• No results found

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende · dbnl

N/A
N/A
Protected

Academic year: 2021

Share "Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende · dbnl"

Copied!
59
0
0

Bezig met laden.... (Bekijk nu de volledige tekst)

Hele tekst

(1)

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied'

bloeyende

Vanden jare vyfthienhondert eenentachtentich tot den jare 1608

bron

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende. Vanden jare vyfthienhondert eenentachtentich tot den jare 1608. Harman Janszoon, Amsterdam ca. 1608

(2)

A2r

Rethorijck Camer.

Tot den ghunstighen Leeser.

Beminde Leeser, die wy voorgaende Iaeren Met een nieu Liedekens hebben verheucht, Wysende met vreuchden den wech ter deucht, Om 't licht int binnenste van u siel te verclaren Dese hebben wy nu by een laten vergaeren, Tot stichtelijck vermaeck vande Ionge Ieucht En alle de gheene die met behoorlycke vreucht, De toecomst des Heeren soecken te openbaren.

Neemt dit en singht met herten cleyn Berst uyt van vreucht met stemmen reyn Om prijs en glorie te betoghen,

Dees Godt die wt zyns Vaders schoot Ghedaelt is, en tot inder doot

Hem heeft verneert om ons te verhoghen.

In Liefd' bloeyende.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(3)

A2v

(4)

A3r

Nieuwe Iaar Liedekens

uyt ghegheeven by die kamer In liefd' bloeyende

Iaarlied 1581.

Op die stemme: Schoon lief playsant.

NU den daegh raad // d'aangheboden ghenaad' Helder schijnend' staat // spoet den nacht te begheven, Volght goeden raad // eer dattet wert te laat

Als een roock vergaat // het menschelijcke leven Ten verschoont u niet // dat ghy blint niet en siet Dewijl u God aanbiet // t'licht der genaden claar Dus het verdriet // dat door u selfs gheschiet Willichlijcken vliet // in desen nieuwen Iaar.

Op u selfs acht // eer quay lust en ghedacht U t'harte vercracht // en berooft uwen wille,

T' ghunt door Gods macht // in u hart wert ghewracht Alleen daar op wacht // ghelaten en stille.

U selven begheeft // in God alleen leeft

Sulcx dat hy in u heeft // zijn heerschappy voorwaar, Nimmer ghy sneeft // als Gods gheeft in u sweeft Dien vlytich aancleeft // in desen nieuwen Iaar.

Te zijn beghint // een nieu herboren kint Goddelijck ghesint // het beste te verkiesen Niet en bemint // het ghunt ghy in u vint

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(5)

A3v

Want t'ghoede ghy wint // in u selfs te verliesen Gheen daad soo goet // ghedaen by vleesch en bloet De welc verlichte doet // het sondighe pack swaar Het nieu ghemoet // baaret de ware boet

Die alleen behoet // in desen nieuwen Iaar.

Met alder vlijt // in desen nieuwen tijt

Mede vernieut zijt // in s'harts voorhuyd besneden T'nieu ghebod lijt // dats Liefd' ghebenedijt Dees heeft den strijt // die oude Wet vertreden, t'Oude moet vergaan // het nieu zijn aenghedaan

En als een spruyte staan // door Gods herplant vruchtbaar, Waarheyd voor waan // sal hy voortbrengen saan

Dees vrucht wilt ontfaan In desen nieuwen Iaar.

prince.

Al zijt ghy hier // onder den Eglentier Inder Doornen dangier // God is u behoeyende, Sathans bestier // des ouden mensch manier Mert verteert int vier // zijnde In Liefd' bloeyende, So ghy wert verstoort // door anveghtings gepoort De vernieude geboort // neemt wech alsulc gevaar, Ia zy versmoort // alles wat u becoort

Daerom na haar spoort In desen nieuwen Iaer

T'is mijn schulde

(6)

A4r

Een nieuwe jaar-lied,

Op die wijse: Dames qui au plaisont son. Ofte, O grote cracht.

'T godlijck wesen goet // heeft des menschen ghemoet Met vleesch en bloet // becleet in dit foreest

Die de mensch onvroet // twist in zijn leden voet Tot zijn onspoet // van vleysch tegen den Gheest, So dat in onrust minst en meest

Dier leeft bedeest // door aartsche lusten swaar, Maar God den sulcken van quaalen gheneest Die zijn woorden vreest // in desen nieuwe Iaar.

Die d'oude mensch treckt uyt, met lust die daar wt spruyt Wort dan Christi bruyt // en trect den nieuwen aan

So t'Sarpent beduyt, verschut hy zijnen huyt Soect het eenich cruyt // dat hem verlost van waan, Die sal van desen Pellicaan

Ghenaad' ontfaan // als een ghetrou dienaar Dat hy het vleesch den Gheest maeckt onderdaan En leest onbelaan // in desen nieuwe Iaar.

Maer eyghen wil verblint // die yet geschapens mint Daar selven bevint // in benaude commer groot Want de schrift ontbint // wie vleyschelijc is gesint Dat die hier verwint // int ent tot loon de doot Die bracht den eersten mensch in noot Doen lust hem bood // D'appel als een verraar,

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(7)

A4v

Hebt hier op acht ghy menschen snoot

D eyghen wil verstoot // In desen nieuwen Iaar.

Prince.

Christus ons Eglentier,, In liefd' bloeyende fier Heeft u Drinskens hier // verlost uyt desen strijt, Schuylt onder den banier // van die u cocht so dier, So wordy schier // van eyghen wil bevrijt,

Siet dat ghy oock quaa lusten mijt, U hart besnijt // en soeckt dees Middelaar, Elck Spieghelt hem tot zijn eyghen profijt Soo leeft hy verblijt // in desen nieuwen Iaar.

Deughd verheught.

1583. Een nieuwe Iaar-lied,

Op die wijse: Vanden 33. Psalm. Ofte men macht singhen op die voys, Met gantscher bedruckter harten.

Hoe lang salmen in waan en loghen Lieven duysternis voor claerheyt Daer wy doch wel ghebruycken mogen De helder schijnende waarheyt Dees Hemels Sibille

Scheyende t'gheschille Begheert van ons maar, Dat wy houden stille Volghen haren wille In desen nieuwen Iaar.

(8)

A5r

Daar zy ons nu werd' aangheboden Willen wijse ontfanghen // niet Maar soecken haar by ons Afgoden En met verkeert verlanghen // ziet:

Werdt de schijn (als t'wezen) Door t'beste ghepresen By meest alleghaar, Blyvende mis-deesen In waan onghenesen In desen nieuwen Iaar.

Als verblinde waan wijse sotten In eyghen laat duncken verstockt, Volghen wy d'Egiptsche vleesch potten Achten niet dat ons vrientlick lockt:

Des heeren ghenade Die vroech en spade Ons ghaaren naam waar, Sloeghen wy maer ghade Zijnen ghoeden rade In desen nieuwen Iaar.

Al lust ons schoon des waerheyts kennis Zoo weygheren wy doch haren daat, Dewijl zy ontdeckt alle schennis

Van des schijn deughds huychelery quaet Maer t'uytwendich leven

Schijn deughtlick ghedreven Voor elck onstrafbaer, Bevrijt niet voor sneven Sonder s'harts toegheven In dese nieuwen Iaar.

Laat ons dan die waarheyt in laten Die stadich aan ons herte clopt, Want gheen ghoede wercken ons baten

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(9)

A5v

Blijven voor haar [...]

Sy sal ons gheleyden Tot recht onderscheyden Van t'quaat en t'goed claar, Het beste van beyden Zal sy ons bereyden In desen nieuwen Iaar.

Int recht onderscheyden der dinghen De Mensch zijns selfs snootheyt bekent Welcke kennisse hem sal bringhen Tot Gods ware kennis int ent:

Dan sal hy beghinnen T'bekende te minnen Als een recht minnaar, En in liefd' te winnen Verandring der zinnen In desen nieuwen Iaar.

Prince.

In liefd bloeyende salmen smaken Der liefden cracht van veel in meer Werckende in ons het versaken Van eyghen wil, lust en begheer Twelck zijnde verlooren, Wert in ons ghebooren Christus de midlaar, Dees waarheyt vercooren Laat in ons hooren In desen nieuwen Iaar.

(10)

A6r

Iaar-lied, 1584.

Op die wijse: schoon lief ghy zijt mijn troost alleyne: ofte, Pour un plaisier.

NU zyt // verblyt // tis tyt // te singhen Wy bringhen, goede maar

t'Quaat myt // dit slyt // u stryt // gheringhen t'Sal dwinghen // d helsche schaar

Ghy hebt een middelaar (Is u wil ghoed) verkreghen

U moed // tot boed // dies zy gheneghen En doet // het ghoed // in desen nieuwen Iaar.

Want deught // verheught // met vreugt de sinnen Die minnen // zijn woord claar

O Jeught // ghy meught // gheneught // hier winnen Van binnen // trachter naar

Volght Christus wet eenpaar Al in u hart gheschreven

Bestaat // zijn raad // nu te beleven

En laat // het quaad // in desen nieuwen Iaar.

Elck held // sich stelt // om gheld // te erven t'Verwerven // valt hem swaar

t'Hart swelt // beknelt // oft tquelt // doort derven Wilt sterven // sulck misbaar

Gods ghoeden zijn voorwaar Ghemeen huyden en morghen

Maar t'mijn // en dijn // dat doet u sorghen Schouwt fijn // t'fenijn // in desen nieuwen Iaar.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(11)

A6v

Prince.

Prins acht // en tracht // met macht // na goetheyd Gods soetheyd, proefdy daar

Zijn kracht // versacht // t'ghedacht // met vroedheyd Vermoedheyd //schuwt te ghaar

Christ helpt u wt ghebaar Wildy niets niet verkiezen

Dit kind // men vind // door selfs verliesen Wiet'mint //verwint // in desen nieuwen Iaar.

Deughd verheught,

Iaar-lied, 1585.

Na die wijze zoot beghint, op de vraagh.

VVat salmen doen om de menschen te behagen.

Ende oock God tot verhoedingh van plaghen.

Een kindeken is ons gheboren een Middelaar,

Hy dwingt des vyands toren volght ghy hem naar.

O Menschelijcke // nachte int vleysselijck, ghesicht, Als t'menschelijck // gheslachte

het paysselijcke // licht, Ontfangt uyt s'hemels trone

daar het in kluysters leyt, Als deeuwighe Zoon Gods zone

verdrijft de duysterheyd. Een kindeken, etc.

(12)

A7r

De wijsen volghen vaardigh de sterre die hem leyt,

Na t'Godlijck licht hooghwaardigh daer t'middel licht verscheyt, Sy offeren ootmoedigh

haar have wanckelijck Dit loond die Heyland ghoedigh

metter onverghanckelijck. Een kindeken etc.

Niet die daar segghen // Here in Godes ruste // ghaan Maer al die legghen // nere

haer snode luste // zaan Die staagh bidden en waken

zo hem Christus ghebiet Daer sal hy woning maken

ten vordert anders niet. Een kindeken etc.

Hy heeft ons voor //ghetreden het pat des levens // net Ghy ghaat daar door // in vreden

Volght zijn ghegheven // wet Lieft God uyt al u zinnen

u even naesten me U vyand wilt beminnen

zo hebdy altijt vre. Een kindeken etc.

Van harten // zijt // eenvuldigh hebt int // verneren // lust U smarte // lijt gheduldigh

ghy vint // des Heren // rust Pijnt elck een te verdraghen

en weyghert niemand iet Zo mooghdy God behaghen

en menschen (zoot gheschiet.) Een kindeken etc.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(13)

A7v

Prince.

Constrijcke Egelentieren zijt In Liefd bloeyende, Volght u Prins goedertieren

in deuchden groeyende

Gheen schijndeught magh u vromen betert u alleghaar

Wildy int leven comen

int soete nieuwe Iaar. Een kindeken, etc.

Deuhgd vergheught

Iaar-lied, 1586.

Op die wijze, Aenhoort al mijn gheklach, ghy etc.

WEl Rederijcke reyn Loslijcke kunst eerbare Aller deughden fonteyn Ghy haat elcken vileyn Komt vloeyen in dit pleyn Verheught ons al ghemeyn In desen nieuwen Iaaren.

Rasch haest u en ontwaackt Wilt u Nimphen verghaaren Hoe wel u menigh laackt Hier wert na u ghehaackt Al sit ghy nu en vaackt In eeren ghy noch raackt In desen nieuwen Iaare.

Ghy zit een ghaaf van God Des heylighen gheestes aare Elck valdy niet te lot Ghy leert ons Gods ghebodt

(14)

A8r

Wijs zijnde schijndy zot Dies menigh met u spot In desen nieuwen Iaare.

Ghy zyt een spoor ter deughd Der menschen exemplaare Straffende met gheneught Ghy stuert de ionghe ieucht Den man leerdy met vreught Dat elck in deughd verheught, In desen nieuwen Iaare.

Lof lofbaar kunste vry Lof waarheyds fackel klaare Lof leven der schildery Ghy zyt sonder party Dies moet ick loven dy Staat ons des altijt by In desen nieuwen Iaare.

Prince.

Ghy Eglentierkens fijn In Liefd bloeyene schaare Ontsluyt dit kunstrijck schrijn En proeft te recht haar wijn Zy vrijt van ick en mijn Oordeelt niet na den schijn In desen nieuwen Iaare.

Deughd verheugt,

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(15)

A8v

1587. Een nieuwe Iaar-lied,

Op die wijse: alst beghint.

VErheught // in deughd // lieflijck met reyn gheneught Ghy die in Syon zijt, ghy die etc.

Tot vreughd // u deughd // hartlyck terwijl ghy meught Nu in dees nieuwen tijd, nu in dees, etc.

t Ghesicht // opent met blijt Na 't licht // ghebenedijt Dat ons verlicht seer schoon, Al uyt des Hemels throon Gods zoon // maket ons openbaer

Zijn kroon // te loon // biet hy elcken persoon Al in dit nieuwe Iaar, al in dit, etc,

Met raad // en daad // ghaat soecken tuwer baat U zalighmaecker ghoed // u saligh, etc.

Verlaat // het quaad // ghy vint de rechte straat Door ware rou en boet // door ware, etc.

U schat // opent met spoed Op dat // ghy offer doet In een verslaghen // geest t'Is zijn behaghen // meest

Dus weest hem een ghetrou dienaer,

t' Quaa beest // niet vreest // want hy u siel gheneest Al in dit nieuwe Iaar, al in dit, etc,

Hebt acht // en tracht // met hart sin en ghedacht Na zijn ghenade groot, na zijn ghena etc.

Hy wracht // bracht // te niet des vyands macht

(16)

B1r

Met zijnen bloede rood // met zijnen etc.

Aenkleeft // hem inder nood Hy heeft // d'ewighe dood Door zijnen dood vertreen En dat uyt lieffden reen Alleen // is hy ons middelaar

Ghebeen // ghestreen // heeft hy voor ons ghemeen Al in dit nieuwe Iaar // al in dit etc.

Prince.

Verneert // en keert // u tot dees prins gheeert In liefd' bloeyende net // in liefd' etc.

Begheert // en leert // zijn woord dat hy vermeert Als een groeyend' gheset // als een etc.

Hy wist // af onse smet Hy ist // die d'oude Wet Voor ons hier heeft voldaan En doet een nieu vermaan Te ghaan // op zijne weghen klaar

Die paan // hy plaan // uyt lieffden heeft bestaan Al in dit nieuwe Iaar // al in dit etc.

Verheughd in deught

Iaar-lied, 1588.

Op die wijze: helaes ick ly grote pyn.

WAackt op inden nieuwen Iaar Dieu self hebt bedroghen, Waant niet meer te wesen waar Het schijnsel van uwe loghen:

Laat u schemerigh ghesicht Met kennis werden verlicht.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(17)

B1v

U selven eerst siet en kent So sal in u verschijnen Uwe snoodheyd en ellendt

Waar door hooghmoed sal verdwijnen En opstaan een recht oordeel

Tot u en s'naasten voordeel.

Verdraaght het zy lief of leyd wat u gheschiet van menschen Zonder met onlijdsaemheyd Eenighe weerwraack te wenschen, want met alsulcken gheduld Ghy God en mensch winnen sult.

Dan blijckt eerst de cracht der deughd Als ghy van die u haten

Na wil en wensch u wreken meught En nochtans u toont ghelaten Zo danighen cracht die doet Dat vyand, vriend worden moet.

t'Schijnt den mensch onmoghelick Ghoed voor quaad te betonen Maar soo hy waar ghedoghelick God in hem te laten wonen, So souw s'menschen swacke macht Sijn ghesterckt door Gods cracht.

Niemand en wil aan de daad t'Vleesch wy te veel toe schrijven, Ons payend' met onschuld quaad Om in ons boosheyd te blijven Dus baart ons eyghen verkies Het bederf ende verlies.

Hoe wel ons dreycht Godes straf, Of al lockt ons zijn ghenade,

(18)

B2r

Wy laten daerom niet af Te volherden in het quade:

Soeckende ghewaande rust Int pleghen van eyghen lust.

Laat ons doch niet langher meer Gods lanckmoedicheyd terghen Maer tot hem nemen een keer Sonder het uytstel tot merghen Eer een oghenblick verghaat Kant schielick worden te laat.

Prince.

Die In Liefd bloeyende, is, En hem also kan draghen Dat hy verfoeyende // is Eyghen lust ende behaghen:

Die wert Gode aanghenaam En alle menschen bequaam.

T'is mijn schuld.

Nieuwe Iaar-lied 1589.

Op die wijze: Een lied eerbaar.

Tyt, stond, en Iaar,

Vernieuwt door Goods bestieren.

Menschen voorwaar, Houwen d'oude manieren Vernieuwter yet,

T'dijd meest ten besten //

Alsomen siet // ghebeuren:

T'baart hier verdriet // en na het ewich treuren.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(19)

B2v

Eylaas, de Mensch,

Eel, goed ter deught gheschapen, Had eerst na wensch,

Weelds weeld in God te rapen Maer zot begheert,

Heeft t'goed in t'quaad verkeert Goods wet onteert / ten laasten:

Oock heel verkeert // na wil, zijn even naasten.

Zo gaat het noch, (God betert) met ons allen.

Wie zijnse doch,

Die vast-staan sonder vallen?

Elck een wil zijn

De best // al waar maar schijn T is volght mijn, ter baten,

Grijpt aan dees lijn // de uwen wilt verlaten.

Prins.

O God ghy kend,

Ghedacht // hart, wegh en leven:

En sult int end,

Recht loon na werck gheven.

Nieuwt hart en gheest, In wil, daad die u vreest Een hulper weest // int Groeyen,

Dat in ons meest, u woordt en liefd mach bloeyen

1590. Iaer-lied,

Op de wyze: Een aerdich venus dier.

DOor d'Overtredingh groot, Onses voor-ouders snoot, Quam over ons t verdoemen.

Maer God, uyt s'vaders schoot,

(20)

B3r

Is deur ghenade bloot, Vanden Hemel ghecomen.

Als een Helt (t'onser vromen) Heeft hy dood, Duyvel, Hel En haer ghequel,

Van ons heel wech ghenomen.

Die Vader goed van Hard, Had ons so Lieff en waard, Doen wy inden Dood bleven.

Dat hy gans onbeswaard, Zijn zoon niet heeft ghespaard, Maer hem voor ons ghegheven.

Op dat die hem aencleven, Met een ghelove reyn, Door hem alleyn, Eeuwelijck souden leven,

Als een kindeken cleen, Compt hy tot ons beneen, Elendich int benouwen.

Op dat wy al ghemeen, Vry-moedich souden treen, Voor hem met hast betrouwen.

Met Armen wijd ontfouwen, Zeer vriendelijck roept hy.

Comt al tot my,

Dit zijt belast vol rouwen.

Voor ons, uyt liefde hiet, Hy hem bespotten liet, Tot in des Doodts verneeren.

Ons tot een groot gheniet, Brocht zijn pijn en verdriet, Onsen Dood in t'verzeeren.

Waer deur wy moghen leeren,

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(21)

B3v

Dat inden, Cruys, en Druck, Na ongheluck,

Met Glory ons doet eeren.

Prince.

Zijt desen Prins danckbaer, Nu, in dit nieuwe Iaer, En wilt zijn loff verbreeden.

Opent u Schatten swaar, Offert die hier en daer, In zijn bedruckte leeden.

So sullen u ghebeeden, Verhoort werden met spoet, Want liefde doet,

Veelheyt des zoudts vertreeden.

Iaar lied, 1591.

Op de wijze: Die lustelijcke Mey.

IArlijcx eenpaar Vernieuwt het Iaar,

En maackt ons oud' van Iaren:

D'een dagh voorwaar Die volght den aar, Dies wy ten grave baren

De velden werden Iaarlijcx groen, Maer t'vollick blijft in eenen doen, Als zy sonden t'samen stuwen Die int nieuwe Iaar vernuwen.

Wt d'aerde spruyt Gheen vruchtbaar kruyd,

(22)

B4r

Of t'zaad dat moet eerst sterven De slang schud uyt

Zijn oude huyd

En laat die voort verderven:

De Maan en blijft niete ven vol:

Beestkens verschudden vel en wol Vogheelkens haar pluymen verduwen, Die int nieuwe Iaar vernuwen.

Maar in onrust In elcken kust

Leven steeds alle menschen, Vleyschelijcke lust

Blijft ongheblust

Al heeft men wil na wenschen Zeer weynich van haar die zien in, Dat ware dueghd verhueght den sin, Als sy na lusten ghuwen

Die int nieuwe Iaar vernuwen.

Prince.

Maar Princen vroed Wiens vry ghemoed In God is weder vooren, t'Vleyschs lust verwoed Treens' onder de voet, Na ware rust zy sporen

Sy nement al zoot gheeft de tijd, t'Ghenoeghen hen van onrust vrijt, Dees d'eeuwighe vierdagh ruwen, Die int nieuwe Iaar vernuwen.

Invidia virtutis umbra

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(23)

B4v

Iaar-lied, 1592.

Op die wyze: Gheselleken du moetst wanderen.

GHy herder die Goods schapen // wacht Op gheen gheweer noch wapen // acht Dees nare nachten cout

Hoe wel de vyand stout Daar listich te betrapen // tracht Die sonder zorghe slapen // zacht En hebben haer vetrout

Gheheel in u ghewout U is ghebootschapt heden Een blyde nieuwe maar Als d'Engel Goods beneden Quam zinghen nevens haar,

Loff prijs en eer zy God den Heer

In d'alderhoochste schaar De menschen teer Ghoed van begheer

Een vreedzaam nieuvve Iaar.

Wilt vrezen noch verstoren // niet Wy brengen u te vooren // yet Dat met volmaackte vreughd Hier elck een verheuchd

Want huyden ghy ghebooren // ziet Goods zoon die noyt verlooren // liet Zijn volck in ongeneucht

maar lostent' met zyn deught.

Dus wilt nu ghaan anmercken Ootmoedichlijck te ghaar Des Heeren wonder wercken In Bethleem alwaar

(24)

B5r

Loff prijs en eer Zy God den Heer

In d'alderhoochste schaar De menschen teer Ghoed van begheer

Een vreedzaam nieuvve Iaar.

Ghy wyzen wilt voor ooghen // zien T'licht, dat u doet betoghen // dien Verworpen in ontspoet

Diet al verlossen doet

Alwaar ghy met gheboghen // knien, Hem zult nae u vermoghen // bien U hert zin en ghemoet

Voor al des werelts ghoet.

Want hy zal niet beminnen Den offer van t'outaer Maar die neer-slaghen zinnen Dier zingen openbaar.

Loff prijs en eer Sy God den Heer

In d'alderhoochste schaar De menschen teer Ghoed van begheer

Een vreedzaam nieuwe Iaar.

PRINCE.

Stort Princen u ghebeden // neer Een t'kindeken besneden // teer Met armen vast onhecht Oft met een herte slecht

En wilt zijn naam verbreden // meer Als Simeon met reden // eer Zong, laat nu Heer oprecht In vree ghaan uwen knecht

Want mijn ooghen die zaghen D'eenighe Middelaar

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(25)

B5v

Dan die ghevanghen laghen In sduyvels banden zwaar.

Loff prijs en eer Sy God den Heer

In d'alderhoochste schaar De menschen teer Ghoed van begheer

Een vreedzaam nieuvve Iaar,

Elck doe Zijn best,

Iaar-lied, 1593.

Op die zang: Schoon Lief wat gady brouwen.

VEel Coninghen en Heeren Hadden wel willen sien Dat wy sien na begheeren Maer t'mocht haer niet gheschien Dies laetse vreught vermeeren Die haer trooster bespien

Alst door de doot verlooren Was wat op d'aerde leeft Is Christus ons ghebooren Diese verwonnen heeft En ons voor straffe tooren Milde ghenade gheeft.

Dat wy werden ghedreven Om d'eer alleen te gheven Dees onsen Middelaar Met harten recht danckbaar En op dat wy met beven Rechtvaardich souden leuen

(26)

B6r

In heylicheyt voorwaar Hem dienen allegaar Nu in dit nieuvve Iaar.

Wilt dan ghebenedyen Den Godt van Israel Die zijn Volck heeft in lyen Besocht en verlost snel En heeft haar gaan bevryen Van haar vyanden fel.

Heeft op gherecht een hooren Van onse salicheyt

Int Davids huys bevrooren Zijns Dienaers staech bereyt Soo hyselfs langh te vooren Ons hadde toegheseyt

Dat wy werden ghedreven Om d'eer alleen te gheuen Dees onsen Middelaar Met harten recht danckbaar En op dat wy met beven Rechtvaardich souden leven In heylicheyt voorwaar Hem dienen allegaar Nu in dit nieuvve Iaar.

Hy is gheweest ghedachtich Aen t'heylighe verbont Dat hy met ede crachtich Abraham heeft gheiont En heeft ons vyant machtich Vertreen en heel doorwont

Heeft door liefd' boven maten, Doen wy in zonden groot In duysternissen saten En schadu vande doot

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(27)

B6v

Ons gheensins niet verlaten Maer hulp ons uyt de noot.

Dat wy vverden ghedreuen Om d'eer alleen te gheuen Dees onsen Middelaar Met harten recht danckbaar En op dat wy met beuen Rechtvaardich souden leven In heylicheyt voorwaar Hem dienen allegaar Nu in dit nieuvve Iaar.

PRINCE.

Aenmerckt Princen ghepresen Christi groote weldaad

Die hy ons heeft bewesen Wt loutere ghenaad En heeft ons heel ghenesen Van alle sonden quaad

T'woort is op d'aard ghecomen Te boeten onse schult

Heeft hy de Wet vervult,

Dat wy vverden ghedreven Om d'eer alleen te gheven Dees onsen Middelaar Met harten recht danckbaar En op dat vvy met beuen Rechtvaardich souden leven In heylicheyt voorvvaar Hem dienen allegaar Nu in dit nieuvve Iaar.

Invidia virtutis umbra.

(28)

B7r

Iaar-lied, 1594.

Op die voys: Mijn zinnekens mijn verstooren, &c.

OPent , hert, zin en oren Om blyde maar t'anhoren Ons is een kind ghebooren, Ghenaampt Emanuel Langhe belooft te vooren Ons die schenen verloren Nu wederom vercoren Deur t'Godlijck bevel.

Hy u verlossen zel

Van Duyvel, Dood, en Hel, En alle lasten swaare Dies loost met spoed, Den ghever goed, In desen nieuwen Iare.

Hoe mocht de Heer der Heeren Meer liefde t'onswerts keeren Dan zijn Zoon te verneeren, Om onse zonden snood:

Daar mede wil hy leeren Dat wy met groot begheeren, Weerliest t'hemwerts vermeeren, Oock tot den mensch in nood.

Al waar de wil soo groot Dat sy ons dreef ter dood.

En daar gheen liefd' by ware.

Soo waart al niet, Dus voor u siet, In dezen nieuwen Iare.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(29)

B7v

Van liefd' hoort men veel spreecken Tot God den Mensch ontsteecken Latend' gheen brood' ontbreecken Versachten oock haar smert, Maar t'is gheveynstlijck smeecken Het welck met lose treecken In schijn

van waarheyts teecken

Seer schoon ghebloemet werd'.

Liefde tot God sy verd' Eyghen lieft leyt int hert Dit blijckt dick voor of nare:

En sal noch meer, Ist duchten zeer, In desen nieuwen Iare.

Want in veele staten Roempt de zonde te laten Als Christus onder-zaten De deucht altijt ontrent.

t'Segghen can weynich baten, Het doen moetmen anvaten, God lieven: en sich haten, Kennende zijn ellent.

Wat schijndeucht men voorwent, God ist die t'herte kent,

Daarom bedenckt te gare Die Gode liecht,

Sichself bedriecht In desen nieuwe Iare.

Hierom wilt tallen stonden U doen vlytich deurgronden Soo werd in u bevonden Wat ghy zijt, oft vermeucht:

Schrickende voor de zonden Die d'arme zielen wonden,

(30)

B8r

Hopen te zijn ontbonden Van d'uyterlijcke vreucht:

Soeckende ware deucht, Die innerlijck verheucht Tot God dHemelschen vare, Diet in ons al

Volbrenghen zal In desen nieuwen Iare.

PRINCE.

Als wy de sond' beschreyen.

En van dat quaat is scheyen, Wil ons de Prince gheleyen, In zijn beloofde rijck,

Eerst, moetmen t'huys bereyen, En t'salich uyr verbeyen, LIeft, en vreed, verbreyen, Tot Godt sonder afwijck En naasten dierghelijck

Int weldoen staan gheen swijck, Dit iont ons Middelare

Dat vreede groeyt, En Liefde bloeyt, In desen nieuwen Iare.

Iaar-lied, 1595.

Op die wijse: recht als een hart verlangt na een fonteyne, Ofte Tyrannigh werck vol arghs gedronghen.

OM vierderley gheboorten wel te zinghen, Vernieuwt ghi o God mijn ziel int niewe iaer Van ewicheyd, deed ghoedheyd dy voortbringen, Dich zelve, dijn woord, dyn zoon, o goedheids aar Die inder tyd, int vlees, daar naar

Als Middelaar,

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(31)

B8v

Is tmenschelijck gheslacht ghegheven Zijn volghers de wegh, waarheyd en leven.

De Huechenis van dees gheboorte tydlik, Vernieuwet by ons zo vaak als tiaar veriaart.

Wat isse doch op Christen mensch profijtlik, Wert Christus ten derden niet sellef in dy gebaart Dit valt, als ons Gods waarheit waard

Recht wert verklaart.

Laat Heer uw licht in my uytbreken K'zal horen wat Godt in my wil spreken.

Maakt leegh uw ziel, verlaat het blind verkiesen Begheerte van gheld, lust, weetziekt, staat en eer, Onandacht me, die uw doen heil verliezen Siet en smaakt dan, hoe soet dat is de Heer.

Int doncker schijnt in ghenen keer, t'Licht immermeer,

T'en zy t'belet wert wech ghenomen Leeght ghy uw ziel, God moeter in komen.

Prins God met ons die dus uw Sabbath vieren Door weder gheboort werdenz' uw aard'ghelijck Rechtvaardigh, vreedzaam vrolik, ghoedertieren Dees vierde geboort, maakt kindren in Gods ryk Gheen mond gheloof maar trouw doet blyk.

O mensch van slijck, Soektij een vrolik niewe iare

Vooght dat dy Christus so weder bare.

Deughd verheught.

(32)

C1r

Nieu Yaar-lied 1596.

Op de wijs: Laat ons van den heer gaan zinghen.

DEuchtsaam' eerbaar ionhe zinnen;

Die tot minnen // zijt ghestelt Laet u gheen chieraet verwinnen.

Die van binnen // t'herte quelt Rechte vreucht hem niet verselt Die int gelt // zyn zin verwert Rijcke macht // tot pracht // ghehelt Doet den zijnen // pijn en // smert

Want de zeghen // is gheleghen binnen in het hert Soeckt dan gheneucht//

Die u het hert verheucht Dats eer en deucht //

In uwe weder paer Daer God by veucht //

Dat ghy me leven meucht In vree en vreucht.

In desen nieuwen Iaar.

Coopluy die in alle steden Naarsticheden // doet altijt Om u handel te beleden En verbreden, u, profijt Alte ghierich niet en zijt

Naar versmijt // qua maat en wicht Valsche waren // garen // mijt Segghen // wilt belegghen // dicht Want het lieghen // en bedrieghen,

Comt altoos int licht Gheeft oock de Heer //

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(33)

C1v

U voorspoet wat te meer Valt niet te seer //

In overdaden swaer Ghedenct dan weer //

Den armen cranck en teer Tot zijnder eer.

In desen nieuvven Iaar.

Mannen cloeck van meerder eeren Daer t'regeren // in bestaat Om de vreede te vermeeren.

En te keeren // de misdaat t'Eyghen niet verdrucken laat Ghemeene baat // onder de voet Groote haast // verbaast // de raat t'Vleyen // oock verleyen // doet Maar te deghen // t'overweghen.

Maect het oordeel goet Daar toe het lant //

Met uytghestreckte hant In droefheyts bant //

Bid den Hemelschen vaar Dat hy u mant //

En wijsheyt met verstant Int herte plant.

In desen nieuwen Iaar.

Prince.

Princen die tot dienst der Kercken Mat op merkcen // zijt bereyt Gods ghenaat' // wil u verstercken Die zijn wercken // nu verbreyt En zijn groote heerlijckeyt

Op aarden spreyt // met soet gheschal Die ootmoedich // goedich // leyt Teder // neder in een stal

(34)

C2r

Om ons sonden // door zijn wonden // uyt te wisschen al Die / zijnen gheest //

Waer door ons quaal gheneest U aldermeest //

Wil laten licht en claar Dat gheen tempeest //

Vant quade helsche beest Ons maackt bevreest.

In desen nieuvven Iaar.

Elck doet zijn best.

Iaar-lied, 1597.

Op die wyze: Tanque viverei, of schoon lief wat gady brouwen.

WY comen vrede bringhen, Ontfangt dees blijde maar:

Met ons wilt God lof zinghen, U handen slaet te gaar,

Laat deur de wolcken dringhen, U stem, int nieuvve Iaar.

Dan ons nu is gheschiet:

t'Geen d'eerste menschen becoorden, En ons brocht in t'verdriet,

Is na beloofde woorden, Nu weer ghedaan te niet.

Duyvel dood ende zonden, Werd' t enemaal verslonden, Deur Goods zoon spot en smaad Alleen tot onser baat.

Mocht meer liefd' zijn verbonden, Dan hy het liet deur wonden, Om ons snoode misdaat:

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(35)

C2v

O mensch de som[...] haat, Eer ghy weer te gronde gaat.

Heeft onse Heerde goedich, Soo vroom voor ons ghestreen En ons gheweest behoedich Veurt jammerlijck gheween, Daar deur gheleert sachtmoedich Zijn paden na te treen.

Met een God-vruchtich leven, Dat elck brengt ter deucht Met liefde daar beneven, Die baart vol maacte vreucht.

En alle dies aankleeven, Dat innerlijck verheucht.

Dit wy wel alle iaaren, Willen vernieuwen gaaren, Ja doen opstaande voet, Deuchde en alle goet.

Dan laaten goe wil vaaren, Soment ziet openbaren, Dat ons weer vallen doet, Al eer ment waant oft hoed, Deur Adams vleysch en bloet.

Wat baat veel hooren preecken, De schrift of Gods gheset.

Alsmen blijft in ghebreecken, Achten op God noch wet, Maar weeten veel te spreecken, Op t'gheen dat and'ren let.

Exempels te verhalen Is nodeloos verclaart Soo wy int t'herte dalen, Deursoecken ons quaad aardt, Men vind ten mach niet falen, Ons veel daar me beswaart.

(36)

C3r

Vlijtich wy onderwinden, Het splinterken te vinden In ons broeders ghesicht.

Dat niet en leert noch sticht, T waar tijd dat wijt verzinden God en de mensch beminden, Een ander tot een licht, Daar wy toe zijn verplicht, Om t'ontgaan Goodes ghericht.

Wat baat het veel te weeten Alsmer niet mede leert

Anders dan groot vermeeten Tot twist die t'hart begeert God en sich selff vergheeten, Dat liefd' in haat verkeert.

Ons Prins, heeft wel behaghen Tot liefd' diet al vervult,

Die ons leert t'hart verlaghen, Tot lijden met ghedult, Kennende alle daghen Te zijn ons eyghen schult.

Soo wy ons hier toe spoeyen, Wil God onser behoeyen Voor t'eeuwighe verseer, En vreuchde gheven weer.

Zijn geest moet in ons groeyen So sal de Liefde bloeyen,

En gheven vreucht te meer, Tot zijn loff prijs en eer, Dit gunne ons God den Heer.

Verkiesen doet verliesen.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(37)

C3v

Iaar-lied, 1598.

Op die wyze: Laestmael met so blyden sinne, quam ick etc. En tweervaers op: Daer en is maer een alleyn, die van mijne rosen reyn, pluycken sal een bladekijn.

ALle volcken die hier leven Opter aerden wijs ghesint Vanden Leyster Goods ghedreven Om te soecken t'heylich kint Wilt ghy weeten waerment vint Gaet ootmoedich hier en daar

Met u gavan menichvout Myrre Wieroock, ende Gout Offeren int nieuwe Iaar.

Niet in hooch-verheven mueren Met pilaren opghebout

Maer in laech vervallen schueren Van der beesten stallen out Daer soo menigh mensch vercout Leyt in druck en pijne swaar

Treet daer inne met ootmoed Om haer van u overvloed T'offeren int nieuwe Iaar.

(38)

C4r

Die het Broot niet voor den armen Dyt zijn nootdrust missen mach Met zijn asem ghae verwermen En vertroosten nacht en dach Op dat haer bedroeft gheclach Gheen mistroosticheyt en baar Om alzoo de myten cleyn Van het arme weeutgen reyn t'Offeren int nieuwe Iaar.

PRINCE.

Dopper Prins een Heer der Heeren Neemt niet in zijn oordel aen Die vernuftich practiseeren Om tverburghen te verstaen Maer die weldaet heeft ghedaen Doort gheloof in liefd eenpaar

Die noemt hy ghebenedijt En belooft haer vreucht altijt Ewelijck nae tnieuweIaar.

Elck doet zijn best.

Iaar-lied, 1599.

Op de voys: vanden 66. ofte 118. psalm.

DAnckt Godt den Heer, zeer hooch gepresen Die ons door liefd eerst schiep uyt niet Dees goetheyt wilt ghedachtich wesen Om ons, niet om hem, ist gheschiet.

Daer na gheraeckt in sdoodts bezwaren, In sduyvels claeuwen, hier int crijt Heeft hy zijn Zoon niet willen sparen, Door ons in dese nieuwe tijdt.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(39)

C4v

Wie sal, o Christ' die liefde crachtich Die ghy ons hebt bewesen al,

Te recht na weerde, zijn ghedachtich, En dancklijck loven in dit dal

Wy waren schuldich, ghy onschuldich Wy sitten stil, ghy comt in strijt Wy boeten niet, ghy boet gheduldich Voor ons in dese nieuwe tijt.

Loff u eenighe goetheydts ader, Loff u eeuwighe Godes Zoon, U liefd' en u ghena te gader

Zijn oorsaeck van ons wesen schoon, U loff zy ewich en volcomen, In allen platsen breedt en wijdt

Sterckt ons gheloof, u gheeft laet stromen Tot ons in dese nieuwe tijdt.

Maer wildy mensch Godes weldaden Deelachtich zijn, aen elcker oort So wert weldadisch, mint den quaen, Bidt voor hem, die u rust verstoort, Helpt all' die uwe hulp begheeren Uyt enckel liefd' ghebenedijt

Dus volghtmen tnieuw ghebodt des Heeren Tot ons in dese nieuwe tijdt.

PRINCE,

Den ouden mensch, met al zijn lusten Trect uyt, en doet den nieuwen aen Dits den heerbaen teeuwigher rusten, Die Godts dienaers zijn voorghehaen.

Godt zy u wit, u burch, u wapen, Wat buyten hem is, heel afsnijdt In hem ist al, o Christen schapen Volght hem in dese nieuwe tijdt.

(40)

C5r

Nieuwe Iaar-lied 1600.

Op die voys: ten is niet langh ghleden dat ick laest gingh.

Een blijde maar wilt hooren Die brenghen wy te vooren U die scheenen verlooren Dus wilt gheneucht bedrijven.

Want Goodes zoon verkooren Is nu als mensch ghebooren En sal zijns vaders tooren Door ons gheheel uyt wryven.

Hy heeft ter neer gheveldt Des Duvels boos gheweldt So ons die schrift vermeldt Sijn naem is crachtich heldt

Waar voor het al moet beeven En t'onder zijn ghedreeven Wat sick wil hooch verkeeven

Want s'werelts pracht gelijck de snee versmelt Dus wilt u mensch begeeven:

Om na Gods woort te leeven En comen hem beneeven

Op dat hy u int boeck des leevens steldt.

Hy is het zaet der vrouwen Dat Satan sal benouwen Dees wilt met vast betrouwen Uyt gantscher herten looven

En op zijn goedtheyt bouwen Die om ons te behouwen Alsoo men mach aenschouwen Leyt in een Stal verschooven

Ootmoedich als een kindt

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(41)

C5v

Helaes de wereldt blindt Dees toeganck nimmer vindt Soo hy haar niet bewindt

Te vlieden valsche looghen En waarheyt neemt voor ooghen Die haar den wech sal tooghen

Door rechte boet tot deesen Heer bemindt Die om ons te verhooghen

Als knecht hem heeft ghebooghen Wie soud meer lieven mooghen

Dan die zijn vloet te storten was ghesint.

Tis nu tijdt der ghenaaden Wilt wijsselijck veraaden En vlieden boosheyts daaden Eer u ghenaeckt t'verderven

Den ouden mensch versmaaden Met al dat u mach schaaden Want soo ghy blijft belaaden Moochdy Gods rijck niet erven

Het moet al weesen puur Herbooren van natuur Anders en macht gheen duur Hebben t'eenigher uur

T en zy wy ons besnyden En alle lust vermijden Ons hart goetwillich vlyden

Te doen alleen na Gods wil en bestuur Die ons hier comt bevrijden En wech neemt door zijn lijden De wet die in vortijden

Ons ouders al viel om te draaghen suur.

PRINCE.

Dees Prins ginck willich draaghen Zijn cruys met wreede slaaghen Verplette s'Vyants laaghen

(42)

C6r

Door zijne wonden bloedich Verrees ten derden daaghen Trock op na Gods behaaghen Om haar die tot hem claaghen Plaets te bereyden spoedich.

Want hy als Middelaar Bidt voor ons al te gaar Dus wilt hem zijn dancbaar Zijn weghen treeden naar

En u gaaven besteeden Aen Gods bedruckte leeden Die hy ons hier beneeden

Ghelaten heeft in commer en beswaar Soo suldy na zijn reeden

Den nieuwen wech met vreeden In eewicheyt betreeden

En iubileeren int nieuwe gulden Iaar.

VVie cant ontvlien.

Iaar-lied, 1601.

Opten 68. Psalm,

INt nieuwe Iaar dat God nu gheeft Een nieuwe eeuw begintsel heeft Van nieuwe hondert Iaaren Maar lacy door ons leeven snoot Verkeerden nu van gout in loot Ons tijden vol beswaeren.

Het gulden Iaar dat is verby Vol twist vol tweedracht en party Vol ongherechtichede

Och ofmen inden nieuwen tijt Vant oorloch eens mocht zijn bevrijt En treen in een goe vrede.

Ghelucksalich en deuchdelijck

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(43)

C6v

Lieflijck vreedsaem en vreuchdelijck Waeren de eerste tijden

Elck hem met t'zijn ghenoeghen liet D'een heerschten over d'ander niet Met het verwoedich strijden

Men ploechde met een cloecke hant Het alghemeene vaderlant

Datmen besate veylich

Niet meer dan lijffs nootrust men nam Van t'gheen van God veel voudich quam En leyden t'leven' heylich

Dit gaf een overgroote weeld Die onbeveynst werd' omgedeelt En niet en bleef verborghen

Brocht yemant een belofte voort T' weerroeyen vant belooffde woort Behoeft' men niet te sorghen

Den eene d'ander lieft bewees Door ommesten en was geen vrees Dat yemant mocht bederven

Maer met een goe ghenegentheyt Verset' men alle teghenheyt Om vreed' en vreucht te eruen.

Datmen int Iaar dat nu beghint Die vreed' en vreuchde niet en vint Zijn wy meest al aenschuldich

Door onse sondige misdaet Den Heere ons dus plaghen laet Met straffen menichvuldich

Och deur berou meer straf verhoed Gheen weerwraeck toch aen yemant doet En neemt vant quaat een keere

Soos al de vreuchde in u hert Verdrijuen alle druck en smert Door bystant vanden Heere.

(44)

C7r

Prince.

Dit gunne ons d'eewighe Godt Tot een bly nieuwe Iaar en lot Op d'aerde hier beneden

Op datmen eens na t'groot gheclach In vreucht en vreede leuen mach Als ons voor ouders deden

En dat hy door zijn goedicheyt In zijnen rijck ons plaets bereyt Byde d'engelen verkooren

Daer alle twist is uyt geroyt En eeuwichlijck de Lieffde bloyt Om vruecht, op vreucht te hooren.

Verkiesen doet verliesen.

Nieuwe Iaar-lied, 1602.

Op de wijze: vanden 103 Psalm. Mijn siele wil den Heer met lofsan prijsen.

DE clare Son,in sHemels hooghe troone Diet al verlicht, met straelen over schoone Gaet staeck haer ganck, so dat zy climt en daelt Te rechter tijt, verlangt en cort de daeghen, Haer loop vernieut sy, sonder te vertraeghen En alle tlicht dat schijnsel van haer haelt.

In swerelts pleyn, stelt zy de iaer ghetyden, Als zy van thooch, haer wech af daelt ter zyden Verdort den herfst, al wat wt daerde wast Den winter cout doet soo de lucht bederven Dat al tghe was, en veel ghedierts moet sterven Dees loop blyft onveranderlick en vast.

Maer als het nieuwe Iaer ons comt voorhanden Sendt zy terstont, haer warmt in onse landen Vernieut de aerdt, met groente lof en cruyt

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(45)

C7v

De soete Lent, doet weer tghediert opluycken Den somer heet, doet rijpe vruchten pluycken Als uyt de doot, het nieuwe leven spruyt.

Alleen den mensch, versteent en boos van sinnen Laet hem door dees' aenwijsing niet verwinnen Dat hy zyn oude quae ghewoonten, snoyt De straffe wet, en doet hem soo niet schricken, Noch d'Evangelische ghenae verquicken Dat hy daer door in liefst tot deuchen bloyt

Maer o verdoold', immers zijt ghy warachtich Het Hemels licht, en t'aertsche goet deelachtich En inder daet Goods eyghen even veelt Waer toe wilt ghy int oude quaet volherden Bidt liever dat int nieuwe Iaer mach werden En nieuwen geeft, in u ghemoet ghet eelt.

Op dat ghy mocht vernieuwt van geest en leus Met sorch en vrees, arbeyden te begheven Dit leven cort, t'welck is een doot en strijt En door de doot een leeuen vernuwen

In welckmen voor geen tweede dood sal gruwen Maer stadich duurt van eeuw tot eeuw altijt.

Soos al u lijff, gheen arbeyt swaar verdrieten Soos al u gheest een nieuwe vreucht ghenieten Soos al u siel, in droefheyt scheppen lust Soo sullen al des werelts rasernijen Soo veer uyt u vernieuwde herte glijen Dat Godt in u en ghy in Gode rust.

Invidia virtutis umbra.

(46)

C8r

Iaar lied, 1603.

Op die wyze: Ick was een clercxken, ick ging ter scholen, oft Het wayt een windeken uyt den oosten.

INt nieuwe Iaar men lofsang singhen Vant kindt dat ons gheboren is

Dat ons bevrijt, en troost comt bringhen En soeckt dat hier verloren, is.

T'gheluyt des sangs is haest vervloghen De deught die ruymt uyt s'menschen hert En t'quaat dat wert weer in ghesoghen, Waer door op nieuws ghesondicht wert.

Alsmen noch quaat op quaat gaet bouwen En doen het gheen, dat Godt mishaeckt Sent hy zijn straf tot ons behouwen, Met roeden swaer, daer hy mee plaecht.

Als haet en nijt, met twist verwoedich Ghemengt met bitter gal en roet

Waer uyt dan spruyt een oorloch bloedich Dat veele brengt om lijff en goet

Deur lang benaude duerre tijen Van honghers noot veel wert ontzielt Maar strenghe Pest, vol schrik en lijen, Dusentmael meer, menschen vernielt.

Die wilmen vlien met angstich duchten Door vreese van het lieue lijff

En soecken raat om die tontvluchten, Met ghelt en goet voor kint en wijf.

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(47)

C8v

Is elck een dan so seer sorchvuldich Voor tgheen het lichaem schenden can Do veel te meerder zijn wy schuldich Voor onse ziel te zorghen dan.

Wijf kint, en schat, wert weer vercreghen Maar d'edel ziel tot gheender tijt

Hierom het swaert dat meest moet weghen Is boet doen, dat het quaet of snijt.

Boet doen van sond wert hooch ghepresen Gheloof, en hoop, tot weldoen raet

Maar Liefde moet voor al daer wesch, Die alle dinck te boven ghaet.

De Liefde is goet, en leyt ten ghoeden Tot weldoen streckt haer eenich endt Sy soeckt den straff niet te verhoeden, Maar tquaet dat ons de plaghen sent.

PRINCE.

Daar Liefde dan int hart mach groeyen Bedeckt zy alle sonden swaar

Bidden wy Godt dat liefd mach bloeyen Sy brengt goe vrucht, Int nieuwe Iaar.

Verkiesen doet verliesen,

(48)

D1r

Iaar-lied, 1604.

Op die wyze: Bedruckt belast // vind ick mijn aenghetast.

EEn danckbaar liet // der Heren Heer aenbiet Die op ons neder siet // om weder te ontladen Van t'groot verdriet, dat velen bracht te niet Door swaren siecte hiet // zeer qualick omversaden En merckt hoe zeer //

Dat God den Heer //

De Menschen teer // verblijden, Als hy sandt neer //

Ghenade weer //

Wie zal zijn eer // in deesen nieuwe Iaar belijden.

Wy die in noot // van hulpe scheenen bloot En telcker uur de doot //zeer broesselijck wacht Door vreese groot // veel volckr ons ontbloot

Om sulcken swaren stoot // t'ontgaen met haer geslachten Maer onverstant //

Doet buyten t'lant

Haer oock met schant // versuchten, Want Godes hant //

En can niemant//

Hoe seer vayliant // tot geener tijt van t Iaar ontvluchten.

De mensch, gemien // wel spoedich tracht t'ontvlien De plaetsen daermede sie // dat God bereyt zijn plagen Maar t'punt van dien // waar door de straffen schien Wy uyt ons niet en wien // dat meest is te beclagen, Wou elck met boet,

Het quaet verwoet,

Wt zijn ghemoet // verdrijven, De Heere goet,

Nieu jaar liedekens uyt ghegheven by de retorijck kamer t'Aemstelredam In lied' bloeyende

(49)

D1v

Liet metter spoet,

Die straf ontsoet // int nieuwe Iaar wel achter blijven O Mensch verheeft // zijn lof die eeuwich leeft Door dien ghi met en bleeft, in dotelick verstrangen Zijn hulp aencleeft // ootmoedich u begheeft

Voor hem daert al voorbeest, dat leven heeft ontfangen De wijl hy staet,

En u omvaet,

Om troost en baet // te geven Die sich verlaet,

Op zijn ghenaet,

En metter daet // int nieuwe Iaar zijn woort beleven.

Prince.

Hierom besnijt // u hart en ziel met vlijt

En wilt tot alder tijt // des Hemels Prins [verbeyen]

U schult belijdt // en maeckt u alles quijt Dat teghen t'ghoede strijdt // soo suldy u bereyen Om met bescheyt //

De Salicheyt,

Daar elck na beyt // te hooren, Als Christus zeyt //

Wert in gheleyt //

T'rijc is bereyt // voor u mijns vaders wt vercoren.

VVie cant ontvlien

Nieuwe Iaars lied, 1605.

Op die wyze: Aleiemoy, aleiemoy, &c.

Referenties

GERELATEERDE DOCUMENTEN

Nieuwen lied-boek, genaemt het Brabandsch Nagtegaeltjen, inhoudende veele schoone nieuwe en amuzante liedekens, te weeten: fraeye minne-liedekens, klucht- en historie-liedekens..

Komt Christen ziel het gaet u aen, Siet hier des Vaders almachtigen Soon, Hy komt ten toone voor u staen, Alleen uyt liefde van uwe Persoon:. Siet sijn Konincklijck cieraet En

Maer 't is om niet, dus herte mijn Ws liefsten doot moet uwen doot nu sijn. Oeffeningh van een oprecht berou

Psalm 1:3, ‘Want hij zal zijn als een boom, geplant aan waterbeken, die zijn vrucht geeft op zijn tijd en welks blad niet afvalt; en al wat hij doet, zal wel gelukken.’. 28 silvre:

Noyt is sulcken voorsichtigheyt Gesien als in ons Prins beleyt, Soo die alle verklaren Die sijn werck hebben aen-geschout Die daer waren seer menigfout, Voor onses vyants

't Nieuw groot Hoorns lied-boekje, bestaande in veel stigtige en vermakelyke bruylofts liedekens.. Reinier Beukelman,

Wie niet tot dese Paesch-Feest gaet, En't vieren van dees Sabbath laet, Sal't hier na eeuwiglijck beklagen, Want Godt ons in sijn Woort gebiet, Dat men dit moet versuymen niet, Of

Soldeeren, soldeeren, de ketel is kapot, Een ieder is thans in de weer, Met heeten bout en oud soldeer, Soldeeren, soldeeren, een tuitje aan de pot2. Soldeeren, soldeeren, de ketel