Een gheestelijck lust hofken · dbnl

(1)

Met schoone lieffelijcke geestelijcke ghesanghen beplant, door eenen Catholijcken pastoor

bron

Een gheestelijck lust hofken, met schoone lieffelijcke geestelijcke ghesanghen beplant, door eenen Catholijcken pastoor. Samuel Arntszoon, Emmerik 1632

Zie voor verantwoording: http://www.dbnl.org/tekst/_ghe009ghee01_01/colofon.php

(2)

Voorrede tot die Christelicke Catholijcke jeught.

GElijck men siet, Catholijcke jeucht, met wat kracht, Godt betert, die onsuyvere ende onmanierlijcke ghesanghen des werelts, die jonghe ende teere herten verkeeren, alsoo dat die wereltlijcke, die malcanderen tot soodanige trecken, ja oock leeren het ampt van den versoecker, den geest der onsuyverheyt soo levendigh bedienen, dat sy de menschen van haer verstandt t'eenemael berooven.

Also daer tegen vindtmen in geestelijcke ende Godtlicke lofsanghen dat onsen geest wonderlijc daer in wort vermaect, ende opgeheven tot betrachtinge der Godtlijcker dinghen, bysonder als die niet alleen met wterlijcke lippen, maer wt eenen innerlicken yver werden gesongen. Waerom de heylige Apostel Paulus so ernstelijc tot sodanige geestelijcke gesangen vermaent, want alsoo spreeckt hy in

+Ephes. 5.

den brief tot den Ephes. wordt vervult met den heylighen⁺Geest, sprekende onder malcanderen

Een gheestelijck lust hofken

(3)

met Psalmen, lofsangen, ende Geestelijcke liedekens, singende ende speelende in

+Coloss. 3.

uwe herten den Heere. Welcke woorden⁺hy oock schrijft tot die Colossensen.

De cracht van geestelijcke gesangen bekent in sich de heylige Augustinus int beginsel sijnder bekeeringe, betuygende hoe dat hy beweecht is gheworden door die

+Lib. 9 Conf. cap. 6.

lofsangen van den heyligen Ambrosius⁺ghemaeckt: hoe seer, spreect hy, schreyden ick, onder de liederen ende lofsanghen, grondelijck beweeght sijnde door die soet-luydende stemmen uwer Kercken o Heer ! dese stemmen clincken in mijne ooren, ende uwe waerheyt vliet al smeltende in mijn herte. Hier wt rees, ende ontstack in my een yver der Godtvruchticheydt, ende mijn tranen liepen, ende ick was vermaeckt daer in.

+In Psal. 41.

+De heylighe Christostomus schrijft dit van geestelijcke ende wereltlijcke lofsangen:

Quemadmodum ubi quidem est coenum, eo porci concurrunt: ubi autem sunt aromata, & suffitus apes illic habitant. Ita quidem ubi sunt meretricia cantica, illuc congregantur daemones: ubi autem Cantica Spiritualia, illuc advolat Spiritus gratia.

Dat is: gelijck de verc-

(4)

kens loopen na den slijc, maer die Byen na welruyckende kruyden, ende goede reucken: Alsoo daer oneerlijcke liedekens gesongen werden, daer vergaderen sich de duyvelen; maer tot de geestelijcke liedekens comt vliegen de ghenade des heyligen Geests. Dit segge ic, seyt hy voorder, om dat ghy niet alleen Godt sult loven, maer oock, dat ghy u kinderen ende huysvrouwen sult leeren sulcke liedekens singen: niet alleen als sy breyen of eenich ander werck doen, maer boven al aen de tafel, etc.

Den yver van de eerste Christenen is hier in groot geweest: Gelijc den heyligen

+Ep. 17. ad Marcelli.

Hieronymus bekent, dat die luyden⁺achter de ploech hebben dat Alleluia gesongen, dat den maeyer in sweet sijnes aengesichts, ende den wijnstock-snijder, haer met

+Ep ad laetam.

Davids Psalmen hebben vermaeckt, dit sijn, seyt hy de amoreuse⁺liedekens in dese landen. Ja dat ooc de cleyne kinderen, noch stamelende hebben dat Alleluia

gesongen. Om dese voetstappen van onse lieve Christelijcke voorvaderen na te volgen, sijn u Christelijcke joncheyt tot dienst, dese gesangen by een gesocht, ende sijn bycans alle op

(5)

wereltlijcke bekende voysen gebracht datmen also hier mede van lichtveerdige ende oneerlicke gesangen tot geestelijcke mach getogen worden, volgende daer in den

+Sozomenus lib. 3. Hist. cap.

15

heyligen Ephrem over duysent ende⁺sommige hondert jaren, die van Godt verwect sijnde om het vergift der Ketterien Bardesanes (die sijn ketterije met soet-klingende lofsangen voortbracht, ende een yegelijc voorstelden tot verderf van velen)wt te roeyen, heeft die voysen van den Ketter Bardesanes aengenomen, om dat die seer soet waren, ende dat volc die selvige heel was toegedaen, ende heeft op die voysen Catholijcke ende geestelijcke woorden gebracht, ende heeft also dat volc int Catholijcke gelove gehouden.

Neemt dan aen dese gesangen, vermaeckende u daermede in uwen arbeyt, in tijt van vrolicheden, in gheselschappen, dat also altijt God van ons mach gepresen werden, ende oock den inval des Satans met geestelijcke liedekens mach teghenstandt

+Tob. 13. Apoc. 19.

geschieden, tot dat⁺wy int geselschap der heyligen daer boven dat Alleluia in eeuwicheyt mogen singen. Vaert wel, ende gebruyckt dit Hoofken tot salicheyt uwer sielen.

AMEN.

(6)

Catechismus oft Christelijcke leeringhe op rijm ghestelt.

+Het eynde vvaer toe den Mensch is gheschapen.

GOdt heeft u mensch gheschapen⁺ En die werelt van niet,

Om dat ghy sout gheraken Tot 't hemelsche joliet.

V ziel sal altijt leven, Maer 't lichaem eens vergaet Gheloof, Hoop, Liefde gheven Hulp teghen alle quaet.

Mint Godt, hout sijn ghebodt, Hoopt loon, vreest 's hellen brant, Och eeuwich is soo lanck.

+Artijckelen des geloofs.

Een Godt in dry persoonen⁺ Ghelooft, en oock hem vreest, Godt Vader, Godt den Sone, En Godt de Heyligh Geest,

+Belijdinghe der H.

Dry-vuldigheyt.

Even oudt, wijs, en machtigh,⁺ Zijn sy, en even goet,

Den Soon voor ons waerachtigh Heeft uytghestort sijn bloet.

Mint Godt, hout sijn ghebodt, Hoopt loon, vreest 's hellen brant, Och eeuwigh is soo lanck.

+Mensch wordinghe Christi.

Een Maghet was sijn moeder⁺ Hy sterf aen 't Kruys de doodt De Vaders, als behoeder, Track hy uyt 's hellen noot,

Van daer is hy verresen, Hy klam tot 's hemels troon,

(7)

Ten joncsten dagh sal wesen Rechter, en gheven loon.

Mint Godt, &c.

+Die H. Kercke.

+Ghelooft de Roomsche Kercke, Die door belijders bloedt,

Schriftuer, en wonder wercken Staet vast en blijft behoet,

Hier vloeden uyt de wonden Van Christus klaer fonteyn Vergiffenis der sonden, Verdiensten in 't ghemeyn.

Mint Godt, &c.

V lichaem sal verrijsen En van de doot op-staen, En na des deuchts uytwijsen In 't eeuwigh leven gaen:

Oft sal om sonde dalen In 't vyer dat altijdt brandt, Dient dan Godt, soeckt te halen Der Heylighen bystant.

Mint Godt, &c.

+De thien geboden.

+1. Voor al mint Godt den Heere.

2. En sweert niet ydelijck.

3. Den sondagh suldy eeren, Met deughden heylighlijck.

4. V ouders mindt en eert.

5. En slaet oock niemandt doodt 6. V van onkuysheydt keert.

7. Steelt niet al zijdy bloodt.

Mindt Godt, &c.

8. En geeft geen valsch ghetuygen.

9. Soeckt niemants bedde-ghenoodt.

(8)

10. Wacht u van 't herte te buyghen Tot vremt goet kleyn oft groot.

Dus soeckt ghy 's hemels vrede Bemint den Heer u Godt, Bemint u naesten mede, Dit's der gheboden slot.

Mint Godt, &c.

Houdt oock 't gebodt der Kercken,

+Die geboden der H. Kercke.

1. En werckt des Feestdaegs niet,⁺ 2. Hoort Misse met goet aenmercken, 3. Vast als sy 't u ghebiedt.

4. Eens 's jaers biecht al u sonden, 5. Te Paesschen Hoogh-tijt houdt, En hoort naer mijn verkonden Elcx Sacraments inhout.

Mint Godt, &c.

+De seven H. Sacramenten.

1. 't Doopsel vergeeft d'erf-sonde,⁺ 2. 't Vormsel sterckt onsen moet, 3. De Biechte gheneest de wonde, 4. Godts lichaem de ziel voet, 5. Het Heyligh Oly krachtigh In 't uyterste verlicht,

6. Het Priesterdom hooghmachtigh Den staet der Kercken sticht.

Mint Godt, &c.

7. Het houwelijck met kinders Der Christen kerck vermeert Om te zijn Godts beminders, Dus moet het zijn ghe-eert.

Schout de hooft-sonden seven:

Meer als quaet fenijn:

De deughden wilt aenkleven,

(9)

Die haer contrarie zijn.

Mint Godt, &c.

+Die seven hooft-sonden.

+1. Vrecheyt, 2. en hooverdije, 3. Onkuysheyt, 4. gulsighmont, 5. Nijdt, 6. Gramschap, 7. Luyaerdije.

Hoort nu der deughden vont,

+De seven contrarie deughden.

+1. Hebt liefd', 2. weest oodtmoedigh, 3. Zijt matigh, 4. end' eerbaer,

5. Neerstigh, 6. mildt, 7. en sachtmoedigh, 't Welck deughden zijn voorwaer.

Mint Godt, &c.

+Dry Euanghelische raden.

+Maer wilt ghy volmaeckt wesen 1. Arm, 2. en gehoorsaem zijt, 3. En suyver, want door desen Den rechten wegh u leyt.

+3 Oeffeninghe voor smorghens op te staen.

+1. Smorgens danckt God den Heere, 2. Propoost van deughden maeckt, 3. En Godt met wercken t'eeren,

Dus bidt en altijt waeckt.

Mint Godt, &c.

+Oeffeninghe door den dagh.

+By dagh denckt alle uren Godt siet my, die doot naeckt, De siel sal eeuwigh dueren, Dus u boos leven staeckt.

+3 Oeffeninghe om tsavonts slapen te gaen.

+1. Looft t'savonts Godts weldaden, 2. Op alle u wercken let,

3. Bidt hem om sijn ghenaden, En maeckt een goet opset.

Mint Godt, &c.

Is 't dat ghy biecht u sonden 1. Bedenckt wel u misdaet,

(10)

+Maniere om te biechten.

2. Hebt leet uyt 's herten gronden,⁺ 3. Neemt voor te schouwen 't quaet:

Wilt ghy Christum ontfanghen, Gaet nuchter wel bereet, Ootmoedigh, met verlanghen, Sterck met gheloof bekleet.

Mint Godt &c.

+Maniere om het H.

Sacrament te ontfangen.

Wel aen dan Catholijcken⁺ Leeft nu naer Godts ghebodt Wilt van de deucht niet wijcken Door 's werelts goedt versot.

Al die daer leeft in sonden, Och vreest des hellen brant, Christus thoont sijn vijf wonden, Druckt die in u verstant.

Mint Godt, &c.

Morgen lof-sanck, wt verscheyden lof-sangen der Kercken.

Op de wijse: Nu lovet Godt in 's Hemels throon.

NA dat ons lichaem teer en swack, Heeft nu ghebruyckt des slaeps ghemack En wy van onsen bed opstaen,

O Heere wilt van ons niet gaen.

Drijft alle duysterheyt van 't hert, En oock des Duyvels banden swert, Al onse slaperheyt verjaeght, Dat ons den slaep niet en vertraecht.

Reyckt o Godt uwe rechterhandt, Dat wy door u hulp en bystandt

(11)

Vlijtigh opstaen en u met sanck, Loven en weten altoos danck.

Ons tonge moet u loven eerst, Na u dorst mijn hert aldermeest, Weest o Jesu, die ick bemin, Van onse wercken het begin.

Hebben wy door des vyants list, Des nachts van uwe Wet ghemist, O Godt door u genade soet Genadighlijck die schult uytdoet.

Christus o Godt wy bidden u, Vervult ons hert met u licht nu, En schickt dat vuyr van uwen Geest In ons kranck hert, en dat geneest,

Brengt ons alsoo ten avontstondt Dat noch ons handen, noch den mondt Noch oock dat lichaem, noch 't gesicht.

Worden met een'ge sond betight.

Doet ons vermijden alle quaet, In spijs en dranck al overdaet.

Dat ons geen misdaet en besmet, Of onsen yver niet belet.

Laet ons den dagh met 'sherten vreughd Aengaen, en sluyten in de deughd, Leven met vrees en weerdigheyt In uwe teghenwoordigheyt.

Genadige vader ons dit geeft, En die met hem ghelijck Godt leeft, O eeuwigh Soon, en Heyligh Geest, Onser altijt barmhertigh weest.

(12)

Dat avondts gebedt.

Op de wijse: Geeft my te drincken na mijnen dorst.

ALmachtigh Heere Jesu goet, V sy lof en danck toegeschreven

+Puncten des avonts ghebedts.

Die my van veel quaets hebt behoet⁺ En veel weldaden hebt gegeven.

Hebt my tot noch bewaert int leven, Van u heb ick kost, kleer, en tijt,

+1. Danc-segginge.

En al mijn nootdruft, Heer verheven⁺ Dus weest altijt gebenedijt.

Verlicht my Godt, dat ick sien mach Hoe mijn siel is ghestelt van binnen,

+2. Bidden om kennisse der sonden.

Dickmaels heb ick van desen dagh⁺ My afgekeert van uwer minnen, Ick heb gevolght mijn eygen sinnen, Veel ydelheyts heb ick gedaen Maer nu wil ick o Heer beginnen Te nemen een nieu leven aen.

+3. Bekentenisse der sonden.

Eylaes ick heb my seer ontgaen⁺ In woorden, wercken en gedachten, Seer flau in uwen dienst ghestaen, Op u, o Heer, ick weynich achten, En dienden niet uyt al mijn crachten, Ick dede quaet niet min, noch meer, Of 't oordeel niet waer te verwachten Dus weest doch mijns genadigh Heer.

Het is my leet, dat ick soo seer V heb vertoornt door mijne sonden, Ick hoop, dat ick van nu niet meer

(13)

+4. Leet-vvesen.

+Sal werden in het quaet bevonden, Dus bid ick door u roode wonden Wilt in ghenade my ontfaen, Op dat ick reyn, en heel ontbonden Doorloopen mach der deughden baen.

Bewaert my Godt in desen nacht

+5. Bevelen aen God de H.

Maria, en sijnen Engel.

+Van sonden, en van alle vlecken En van des boosen vyants macht, Die my soeckt in sijn net te trecken, Met deughden wilt mijn siel bedecken, Maria maeght komt my te baet, O Engel Gods, wilt my vroegh wecken Dat ick Godt diene vroegh en laet.

Jesu bewaert dit Huysgesin, Vader en moeder, oock mits desen, Dees plaets, en die daer woonen in,

+6. Bidden voor 't geheel huys-gesin.

+Beschermt o Jesu Godt gepresen, Mijns vrienden helper wilt oock wesen, Mijn broeders, susters van gelijck, En die my hebben goet bewesen Geeft altesamen 't Hemelrijck.

Die benedictie des Tafels.

Op de wijse: Het viel een hemels douwe.

WIlt, Heer, gebenedijden Met uwen seghen schoon Ons spijs tot allen tijden, En onsen dranck ydoon:

Die wy hier nutten sullen Met danckbaerheyt voorwaer,

(14)

En wilt ons oock vervullen

Met uwen geest seer claer. Die wy, &c.

O Godt Vader vol weerden, Weest doch genadigh soet, Ons menschen op ter eerden Barmherticheyt ons doet.

Geeft ons u gracy reyne, Bidden wy Heere Godt, Te leven groot en cleyne,

O Heer, na u gebodt. Geeft ons, &c.

Want ghy wt liefden ader, Ons alle voedt en spijst, Dus hier nu allegader Godt danckbaerheyt bewijst, Wilt hem prijsen en loven Al dat ter werelt leeft, Door sijn goetheyt van boven,

Hy ons spijs en dranck geeft. Wilt, &c.

Godts benedictie puere Die moet over ons sijn, Die ons tot aller uere, Voor die eewighe pijn Al heeft willen bevrijden Want hy aen 't cruyce bloot, Voor ons heeft willen lijden,

Sterven de bitter doot. Al heeft, &c.

Dus weest nu al genegen Tot Christus cruyce goet, Teeckent u met den segen Van 't cruyce met ootmoet, Eet drinckt als wijs beraders Te samen minst en meest,

(15)

In den name des Vaders, Des Soons, des Heylighs Geest, Eet, drinckt, &c.

Dancksegginge na den eten.

Op de wijse: Weest gegroet Maget Maria verheven.

LAet ons al loven, Prijsen ende dancken, Godt van hier boven, Die ons kost en drancken, Nu heeft gegeven, En noch hier beneven, Ons spaert int leven.

Laet alle dinghen, Heer u lof belijden, Die vromen singhen En gebenedijden, Laet ons met desen, Heere Godt ghepresen, Danckbaer oock wesen.

O Godt genadigh, Milt, goet, en rechtveerdigh, Ghy geeft gestadigh, Al zijn wy 't onweerdigh, Ons dranck, en spijsen, Hierom wy u prijsen, En eer bewysen.

Wilt oock versaden, Ons ziel Godt almaghtigh, Door u ghenaden,

(16)

En u woort waerachtigh, Laet ons al weten, Dat wy in het eten V niet vergeten.

Heer in u gaven, Moeten wy u eeren, Want ghy u slaven, Kost geeft ende kleeren, Godt uwen Vader, Godt uwen versader.

Looft allegader.

Wilt, Heer, oock loonen, Die ons in dit leven, Weldaet betoonen, Die ons goet oock gheven, Hoort ons ghebeden, Laet al d'overleden Rusten in vreden.

Lof sy den Vader, Lof sy Godt den Sone, Lof sy te gader De derde persone, Dees drie te samen Moet zijn na 't betamen Lof, prijs, eer, Amen.

Een ander dancksegginge.

Op de wijse: Ierusalem ghy schoone stadt. Ofte: Een Ruyter en een meysken jonck.

(17)

LAet ons den Heere danckbaer zijn Wilt hem hier loven ende prijsen, Die ons al spijst op elck termijn, 't Is recht dat wy hem lof bewijsen.

Die ons, &c.

Wilt loven zijnen name soet, Die ons door sijn macht kan versaden Elck hem met lofsang prijsen moet, Dat hy ons spijst door zijn genaden.

Elck hem, &c.

Vervult sijn wy met spijs en dranck, Door zijn goetheyt tot ons weldadich Dus moeten wy hem spreken danck, Aenroepen zijnen naem ghestadich,

Dus moeten wy, &c.

Dus u met herten tot hem keert, En vout u handen al bequaeme, En bidt als Godt ons heeft geleert Seggende Vader onser t'same.

En bidt, &c.

Vader onser.

O Heer wy bidden nu voor 't slodt, Wilt doch oock onse sielen spijsen, Op dat wy al na u gebodt,

Leven, en 't eewich niet verliesen.

Op dat, &c.

Wilt haer oock ingedachtich zijn, Die in u liefde zijn verscheyden Dat sy bevrijt van alle pijn, Mogen haer eewichlijck verblijden.

Dat sy, &c.

Princelick Godt genade doet

(18)

Dat wy door Christum eens verwerven Genade door sijn dierbaer bloet Salich te leven, en te sterven.

Dat Vader onser.

Op de wijse: Ick stondt op hooge bergen. Ofte: Ick heb de groene straten.

ONs Vader Godt gepresen, Die inden Hemel zijt:

Geheylicht so moet wesen V naem gebenedijt.

Geheylicht, &c.

V rijck van grooter weerden Laet comen metter spoet, In Hemel, en op eerden Geschie u wille goet.

In Hemel, &c.

Wilt ons o Heer verleenen Coninck van machten groot, Peys, vreed', en oock met eenen Den kost tot 's levens noot.

Peys, vreed', &c.

Vergeeft ons Heer verheven Al dat wy schuldich staen:

Gelijck wy oock vergeven Die ons hebben misdaen.

Gelijck, &c.

En laet ons doch niet vallen

(19)

Oock in becoring' quaet:

Maer Heer verlost ons allen Van 's vyants boosen raet.

Maer Heer,&c.

Die Engelsche groet.

Op de voorgaende wijse.

ICk groet u vol van graci Sprack d'Engel Gabriel.

Met u tot aller spaci' Is Godt Emanuel.

Met u, &c.

Want onder alle vrouwen Zijt ghy ghebenedijt.

Geluckigh die aenschouwen V glory met jolijt.

Geluckigh, &c.

Gebenedijt moet wesen Jesus, ws lichaems dracht, Door hem zijn wy ghenesen Al wt des Duyvels macht.

Door, &c.

Maria Godes Moeder Wilt ons ghedachtigh sijn, Bidt voor ons onsen Hoeder Nu, en in doodes pijn.

Bidt voor, &c.

(20)

Gesangen inden Advent. Een claegh-Liedt der Outvaderen van het

oude Testament.

Op de wijse: alst begint.

MEt droefheyt swaer omvanghen, Liggend' in grooten noodt.

Riep Adam met verlanghen, Met zijn gheslachte groot.

Wanneer sal 't vrouwen saet Door u Godtlijck ghenaed, Morselen en verstrangen,

+Gene. 3 't Serpenten hooft seer quaet.⁺

Wilt ons o Heer eens schencken, Naer u beloften en eedt,

En vast daer aen gedencken, Die ghy aen Abraham deedt.

Ick sal wech nemen 't wee, En als het sandt aen zee

+Gen. 22 V saet (den vyant krenckend')⁺

Meeren tot 's menschen vree.

+Psalm. 131.

Ghy hebt David ghesworen,⁺ En 't sal werden volbracht:

Vws lichaems vrucht gheboren ! Sal regneeren met macht Op uwen stoel altijt:

V kinders met jolijt

(21)

Sullen sonder ophoren Sitten, weest dan verblijt.

Hoe lang blijft ghy verborgen Ons Verlosser en Heer,

Die wy met angst en sorgen Verwachten, buyget neer

+Psalm. 143.

+V Hemelen, o Godt,

Verscheurt en breeckt het slodt, Laet afdalen ons borge

+Esai. 41 Esai. 45

+Naer u Godlijck gebodt.

Ghy Hemelen wilt douwen, En wolcken reg'nen neer, Tot troost in ons benouwen Den rechtveerdigen Heer,

+Apoc. 5

+Een Leeuwe hoogh gheacht, Wanneer sal comen met cracht, In 's doots duyster landouwen Van Judas oudt gheslacht.

Ghy aerde wilt ontsluyten Maeckt bergh en dalen groen, Wt uwen schoot laet spruyten Den Salichmaecker koen,

+Esai. 11

+Wt Jesses wortel zaert Laet 't roeyken schoon van aert 't Bloemken sterck van virtuyten Wt gaen tot ons welvaert.

+Psalm. 41

+Als naer een koel fonteyne;

Een herte snackt gejaeght Soo dorst ons siel alleyne Tot Godt, 't moet zijn geklaeght, Met rouw en swaer ghesucht Roepen wy met gerucht,

(22)

Om Godt in 's Hemels pleyne T'aenschouwen met genucht.

+Ezech. 39 Aenhoort het droevich kermen⁺

Van het huys Israel, En wilt haerder ontfermen:

Den kercker en voor-hel Van Jacob goet af-keert,

+Ezech. 34 Een herder haer bescheert,⁺

Die weyden en beschermen Sijn lammerkens begeert.

Wilt ons Heer niet verstoten Eewich van u aenschijn,

+Ezech. 44 Maer door die poort gesloten⁺

Komt sonder wee of pijn, Geen man sal door haer gaen, Sy sal gesloten staen,

Noch Prins, noch cleyn, noch groote, Sal s'op werden ghedaen.

Verlost Heer u gevangen Wt tribulacy en leet, Naer u wy seer verlangen

+Agge. 2 Met d'heydensche volcken wreet,⁺

Wt dien poel wtgedroocht,

+Zach. 9 Dat wy vry gaen gedoocht:⁺

Wy met betraende wangen Roepen genaed' ons toocht.

O troost der ganscher aerden, O hoop en toeverlaet,

O edel schat van waerden, O Son die noyt afgaet, All' leet brenght aen een kant, Weest onser sielen pant,

(23)

En voert ons lang bejaerden In 't Hemels vader-lant.

Antwoorts liet opt voorgaende

Op de wijse: Om een die ick bemin, leef ick in rouwen.

NAer een droevigh gheclagh En lamenteren,

Welck duerden nacht en dagh Sonder cesseren,

En inden afgront en duyster valeyen Soo langh Godt was ghestoort Wiert van d'Outvaders ghehoort Godt heefts' in 't laest verhoort Gheendt haer schreyen.

Geneycht tot goetheyt meest Godt en ghenade,

Heeft metten heylighen Geest Sich haest beraden,

Om dat my geen wreetheyt werdt toegeschreven Soo 't volck sonder termijn

Eewigh verlooren sou sijn, Liever den soone mijn Woud' ick haer gheven.

Terstont deed hy bevel Beweeght door 't claghen, En seyd' hoort Gabriel ghy sult gaen draghen,

Dees bootschap spoedigh want 't is mijn behaghen In 't Galileesche lant

(24)

Tot Nazareth genant, Gheen blijder tijdingh vant Noyt mensch sijn daghen.

Aen een maghet eerbaer Met reverentij,

Groet haer met woorden claer Naer mijn intentij,

In haer heb ick alleen een wel gevallen, Sy is der deughdenschat

Een wtvercoren vat, Gheen heyligher als dat In d'aertsche dallen.

Des Vaders trouw legaet Sonder verbeyden, Tot den wegh metter daet Ginck sich bereyden,

Een Mans gedaente heeft hy aengenomen, En tot dees maghet reen,

Die hy besloten alleen Vond, doe hy haer verscheen Is hy ghecomen.

Hy seyd' nu weest gegroet O maghet schoone,

Godts grati' u toevloet Wt 's Hemels throone,

De Heer is met u nu en t'allen tijden, Ghy zijt ghebenedijt

Geen Vrouw ghelijck ghy zijt, Was inde werelt wijt

Wilt u verblijden.

Als sy dit heeft ghehoort Begon te schromen,

(25)

Doen haer dit seldsaem woort Is voor gecomen,

En kond' in haer ghemoet sich niet versinnen, Wat voor een groet dit waer.

Den Engel sprack tot haer Vreest niet, het is voorwaer Een groet van minnen.

Reyn Moeder sult ghy sijn Een Soon ontfanghen, En baren sonder pijn Nae ons verlanghen,

Sijn naem sal Iesus wesen vol van eeren, Des alderhoochsten Soon;

Hy sal in Davidts throon, En Jacobs huys ydoon Eewich regneren.

Wilt my hier van bericht Doen, en bedieden,

Want ick Godt ben verplicht Hoe soudt gheschieden ?

Mijn suyverheyt heb ic hem toegesworen, Geen man in eewicheyt

Te kennen, heb ick verseyt, Hoe soud' hy geest bescheyt Werden gheboren ?

Godt heylich Geest seer sacht O fleur der vrouwen,

Met sijn Godtlijcke kracht Sal u bedouwen,

Als op die bloemen schoon den dou komt dalen,

(26)

So suldy sonder beswaer, Niemant sal werden gewaer, Maegt blijvend' voor en naer Godts kracht inhalen.

Al ist schoon wonderlijck Boven nature,

Dat ghy baert blijdelijck Een Maget pure,

Geen woort en is onmogelijck den Here, 't Gheschiedt door sijnen raedt

Om wt den ellendigen staet, Sijn volck van sonden quaet All' te salveren.

Sy ginck tot dienstbaerheyt Sich haest verneeren,

En seyd' siet een bereyt Dienstmaeght des Heeren,

Ick wil mijn eygen wil geern overgeven En als ick heb ghehoort

My gheschiede na u woort, Ick wensch na dit accoort Ghetrou te leven.

Prins die om onsent wil En bitter clachten, Om te nemen 't gheschil Nae menscheyt trachten,

Laet ons u gracy, peys, en liefd' genieten Door u verdiensten goet

Wascht af der sonden boet, Waer voor gh' u eygen bloet Noch sult vergieten.

(27)

Gheestelicke Ghesanghen op Kersmis.

PArvulus nobis nascitur, De Virgine progreditur, Ob quem laetantur Angeli, Gratulemur nos servuli, Trinitati gloria,

In sempiterna saecula.

Ons is gheboren een kindeken, Van een schoon suyver Maeghdeken, Dies vro sijn alle Enghelen fijn, Souden wy menschen niet vrolick sijn.

Lof, prijs, en eer zy Godt bereyt, Van nu aen tot in eeuwigheyt.

Regem habemus gloriae, Leonemque victoriae, Unicum Dei filium,

Lustrantem omne saeculum.

Trinitati, &c.

Siet aen, den Coninck der heerlicheyt, Neemt nu aen onse sterflickheyt, Den Schepper van alle creatuer, Godts eenigh soon is ons natuer.

Lof, prijs, &c.

Ut redderet nos Deo charos, Et à morte liberos

Sanaret saeva vulnera, Draconus facta astutia.

Trinitati, &c.

Daer met hy ons bracht eewigh vreed En mocht bevryden van 't eewigh leedt,

(28)

Mochte genesen die dootlicke wondt,

Gheschiet door 's Serpents seer listigen mondt, Lof, prijs, &c.

Huic omnes infantulo, Concinite mellifluo, Jacenti in praesepio, Vili postrato lectulo, Trinitati, &c.

Singt lof hierom dat kindeken Met allen lieven schoon Engelen, Geleyt seer arm in 't kribbeken, Singt Godt voor dit hart beddeken.

Lof, prijs, &c.

I I I.

Op de wijse: O schoonste Personagie.

O Soete Harmonie, Van my verdrijft ghy smert Door reynder minnen:

O Choor der Eng'len blye, Ghy steelt van my mijn hert En al mijn sinnen,

Wt liefd' divijn, Ick heel verdwijn,

Om dat ick hoor van vrede, Die my aendienen,

Des Hemels Cherubijnen, Godt oock mede.

O Jesu minnelijcke Die mensch geworden sijt

(29)

En Godt ghebleven:

In aerd' en Hemelrijcke, Weest nu ghebenedijt, Van al die leven, Mijn Godt, mijn Heer, Mijn hoop, mijn eer, Met u soo wil ick sterven, Des werelts lusten, En vreuchden vol onrusten Voort aen derven.

Ghy zijt den aldermeesten, Den hoochsten Heer van al, Rijck, schoon en machtich, Nochtans hier voor de beesten Light ghy in eenen stal:

Arm, teer, en clachtich, O Godt seer groot, Mensch, naeckt en bloot, Wilt my u wijsheyt schencken Dat ick met vreuchden, Alle dese deuchden Overdencken.

I I I I.

IEsu dulcis memoria Dans vera cordi gaudia, Sed super mel & omnia Ejus dulcis praesentia.

Nil canitur suavius, Auditur nil jucundius, Nil cogitatur dulcius Quam Iesus Dei filius.

(30)

Iesu spes poenitentibus.

Quam pius es petentibus ! Quam bonus te quaerentibus ? Sed quid invenientibus.

Iesu dulcedo cordium, Fons vivus, lumen mentium Excedens omne gaudium, Et omne desiderium.

Nec lingua valet dicere, Nec littera exprimere, Expertus potest credere, Quid sit Iesum diligere.

Iesu Rex admirabilis, Et triumphator nobilis, Dulcedo ineffabilis, Totus desiderabilis.

Mane nobiscum Domine, Et nos illustra lumine, Pulsa mentis caligine, Mundum replens dulcedine.

Quando cor nostrum visitas Tunc lucet ei veritas,

Mundi vilescit vanitas, Et intus fervet charitas.

Amor Iesu dulcissimus [E]t verè suavissimus:

[P]lus millies gratissimus, [Q]uam dicere sufficimus.

Qui te gustant esuriunt, [Q]ui bibunt adhuc sitiunt, [D]esiderare nesciunt [N]isi Iesum quem diligunt.

(31)

Quem tuus amor ebriat, Novit quid Iesus sapiat, Quem felix est, quem satiat ? Non est ultra quod cupiat.

Desidero te millies, Mi Iesu! quando venies, Quando me laetum facies Vt vultu tuo saties ?

O Iesu mi dulcissime ! Spes suspirantis animae, Te quaerunt piae lachrymae, Et clamor mentis intimae.

O beatum incendium ! Et ardens desiderium O dulce refrigerium ! Amare Dei filium.

Laus, honor, virtus, gloria, Deo Patri in saecula

Cum Iesu Christo filio, Et Spiritu Paraclito, Amen.

I I I I.

LAet ons met herten reyne Loven dat soete kindeken kleyne, Het brenght ons wt den weyne.

Ons is een kint gheboren Een sone ghepresenteert, Hy comt die Hel verstooren, Als mensch gefigureert, Hy wil ons alghemeyne Verlossen wt de pijne

(32)

Met sijn bloet alleyne.

Laet ons, &c.

Dies moghen wy wel eeren Die Maget die hem droech, Den grooten Heer der Heeren, Die haer niet en verwoech, Weest vrolick groote en cleyne, Dit soete kindekijne,

Vrijt ons van alle pijne.

Laet ons, &c.

Godt in sijn neghen chooren Sprack sijnen Engel an Wy willen d'Hel verstooren, Verlossen vrou en man, Gaet tot die schoon Fonteyne Maria claer van aenschijne, En segt haer dat ick meyne.

Laet ons, &c.

Groetse my vriendelicke Die schoone suyver jeucht, En segt haer blijdelicke, Sy mach wel sijn verheucht, Want sy en anders gene Die sal Godts moeder sijn, Ick ben met haer gemeene.

Laet ons, &c.

Al binnen Nazarette Quam d'Engel Gabriel:

Sprack tot de Violette, Met schoone woorden snel:

Godt groet u maget reyne, Vol gracy is u aenschijne

(33)

Godt is met u gemeyne.

Laet ons, &c.

By u sal noch beclijven Dat Adam heeft ontvrijdt, Want boven alle wijven, Zijt ghy gebenedijt, Ghy sult een maget reyne Dragen int 's herten schrijne Des Vaders soon alleyen.

Laet ons met, &c.

Sy sprack ootmoedelicke, Hoe can dat comen by ? Ick en ken sekerlicke, Noyt man, dus wondert my, Dat ick en anders gene Godts Moeder soude sijne Nu al op dit termijne.

Laet ons, &c.

Die Engel sprack tot hare:

O weerde suyver maecht, Ghy zijt Godts wtverkare Ghy hebt hem wel behaecht, Zijn cracht sal u omschijne, Dat ghy sult sonder pijne Baren, een maget reyne.

Laet ons, &c.

Die maecht met woorden schoone, Antwoorden wel ghemoet,

Godt inden hoogen throone Ick dancke met ootmoet, In sijnen woord' alleyne Stel ick den wille mijn

(34)

Siet hier Godts dienstmaecht cleyne.

Laet ons, &c.

Geeert so moet dan wesen Nu en tot aller tijt,

Die moeder Godts gepresen Sy bracht ons groot jolijt O weerdige Fonteyne:

Der sondaers medicijne, Bidt voor ons algemeyne.

Laet ons met, &c.

V.

Op de wijse: Ick segh het sijn mijns liefs bruyn ooghen.

VAn u droefheyt wilt nu ontspringhen Maeckt u bereyt lofsanck te singhen, In desen hooghen Feestdach certeyn, Wat souden wy meer moghen wenschen, Siet Godt is nu den Sone des menschen Geboren van een maghet reyn.

Wat souden wy, &c.

Zijt dan verheucht met herten blije, Maeckt soete vreucht, en melodye, Looft Godt den Vader met ootmoet, Die door zijn goetheyt hooch verheven, Ons sijnen sone heeft gegeven,

Tot eenen salichmaker soet.

Die door, &c.

Een seer claer licht is opgheresen, Voor ons aensicht, wilt vrolick wesen, Die Sonne der rechtveerdicheyt

(35)

Schijnt nu seer claer, hoort mans en vrouwen, Want alle vleesch mach nu aenschouwen Sijn salichheyt, so Lucas seyt. Schijnt, &c.

Den Engel Gods comt ons verclaren En groote blijtschap openbaren Als hy spreeckt tot de Herders plat, Siet huyden is voor u gheboren, Een Salichmaker uytvercoren, Tot Bethlehem in Davids stadt.

Siet huyden, &c.

Laet ons dan gaen dit kindeken soecken Tot Bethlehem leyt hy in doecken, Aldaer is nu dat Hemels hof, Daer is den Coninck van hier boven, Die d'Engelen altoos seer loven, Met vreucht singen sy zijnen lof.

Daer is, &c.

Men hoort aldaer lof-sangen schoone, Een soet accoort, in s'Hemels throone, Alle choren der Engelen fijn

Die loven Godt met grooter weerden:

Sy wenschen vrede op der eerden Menschen die goet van willen sijn.

Die loven, &c.

In dit Palleys, en dal der tranen, Hoortmen nu peys, en vreed vermanen, Van die Hemelsche geesten soet,

Hier wordt 't lam Godts suyver gevonden Dat daer wech neemt der werelt sonden En ons gewaschen door zijn bloet.

Hier wordt, &c.

(36)

Laet ons dit cleyne kindeken wiegen Met herten reyn om hooge vliegen Daer hy nu inden Hemel is, Ist dat wy sijnen lof vermeeren, So sullen wy Godtvruchtich eeren Den dach van zijn geboortenis.

Ist dat wy, &c.

Geeft hem dan prijs, hoocheyt en eere Den Prince wijs, van leden teere, Die in een kribbe is gheleyt,

Sijn heerlickheyt sal eeuwich dueren, Hem moeten alle creatueren

Loven tot inder eeuwicheyt.

V I. Op onser L. Vrouwen Lichtmis.

Op de wijse: Edel Kersou.

O Jesu soet,

Leyt my in uwen Tempel Door uwen heyl'gen gheest:

V te ghemoet, Na Simeons exempel, Dat mijn ziel onbevreest, Die dus lang is gheweest Benaut, en vol van lijden

Mach oock van hier in vrede gaen, En eeuwich haer verblijden.

Die dus lang, &c.

Geeft my te sien,

(37)

Met mijnder sielen oogen, V salicheyt, bereyt, Voor al een schijn, Die tot u haer hert boogen, Want mijn ziele verbeyt Alleen u majesteyt,

Met een licht in haer handen, Maer ghy die zijt dat eewich licht, Doet mijn licht meerder branden.

Alleen u, &c.

Maria fijn

Reyn onbevleckte maget, Een dageraet ydoon, Die geeft een schijn,

Des morghens alst vroegh daget So ghy der Sonnen throon, Brenght ons dat licht seer schoon, Heel vroegh komt ghy oprijsen, Dus singhen wy, weest wellekom, En gaen u eer bewijsen.

Brenght ons, &c.

Godts moeder reyn, V mijnder wilt ontfermen, Toont my u claer aenschijn V kintghen kleyn,

Geeft my in mijnen armen, Druckt dat int herte mijn, Ick bid u door de pijn, Die u hert heeft door-sneden, Dat ick mach wijs en suyver sijn, En lichten door goe seden.

Ick bid u, &c.

(38)

Geestelijcke Lof-sangen van die Passie des Heeren. Groetenisse tot

sommige Leden onses Heeren Jesu Christi, hanghende aen het Cruys.

Op de wijse: Pangelingua gloriosa. Ofte Wilt ontspringhen.

Tot die Voeten.

O Ghy salicheyt der eerden, Soete Jesu weest gegroet:

Ick wil met u Cruys aenveerden, Met een blijdelick gemoet:

Maer ghy Heere hooch van weerden Deylt my mede van u bloet.

Als of ghy 't waert in persone, So beweecht my u gelaet:

Siende u so naeckt vertoonen, Die straffen van mijn misdaet, Wilt int oordeel doch verschoonen Die ootmoedich voor u staet.

Dese nagels uwer voeten, Die ick sie van bloede root, 's Heeren toornicheyt versoeten, Omhels ick wt liefde bloot,

(39)

Maer ick vrees die te ontmoeten, Siende die soo diep en groot.

Wy dancken u allegader Wt compassie gewont:

Dat ghy als een goeden vader Maeckt u kinderen gesont, Dus moet u mijn zielen-ader, Mijn hert loven, ende mont.

Al mijn fauten en misdaden, Die seer menichvoudich sijn:

En mijn droeve ziel beladen, Als een doodelick fenijn, Geneest die door u genaden Met so soeten medicijn.

Aen dat Cruys sien ick u hanghen, Met u armen wijt ontdaen:

Om de gene te ontfanghen, Die in sonden nu vergaen,

Dies com ick oock met verlanghen Wilt u dienaer doch ontfaen.

Heer u bloedighe wonden, Die soo diep zijn ende groot:

Laet mijn hert tot allen stonden Overdencken in sijn noot, Ende neerstelick doorgronden, Een so costelicken doot.

Al ben ick vernedert seere, Door mijn sonden in verdriet, Ick omhels u voeten Heere, O Jesu verstoot my niet, Mijn hert ick u presenteere, Om te volgen u gebiedt.

(40)

Aen u Cruys lig ick beneden, En omvang al met ootmoet Vol van druck die teere leden Van u voeten root van bloet, Hoort van boven ons gebeden Die ons droevich hert u doet.

Siet my aen, o mijn beminde, Geeft my een troostelick woort, Dat ick, Jesu, gracy vinde, In u oogen rechtevoort, Wilt van sonden my ontbinden, Eer mijn ziel daer in versmoort.

Tot die handen.

Weest gegroet Jesu mijn Heere Die vermoeyt zijt inden strijdt, Men reckt u armen te seere, Het is te veel dat ghy lijdt, Want al u lidtmaten teere Wt haer plaetsen gaen seer wijt.

Zijt gegroet doorboorde handen Met nieu Roosen schoon beplant, Ja doornagelt t'uwer schande Dat het bloet aen elcken kant Neder comt geloopen, vanden Hoogen Cruyce in het zant.

Siet het valt van beyde zijden, Wt de handen nederwaert Root als roosen, want sy lijden, De pijn die mijn ziel beswaert, U droefheyt is mijn verblijden,

(41)

Laet ons eenmael zijn gepaert.

In mijn hert druck ick de wonden Van u handen root van bloet, Die ick geerne met den monde Wt sou drincken, vont ghyt goet Want niet beter voor mijn sonde Dan soo lieffelijcken vloet.

Hoe gereet comt ghy vertoonen Aen een yeder u bystant,

Ghy roept al die goe personen De qua' treckt ghy metter handt Om een yeder te beloonen Vande vrucht aen 't cruys geplant.

Laet my oock deelachtich wesen Van soo costelijcken prijs,

Die mijn ziele kan genesen, Op soo wonderlijcken wijs, Gevende hen die u vreesen, V lichame tot een spijs.

Treckt tot u al mijn sinnen, Mijn macht, wil, om met verstant t'Overdencken dese minne:

Die u heeft aen 't cruys gheplant, Dat ick eens gevoel van binnen, Wat een liefd' u heeft ghebrant.

O Jesu wt liefde pueren Maeckt my suyver, reyn, en kuys, Laet my aensien t'allen ueren Die victory van u Cruys, Deylt die meed' u creatueren, Die daer woonen in u huys.

O alderheylichste handen

(42)

Suchtende omhels ick dy, Voor u pijn, u smert, u schanden Danck ick u, aensiet doch my, Mijn tranen menigerhande, Maeckt my eens van droefheyt vry.

Laet de droppels op my dalen Die daer vallen nederwaert, En de schulden al betalen, Daer mijn ziel meed' is beswaert Laet u handen die onthaelen, Als mijn lichaem gaet ter aerdt.

Tot de Zijde.

ZYt gegroet o Jesu goedich, Vol van troost en soeticheyt, Hoe werden u leden woedich Wtgereckt ende gescheyt,

Aen t'cruys, zijnde soo ootmoedich Als een Lamken daer gheleyt.

Weest gegroet mijns Heeren zijde, Schuylende vol liefdens kracht, Die mijn herte doet verblijden, Om de vreuchd' die het verwacht, Die Fonteyn van sulcken lijden Met haer bloet mijn pijn versacht.

Ick moet u wat naerder comen Spaert my Jesu, o mijn Heer, Die benautheyt doet my schromen, Maer de liefd' volgt u veel meer, Want ick heb my voorgenomen, Te doorsien u wonden teer.

(43)

Zijt gegroet o Jesus wonde, Daer so soeten bloet uytloopt, Ghy zijt groot en diep van gronde Als een Roose root geknoopt, Ghy suyvert van alle sonden Die in u werden gedoopt.

Vwen reuck passeert de wijnen, Vwe smaeck is Hemels dranck, Die verdrijft alle fenijnen, Al is de siel noch soo cranck, Comt al tot dees medicijne Die de sone Gods u schanck.

Opent u ghy roode zijde, Vloeyt int diepste van mijn hert, Wilt nu eenmael dat verblijde, Soete Heer, geneest mijn smert, Ick clop aen sonder vermijden Tot ick ingelaten wert.

Met mijn mont raeck ick u ane, En treck u tot my o Heer,

Mijn siel sou geern in u dalen, En sich keeren gins en weer, Mijn hert sucht tot u met tranen En versmaet my nemmermeer.

O Jesu, hoe soeten smake Gevoelt hy die u eens proeft:

Die wt liefde u geraken, s'Werelts lust haer hert bedroeft:

En die u maer eens geraken, Ontfanght soo veel hy behoeft.

In u zijde wilt my leyden, Tot int diepste van de gront,

(44)

In rust sal ick my vermeyden, In soo lieffelijcken wondt,

Niemants vrees sal my doen scheyden, Niemants liefde, t'gener stondt.

Laet mijn geest in uwe zijde Gaen, in d'uyre mijnder doot:

Laet de Leeu my niet bestrijden In de sware leste noot,

Maeckt deelachtich my u lijden, Al zijn mijn sonden soo groot.

Tot het aengesicht.

O Bloedige hooft mijns Heeren, Met die wreede doorns bedeckt, Ghewont uytermaten seere, Met Rietslagen oock begeckt, Dat het bloet van boven neere, Langs het aensicht nederleckt.

Zijt gegroet o aensicht schoone Hoe verandert is u beelt ? V wesen en heeft geen toone, Soo verbleeckt ist, en vergeelt, 't Welck spand' eertijdts de croone, Siet hoe dat nu is ont-eelt.

Hoe seer is u jeuchd vergane, Vwe fleur ende fatsoen ? Hoe mager en ongedane, Dat soo fris was ende groen ? V doot-verw', verweckt mijn tranen, Wie sout anders connen doen ?

Ghy die zijt om mijnent wille Soo veracht ende versmaet,

(45)

Veecht af de bloedige schille, Siet eens wie hier voor u staet, Nemmermeer u liefd' is stille, Dus u oogen op my slaet.

Al zijt ghy aen 't cruys gehangen Drinckende den bitteren kelck, Ick heb wt u mont ontfangen, Soeten Honich ende Melck, Vloeyende wt uwe wangen, Al sijn sy bleeck ende verwelckt.

Wilt my sondaer niet versmaden, Al ben ick het weerdich niet, V hooft met den doorn geladen, En doorslagen met het riet, My van sonden wilt ontladen, Dat ick u faveur geniet.

Cond' ick dat eenmael verwerven, O hoe seer waer ick verblijdt, Aen het cruys met u te sterven, En te lijden dat ghy lijdt, Alle vreuchd alhier te derven, 't Eynden onder 't cruys mijn strijdt.

O Jesu ick bid u seeren Door u bitterlijcke doot, Wilt nacomen mijn begeeren, Als ick ligh in mijnen noot:

Wilt u dan t'mywaerts keeren En ontfangen in u schoot.

Wilt u mijnder dan ontfermen Als ghy reeckent ons gelach:

En de Duyvels om ons swermen, 't Welck niemant voorby en mach,

(46)

Wilt Jesu my dan beschermen, In den schromelijcken dach.

Als ick buyten moet gaen woonen, En vertrecken bloot en naeckt, Wilt u dan aen my vertoonen Aen het cruyce vast gemaeckt En ontfangen voor u Sone Want mijn ziele na u haeckt.

I I. Tot den gecruysten Heer Iesum onsen Salichmaecker.

Op de wijse: De Mey, de Mey, koel is de Mey.

+Cant. 5 WIe hangt dan hier mijns herten lief,⁺

Wt duysent wtgelesen Jesus doornagelt als een dief, Waer toe sijt ghy verwesen ?

Schreyt, o mijn oogen, bitter schreyt, Laet tranen wt u vlieten,

Ach, siet u Godt, u salicheyt Zijn dierbaer bloet vergieten.

Den Godt, die dese werelt ront, In een handt kan bevangen,

+Esa. 40 Siet nu mismaeckt, en heel doorwont,⁺

Aen 't hout des Cruycen hangen.

Ach, die de Coninghen al croont, Siet een doorne kroone draghen, Siet waer den hoochsten Coninc woont Siet hoe hy is doorslagen ?

(47)

Den rijckdom selfs hangt hier berooft:

Den oorspronck van wellusten, En heeft niet, daer sijn bloedich hooft Ter werelt op mach rusten.

Die 't al bedeckt, hangt naect en bloot Schoonheyt sietmen verdwijnen, Dat eewich leven sterft de doot, Die blijschap is vol pijnen.

Hy smert van dorst, die over al Seer mildt geeft dranck en spijsen, Die soetheyt wordt gelaeft met gal:

Die eer is sonder prijsen.

Helaes des Hemels blijtschap weent Die 't al richt, hangt genegen,

O ijser hert, geheel versteent, Dat dit niet kan bewegen.

O menschen merckt wel wat hier lijd Voor u, u Godt almachtich,

Zijn lijden niet ondanckbaer zijt, Weest hem altijt ghedachtich.

Knielt neder, schreyt, aenbidt den Heer Die met gereyckten armen,

Hier hangt, die u bemint so seer, Dat hy u mach ontfermen.

Roept: Heere Jesu minnaer soet, Hoe cond die liefd' verwinnen, Dat ghy voor my storten u bloet, O ongemeten minne.

O Heer aen 't Cruys heel wtgereckt Jesu van d'aerd' verheven,

Mijn hert, mijn liefde tot u treckt, In u zy voort mijn leven.

(48)

Ach, sonder u vreuchd is my pijn, Hout my aen 't Cruys ghebonden, En laet mijn liefste woonplaets sijn V heylichste vijf wonden.

Suyvert my daer, verberght my daer, Te leven en te sterven,

Och, of ick soo gheluckich waer, Dat ick dit mocht verwerven.

Die besoeckinge des graf door die Vrouwen, ende antwoort des Enghels.

+Omnes VAn liefd wat een groot lijden⁺

Eylaes, comt met verdriet, Die ons plach te verblijden Hoe is hy nu te niet,

+Maria Magd. sola.

Ach Jesu alderliefste Heer,⁺ U liefd' doet mijn hert krencken,

Is cruys waer ick my keer.

Moest ons de doot soo scheyden,

+Eodem modo.

U wreede bitter doot,⁺ Die sal ick doch verbreyden, Mijn droevich hert en noot.

Ach Jesu, &c.

Wel duysentmael met suchten, Roep ick, wanneer o Heer, Wanneer sult ghy verlichten, Mijn hert, eylaes, niet meer.

Ach Jesu, &c.

Och wat hebt ghy verdraghen,

(49)

In u lidtmaten teer, Met geesselen en slagen, Verwont, verscheurt so seer.

Ach, &c.

Als ick hem 't Cruys sach dragen, 'k Riep comt mijn lief dus gaen ? Mijn hert van schreyen en clagen Mijn cracht waer my ontgaen.

Ach Jesu, &c.

O Lamken sonder vlecken, Om met wat liefd' voorwaer, Liet ghy u lijf wt recken, En nagelen op 't cruys swaer.

Ach Jesu, &c.

Ick sach hem zijn geest geven, Ach wat bedroefder dach, Dien ick wel al mijn leven Droevich beclagen mach.

Ach Jesu, &c.

Nu commen wy ten grave Te salven 't lichaem soet, Och als een arme slave Gemartelt tot de doot.

Ach Jesu, &c.

Och wie sal ons af-wenden, Eylaes den grooten steen ? Waer onder die eel gebeenten Sijn van ons lief alleen.

Ach Jesu, &c.

Ach ons bedruckte vrouwen Wy sijn bedroeft heel seer Mochten wy doch aenschouwen,