tot een behouden vaart te maken. Hier van is de gehele bemanning zich ten volle bewust. Veel wat aan boord voor de eerste reis nog pro visorisch werd opgezet, zal nog definitief moeten worden georganiseerd. Ervaring zal ook voor de bemanning van dit schip de beste leermeesteres zijn. Niet altijd zullen weer en wind zo gunstig zijn als thans.
Ook ons schip zal wel cens tegen hoge golven moeten optornen, doch het vaartuig is volkomen zeewaardig en de bemanning weet wat haar te doen staat en zij is eensgezind om kapitein en stuurlie den verenigd.
Vrijheid en Democratie vormen het kompas waarnaar haar koers zich zal richten. Deze koers is met overleg en nauwkeurig bepaald.
Het heeft betrekkelijk lang geduurd voordat De Driemaster het ruime sop koos. maar nu hij dit een maal definitief heeft gedaan, zal hij in zijn vaart door niets en niemand zijn te stuiten.
Daarom hijsen wij niet reden de vlaggen in top en brengen op deze plaats gaarne dank aan vele ouderen die voor de uitrusting van De Driemaster hebben gezorgd en die aldus de grote reis hebben mogelijk gemaakt.
Welaan, nu allen de handen uit Je mouwen en onversaagd aan de arbeid. De toekomst, is niet aan de stuurlui die aan wal staan, maar aan ons en ons alleen, want wij varen!
Daarom Driemaster: Een behouden vaart! Opdat fong Nederland uw koers met warme belangstel ling moge volgen!
DE REDACTIE.
V _______________________
J
hoofdredacteur Aike Kamphuis Veeringveld 1
1541 SG Koog aan de Zaan 0 7 5 -6 3 5 3 5 0 9 / 0 6 -5 0 6 2 8 4 2 8 kamphuis_a@let.vu.nl eindredacteur Karin Reynen Damstraat 61 3531 BT Utrecht 0 3 0 -2 9 7 0 6 7 7 fotoredacteur Tineke Prins Jan Goeverneurstraat 21 9 7 2 4 LK Groningen 050-3136361 redacteur M arije Roos R. Feithlaan 1 1 1401 AT Bussum 0 3 5 -6 9 3 6 7 9 0 (tel.+fax) columnist Rogier Klimbie 0 2 0 -6 2 5 0 5 3 6 feuilletonist Marcel Homan 0 6 -2 2 4 9 4 5 0 6 Algemeen Secretariaat Herengracht 38a 251 1 EJ Den Haag tel. 0 7 0 -3 6 2 2 4 3 3 fax 0 7 0 -3 6 1 7 3 0 4 http: / /w w w . j ovd. n I jovd@wxs.nl
Colofon
Driemaster is het onafhankelijke ver- enigingsperiodiek van de onafhan kelijke liberale Jongeren Organisatie Vrijheid en Democratie. O pla g e rond 2 0 0 0 stuks. Advertentie tarieven te verkrijgen bij de Landelijk Penningmeester.
N iets uit deze uitgave mag op welke w ijze dan ook verspreid, opgeslagen of verveelvou digd worden, dan met uitdrukkelijke en schrif telijke toestemming van de Hoofdredacteur. Zo a ls neergelegd in de Landelijke Statuten en
het Redactie Reglement, bepaalt de
Hoofdredacteur, in samenspraak met de Driemaster Redactie, de redactionele formule. H ij is alleen aan de Algemene Vergadering verantwoording schuldig. De Hoofdredacteur za l niet tot plaatsing van stukken overgaan die de vereniging onevenredig kunnen bena delen.
De v isie die uit de artikelen spreekt is niet noodzakelijk de v isie van de JOVD als ver eniging, noch de v isie van het Hoofdbestuur, noch de v isie van de redactie, te nzij een en ander uitdrukkelijk is aangegeven.
Uiterste aanleverdatum
van artikelen:
21 juni 1999wrnd. landelijk voorzitter Jeroen de Vetn Mathenesserweg 66c 3 0 2 6 HE Rotterdam 0 1 0 -4 1 5 9 0 8 4 / 0 6 -5 1 2 1 3 0 0 7 aav@freemail.nl algemeen secretaris Elmer Smith Beeklaan 72 252 AL Den Haag 0 7 0 -4 2 7 9 3 2 5 97004955@ sggm.hss.nl landelijk penningmeester Guido van Aardenne Hereweg 44
9 7 2 5 AE Groningen
0 5 0 -5 2 5 2 8 8 0 / 0 6 -2 2 7 7 3 9 5 0 jovdlp@hotmail.com
vice-voorzitter Remco van Lunteren
Veldm. Montgomerylaan 4 0 0 5 6 2 3 LD Eindhoven 0 4 0 -2 4 6 0 2 9 8 / 0 6 -5 1 4 1 2 9 6 8 jovdvv@hotmail.com AB organisatie Thomas Berghuijs Amsterdamsestraatweg 6 11b 355 3 EJ Utrecht 0 3 0 -2 4 3 9 6 6 9 / 0 6 -2 2 1 5 7 0 9 7 kwt.berghuys@mailcity.com AB communicatie en campagne Emilie van de Vrande
0 2 4 -3 6 0 3 2 4 4 evandevrand@hotmail.com AB vorming en scholing Robbert Verwaaijen 0 1 0 -4 5 2 1 9 5 0 / 0 6 -2 2 9 7 4 1 4 6 rverwaayen@compuserve.com
Inhoud
2 Colofon 2 Inhoud 3 Redactioneel I 3 Redactioneel II 4 Redactioneel III 4 Persbericht W ie g e l 5 Interview Hans Alders 9 De voorzitter10 Kosovo
Hans Alders, commissaris van
de koningin, over staatkundige
vernieuwingen
12 Driemaster vijftig 14 Afdelingsdossier
15 Twee dagen huishoudelijk 16 Boekrecensie Thorbecke 17 Boekrecensie W ie g e l 1 8 JOVD in het EP 2 0 HB-info
23 Liberale A genda
Toen ik in 1961 afscheid nam als voorzitter van de JOVD duurde het niet lang voor ik hoorde, dat het nieu we hoofdbestuur mij had benoemd tot hoofdredacteur van De Driemaster als opvolger van Gert Stempher, die de JOVD in 1949 een maandblad had aangeboden. Hem op te volgen was natuurlijk een hele eer.
De redactie bestond in die tijd uit vijf man: behalve ik zaten er ook in Rob Marcuse (Zaanstreek), Ger van der Most (Rotterdam), Frits Wagenmaker (Alphen aan den Rijn) en Hans W iegel (het Gooi). Het vrouwelijke element ontbrak helaas.
De bijeenkomsten waren vrij ludiek en weiden meestal gehouden bij mij thuis in Amsterdam op de
Willemsparkweg of in het optrekje van Hans W iegel. Hans had in die j aren een nogal m erkw aardige kamer in het hart van de Jordaan; de Palmdwarsstraat. Zijn vader had daar een timmerfabriek en op de bovenzolder woonde Hans.
Ik herinner mij nog goed, dat er een trap zonder leuning naar de zolder leid de. Dan kwam er een luik met een con tragewicht: een vrij penibele entree dus. In de vergaderingen werd zeer seri eus over de politiek en de inhoud van de nieuwe Driemaster gedebatteerd, wat vooral te danken was aan Ger en Frits. Het ging daarbij meestal over thema's, die ook nu nog wel regelmatig aan de orde zullen komen: de actuele politiek, de ver houding met de VVD, de discussies binnen de JOVD, de gang van zaken in afdelingen en districten. M aar ook werd er pils gedronken. En er wer
den velen over de hekel gehaald. M ijn verzameling Driemasters heb ik ooit eens afgestaan en het valt mij dus moeilijk na al die jaren een indruk te geven van de inhoudelijke discussies, maar de spetters vlogen er vanaf. Vooral toen het Plan 2 000 (dat stond niet voor het millenium maar voor het aantal te behalen leden) een rol ging spelen. In de redactie was zeker sprake van verschillen in poli tiek opzicht en dat maakte de discus sies vaak extra pittig. Ernstige conflic ten heb ik echter niet meegemaakt. Mijn computer meldt mij nu, dat ik reeds 343 woorden heb gebruikt, en daarmee zit ik reeds over het aan mij toegestane aantal voor dit stukje. Daarom tot slot een wens: Voor een goede toekomst voor de JOVD.
Ever T. Hoven Hoofdredacteur van september 1962 tot 1963
Redactioneel
M e t veel genoegen geef ik gevolg aan de uitnodiging van uw redactie om een bijdrage te leveren aan het jubileum num m er bij gelegenheid van uw 1 0e lustrum. Allereerst w il ik u van harte feliciteren met het berei ken van deze m ijlpaal. Als wethou de r met bijna alle vrijw illigersorga nisaties in portefeuille mag ik regel matig dit soort stukjes schrijven. Eén van de eerste dingen die ik heb veranderd is het afschaffen van zin nen als de twee waarmee dit stukje begon. Een formele stijl, sjablonen zonder enige poging rekening te houden met de belangstelling van de lezer, stijf van de spruitjeslucht. Bah! Vooral liberale politiek moet mensen rechtstreeks aanspreken. M et een
nodeloos traditionele stijl jaag je mensen w eg; met een directe stijl heb je een kans om ze aan het den ken te zetten. En w ie nastreeft dat mensen w a a r m ogelijk zelf verant w oordelijkheid nemen w il ze per definitie aan het denken zetten.
Zo zat de Driemasterredactie in 1 9 8 0 te broeden op een formule die meer jongeren in de JOVD zou interesseren. De verenigin g zelf wou toen het ledental voorbij 3 0 0 0 brengen. Het m ag a zin e -fo rm a a t met beschouwingen van meerdere pagina's w erd ingeruild voor een krant met meer kortere en liefst ook scherpere stukjes. In een JOVD die hevig verdeeld was tussen links en rechts een interessante opgave.
De vorm geving geschiedde met elektrische schrijfmachines, wrijflet- tertjes en plakwerk. Het was telkens
een ta m e lijk tijd ro v e n d ka rw e i onder grote tijdsdruk. O ok tijdens de kroning van koningin Beatrix was ik zo de hele dag ijverig bezig. Het toenmalige Algemeen Secre tariaat stond aan de N ieuw ezijds V o o rb u rg w a l, binnen de v e ilig heidszone rond de N ieuw e Kerk. Het kostte vroeg op de dag enige moeite als "be w o n e r" voorbij de afzetting te komen, maar aan het eind van de dag had N ederland een nieuwe koningin en de JOVD een nieuwe Driemaster. Dat er een paar honderd meter verderop enor me krakersrellen hadden gew oed w erd mij pas 's avonds na thuis komst duidelijk...
Vijftig jaar Driemaster. Pas met het uitzoeken van de geschiedenis van dit blad, w a a rvo o r ik naar het Documentatiecentrum Nederlandse Politieke Partijen in G roninge n moest, drong tot mij door w at dit e ig e n lijk inhoud. Pas daar, om ringd door de oude Driemasters, besefte ik dat ik, samen met mijn redactie, slechts een onderdeel ben van een lange traditie. Vijftig jaar achtereen zijn er Driemasters ver schenen w aarin de leden van de JO VD, m aar ook andere, hun mening konden spuien en w aarin de JOVD als vereniging is beschre ven. Dat juist ik Hoofdredacteur ben in het Lustrumjaar en samen met mijn redactie eigen inzichten kan toevoegen aan deze traditie vind ik een hele eer.
Dat het door de redactie gevoerde
beleid tot nu toe kan rekenen op steun vanuit de gehele vereniging leidt ik a f uit het feit dat ik op de afgelop en Jaarlijkse A lgem ene Vergadering opnieuw ben gekozen tot Hoofd redacteur met slechts een stem tegen en een klein aantal ont houdingen. Deze uitslag betekent voor de redactie een erkenning van het gedane werk en een stimulans om op deze w eg door te gaan, en dat zullen w ij dan ook doen. Toch kan de redactie niet optim aal functioneren zonder de kritische reflectie van de v e re n ig in g . Daarom vraag ik u dan ook om uw op- en aanmerkingen te blijven geven aan de redactie. O p die manier blijven w ij op de hoogte van w a t u w ilt en kunnen w ij daar op inspelen.
In deze Driemaster neemt ons jubi leum uiteraard een centrale plaats
in. In feite zelfs letterlijk aangezien u in het midden van Driemaster een korte geschiedenis vindt. Indien u altijd al hebt w illen weten waarom het 'Driemaster' heet, dan is dat zeker het lezen w aard. Daarnaast leek het ons gepast om de omslag van de eerste Driemaster vijftig jaar later wederom te laten terugkeren op de voorkant.
Vijftig jaar lang is Driemaster onaf gebroken verschenen, leder diepte punt, of dat nu kwam door geldge brek of ledentekort is overleefd. Driemaster zeilt met volle zeilen het nieuwe millennium in en dat is een prestatie w a a r de hele vereniging trots op mag zijn.
A ike Kamphuis, Uw Hoofdredacteur
JOVD achter Wiegel
D it is een v e rk o rte w e e rg a ve va n h e t p e rsb e ric h t n a a r a a n le id in g va n de ste m m in g o v e r h e t re fe re n d u m in de E e rste K a m e r.
De JOVD spreekt haar volledige steun uit voor de stellingname van haar E revoorzitter W ie g e l en betreurt het gew icht dat D óó geeft aan de beslissing van één senator. De Jonge Liberalen achten het ver keerd hoe de Eerste Kamer met de rug tegen de muur gezet is door met name D óó. Daarnaast vindt de JOVD de eerste reacties van de VVD-top op het handelen van erelid W iegel onbegrijpelijk. W iegel heeft
dat gedaan, w a t ieder lid van de Eerste Kamer behoort te doen; het toetsen van wetsvoorstellen aan de grondwet, meegenomen de eigen principes en morele afwegingen. Coalitiebelangen moeten bij senato ren op afstand op de tweede plaats komen. Tot slot staat de JOVD inhoudelijk volledig achter W iegel. Iedere liberaal met vertrouwen in ons parlem entair stelsel, die een referendum kan tegenhouden, dient dat volgens de JOVD te doen en verdient hulde.
De JOVD ziet Paars als haar kind, vooral om dat de JOVD de discussie om trent de m ogelijkh eden van Paars opende in de jaren zeventig
Hans Alders, Hare Maiesteits'
Commissaris in Groningen
door Aike Kamphuis en Tineke Prins
U b e n t n u o ng e ve e r tw e e ë n e e n h a lf ja a r C o m m issa ris va n de K o n in g in in G ro n in g e n . K u n t u u itle g g e n w a t een C o m m issa ris va n de K o n in g in e ig e n lijk d oet?
De Commissaris is voorzitter van het College, het Dagelijks Bestuur, met stemrecht. D aarnaast is hij vo o rz itte r van het Algem een Bestuur, zo n d e r stemrecht. Een soortgelijke functie bestaat nergens anders in de w ereld. Bij alles w at er in de provincie speelt is de CvdK betrokken. Aan de andere kant is de Commisssaris ook een Rijksheer.
c^-eten nut
tvdt er In de
provincie ^efieurt
In de Ambstinstructie is in dit kader onder andere opgenomen dat hij toezicht houdt op de politie, burge meesters benoemd, enzovoort. In wezen is er tegenw oordig w einig verschil meer tussen w at de burge meester doet in de gemeente en de Commissaris doet in de provincie.
H e t ' Van de K o n in g in ', h e e ft d a t nog speciale b e te k e n is, o f is h e t slechts een p h ra se ?
Een aantal keer per jaar praat ik met de Koningin over de ontwikke lingen in Groningen en ik zoek ook dingen voor haar uit. Het 'Van de Koningin' heeft echter ook betrek king op hetgeen er in de Ambtsinstructie staat, namelijk dat
de Commissaris toezichthouder is namens de regering.
Een burgemeester is optim aal man of vrouw van de gemeente, een Commissaris is echter, naast de gespletenheid als voorzitter van het uitvoerend orgaan en voorzitter van het controlerend orgaan, dus ook nog Rijksheer. Dit maakt het zo m oeilijk te begrijpen, met name in het buitenland. U b e n t h e t g e zic h t va n de p ro v in c ie . H o e w e l u z e k e r in G ro n in g e n r e d e lijk b e k e n d b e n t, b lij f t h e t v o o r v e le n o n d u id e lijk w a t de p ro vin c ie n u p recies d oet. W a t is v o l g e n s u h e t b ela ng va n de p ro vincie?
Ik denk dat het per provincie sterk verschilt. In Zuid-Holland is de pro vincie voor velen inderdaad vrij ver w eg, in de noordelijke provincies staat zij echter veel scherper op het netvlies. In G roningen komt dat alleen al door de spanningen tus sen stad en ommeland.
Eigenlijk is het vrij simpel; w a a r w orden woningen gebouw d, w a a r komen wegen, hoe doen w e aan natuurontwikkeling, w ie zorgt voor de landbouw ontw ikkeling. De hele regionale functie ligt bij de provin cie en iedereen heeft d a t ook meteen. Vroeger waren de provin cies vooral toezichthoudende orga nen, m aar die tijd ligt al heel ver achter ons.
M a a r w a a ro m b lijft h e t dan toch a lle m a a l z o o n zic h tb a a r v o o r zo v e e l m e nse n?
Volgens mij is dat relatief. Zuid- H olland met zijn grote acclomera- ties is niet v e rg e lijk b a a r met G ro n in g e n . W a t b ijv o o rb e e ld Rotterdam en Den Haag doen is voor de burger veel belangrijker dan w a t de provincie daar doet. Overigens is het de vraag of de opkomst bij de verkiezingen iets ze g t over de o n z ic h tb a a rh e id . Recent vonden er verkiezinge n plaats in Schotland. De opkomst bij
deze verkiezingen was slechts rond de vijftig procent, terw ijl het hier toch g a a t om een sterk gepola ri seerde regio. De vraag is dan ook o f w e niet veel te eenvoudig bezig zijn door te zeggen: 'W e weten niet w a t er in de provincie gebeurt en dus is er een lage opkomst'. Dit is een typische benadering die we hebben overgehouden aan de landelijke media. Ik durf de stelling aan, dat als je kijkt naar TV-Noord - de best bekeken om roep in G roninge n - en d a a r dagelijks nieuws over de provincie hoort, en
als je leest in het N ieuw sblad van H e t is d u s m e e r een la n d e lijk
het N oorden, w a a r dagelijks min- p ro b le e m ?
stens één pagina aan de provincie
is gew ijd, dat het een hele elitaire De gepolariseerde om standighe-houding is van de journalisten op den van de jaren '6 0 en '7 0 het binnenhof om te zeggen dat er bestaan natuurlijk niet meer. In die niks te merken is van de provincie. tijd was het vaak discussie om de Dat klopt dus niet helemaal. discussie. Nu beginnen w ij echter Er bestaat volgens mij de veel te al vaak met het compromis. Het is eenvoudige neiging om een lage misschien wel w eer eens nuttig om opkomst te koppelen aan het al te zeggen w a a r de verschillende dan niet in beeld zijn van het insti- politieke partijen voor staan. Het is tuut. De opkomst bij de laatste zeer goed uit te leggen dat twee
Kam erverkiezingen in Rotterdam lag beneden de vijftig procent, schaffen we dan nu voor deze stad de Tweede Kamer af. Dat is toch een onzin-redenering!
N atuurlijk gaat er ergens iets mis. Misschien komt dat wel doordat alles nu juist zo goed ga a t en men sen pas in beweging komen als ze denken dat er iets verkeerd gaat. Het is uiteraard ook zo dat heel veel dingen anoniem geregeld w o r den; iedere avond ga a t op tijd het licht aan; ieder kind van drie krijgt een brief dat het naar school moet en die school is er ook. W ellicht is deze anonieme solidariteit, die ons in staat stelt om te functioneren, wel te anoniem gew orden. Daar zal eerder de verklaring moeten w o r den gezocht.
partijen uiteindelijk op een com pro mis uitkomen, m aar hou toch eens op met het op voorhand reeds ver dedigen van dat compromis. Zeg gew oon: ik ben liberaal en hier sta ik voor. Als de mensen zich 's avonds op de bank of aan de eet tafel niet meer kunnen interesseren voor de gevoerde politieke discus sie dan kan er inderdaad een kloof groeien. Is h e t v o o ra f zo e k e n n a a r een com p ro m is n ie t j u is t in h e re n t a a n h e t h u id ig e sy ste e m w a a r b ij de g e d e p u te e rd e n een o n d e rd e e l z ijn va n va n h u n c o n tro le u rs, de P ro v in ciale S ta te ?
Dat is w a a r! Het idee dat de Staten het hoogste orgaan is en dat het
College van Gedeputeerde Staten de uitvoerders zijn is de wereld op zijn kop. In werkelijkheid is het andersom, het College bepaalt w at er gebeurd. Door deze rolverwisse ling laat de transparantie, de dui delijkheid van het systeem te wen sen over. M et dit probleem houdt com m issie Elzinga zich bezig, w a a r ik lid van ben. Als je alleen al zou codificeren w at de verhoudin gen vandaag de dag zijn, dan ben je al een eind op weg naar een dualistisch stelsel.
C o n tro le u r en g econtroleerde m o e te n d u s u it e lk a a r g e h a a ld w o rd e n ?
Dat zou inderdaad moeten gebeu ren. In een dualsitisch stelsel dienen de Staten en de Gemeenteraad veel meer volksvertegenwoordiging te zijn dan het hoogste orgaan. In het laatste geval kan de indruk onstaat dat zij bepalen w at er gebeurd en dat het College slechts uitvoert. Dat heeft met de w erkelijk heid in het geheel niets te maken. Het ga a t mis in N ederland omdat deze discussie voortdurend w ordt vermengd met de discussie over de al dan niet gekozen burgemeester en Commissaris. Iedereen schijnt daarover altijd heel erg opgew on den te raken en dat is echt niet nodig. O p weg naar een dualis tisch stelsel dien je naar het geheel te kijken, en niet alleen naar de positie van de burgemeester en de Commissaris, dat is daarvan slechts een afgeleide.
W a t v in d u o v e rig e n s z e lf van een re c h ts tre e k s g e k o ze n Co m m is a ris ?
Je moet ermee oppassen. Een stel sel functioneerd in de cultuur van een land. De meest vergaande vorm van dualisering is het kiezen
van een Commissaris en een bur gemeester die functioneerd als een president. Een rechtstreeks gekozen burgemeester die zelf een aantal wethouders uitzoekt en benoemt en daarm ee het bestuur vormt, w a a r bij het tweede gekozen orgaan, de volksvertegenwoording is. Zelf ben ik er niet van overtuigd dat dit past in de cultuur van ons land. Een min der vergaande vorm zou dus beter zijn. Er moet dan w orden uitge maakt of w e een enkele of een dub bele kiezerslegitimatie willen. Van belang vind ik echter dat er een dualistisch stelsel komt. Hoe je dan de verschillende modaliteiten d a a rv a n vorm geeft is w a t mij betreft een afgeleide discussie.
O m toch nog even m e t deze a fg e le id d e d isc ussie d o o r te g a a n , z o u h e t een m o g e lijk h e id z ijn om h e t la n d e lijk e ste lse l, w a a rb ij na de v e rk ie z in g e n c o a litie b e sp re k in g e n p la a ts v in d e n o n d e r le id in g v a n een fo rm a te u r, die u ite in d e lijk de n ie u w e re g e rin g s le i d e r w o rd t, o v e r te nem en op g e m e e n te lijk en p ro v in c ia a l n iv e a u ?
Dat is heel goed denkbaar, in ieder geval voor de gemeente en w a a r schijnlijk ook voor de provincie. Het grote probleem is, dat als er op een of andere manier toch iets van een Koninklijk Besluit moet zijn voor het benoemen van de burge meester, dan zal er toch ook iemand moeten zijn die daarin een rol speelt. Als d a t dan de Commissaris is, dan is het de vraag o f je deze wel zou moeten kiezen. Kan zo'n bevoegdheid wel aan een gekozene w orden gem anda teerd, nu staat zo iemand tenslotte boven de partijen.
O p zichzelf is een stelsel w a a rb ij na verkiezinge n een form ateur komt, die een college vormt en ver
volgens zelf voor dezelfde periode burgem eester o f Com m issaris w ordt, dus zeer wel denkbaar.
B e h a lv e de r o l b ij h e t b enoe m en v a n b u rg e m e e ste rs h e e ft een C o m m issa ris o o k nog een a a n ta l b ijz o n d e re n o o d b e voegdheden. Z ie t u w a t d a t b e tre ft n o g p ro b le m e n ?
Dat zijn zaken w a a r je inderdaad heel goed over moet nadenken. Kan een gekozen persoon korpsbe heerder worden? W a t doe je dan in een noodsituatie? Echter, in andere landen functioneert het ook, dus w aarom zou dat in N ederland
dan niet kunnen. Gekozen mensen moeten zo nu en dan over hun gekozenheid heenstappen om dat er een ramp of crisis is, om dat er iets moet gebeuren dat niet politiek is. In N ederland koppelen w ij dit altijd aan de gedachte dat je om deze reden benoemd moet zijn, m aar in het buitenland lukt het toch ook. Dat relativeert de eigenheid van het Nederlandse stelsel.
Een recente c risis w a a rb ij u z e lf m o e st o p tre d e n w a s de w a te rs n o o d v a n o k to b e r v o rig ja a r. O m o n d e r m e e r G ro n in g e n te b escherm en is u ite in d e lijk b e slo te n om de T u s s e n k la p p e rp o ld e r o n d e r w a te r te z e tte n . H ie rd o o r lie pen de b e w o n e rs va n deze p o ld e r g ro te schade op. Deze schade is n o g ste e d s n ie t v e r goed. Is h e t d o o rste k e n va n
de d ijk e n , a c h te ra f g e z ie n , m issc h ie n toch n ie t z o 'n g esla a g d e actie g e w e e st?
N ee, het w as zeer gesla a g d . Drente is een omgekeerd bord. G roningen ligt aan de rand en het w ater moet dus altijd via ons w eg. Door de w ind en het getij bleek het niet m ogelijk om het w ater de Dollaert in te spuiten. Het w ater kon niet meer in de boezem w orden opgevangen. Heel veel is gedaan om zoveel m ogelijk capaciteit vrij te maken. Dat ging op een bepaald moment niet meer. O p verschillen de plaatsen dreigde het w ater de dijk over te stromen, zelfs op plaat
sen w a a r die reeds een meter was verhoogd. Het w ater moest ergens w orden opgevangen. Dat beteken de dat er besluiten moesten worden genomen met een oplopende reeks van impact. Eerst w erd in overleg met het w a te rle id in g s b e d rijf de onderpolder onder w ater gezet. Het tempo w aarin het w ater vanuit Drente w erd aang e vo e rd w erd h ie rd o o r echter o n voldo ende gecompenseerd.
Door de Tussenklapperpolder loopt een spoorlijn. Er ligt een grote put met a p p a ra tu u r van de N A M . Daarnaast waren er een aantal boeren. De afw eging was dus of Groningen-zuid met 1 5 .0 0 0 w onin gen onder water, of deze polder.
W a t w a s h ie rin precies u w ro l?
Ik heb dat besluit genomen. Ik heb de afw eging gem aakt en beseft dat
Z )e tvijze tvaarop épïrontngers
invulling ^even aan het
ik in de Tussenklapperpolder schade ging aanrichten, maar die schade is kleiner en in zijn effect beperkter dan w at er zou gebeuren als ik dat niet deed. Vervolgens heeft dit tot allerlei problemen geleid. W ij moeten dit nu aan Brussel uitleggen en die zeggen vervolgens dat het geen ramp was en die bedrij ven mogen w ij dus ook niet betalen. Feit is dat dit natuurlijk niet kan. Daar in Brussel zitten ze hoog en droog en die lui moeten zich uit laten leggen dat w ij een omgekeerd bord heb ben en hoe dat werkt. Dit neemt enige tijd in beslag, maar ik durf iedereen uit te leggen dat dit een goed besluit is geweest en dat het niet anders kon.
M a a r hoe z i t h e t m e t h e t R a ilse rvic e c e ntre ?
Dat heeft niet o n d e r w a te r gestaan. Door het feit dat het niet helemaal ging zoals ik dacht, zoals w ij dachten, dat het zou gaan zijn er problemen ontstaan. De Tussenklapper polder heeft een groot verval en door de snelheid w aarm ee het w ater binnenkwam zijn de rails weggeslagen. Toen het water weg was lag de rails er dus niet meer. De kosten hiervan w orden meegenomen in de totale kos ten. Zelfs met deze kosten erbij is het in verhouding tot de kos ten die gem aakt zouden zijn als w ij het w ater zijn gang lieten gaan een aanvaardbare afw e ging geweest. En ook de juiste.
U itb re id in g va n V lie g v e ld Eelde is z e e r o m stre d e n . W a t is u w m e n in g h ie r o v e r?
N aast Eindhoven en M aastricht is besloten dat ook Eelde de functie van regionaal vliegveld
moet hebben, dan moet je dus de baan verlengen. Dat laat onverlet dat je eindeloze discussies kan voe ren. M oeten bijvoorbeeld al die brom tollen die er lessen m aar blijven vliegen. Misschien moet dat in het weekend en 's avonds maar niet meer.
Eelde hoeft er niet te zijn voor men sen die elke dag vanuit Groningen naar Amsterdam willen en weer terug. Het is echter heel relevant voor mensen die via Amsterdam vliegen binnen Europa. Het is een essentieel onderde el van onze infrastructuur. Tenslotte gaan ook in G roningen onzettend veel mensen op vakantie, moeten die dan eerst a lle m a a l met de auto naar Schiphol? Dat moet toch vanaf Eelde kunnen. Dit lijkt mij ook van uit m ilieuoogpunt heel goed te ver dedigen. Het is namelijk niet zo dat mensen niet meer zullen vliegen als het niet meer kan vanaf Eelde. Dat is een theezakjesdiscussie, gooi het theezakje in de biobus en het komt allemaal wel goed.
Eelde moet dus groeien , m aar daaraan mag je wel hele strenge eisen stellen. Heb je die eisen een
maal gesteld, dan moet je daarna ook niet meer in de w a r raken. Als het vliegveld 's nachts is gesloten, dan geldt dat ook voor de Rolling Stones. Daar discussie over voeren is net zo flauw als de mensen die zeggen dat ze het allemaal niet zagen aankomen, die over overlast klagen. N atuurlijk is er, net als bij een snelweg, overlast. Daar moet je uiteraard ook heel goed mee om gaan.
Ik w il u nog g ra a g een la a tste v ra a g ste lle n , h o u d u n u echt va n G ro n in g e n ?
Ik moet zeggen dat om hier te zijn echt een hele leuke ervaring is. Het is prachtig om de verbondenheid van de G roningers te zien met het land. O m te horen w aarom G roningen rnoet blijven zoals het is. De w ijze w a a ro p Groningers invulling geven aan het 'do e maar g e w o o n , dan doe je al gek genoeg' is ook fascinerend. Ik voel me hier echt heel erg thuis! ■
De waarnemend Voorzitter
W e rk , w e rk , w e rk ... Z o s lo o t o n d e rg e te k e n d e a fg e lo p e n z a te rd a g z ijn w o o rd aa n de J a a r lijk s e A lg e m e n e V e r g a d e rin g a f. En e ig e n lijk , w a a rd e leden, k o m t h e t d a a r to t h e t ja a r 2 0 0 0 v o o r o ns a lle n op neer. M ijn v o o rg a n g e r h a d g e lijk , toen h ij ste ld e , d a t a a n de n o o d z a k e lijk e v o o rw a a rd e n v o o r h e t succes v o l v o o rtb e sta a n va n een m il- le n iu m p ro o f J O V D is vo ld a a n. W ij hebben im m e rs m et z ijn a lle n b e slo te n to t een in g r ij p end e re o rg a n is a tie en o n s a lle m a a l g e co m m itteerd aan h e t w e rv e n va n veel m e e r led en. 1 M e i - en tijd e n s deel 1 va n de JA V - k w a m d a a r h e t s a m e n w e rk in g s p ro to c o l J O V D - W D b ij. O o k d it p ro to col is een n o o d za k e lijk e v o o r w a a rd e v o o r h e t v o o rtb e sta a n va n een p o litie k e en o rg a n isa to risc h e JO V D . M a a r la a t h e t d u id e lijk z ijn , n o o d za k e lijk e v o o rw a a rd e n z ijn n ie t d e ze lfd e a ls vold oend e v o o r w a a rd e n . A a n de la a tste m o e te n w ij m e t e lk a a r heel h a rd g a a n w e rk e n . Ik g e e f o n s d a a r een h a lf ja a r v o o r!Doelen en focus zijn hierbij sleutel w oorden. Het doel mag duidelijk zijn: een liberale jongerenorgani satie, die voldoet aan het liberaal- politiek scholen van zo veel moge lijk jongeren in N ederland. Dat im pliceert, dat je als organisatie aan de slag blijft met het perfectio neren van je organisatiestructuur en deze aanpast aan veranderende wensen en verwachtingen, welke ook voortvloeien uit het protocol.
door Jeroen de Veth
En dat betekent ook, dat zoveel mogelijk jongeren méér is dan ons h u id ig e leden aantal, m aar eigen lijk ook meer dan 2 0 0 0 in 2 0 0 0 .
Ons aller focus dient dan ook te liggen op precies twee zaken: de reorganisatie en veel meer leden in, m aar ook na 2 0 0 0 . W ij moeten ons
d a a rb ij realiseren dat deze twee zaken niet zonder elkaar kunnen. Leden werven en behouden lukt alleen als je een aantrekkelijke organisatie biedt. Een aantrekkelij ke, sterke en leerzame organisatie bereik je alleen met zoveel moge lijk leden.
Dames en heren, niets weerhoudt ons om beter dan ooit te voldoen aan die ene grote doelstelling die onze JOVD heeft. Het vergt alleen nog werk; samen werken aan een grandioos Augustus Offensief en aan andere campagne- en P&L-acti- viteiten, samen werken aan de regio's, samen werken aan meer politiek in de JOVD, in alle lagen. M a a r ook samen w erken aan talentmanagement, een sterke V&S- poot en succesvolle projecten, in alle lagen van de JOVD.
O p het gebied van cam pagne lijkt Paars II ons trouwens op zeer korte termijn m ogelijkheden te gaan bie den. O p het moment van dit schrij ven staan w e namelijk aan de voor avond van behandeling van het wetsvoorstel over het correctief w et
gevingsreferendum in de Senaat. D óó-leider De G ra a f heeft ons reeds de belofte gedaan het kabi net op te blazen als er één of meer VVD-senatoren tegen het voorstel stemmen.
Persoonlijk vertrouw ik op de con sistentie van de liberale senatoren en de ongebondenheid van onze cham bre de réflection aan een regeerakkoord. Mochten we ver volgens D óó voor eens ook op con sistentie kunnen betrappen, dan betekent dat vooralsnog het einde van onze Paarse droom. Het moet dan w eer de JOVD zijn, die net als in de jaren zeventig - toen zij Paars initieerde - het voortouw neemt in het bedenken van een goed, verfrissend alternatief. Zoals het er nu uitziet moeten w ij daar snel mee aan de slag. Kortom, er ligt ook politiek gezien een grote klus. Ik wens u dus de komende tijd een dubbel samenwerkplezier! ■
Kosovo: de vuurdoop voor Amerika
in de Nieuwe Wereldorde
De v a l va n de B e rlijn s e M u u r h e e ft g ro te v e ra n d e rin g e n tew ee g g eb ra cht in de concep tu a lis e rin g va n de b u ite n la n d se p o litie k va n de Verenigde S ta te n . In de K o u d e O o rlo g w a s e r de sim p e le te g e n ste l lin g va n de W e ste rse W e re ld tegen h e t O o stb lo k . H e t b eleid va n de Verenigde S ta te n ten a a n zie n va n de S o v je t-U n ie w a s c o n siste n t en d u id e lijk : d o o r m id d e l va n c o nta inm e nt k o n h e t Ro d e G e v a a r w o rd e n b e d w o ng e n. M o m e n te e l is e r e c h te r a lle r m in s t o v e re e n ste m m in g o v e r w a t de p la a ts is va n A m e rik a in de w e re ld o rd e , en d a a rm ee is o o k de v o rm in g va n een c onsistente b u ite n la n d s e p o litie k een g ro o t p ro b le e m g e w o rd e n .
President Bush dacht, toen hij de zogenaam de N ieuw e W ereldorde proclam eerde na de val van de Sovjet-Unie, d a t de Verenigde Staten opperm achtig zouden w or den, en dat zij de hele wereld naar haar hand kon zetten. Dit leek bew aarheid te w orden toen hij -met steun van verscheidene landen in het Midden-Oosten en met goed keuring van Rusland- de Iraakse lei der Saddam Hoessein uit Koeweit wist te verjagen. Deze realiteit leek te zijn weerspiegeld in het boek The End of History van Francis Fukuyama, uit 1 991. In dit boek stelde Fukuyama dat er een einde is gekomen aan de geschiedenis in Hegeliaanse zin d a a r het onvermij delijk was dat de liberale dem ocra tie hegemoniaal zou worden. Kort
door Wim Oosterveld
d a arop zou blijken dat deze stel ling (voorlopig?) op d rijfz a n d berustte.
De oorlog in Joegoslavië en ver scheidene andere conflicten rond
de w ereld toonden aan dat etni sche en nationalistische conflicten zeker nog niet de wereld uit w aren, en dat de Koude O orlog zulke geschillen slechts had 'bevroren', om later weer, gepaard gaande met veel gew eld, te ontdooien. Isaiah Berlin noemde d it fenomeen de bent twig of nationalism. Het hoe en w aarom van de terugkeer van dit soort conflicten in de inter nationale politiek werd uiteengezet door Samuel Huntington in zijn boek The Clash of C ivilizations uit 1 996, w aa rin hij een pessimistisch w ereldbeeld schetst en stelt dat er nog geenszins sprake kan en zal zijn van een onafw endbare wester se wereldhegem onie.
Hier nu ontstond het dilemma voor de Verenigde Staten. A an de ene kant beschouwt het zichzelf als zijn de een land met een speciale mis sie, namelijk het promoten en ver spreiden van liberale en dem ocrati sche westerse w aarden, terw ijl aan de andere kant hier het gevaar van overstretch ontstaat, w a a rb ij Am erika zichzelf onnodig in lokale conflicten betrekt. Dit is iets w a t al eerder speelde in Vietnam. Deze oorlog vond echter plaats tijdens
de Koude O o rlo g , w a a rb ij de supermachten lokale conflicten kon den aangaan, zonder dat de ander daadw e rke lijk zou ingrijpen. In de N ieuw e W ereldorde bleken de ver
houdingen anders te liggen. W a a r de V erenigde Staten Fukuyam a's p a ra d ig m a als lei draad voor hun buitenlandse poli tiek zouden w illen aanhouden, lijkt de w erkelijkheid meer overeen te komen met Huntington's para d ig ma. O fw el, de crisis in Kosovo kan w orden beschouwd als een strijd tussen Fukuyama en Huntington. In plaats van dat Am erika een sterke coalitie bijeen krijgt om te interve niëren in Kosovo, en d a a rb ij de steun heeft van alle permanente leden in de Veiligheidsraad, is het de strijd aangegaan in een van de meest explosieve gebieden van de w ereld, tegen een land dat een etnisch/culturele band heeft met een andere politieke grootmacht, Rusland. En dit alles dan zonder dat de VS weet hoe het haar doel stellingen moet bereiken en zonder dat het zelfs de onvoorw aardelijke steun heeft van de andere NAVO- bondgenoten. Landen als China en Rusland blokkeren resoluties in de Veiligheidsraad -die m ogelijk een escalatie van het conflict hadden kunnen voorkomen- om dat beide landen soortgelijke problemen heb ben als die het probleem in Kosovo
hebben veroorzaakt. Ziehier de c o m p le xite it van de N ie u w e W ereldorde.
Er lijkt geen gebied te zijn w a a r Huntington's paradigm a zo goed toepasbaar is als in de Balkan. Hier komen drie grote godsdiensten bij een (Katholicism e, Oosters- O rth o d o x en Islam) die allen een verschillende cultuur herbergen en al eeuwen met elkaar overhoop lig gen. De strijd der beschavingen heeft hier een groot potentieel, iets w a t wel duidelijk is geworden uit de opgelopen spanningen in landen als M a c e d o n ië , H o n g a rije , Bulgarije, Griekenland en Rusland, die allen conflicterende belangen hebben op de Balkan. Dit conflict kan verstrekkende gevolgen heb ben, om dat het feitelijk aan het begin ligt van een keten van pro bleem gebieden, dat zich uitstrekt van de Balkan van het M idden- Oosten en Centraal-Azie tot de pro vincie Xinjiang in China.
De rest van de w ereld accepteert niet langer meer het automatische leiderscha p van de V erenigde Staten. En ook het Amerikaanse volk is sceptisch gew orden omtrent een activistisch buitenlandbeleid, om dat het volk meer problemen v o o rz ie t dan d a t een d e rg e lijk bele id d a a d w e rk e lijk de Amerikaanse belangen zou kunnen dienen. Aan de andere kant is Am erika het enige land dat m ilitair kan ingrijpen als haar belangen of
die van haar bondgenoten (lees: Europa) in het geding zijn, of als landen financiële steun behoeven zoals het geval was tijdens de finan ciële crisis in Azië.
Daarom kan het Amerikaanse han delen in Kosovo een belangrijke
precedentwerking hebben. Landen als China en Rusland zullen met argusogen toekijken hoe de VS in NAVO-verband -h e t enige militaire bondgenootschap dat een dergelij ke actie als in Kosovo kan onderne men- principes van internationaal recht negeert, en de Verenigde Naties vooralsnog links laat liggen. Aan de andere kant blijven de Russen natuurlijk afhankelijk van het IMF en daarmee van Amerika voor financiële hulp, en willen de Chinezen graag lid w orden van de W ereldhandels organisatie, w aardoor deze twee lan den relatief weinig tegen de VS kun nen ondernemen dan slechts verbaal protest aan te tekenen.
Een aantal maanden geleden stelde
Kofi A nnan in de International Herald Tribune dat humanitair leed niet meer getolereerd mag en kan w orden, w aarm ee hij interventie om deze reden leek te rechtvaardi gen. Het handvest van de Verenigde Naties, het laatste bas
tion van de W estfaalse Vrede, w aarin staatssoevereiniteit nog als het hoogste p rin cip e w erd beschouwd, is nu tanende. Dat is goed nieuws voor liberalen. Nieuwe prioriteiten krijgen de overhand in een w ereld w aa rin de staat zijn ver heven plaats lijkt te moeten opge ven. De N A V O heeft haar nieuwe missie, welke grotere bevoegdhe den vo o r het b o n d g enootschap omschrijft, uiteengezet in het nieu w e Strategische C oncept, w a t onlangs bij de viering van het 50- jarig bestaan van de alliantie werd gepresenteerd. Hiermee moet dan vooral Am erika m aar ook Europa proberen om de stabiliteit in de N ieuw e W ereldorde te handhaven. De Amerikanen lijken vooralsnog qua buitenlandse p o litie k niet Fukuyama's paradigm a overboord te w illen gooien. Kosovo is de eer ste test in deze, en zou wel eens het d e b a t tussen Fukuyama en Huntington kunnen gaan beslechten.
De auteur is student politicologie aan de UvA, Amsterdam en momen teel aan de Hofstra Univeristy, N ew York, USA. Hij is oud Vice-Voorzitter Politiek van afdeling Amsterdam e.o. ■
st(l(ltsücvcrunitcit Is tdncnAc, Aftt
Is ^ocA voor Ac M cm lcn
Vijftig Jaar Driemaster
Vijftig jaar terug voer Driemaster voor het eerst uit. Vijftig jaar lang is zij het verenigingsperiodiek van de JOVD. Daarmee is zij het oud ste blad in politiek-jongerenland.
De e e rste ja re n
De eerste Driemaster verscheen vier maanden na de oprichting van de JOVD in de Haagse Pulchri Studio. G ert Stempher, eigenaar van een kleine drukkerij, redactiesecretaris van het VVD-partijblad Vrijheid en Democratie en lid van de Jongeren- Commissie - de door het VVD- hoofdbestuur ingestelde commissie die de oprichtingsvergadering op 2 6 februari 1 9 4 9 organiseerde - deelde tijdens deze vergadering in de rondvraag mee dat hij voor eigen rekening een maandelijks ver- enigingsorgaan zou gaan uitgeven. De naam voor het blad w erd later bedacht door Jacques Linssen: De Driemaster. Een symbolische naam, w a a rb ij de drie masten staan voor V rijheid, Verantw oordelijkheid en Sociale G erechtigheid.
Het eerste nummer van juni 194 9 verscheen in een oplage van 5 0 0 exem plaren. In tegenstelling tot tegenw oordig had het vrij veel weg van een krant. Dertien jaar lang zou Stempher hoofdredacteur zijn van De Driemaster. Daarmee heeft hij een record neergezet dat nadien nooit meer gebroken is. Trouw aan zijn toezegging tijdens de oprich tin g sve rg a d e rin g was Stempher tevens de belangrijkste financier. O pm erkelijk is echter dat reeds vanaf het eerste exem plaar een aanzienlijk aantal bedrijven bereid bleek om te adverteren. Het meren deel van de advertenties waren voor scheepswerven en m achinefa brieken. De nadruk bij de werving
door Aike Kamphuis
lag dan ook meer op de titel van het blad dan op de doelgroep. Toch waren er ook advertenties vanuit de Nederlandse liberale fam ilie, bij voorbeeld de NRC en de AVRO.
De ja re n '6 0
Eind 1 9 6 2 treedt Stempher als H oofdredacteur af. O ud-landelijk voorzitter Evert Hooven hoort tot zijn verrassing dat hij is benoemd tot nieuwe H oofdredacteur. O n geveer twee jaar later stopt ook de betrokkenheid van Stempher als uit gever van het blad. Dit naar aan leiding van een hoofdartikel in De Driemaster dat in zijn ogen unfair is tegenover de toenmalige VVD-pen- ningmeester. De exploitatie w ordt vervolgens onderge bracht in de Stichting Driemaster.
De komst van D 'ó ó en het daardoo r doorbreken van de liberale eenheid die sinds de tweede w ereldoorlog bestond, leidde tot grote spannin gen binnen de JOVD. O o k Driemaster bleef hier niet buiten. Hoofdredacteur Rob Marcuse voer volgens velen een koers die te dicht bij de nieuwe partij lag. Terwijl hij tijdens een JOVD-congres in febru ari 1 9 6 7 nog met succes een motie van w antrouwen ontweek, werd tij dens de algemene vergadering in oktober alsnog een motie tegen de gehele redactie aangenomen, dit om dat Driemaster nog altijd te posi tief over D 'ó ó schreef. De redactie besloot vervolgens op te stappen. De nieuwe redactie onder leiding van G erard van der M eer bracht het voorm aat van De Driemaster terug tot ongeveer een A 4 . In 1 969 d o o rb ra k de redactie nog een andere traditie: het lidw oord 'd e ' werd geschrapt. In het vervolg heet te het bla d nog sim pelw eg
'D riem aster'. De oorspronke lijke kop, zoals ook te zien op de voor kant van deze Driemaster, ver dween eveneens. N og in hetzelfde jaar w erd de redactie door geldge brek gedw ongen om Driemaster in het grijs uit te geven.
H e t d a l en de w e g te ru g
In het begin van de jaren zeventig belandde Driemaster in een grote crisis. Terwijl tot 1 9 6 9 Driemaster met een ijzeren regelmaat tw aalf keer per jaar verscheen, lagen er in het ve re n ig in g s ja a r 1 9 7 2 -'7 3 slechts vier op de mat. Deze crisis w erd een definitieve breuk met het verleden. Het aanhoudende geldge
brek dw ong de redactie er in 1974 toe het professionele zetwerk te ver vangen door een com binatie van plak- en schrijfm achineletters. Dieptepunt was oktober 1 974, toen Driemaster zelfs w erd gestencild! Tijdens het novembercongres van
1 9 7 4 werden deze en talrijke ande re o rganisa torische problem en besproken. Tot het vaststellen van het PKP kwam men niet eens meer toe. Uiteindelijke uitkomst van dit congres was een reorganisatie van de redactie. Voor zowel inhoud als productie moesten aparte teams komen. Voor de zittende redactie was dit aanleiding om af te treden. Een democratische Hoofdredacteur In 1 9 8 0 keert voor de duur van een
(ingezonden mededeling)
WEL LID VAN DE JOVD,
maar geen binding met (meer) met je afdeling?
Maak dan gebruik van deze aanbieding van afdeling
Gelderse Vallei:
je lidmaatschap over 1991 voor slechts
n
2 4 ,9 5
!!!
Dat is z’on tien piek minder dan gebruikelijk.
voor informatie: Andre 0104129641
Oudf'rs, fam ilieleden en kennissen van
J.0. K.D.ers
O te u n t ons w erk do or U te abonneren op ons maandblad „D e D riem aster". Bouwt mee aan onze toekom st do oronderstnand fo r m ulier in te vullen en aan ons op te zenden. AAN DE ADMINISTRATIE VAN „DE DRIEMASTER" pa. O. SI'EMFHI.iR - RUNSTRAAT U63 - AMSTERDAM-Z. Oi,,l».-.|eiel.e->dc wenst zich te abonneren op ..DE DRIEMASTER" ad I per laar.
NAAM ... ADRES . ..
PLAATS ... ... . ..
kleine drie jaar het oude form aat terug. De opm aak is overigens zeer wisselvallig. Iedere nieuwe hoofd redacteur drukt zijn stempel op het blad door het omslag aan te pas sen. In november 1982 verschijnt voor het eerst naast Driemaster het kaderblad LEF. Terwijl Driemaster zich als verenigingsblad voorname lijk op de actualiteit binnen en bui ten de JOVD richt, is LEF bedoeld als platform voor het meer funda mentele liberale debat.
O p het novem bercongres van 1985 w erd besloten de hoofdre dacteur vanaf juni 198 6 rechtst reeks te kiezen door de Algemene Vergadering. Tot die tijd werd hij benoemd door het hoofdbestuur. Deze w ijz ig in g w erd ingegeven door de wens een meer onafhan kelijke positie ten opzichte van het hoofdbestuur te creëren. N a het aftreden in januari van het grootste deel van de redactie na een conflict met het hoofdbestuur werd Albert Beerens tot nieuwe hoofdredacteur benoemd. Hij is daarmee de laat ste door het hoofdbestuur benoem de hoofdredacteur.
Door problemen met het vaststellen van het redactiereglement werd de eerste ve rkie zin g d o o r de Algemene Vergadering uitgesteld tot november. Het nieuwe regle ment bepaalde onder meer dat er een auditor vanuit het hoofdbestuur de redactievergaderingen zou b ij wonen. O ok zou er een Redac tieraad komen met een beslechten de functie in het kader van de nieu we geschillenregeling. De eerste, uitgestelde, verkie zin g van de
hoofdredacteur in november lever de o n m id d e llijk een spannende strijd op doordat Jort Kelder zich tegenkandidaat stelde tegen hoofd- bestuurskandidaat Hans Deden. De laatste w on en stelde Kelder vervol gens aan als eindredacteur.
H e t la a tste decennium
In 1 992 trad Koen Petersen a f als Hoofdredacteur. Hierna ontstond een periode die vooral werd geka rakteriseerd door vele conflicten rondom de hoofdredacteuren. Tot 1 9 9 7 zaten er v ijf hoofdredacteu ren die alle afkomstig waren uit de zo g e n a a m d e Kennem erland- groep. O nregelm atig verschijnen, conflicten met het hoofdbestuur en, al dan niet succesvolle, moties van w a n tro u w e n kenmerken deze periode. De verkiezing van Dirk Pol, tegenkandidaat tegen de even eens uit de Kennemerland-groep afkomstige hoofdbestuurskandidaat Egbert Koops, leek hieraan een einde te maken, met name doordat zijn redactie w erd gevormd door vele oud-hoofdbestuurders. Toch
bleek ook deze redactie niet in staat om de betrouw baarheid van Driemaster te herstellen.
N a de 'hoofd red acteur voor één b la d ' w erd in november 1 9 9 8 Aike Kamphuis gekozen. Tijdens dezelf de V ergadering w erd ook een nieuw reorganisatieplan aangeno men. De Hoofdredacteur w erd hier door Adviseur van het hoofdbe stuur. Deze nieuwe positie beoog de voornam elijk de vele conflicten uit het recente verleden tussen H oofdredacteur en hoofdbestuur te voorkomen.
In de eerste helft van het tiende Lustrumjaar verscheen Driemaster voor het eerst sinds lange tijd weer regelmatig en de relatie Hoofd redacteur - hoofdbestuur lijkt in verge lijking met de voorgaande jaren even eens verbeterd. O f het gaat om een daadwerkelijke breuk met het verle den zal de toekomst moeten uitwijzen.
Voor dit artikel is veelvuldig geput uit 'De jonge liberalen' van E. M. Habben Jansen en het Xe Lustrumboek. ■
De Hoofdredacteuren van (De) Driemaster
-Vandaag Den Haag
M et de notities van het komende congres op komst leek het de redactie een goed idee om verder vertrouwd te raken met Europa. W a a r zou dit beter kunnen dan bij de om haar gezelligheid bekend staande afdeling Den Haag. Hier komen tenslotte onze Politiek Com m issaris Europese Zaken, Algemeen Secretaris en de w a a r nemend Landelijk Voorzitter van daan.
Sla p e nd e a fd e lin g
N a een lange slapende periode is de afdeling Den Haag zo'n drie jaar geleden w akker gekust door een nieuw bestuur onder leiding van Rogier Messersmid. Eenmaal o p g e vo lg d d o o r Frank W oud begon de afdeling vorm te krijgen. Elmer Smith heeft dit in zijn korte periode vo o rt weten te zetten. Helaas is hij inmiddels alw eer afge treden, hij hoopt nu zijn carrière vo o rt te zetten in de functie
Algemeen Secretaris. Het huidige bestuur bestaande uit M ike ter Hoeven, Edwin de M ol, M artijn Bruijstens en Louise Poot is dan ook druk bezig om een w a a rd ig opvol ger te vinden. Er zijn zo'n 8 0 geïn teresseerden en 63 leden, w aarvan er ongeveer 2 0 echt actief zijn. Zij kunnen zich uitleven in de commis sies: algemene politiek, gemeente politiek, promotie en ledenwerving,
door M arije Roos
Joviaal of aanschuiven bij de com missie 'lekker eten'.
De commissie Joviaal maakt het gelijkna m ige a fdelin gsblad. Dui delijk is dat we hier te maken heb ben met een afdeling die gezellig heid hoog in het vaandel heeft. N a d a t er in het vorige blad een in te rvie w met m evrouw Dupuis stond, w erd deze keer de heer Dijkstal aan de tand gevoeld. Hij doet hierin een aantal scherpe uit spraken, onder andere over de 'onverstandige uitspraken' van het JOVD hoofdbestuur. Het acht pa g i na's in beslag nemende interview is het enige inhoudelijke stuk. Verder is Joviaal o p g e v ro lijk t met w a t gezellige en soms g ra p p ig e inter net humor.
H e t a c tiv ite ite n tra je c t
N a a r aanleiding van het activitei tentraject omtrent het Europees bur gerschap is de notitie Europlan '9 9 geboren. In het begin van dit traject
vindt er een lezing over het onder w erp plaats, daa rn a volgen er twee of drie discussie avonden en tot slot w o rd t er een politiek café g e o rg a n ise e rd . H ieraan v o o ra f gaand een gezellig etentje, geor ganiseerd door, jaw el, de commis sie 'lekker eten'. O p donderdag 6 mei w erd het forum gehouden in het sfeervolle café Havanna. Verschillende PJO's namen hun
standpunt in over de JOVD notitie Europlan '9 9 . Namens de Jonge Socialisten was dat Iwan Westdijk, namens de SP Driek van Vugt en de RPF had persvoorlichter Gerben van het H of afgevaardigd. Dit alles onder leiding van de heer Eppo Jansen, vo o rlich te r van het Europees parlement. De VVD liet het afweten maar misschien heeft dat te maken met het feit dat de gem iddelde leeftijd van de afdeling Den Haag wel erg hoog ligt. N aar het schijnt worden er normaal busrei zen georganiseerd voor de oudere leden. Helaas was het budget van de JOVD hiervoor niet toereikend.
Helaas zouden w e deze avond m aar een derde van de notitie behandelen. De echte discussie bleef jammer genoeg uit. N a de pauze w erd het geheel zelfs een beetje langdra dig en verloor men de stelling a f en toe uit het oog. M a a r over het algemeen was het een goed georganiseerde en gezel lige avond met een hele hoge opkomst.
Het thema voor de komende maan den is: 'Defensie van N ederland in de 21 e eeuw'. N aast het serieuze re w erk is er ook genoeg ruimte voor ontspanning, zo w o rd t er op v rijd a g 1 1 juni een lasergame georganiseerd.
Den Haag is een typisch voorbeeld van een afdeling die na een lange inactieve periode zichzelf weer op de kaart heeft gezet. De grootste zorg voor het huidige bestuur is het vinden van een sterke opvolger voor Elmer Smith. Een voorzitter die samen met de rest van het bestuur op de ingeslagen weg verder gaat! ■
£,<m ^ iz it ll^ i a^Aitln^, midi dankzij
Ai comml&sh "U k fu r iU n \
Twee dagen Huishoudelijk
Z a te rd a g J 5 m e i s lo o t R o lf M o e ste r, de technisch v o o rz it te r, de J a a rlijk s e A lg em ene V e rg a d e rin g a f. Tw e e z e e r la n g e za te rd a g e n w a re n e r v o o r n o d ig g e w e e st om de agenda a f te w e rk e n . Toch k a n n ie t g ezeg d w o rd e n d a t de v e rg a d e rin g o n n o d ig la ng h e e ft g e d u u rd . In tw e e dagen tijd is de to e k o m st va n de JO V D v o o r een z e e r b e la n g rijk gedeelte va stg eleg d .
Het begon allem aal op 1 mei in Utrecht. O p de aanzienlijke agen da stonden een aantal belangrijke zaken die de toekomst van de JOVD voor een groot gedeelte zou den vastleggen. Het eerste grote punt was de vaststelling van het Samenwerkingsprotocol. Een uren lange discussie, met soms emotio nele betogen voor en tegen het pro tocol, ontaarde tenslotte in een drie tal moties. Bij de stemming bleek de motie die zich in beginsel uitsprak vóór aanname, zij het met enkele kritische kanttekeningen, te kunnen rekenen op een overw eldigende meerderheid. M et de vaststellen van dit protocol heeft de vereniging in principe haar financiële toekomst
Het stembureau in actie
door de redactie
zeker gesteld en daarm ee haar bestaansrecht gegarandeerd. Hiermee was punt vier van de agen da afgesloten. Een klein begin werd gemaakt met punt vijf, discussie met het hoofdbestuur, en uiteindelijk schor ste de vergadering rond 2 2 :0 0 uur.
Twee weken later gingen de afge vaardigden verder in Amersfoort. In de tussentijd had landelijk voorzitter Robin Bremekamp zich teruggetrok ken als kandida at voor een nieuwe periode als voorzitter. N a herope ning van de vergadering was het dan ook eerst zijn beurt om hierop een toelichting te geven. Aangezien de terugtrekking plaatsvond tijdens
De heer Moester, technisch voorzitter
de schorsing van de Algem ene Vergadering kon er niet een nieuwe k a n d id a a t w o rd e n gesteld. Voorlopig zal Jeroen de Veth optre den als w aarnem end voorzitter. De vergadering ging vervolgens verder met w a a r zij gebleven was. N a afronding van de discussie met het hoofdbestuur en na vaststelling van de jaarverslagen was het tijd voor de kandidaten voor het hoofd bestuur om zichzelf voor te stellen. N a d a t het voltallige hoofdbestuur
en de Hoofdredacteur, die ook opnieuw gekozen diende te w o r den, de zaal hadden verlaten, kon er w orden gestemd. N a een her stemming voor de vice-voorzitter bleek uiteindelijk iedereen overtui gend te zijn gekozen. Hierdoor is er weer een goed gevuld hoofdbestuur. N a de definitieve vaststelling van de regio's kwam tenslotte het laatste 'gro te' punt van deze vergadering aan de orde: de vaststelling van de nieuwe landelijke statuten en het huishoudelijk reglement. N a amen dering door de Vergadering stem den de afgevaardigden bijna una niem vo o r de nieuw e statuten. Hiermee is door de vereniging dui d e lijk aangegeven d a t z ij nog steeds achter de reorganisatie van de JOVD staat. M et de aanpassing van de statuten is deze immers op papier vastgelegd.
N a d a t ook de laatste kleine punten waren afgehandeld kon de verga dering w orden gesloten en konden de afgevaardigden de w eg naar huis maken. Het waren twee lange dagen, m aar op papier is de toe komst van de JOVD nu vastgelegd en dat is een grote prestatie! ■
