Zaterdag 12 augustus 1961 - No. 644

en

Zaterdag 12 augustus 1961 - No. 644

Bravo Steenhergen !

(Zie pag. 8.1

STEUN aan Kerkgenootschappen

Na de bevrijding zagen ook de kerkgenoot- schappen hier te lande zich geplaatst voor de noodzaak van wederopbouw, ook in materiële zin. Tal van kerken waren door oorlogshande- lingen dermate verwoest, dat restauratie prak- tisch neerkwam op nieuwbouw. Daarnaast eis- te de zich alom voordoende uitbreiding van dorpen en steden kerkbouw in nieuwe wijken.

Alles tezamen genomen een ingewikkelde mate- rie. Aesthetische en historische overwegingen leidden soms tot restauratie (herbouw) van monumentale kerken, voor de eredienst eigen- lij} minder geschikt en vaak ver uitgaande bo- ven de huidige behoefte. Ook bij kerkbouw in nieuwe wijken is soms gestreefd naar een mo•

numentaliteit, die de vraag kan doen stellen of het eigenlijke doel der kerkgemeenschappen niet beter gediend ware met sobere bouw. Vra- gen, die opzichzelf beschouwd, uitsluitend de kerkgenootschappen raken, doch publieke aan- gelegenheid worden, zodra zich het vraagstuk der subsidiëring van overheidswege daarin mengt. En dit laatste is sinds 1945 in sterker mate het geval dan tevoren. Tal van gemeente- raden beslissen tot het verlenen van subsidies voor kerkbouw. De Regering achtte dit niet in strijd met de wet en de grondwet, doch stelde wel in 1956 een commissie in, die opdracht kreeg na te gaan of het aanbeveling verdient richtlijnen te stellen voor de subsidiëring. Dit leek noodzakelijk, daar bij een vrije beoordeling door de gemeentebesturen de beslissingen licht een te subjectief karakter krijgen. In haar rap- port, gedateerd 29 april 1957, kwam deze commmissie tot de conclusie, dat het terwille van een gelijke behandeling gewenst is tot al- gemene richtlijnen te komen en dat er geen plaats meer is voor een algemene bevoegdheid der lagere publiekrechtelijke lichamen om de bijdragen te hunnen laste te verhogen. Provin- ciën en gemeenten kunnen volgens het voorstel van de commissie alleen boven de wettelijke bijdrage verdere subsidiëring ten behoeve van de kerkbouw doen, indien extra kosten moeten worden gemaakt ten gevolge van bijzondere eisen of verlangens door of vanwege de pro- vincie of de gemeente gesteld of geuit.

In dit stadium bevond zich deze zaak toen het hoofdbestuur van de V.V.D. een commis- sie instelde die het kon voorlichten over twee vraagstukken, die hoe verscheiden van aard ook, èèn punt gemeen hebben, nl. de verhouding van Kerk en Staat: het vraagstuk van de op- heffing van het processieverbod en dat van de subsidie aan de Kerkgenootschappen voor de bouw van kerken. Daar dit laatste actueel ge- worden is doordat op 15 januari van dit jaar een wetsontwerp werd ingediend, houdende ,regeling van het verstrekken van een premie aan Kerkgenootschappen ter zake van de stichting van kerkgebouwen", heeft de V.V.D.- commissie, waarvan prof. Oud voorzitter is, hieromtrent een afzonderlijk rapport uitge- bracht.

* * *

V el en zullen het met ons de Commissie als een grote verdienste aanrekenen, dat zij deze toch wel zeer belangrijke kwestie allereerst aan een principiële beschouwing heeft onder- worpen. Het vaagstuk waarom het hier gaat is tot dusverre immers al te veel incidenteel, op- portunistisch en utilistisch bekeken, terwijl het toch voor heel ons openbare leven 'n zo fun- damenteel beginsel raakt als dat van de schei- ding van Kerk en Staat. Die scheiding is -het rapport brengt het in herinnering - in onze _ Nederlandse verhoudingen geen volstrekte, waaruit men zou mogen concluderen dat fi- nanciële steun te allen tijde uitgesloten zou moeten zijn. Maar dit alles neemt, naar het o.i.

juiste oordeel der commissie, niet weg, dat de vrije Kerk in een vrije Staat naar onze mening een bijzonder belangrijk goed betekent, waar- van men zich bij nieuw te nemen maatregelen steeds moet afvragen, of hierdoor de hoge

ATTENTIE! ATTENTIE!

Luistert vrijdag,

18

augustus, over- de zender Hilversum I ( 402 m), van 19.30-19.40 uur, naar

.. DE STEM VAN DE V. V.D."

COMPETITIE IN VOLlE GANG

lleg·phnatig· lton1en uit het g·ehele Jand aanvrag·en binnen on1 no.~·

meer toegangsbewijzen voor de mid<lag·bijeenlwmsten op onze V.V.D.- dag- op zaterdag, 9 september a.s.

Sonunige afdelingen beginnen nu reeds op indrukwekkende wijz<' hun minimum streefgetal te overschrijden.

Bovenaan de erelijst van deze afdelingen stond per 1 augustus d<è afdeling· Steenberg·en e.o., well<e met niet mind<:>r clan 300

%

haar minimum streefg-etal overschreed. In de eerste ronde van onze com-

petitie is de af<leling Steenberg·en e.o. dan ook als winnares tevoor- '- ~ schijn g·ekomen. Verder kunnen wij op dPze erelijst vermelden de

afdeling·:

Aalten/Dinxperlo ..

Breda ... . Bunnik ... . Schiedam ... . Leerdam

Heerde

met 167 "in

" 88 °/u

" 83 °/u 78 ⁸/u 76 •;.

71 °/u

Ede ... . Zwolle

Zwijndrecht ...•

Tiel ...••

Nijmegen

" 67 ¹¹/o

" 59 °/u

" 56 °/Q

" 33 °/n

" 28 ¹¹/ll

Zo lang de voorraad strekt kunnen bij het Algenwen Secretariaat schriftelijk of telefonisch nog steeds kaart-en voor de midclag·bijeen- li:on1sten \Vorden aangevraagd.

De afcleJino· well<e aan het eind d<>r competitie met het g-rootste I>ercentag·e

:h~ar

nlinllnun1 streefgetal heeft overschreden, onivang·t

"\"Oor haar deelne1ners aan de V .V.D.-dag gratis toegangshe\vijzen voor de pier.

waarde tot het uiterste wordt gerespecteerd.

Zou het hier gestelde op zichzelf al voldoen- de zijn om te doen inzien dat het zeker geen an- ti-kerkelijke of anti-godsdienstige gevoelens zij .. die de Commissie bij haar overwegingen he-;ben geleid, het rapport stelt nadrukkelijk da _ een krachtig kerkelijk leven een openbaar belang is, ook gezien uit het oogpunt der staat- kunde dus. "Ook naar onze mening - zo lezen wij op pag. 6 - is de bevordering van een krachtig kerkelijk leven een activiteit van vol- doende groot openbaar belang". De Commis- sie is er zich uiteraard van bewust, dat grote groepen niet-kerkelijken tegen deze stelling be- zwaar kunnen maken door te zeggen, dat zij de bevordering van het kerkelijke leven niet als een maatschappelijk belang beleven, doch zij wijst erop dat dit bezwaar eveneens kan gelden tegen vele activiteiten, waar de staat een posi- tieve instelling tegen inneemt, ook culturele en charitatieve doeleinden worden niet door ieder als zodanig gewaardeerd. De overheid heeft echter - naar de mening der commissie - het recht en in vele gevallen ook de plicht, bepaal- de waarden te erkennen en haar beleid mede daarop te richten.

Geheel binnen de grenzen van ons beginsel- programma beweegt het rapport zich ook, waar het dan laat volgen: "De overheid kan juist terwille van het beginsel van een vrije kerk in een vrije maatschappij niet verder gaan dan een krachtig kerkelijk leven als een openbaar be- lang aan te merken. Hierdoor wordt het kerke- lijk leven door de overheid op één lijn gesteld met ander openbere belangen, die haar niet onverschillig laten. Onze commissie maakt hier duidelijk onderscheid tussen neutraliteit van de Staat ten aanzien van het kerkelijke leven, een neutraliteit, die zij afwijst, en een pbjectieve actieve instelling van de staat, d.w.z. een gelij- ke behandeling door de staat van al de acti- viteiten, die als maatschappelijk wettig worden gekwalificeerd. Een logisch gevolg van deze houding van de overheid is het betuigen van respect aan de groepen niet-kerkelijken, die eveneens gezamenlijk hun levensovertuiging wensen te belijden". (Vervolg op pag. 5)

1. Steenbergen e.o. 7. Heerde 2. Aalten/Dinxperlo 8. Ede

3. Breda 9. Zwolle

4. Bunnik 10. Zwijndrecht

5. Schiedam 11. Tiel

6. Leerdam 12. Nijmegen

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 12 AUGUSTUS 1961 - :PAGINA 2

V. V.O.- fractie bezorgd over wetenschappelijke staven van hogescholen

M

aak niet te veel haast met het stich- ten van een derde technische hoge- school in Enschede, was het advies dat onze geestverwanten mevr. ir. Kuiper- -Struik en prof. Korteweg aan minister mr. Cals hebben gegeven tijdens het de- b:lt over de uitbreiding van het technisch hoger onderwijs. De bewindsman meent evenwel, dat de belangen van de indus- trialisatie en de daarmee gepaard gaan- de grote behoefte aan technici niet toe- Jaten de stichting van de nieuwe hoge- school tot na 1963 uit te stellen.

Maak niet te veel haast met oprichting van derde T.H. • Laat eerst Eindhoven vol9roeid zijn. Alleen door betere salariëring kan probleem der wetenschappelijke staven worden opgelost • Te weinig H.T.S.-ea-s in oost-Nederland - Prof. Korteweg: Laat stu- denten verder van huis studeren.

Mevr. Kuiper vreesde echter, dat de enorme moeilijkheden, die de bestaande technische hogescholen hebben bij de uitbreiding van hun wetenschappelijke staf, nog aanmerkelijk zullen worden vergroot door de oprichting van het nieu- we instituut. De grote bottleneck zit niet in het ruimtegebrek voor de toekomstige

~tudenten, maar in de bemanning van de wetenschappelijke staven.

Met het oog daarop zou zij de derde T. H. niet voor 1968 of 1970 gesticht wil- len zien. Tegen die tijd zal de T. H.in Eindhoven, die thans nog in haar vor- mingsperiade is, zich geconsolideerd heb- ben. Overigens geloofde zij, dat het vraagstuk van de wetenschappelijke staven niet oplosbaar is, als niet op korte termijn de salariëring van de betrokken wetenschapsmensen op een hoger peil wordt gebracht.

Met de keuze van de plaats voor de . derde T. H. kon mevr. Kuiper zich intus-

Proj. KORTE Ir EG

• . • . • . 5f'CJ 11 i.wJ1 ... .

sen goed verenigen. Twente met zijn van oudsher industriële klimaat komt daar- voor het meest in aanmerking. Wel be- treurde zij het, dat de zo nodige midden- laag van h.t.s.'ers in deze streek (Twente, Drente en de Achterhoek) in onvoldoende mate aanwezig is.

Had de idee van spreiding van de hoge- re technische scholen èn voor het oosten

--~ ^Flitsen v~---~ ^...

Binnenhof (I)

èn voor het noorden van ons land tot meer positieve resultaten geleid dan had men nu kunnen beschikken over een gro- tere middengroep van reeds technisch ge- schoolden. Thans dreigt het gevaar, dat de straks gereedkomende ingenieurs de plaatsen van h.t.s.'ers gaan bezetten. Ook daarom achtte mevr. Kuiper het uitstel voor de oprichting van de derde T. H. zo belangrijk.

* *

Stond deze afgevaardigde wel positief tegenover het denkbeeld van de op- richting van een derde T. H. in het land, haar fractiegenoot prof. Korteweg· was nogal sceptisch. Men gaat volgens hem te veel van de gedachte uit, dat men de hogescholen moet brengen naar de plaat- sen waar de studenten zijn.

Hij geloofde daarentegen, dat het on- derwijs beter tot zijn recht komt, wan- neer de studenten hun ouderlijk huis ver- laten. Daarom bepleitte hij een stelsel van beurzen studietoelagen .. waardoor er een eind kan komen aan de situatie, dat een universiteit· of hogeschool relatief veel meer mensen .:.antrekt uit haar on- middellijke omgeving dan uit andere streken van het land. Dit verschil zal men natuurlijk nooit helemaal kunnen weg-

\verken, maar door een an·dere regeling der studietoelagen zou men zijn doel toch voor een groot deel kunnen bereiken.

:Minister Cals liep echter niet warm voor het denkbeeld, dat vele jongelui verder van huis zouden gaan studeren dan strikt nodig is.

Prof. Korteweg had er niet V<'el waar-

NATIONALE VROUWENRAAD VAN

NEDERLAND ( 11)

Zij bouwen e-en eigen

Ie~

ven op in een soort bizarre dagdroomwereld en als zij geconfronteerd worden met de reàliteit, neigen zij tot

angst~explosieve

reacties of dwangmatigheid. Daarna zijn ze potentieel bijzonder gevaarlijk.

dering voor, dat de oprichting van de der- de T. H. o.a. gerechtvaardigd wordt met het argument, dat men aan die derde in- stelling zal gaan experimenteren. Een van die experimenten is de inpassing van de !Tlaatschappijwetenschappen in de technische studie. De minister heeft in dit verband gesproken van de interdepen- dentie van de maatschappijwetenschap- pen.

Dit is volgens prof. Korteweg een vol- komen foute gedachte

Men kan niet zeggen, dat de,ze weten- schappen als wetenschap interdependent zijn .Men kan een object van de econo- mische kant bestuderen, van de sociale van de psychologische en van de juridi- sche kant, maar dat zijn dan verschillendè disciplines ,die men, wanneer men het ho- ger onderwijs een dienst wil bewijzen, gesci1eiden naast elkaar moet laten staan.

Men dient naast elkaar te vormen èn eco- nomen èn sociologen èn juristen. Men zal deze zg. interdependentie moeten aan- grijpen om er naar te streven mensen te vormen, die zowel het een als het ander zijn. Dat zou een uitvloeisel van een werkelijke interdependentie zijn.

* * *

H

^.et is bepaald niet waar, dat men een beter econoom zou kunnen zijn als men enige kennis heeft van de juridische wetenschappen. Ook geldt het omgekeer- de. Dit zijn gescheiden terreine'n. Het is wel van belang, dat men in het werke- lijk leven samenwerking heeft tussen een jurist, een socioloog en een econoom om gezamenlijk de problemen, die zich in de maatschappij voordoen op te lossen. Maar dat samenv,•erken is heel iets anders dan het scheppen, op grond van de zogenaam-

de interdepentie, van een overkoepe- lende '<Vetenschap, waarin èn het een èn het ander aanwezig zouden zijn.

Daarmee ontkende prof. Korteweg niet dat het zin kan hebben om economen', sociologen en technici in een zelfde op- leidingsinstituut samen te brengen. Dat is echter iets .anders dan het vermengen van de verschillende studiën onderling.

Dat betekent dus, dat wanneer 'men eco- nomische hogescholen wil gaan uitbrei- den met een juridische faculteit - hetgeen

een ander deel van het wetsontwerp was - men zich op andere argumenten zal moe- ten beroepen dan op de interdependentie .

Dit deel van het wetsontwerp heeft

Mw. KUIPER-STRUl K .... .. spijtig ... .

overigens de eindstreep niet gehaald. Een belangrijke stroming in de Kamer wilde deze zaak niet afdoen bij zo'n gelegen- heictswetje voor de derde T. H. maar de beslissing uitstellen tot het komende grote debat over het wetenschappelijk onder-;

wijs in het algemeen. Zo'n debat zit na- melijk in het vat naar aanleiding van de nota van minister Cals, welke het gehele wetenschappelijk onderwijs onder de Joep neemt

Bij die gelegenheid kan de uitbreiding van de economische hogescholen met een faculteit der rechtsgeleerdheid in. een rui- mer kader aan de orde worden gesteld en kan men zich tegelijkertijd ve1·die- pen in de vraag of Leiden een economi- sche faculteit dient te krijgen en of Rot- terdam in aanmerking komt voor een universiteit. Wat dit laatste betreft zag de minister voor 1970 weinig perspectie- ven voor de Maasstad.

De argumenten voor uitstel van de be- slissing over de juridische faculteiten aan economische hogescholen spraken de mi- nister wel aan en daarom liet hij dat deel van zijn voorstel vervallen. De enige, die dit spijtig vond was mevr. Kuiper, maar zij troostte zich met de mededeling van de minister, dat als het debat over de ge- noemde nota te lang op zich laat wach- ten, hij toch nog met een speciaal wetje voor economische hogescholen zal . ko-

men.

ders kan helaas door gebrek aan personeel bij de politie zelden gegeven worden. ook de wijkagent, die lopend

sur~

veilleerde en zelf in zijn wijk woonde en iedereen kende, behoort tot het

ver~

leden.

O p de tweede dag van de jaarvergadering vormden de inleidingen van prof. dr. mr. P. A. H. Baan, hoogleraar in de Psychiatrie te Groningen, en van

mejuf~

frouw mr. A. A. Schwartz, officier bij de Rijkspolitie voor Jeugdzaken te

Amster~

dam, de hoofdschotel. Deze inleidingen werden

gehou~

den op verzoek van de V

er~

emgmg van Huisvrouwen over de bedreiging Pan jonge kinderen.

Zij behoren echter een deskundige verpleging te ontvangen en uit de

maat~

schappij verwijderd te

wor~

den en juist hieraan

man~

keert het nu juist!

Copie voor dez:e rubriek te xen- den aan: Mej. Joh. H. Springer, Alexanderstraat 16, Haarlem.

genover de verblijfplaatsen van hun kinderen, b.v.

tus~

sen school- en maaltijd. Vele ouders weten zelfs helemaal niet ·waar de oudere jeugd 's avonds is. Door reclame en publiciteit is de

sexuali~

teit te makkelijk bekend

ge~

worden, maar de

achter~

ÇJronden wordt de kinderen niet verteld door

noncha~

lance van de ouders! Een voorbeeld hiervan?

Een grote taak ligt hier, , naar mijn mening, voor de Vereniging van Sexuele

her~

vorming, die op

ouderavon~

den voorlichting kan geven.

Prof. Baan was het er mee eens, dat voor zedendelicten veroordeelden te

gemakke~

lijk hun vrijheid kregen. Bij een onderzoek in de laatste 20 jaar van ca. 1000 van

de~

ze delinquenten is gebleken, dat bijna zonder

uitzonde~

ring deze mensen behoren fot psychisch gestoorden en :vereenzaamden.

Nog geen 10

j(,

van deze door de rechter op grond van psychische gestoordheid ter beschikking van de

re~

gering gestelden, krijgen die deskundige zorg en de

voor~

zichtige reclassering die

no~

dig is. Aan deze mensen wordt pas goed aandacht besteed, als het te laat is.

Prof. Baan acht het niet uitgesloten, dat patiënten werkelijk levenslang uit de maatschappij moeten worden verwijderd, maar de

moge~

lijkheid bestaat ook, dat de

wetenschap zover komt, dat de ernstigste patiënten

ge~

nezen kunnen worden.

Mejuffrouw Schwartz meent, dat strenge straffen niet de oplossing kunnen brengen

~

er zal meer aan het voorkomen van deze

mis~

daden moeten worden

ge~

\V'€rkt. Het gevaar voor de jeugd moet onderkend

wor~

· den; de moeders moeten tot groter

verantwoordelijk~

heicisbesef gebracht worden t.o.v. hun- kinderen.

Het is ontstellend hoe

ar~

gelcos de ouders staan

te~

Een

gymnastiekonderwij~

zer nodigde een zeer jonge leerling uit voor een

·week~

end in West-Duitsland. Dit '..verd vlot toegestaan door de ouders! De grote vrijheid van be\.veging van de jeugd en de provocerende kleding van meisjes kunnen allerlei onaangename consequenties meebrengen.

De indruk van ontuchtige handelingen kan op jonge kinderen heel klein zijn, pas als de moeder groot alarm blaast dringt het tot het kind door.

Voorlichting aan de

ou~

Verder werden ·OP deze jaarvergadering een groot aantal verslagen uitgebracht.

Ook vier Plaatselijk

Ra~

den werden genoemd: Den Haag, Utrecht, Arnhem en Zeeland. Arnhem bleek de actiefste. De 45 aangesloten verenigingen hebben

maan~

delijks contact.

G. HUESE

~

LAMING Wij menen, dat er ook in Haarlem een Plaatselijke Raad bestaat, waarvan de activiteit echter niet

indruk~

wekkend is.

J. ^H.S.

VRIJHEID EN DE:L\'J:OCRATIE

11.30

15.00

. PROGRAM M A-1 N DELING

uur: Kranslegging op het graf van mr. J. R. Thorbecke op de Algemene Begraafplaats aan de Kerkhofl1:1an te 's-Graven- hage. In de aula van de begraafplaats xal door on:z:e Partij- Voorzitter, prof. mr. P. J. Oud, een kort herdenkingswoord worden gesproken, terwijl het orgel in de aula zal worden bespeeld. Daarna kransleggir.g op de begraafplaats.

N.B. Toegang tot de Algemene Begraafplaats heeft men uitsluitend op uitnodiging. In verband met de plaats- ruimte is slechts een beperkt aantal uitnodigingen voor de:z:e plechtigheid beschikbaar. Aanvragen tot het bij- wonen van de kranslegging :z:ullen worden behandeld in volgorde van binnenkomst.

uur Openbare vergaderingen in Circusgebouw en Kur:z:aal.

Sprekers: prof. mr. P.J. Oud, mr. H. van Riel en Z.Exc. mr.

E. H. Toxopeus, minister van Binnenlandse Zaken.

Zang door Christine Spierenburg, piano-begeleiding door Co van der Heide Wijma.

Door de Organisatie "Vrouwen in de V.V.D." :z:al in beide xalen aan het Dagelijks Bestuur der Partij een geschenk wor- den aangeboden.

Muxikale omlijsting.

Einde middagbijeenkomsten 17.00 uur.

Feestavond in Kurzaal in Circusgebouw

Aanvang 20.30 uur:

met medewerking van vele bekende radio- en televisie-artis- ten, o.a. Ageeth Scherphuis, The Spotlights, Frans Rexis, Leedy Trio, The Hotcha's, The Retlems, Gino Manelli, Rob van Reyn, Co van der Heide Wijma, Jan 01'adi, Gina Manelli, Charles and his Boys, Drie Matla's, Crochet en Assistent en Jos. Carpay.

Tot slot van deze feestavond zal .zowel in het Circusgebouw ais in de Kurzoal tot 2 uur 's nachts een groot bol worden georganiseerd. De dans- muziek xal worden ver:z:orgd door het AVRO-dansorkest ,,The Skymasters"

onder leiding van Bep Rowold en door het uit :ces personen bestaande dansorkest van Harry de Groot.

VERGADERiNG LANDELIJKE VOORBEREIDINGSCOMMISSmE

Op woensdag, 26 juli j.l., is onder voorzitterschap van de heer D. W.

Dettmeijer in Hotel ,,Monopole" te Amersfoort wederom een vergadering van de Landelijke Voorbereidingscommissie voor de V.Y.D.-dog gehouden.

Met de commissieleden, die uit het gehele land op dexe vergadering aan- wexig waren, werden verschillende aangelegenheden betreffende de kaart- verkoop en de organisatie van de V.V.D.-dag uitvoerig besproken. Mede- delingen over dexe bijeenkomst werden reeds aan de plaatselijke en regio- nale voorbereidingseemmissies toegezonden.

RAAMBILJETTEN EN AFFICHES

Talloxe afdelingen vroegen reeds raambiljetten en affiches voor de Y.V.D.-dag bij het Algemeen Secretariaat aan.

12 AUGUSTUS 1961 PAGINA 3

Deze affiches en raambiljetten, welke GRATIS ter beschikking van de

afde!i~gen

en Centrales worden gesteld, kunnen :zolang de voorraad strekt nog baJ het Algemeen Secretariaat worden aangevraagd.

In

~erb~nd

met het feit, dat het onmogelijk is gebleken een landelijke

afftchenngscampag.~e

te

organi~eren,

wordt de afdelingen dringend ver- zocht zoveel mogeliJk grote afftches op

z.g.

"vrije ruimten" in hun ge- meenten te laten aanbrengen.

SLUITZEGELS: Van de affiche, ontworpen voor onze V.V.D.-dag, xijn op

vo~rstel

van d7

Landeli!~e

Y,oorbereidingscommissie sluit:z:egels ver- vaardigd. De:z:e sluitzegels ZIJn b11 het Algemeen Secretariaat verkrijgbaar tegen de prijs van f 2. 75 per 100 stuks.

BUMPERSTRIPS

GRATI.S zijn bij het

Algem~en

Secretariaat verkrijgbaar in lichtgevende verf uttgevoerde bumperstnps, welke het opschrft dragen: V.V.D.-dag Scheveningen- 9 september 1961.

AUTOWIMPELS

Er zijn autowimpels vervaardigd, voorzien van ons Partij-embleem en het opschrift: V.V.D.-dag Scheveningen 9 september, welke tegen beta- ling van f 1.- per stuk bij het Algemeen Secretariaat kunnen worden besteld.

CONCEPT -Cl RCULAI RE

Die afdelingssecretariaten, die hun leden een persoonlijke opwekking tot bezoek aan de V.V.D.-dag willen thuis sturen, kunnen bij het Algemeen Secretariaat een concept-circulaire aanvragen.

Ook niet-leden der Partij hartelijk welkom

Van verschillende zijden bereikte ons de vraag of ook aan niet-leden der Partij toegangsbewij:z:en voor de V.V.D.-dag konden worden verkocht.

Vanxelfsprekend zijn niet-leden even hartelijk welkom als degenen, die lid van onxe Partij zijn. leder Partij-lid brenge minstens enkele niet-leden mee naar Scheveningen !

Wie maakt de beste smalfilm van de VVD-dag?

Door het Werkcomité en de Landelijke Commissie ter voorbereiding van de V.V.D.-dag is een filmwedstrijd uitgeschreven, waaraan alle

~artij­

leden en geestverwanten kunnen deelnemen.

Het is de bedoeling, dat van alle evenementen op 9 september opnamen zullen worden gemaakt, welke door een deskundige jury zullen worden beoordeeld. Als hoofdprijs wordt beschikbaar gesteld een bedrag van

f 250.-, door de winnaar naar keu:z:e te besteden aan artikelen op film- gebied. Aan de deelnemers aan deze smalfilmwedstrijd xullen alle moge- lijke faciliteiten worden verleend, :z:odat xij behoorlijk in de gelegenheid zullen :zijn filmopnamen te maken.

Aanmeldingen voor deeneming aan de:ze wedstrijd in te dienen bij het Algemeen Secretariaat .

Toegangsbewijzen VVDmdag

De

toegang~bewijxen

voor de middagbijeenkomsten in het Circusgebouw en de Kurzaal zijn bij alle afdelingssecretariaten verkrijgboor à f 1.- per stuk. Thans :zijn de toegangsbewij:z:en voor de fées!tavonden ad f 2.50, alle rechten inbegrepen, eveneens verkrijgbaar. Afdelingssecretariaten kunnen de:z:e kaarten bij het Algemeen Secretoriaat aanvragen.

PiaatseUjke voorbereidingscommissie ingesteld

Door de afdeling Velp/Rozendaal is een plaatselijke voorbereidingscom- missie voor de V.V.D.-dag ingesteld. Deze commissie bestaat uit: W. H.

van Baliegaijen de Jong, A. Roders, mr. H. B. Tutein Nolthenius, G. J.

Zoetbrood en H. E. Wiebols.

BINNENGEKOMEN GIFTEN

Ter bestrijding van de kosten, verbonden aan on:z:e V.V.D.-dag op zater- dag, 9 september a.s., ontvingen wij van de afdeling St. Maartensdijk een bedrag van f 10.-. De afdelingen Broek in Waterland en 's-Gravendeel stonden voor dit doel elk f 25.- af, terwijl wij van de afdeling Laren/

Blaricum een bedrog van f 50.- ontvingen. De Kamer-Centrale Utrecht stortte f 100.- in de Partij-kas.

Voorts .ontvingen wij van leden en geestverwanten der Partij de volgende bedragen: Ir. A. A. te Driebergen-Rijsenburg, f 25.-; C. M. V. te 's-Gra- venhage, f 1 0.-; C. V. te Oosterbeek, f 1 0.-; J. J. S. te Hengelo f 1 0.-; C. v. H. te UI rum, f 5.-; Dr. J. G. te 's-Gravenhage, f 1 0.-;

Mr. J. F. G. S. te Goes, f 14.05; Mr. J. W. te Wassenaar, f 100.-; H. V.

te Driebergen, f 15.- Mevr. C. C. F. v. H.-M. te Amsterdam, f 1 0.-;

G. R.-S. te 's-Gravenhage, f 7.50; J. K. te Zeist, f 5.-; A. P. v. L. te G., f 10.-; Dr. A. J. S. v. L. te Utrecht, f 5-; Mej. Ir. 0. B.v. d. W. te 's-Gravenhage, f 5.-; Mej. E.-M. v. G. te 's-Gravenhage, f 2.50; Mevr.

N. S.-P. te Bussum, f 10.-; Mevr. Dr. W. G. R.-K. te Hoofddorp, f 2.50; S. H. S. te Haarlem, f 15.-; J. H. te Assen, f 20.-; M1·. F. V.

te Arnhem, f 10.-; Mevr. A. C. C. de H.-W. te Bloemendaal, f 5.-;

H. S. te Hilversum, f 10.-; H. D. S. te Hilversum, f 25.-; A. E. 0 . - v. 0. te Driebergen, f 15.-; Mr. C. T. de V. R. te Gorinchem, f 100.-;

V. E. N. te Voorburg, f 5.-.

Voor al de:ze bijdragen betuigen wij hierbij onze hartelijke dank !

~"'"~""~-... ~~~~

~ voorrecht zal U op 9 september niet beschoren zijn. Maar U kunt De miljoenste be:z:~~r ~!tLa~~~~~e~~wandeld. ^{Dus dot} ~

wel, als U op zaterdag 9 september de V.V.D.-dag te Schevenin- gen bijwoont, tussen 5 uur en half 9, als de avondbijeenkomst begint, constateren hoe de nieuwe Pier er uitziet.

Wij hopen, dat ook U komt, maar voor het geval U onverwacht verhinderd zoudt zijn, xouden wij toch Uw medeleven met deze

# dag xeer op prijs stellen en vooral als dat medeleven zich uiten

l xou door een kleine bijdrage op giro 67880, ten bate van de organisatie van de:z:e V.V.D.-dog. Dank U wel !

D. W. DETTMEIJER.

~

~~"'"~~~~"""~~

"Maak de V.V.D. ^sterk!!''

De N ede1·landse dieselmotor met een wereldreputatie!

40-1200 p.k. voor scheeps- en stationaire doeleinden. Vraagt prospectus I

N.V. Appingedammer Bronsmotorenfabriek Appingedam

DEKKLEDEN

TE Koop EN 1P

A;

Huo8

ZEILMAKERIJ PRESENNINGS REGENTENlEK

AUTOKAPPEN

VLAGGEN JN KATOEN.

WOL EN NYLON

Superfosfaat ULTRA SUPER Mengmeststoffen A.S.F. KORRELS

-«.A.I-11~\i\fl:-.

OOSTZEÊOIJK 104-110 :(,

~~

TELEF.11.33.55!5LIJNEN) "-

O.trEI\1)~~~

Technisch Fosforzuur Dinatriumfosfaat · Trinatriumfosfaat Kiezelfluornatrium

GROOTHANDELSGEBOUW - STATIONSPLEIN 45 ROTTERDAM - TELEFOON 119620 (7 LIJNEN)

FABRIEK EN TERREINEN:

MAASSLUIS_ HELDRINGSTR. 33 TELEF. 01899-2788/3052

Bloemsierkunst

v/h J.C. de LANGE's Koninklijke Tuinbouwinrichting Hofleverancier van

H.M.

áe Koningin

• TEL. 137977-122303

een betere toekomst met de V.V.D.

een betere KIJK op die toekomst met

een Groeneveld-bril

GROENEVELD-BRILLEN Oostplein 45 - Rotterdam Tel. 01800 -112344

Spinners en Twijners van

eef- en Tricotgarens

Twee Torens

N.V. LIJM- EN GELATINEFABRIEI{

TELEFOON 25242 - DELFT

VRIJHEID EN DE:i\IOCRATIE 12 AUGUSTUS 1961 - PAGINA 5

(,__i( -U-1 T-~ _D_E_P_A_R_T--1 J-~ Jaarboekje 1961

De betreffende reglementen zijn opge- nomen in het Jaarboekje der Partij, dat bestelel kan worden door overmaking van f. 1,50 op gir•onummer 67880 ten name van de secretaris van de VVD te Den

STALEN MEUBELEN Reorganisatie Kamercentrales

Haag.

In verband met de gro~ei van onze Partij in de Zuidelijke provincies heeft het Hoofdbestuur besloten, in overleg met het bestuur van de Kamer-Centrale Zuid, welke tot nu toe bestond uit de Rijks- kieskringen 's-Her•togenbosch, Tilburg en Maastricht, deze Kamer-Centrale op te heffen ..

gedaan door overschrijving van het be- tr•effende bedrag op girorekeni'lg nó.

67880 ten name van de secretaris van de VVD te 's-Gravenhage, onder vermelding voor welk rapport dit bedrag bestemd is.

Het rapport "Liberale Landbouwpoli- tiek" is helaas uitverkocht.

Alle secretarissen van afdeli'lgen en Kamer-Centrales elienen dit Jaarboekje, dat tal van onontbeerlijke gegevens, de Partij betreffende, bevat. in hun bezit te hebben.

GISPEN

CULEMBORG

De Rijkskieskringen 's-Hertogenbosch en Tilburg, omvattende de provincie Noord-Brabant, vormen thans de K<t-

mer-Centrale Noord-Brabant.

I ^GIRAF Schiedamse

Genever

Data

Provinciale Statenverkiezingen en Gemeenteraadsverkiezingen

1962

De Rijkskieskring Maastr'icht, omvat- tende de provincie Limburg, vormt thans

de Kamer-Centrale Maastricht.

Nieuwe secretaris te

Barsingerhorn

Handleiding kandidaatstelling

In het jaar 1962 zullen zowel voor de Provinciale Staten als voor de Gemeen- teraden verkiezingen worden gehouden_

Het bestuur van de nieuwe Kamer-Cen- trale Noord-Brabant bestaat uit het be- stuur van de vroegere Kamer-Centr·ale Zuid mimus de Limburgse afgevaardig- den in dit bestuur.

Het bestuur van de Kamer-Centrale Maastricht bestaat uit: ir. P. de Haart te Heerlen, voorzitter, mr'. H. L. F. de K<tt Maastricht, dr. R. Westrik te Ge- leen, penningmeester en mr. dr. J. M. H.

Dassen te Heer en mr. E. P. M Gerardts te Roermond, bestuursleden

In de dezer dagen gehouden afdelings- vergadering van de afdeling Barsinger- horn is o.a. gesproken over de Prov. Sta- ten-verkiezingen en de VVD-dag. Tot secretaris van de afdeling werd gekozen de heer S. Breebaart, Havenweg G 46 te Kolhorn, de oud-secretaris van de Kamer- Centrale Den Helder en de afd. Wierin- germeer. De heer Langevoort die tot nu toe secretaris-penningmeester was, blijft penningmeester.

Wij vestigen gaal"le Uw aandacht op het eerstdaags te verschijnen boekje

"Candidaatstelling voor de verkiezing van de leden van de Tweede Kamer, de Eerste Kamer, de Provinciale Staten en de Gemeenteraden", van d e hand van de heer A. F. J. van den Bogert, referen- daris bij het Ministerie van Binnenland- se Zaken en ambtenaar van de Kiesraad.

Dit boekje is verkrijgbaar bij: Vuga- Boekerij, G. W. van der Wiel en Co., Arnhem, tegen de prijs van f 3,90.-

A. Provinciale Statenverkiezingen.

De dag van de candidaatstelling is dinsdag 13 februari.

De dag van de stemming is woensdag 28 maart.

B. Gemeetüeraadsverkiezingen.

De dag van de candidaatsstelling is dinsdag 17 april.

De dag van de stemming is 'Noensdag 30 mei.

De in onze reglementen genoemde ter- mijnen voor de procedure der candi- daatstelling zijn aan de krappe kant. Het is dus zaak met de procedure zo vroeg mogelijk, liefst begin september, te star- ten, teneinde later niet in tijdnood te geraken.

Diverse rapporten van commissies der Partij

V er•krij gbaar:

we:

^ggg

FRIESCH-6RONIN6SCHE HYPOTHEEKBANK N.v.

EN AANGESLOTEN óANKF.N

1. Rapport "Steun aan Kerkgenoot- schappen''. Dit rapport is uitgebracht door de Commissie onzer Partij ter be- studering va'l de opheffing van het pro- cessicverbod en van subsidie aan de bouw van ·kerken. Prijs f 0,75 per exem- pl<tar.

Amsterdam - Arnhem - 's-Gravenhage - G;oningen - Rotterdam Bestuursverkiezing Leidschendam

2. Rapport "Op weg naar een wetsont- werp Bijstand Levensonderhoud". Dit rapport is uitgebracht door de Commissie Vervanging Arme•nvet van onze Partij.

Prijs f 1,• per exemplaar.

Bestellingen kunnen desgewenst worden

I PANDBRIEVEN

EEN VEILIGE EN RUSTIGE BELEGGiNG

Steun aan Kerkgenootschappen

(Vervolg van pag. 1)

Dat onze commissie gelijke behandeling van kerkelijken en niet-kerkelijken verlangt, kan van liberaal standpunt uit niet anders dan als van zelfsprekend genoemd worden. Dat zij daarbij ten aanzien van het onderhavige pro- bleem tot een andere conclusie komt dan thans in brede kring aanvaard wordt, verdient o.i. bij- zondere aandacht. Voor velen toch schijnt het vraagstuk van al- of niet subsidiëren van kerk- bouw opgelost, wanneer er maar een compro- mis met niet-kerkelijken, als bijv. de Humanis- ten, gevonden wordt. "Gelijke monniken, gelij- ke kappen" heet het dan. Stelt de overheid geld beschikbaar voor kerken, dan moet zij het ook voor andere org·anisaties van geestelijk le- ven doen.

Met de stelling "Gelijke monniken" is de liberaal het uiteraard eens. Doch dit mag hem niet leiden tot een politiek handjeplak, in een zo gewichtige aangelegenheid als de verhou- ding van kerk en staat nu eenmaal is. Het rap- port van onze V.V.D.-commissie nu aclit het te- recht van belang, onderscheid te maken tussen de verschillende activiteiten in de kerk uitgeoe- fend. Deze activiteiten kunnen globaal worden onderscheiden in die welke gericht zijn op de eredienst en die, welke men op charitatief en pedagogisch terrein liggen. Deze laatste acti- viteiten liggen veel meer dan die van de ere- dienst op het terrein van de maatschappelijke orde. Voor de staat ligt hier veel eerder een taak, aangezien deze activiteiten bepaalde nu- anceringen krijgen van taken, die de staat rechtstreeks of indirect zelf verzorgt.

* * *

Is met het bovenstaande reeds gezegd dat subsidie voor kerkbouw in principe door onze commissie

~wordt

afgewezen, zij plaatst het vraagstuk van steunverlening aan de kerkge- nootschappen ook breder gezien in een eigen li- ber-ale belichting.

Wanneer blijkt ,dat i. _ ,egenwoordige tijd de kerkgenootschappen niet in staat zijn de activiteiten, die zij behoren te vervullen, uit te voeren, komt de vraag aan de orde, welke in- houd gegeven moet worden aan de actieve in- stelling van de staat tegenover het kerkelijke leven, gelijk de commissie die bepleit.

De (door de regering ingestelde ) Commissie Kerkenbouw stelt in haar rapport dat het fi- lianciële draagvlak van de kerkgenootschap- pen verzwakt is, doordat de particuliere bijdra- gen niet evenredig met de uitgaven stijgen.

Uit dit rapport zou men de indruk kunnen krij- gen, dat een stijging van de uitgaven het ge- volg is van een aantal maatregelen die in meer- dere of mindere mate het gevolg zijn van tijde- lijke ontwikelingen na de oorlog. Gewezen wordt o.m. op de grote groei van steden en dor- pen, waar de nieuwbouw van kerken een sig- naal van is.

Deze argumenten werden bijv. in verschillen- de gemeenteraden aangevoerd ter verdediging van subsidies voór kerkbouw.

Onze V.V.D.-commissie merkte hieromtrent in haar rapport op, dat bij nadere bestudering van deze argumenten blijkt, dat de hulp meer nodig wordt geacht, gezien de wijzigingen, die zich in de maatscharpij hebben voltrokken. Het moet h.i. dan ook om deze reden niet juist wor- den geacht thans met pragmatische oplossin- gen te komen. Men doet beter de wijzigingen die zich in de maatschappij hebben voltrokken, te analyseren en hierna passende maatregelen te nemen. De stelling, dat het financiële draag- vlak verzwakt, werpt een aantal vragen op:

nemen de kerkgenootschappen te veel hooi op hun vork, is er een grotere onverschillig·heid van de leden voor hun kerkgenootschap, is er een mentaliteitsverandering, waarin de gedach- te postvat, dat de overheid ook voor het eigen kerkgenootschap dient te zorgen?

Deze vragen, hoe interessant ook, kunnen echter niet aan het oordeel van de overheid

In een ledenvergader'ing va'l de afde- ling Leidschendam der Partij is - in verband met periodieke aftreding van een gedeelte van het bestuur - de heer M. C. van Keul,.e tot voorzitter herko- ze'l.

Tot secretaris werd gekozen MR. C.

J. A. Hoek, Schubertlaan 7.

worden onderworpen. Indien de overheid over deze vragen een oordeel zou vellen en op dit oordeel haar beleid ging richten, zou naar onze mening nog moeilijker: gesproken kunnen wor- den van een juiste toepassing van het beginsél van een vrije kerk in een vrije staat. Het kerk- genootschap zal voor alles bepalen welke acti- viteiten het wenst te verrichten. Het zal binnen zijn eigen verantwoordelijkheid dienen uit te maken of het deze activiteiten ook kan finan- cieren.

De overheid zal zich echter wel dienen af te vragen of door haar eigen gedrag de eigen fi- nanciering van de kerkgenootschappen wordt bedreigd.

Hiermede stelt de commissie het probleem inderdaad op breder, op het o.i. enig juiste plan.

Er schuilen zowel in de belasting politiek van na de bevrijding als in de subsidiëringspolitiek zeer ernstige gevaren, die aan de zelfwerk- zaamheid op allerlei gebied grote schade zullen berokkenen. De commissie stelt deze duidelijk in het licht, waar zij schrijft: "De stelling van de Commissie Kerkenbouw omtrent de ver- zwakking van de financiële draagkracht van de kerkgenootschappen is trouwens een bekend geluid, dat ons ook regelmatig bericht van ac- tuele, charitatieve en andere algemeen nut be- ogende instellingen. Indien de overheid zich er op zou richten, een klimaat te scheppen, waar- door de eigen financiering van de kerkgenoot- schappen beter zou geschieden, zou hiermede een grotere dienst aan de kerkgemeenschappen worden bewezen dan door rechtstreekse fi- nanciële hulp via de staat. Naar onze mening·

zal de eigen financiering bij kerkgenootschap- pen. culturele, charitatieve en andere algemeen nut beogende instellingen voorop dienen te staan. Indien dit niet geschiedt, bestaat het gevaar van verslapping naar binnen. Een krachtig kerkelijk- en verenigingsleven is er slechts door de kracht van zijn leden.

Wij kunnen slechts de hoop uitspreken, dat hetgeen hier van de zijde onzer partij wordt be- toogd ernstige overweging moge vinden ook in andere kringen!

deR.

J. & J. VINKE's

HANDEL .IN SCHEEPSPROVISiëN & -UITRUSTINGEN N.V.

AM ST E R D A M-C.

TELEFOON 220038 (4 lijnen) NA 18 UUR HAARLEM 57859

TELEGRAM-ADRES:

EKNIV • AMSTERDAM GEM. GIRO: V 3534

STADIONWEG 121

FILIAAL:

R 0 TT E R D A M-C.

TELEFOON 122307-138035 NA 18 UUR 80275 TELEGRAM-ADRES:

EKNIV • ROTTERDAM

VERHUIZINGEN en TRANSPORTEN door GEHEEL EUROPA

ISÜTHERM VERVOER

VERPAKKINGEN voor OVERZEE

TELEFOON 7 . 2 . 1 . 6 . 2 . 3 - AMSTERDAM

GERESERVEERD

VOOR

W. P R 0 N K & C 0. N~V.

AMSTERDAM

Ni.euwe gloed voor Uw goed

MAKELAARSKANTOOR MULLER, SIEGMUND & SCHOGT

A. J. HOOFT & H. HOOFT

Makelaars en Taxateurs Hypotheken

Leidsegracht 8 Amsterdam-C.

Tel. 37187 en 64631

een nieuwe fabriek

Reimanu-Stok & Kersken

V ereenig de Expeditiebedrijven N. Ve

OPGERICHT 1836

HOOFDKANTOOR: Amsterdam, O.Z. Voorburgwal 157/59 Telefoon: 66771 (11 lijnen) Telex 12176

80

FIUALEN: Aalsmeer, Almelo, Arnhem, Enschede, Den Haag, Groningen, Hillegom, Leeuwarden, Maastricht, Olden- zaal, Roosendaal. Rotterdam. Schiphol, Venlo.

Speciale afdeling voor Internationale Verhuizingen en Emigratie-verpakkingen

SIND$1892

in het hart van Amsterdam

COMPLETE INTERIEURVERZORGINS

•

CESKUNDIGE ADVIEZEN

FRANCO LEVERING OOOR GEHEEt..

. NEDERLAND

MEUBELEN

Vijzelstraat 115-119 Amsterdam Telefoon 33790

Amsterdam-Noord

STOMEN WASSEN VERVEN

VRIJHEID EN DEMOCRATIE 12 AUGUSTUS 1961 PAGINA 7

ALLERLEl ^{uit de} Eerste a

Doordat de parlementaire machine- rie tot vlak voor het zomerreces op volle toeren is blijven draaien, zijn wij met on- ze verslaggeving over de werkzaamheden van de Eerste Kamer nogal wat achterop geraakt. We zullen thans deze schade in- halen door in te gaan op een aantal wets- ontwerpen, die de senaat de laatste we- ken heeft afgehandeld. We zijn daarbij genoodzaakt om de redevoeringen van onze geestverwanten in wat korter bestek de revue te laten passeren dan we ge- woon zijn.

In de eerste plaats de monumentenwet.

Mr. Van Riel kon zich met dit wetsont- werp verenigen, al had hij op enkele pun- ten wel kritiek. Zijn voornaamste bezwaar was, dat op de eigenaren van monumen- ten een onbillijke last kan worden ge- legd. Hij dacht daarbij o.a. aan kerken en kastelen.

Wat de eerste betreft: voor kleine kerk- genootschappen - mr. Van Riel noemde speciaal de Remonstrantse kerk - kan het noodlottig zijn als een van hun eigendommen op de monumentenlijst wordt geplaatst. Men onthoudt hun dan de mogelijkheid de situatiewaarde van het object te verzilveren. Zij hebben soms kleine gebouwen met een waarde, die te- gen het miljoen kan lopen, een miljoen, dat juist deze kleine kerkgenootschappen met hun dikwijls niet zo grote ledental- len eenvoudig niet kunnen missen.

Mr. Van Riel zag hier - evenals t.a.v.

particulieren, die zich in soortgelijke po- sities bevinden - maar één oplossing na- melijk, dat de staat zich bereid verklaart deze gebouwen tegen de effectieve vei- lingwaarde over te nemen. Zijn bezwaar tegen de opzet van het wetsontwerp is, dat weer op één categorie Nederlanders of het nu particulieren zijn met merkwaardige grote huizen aan de bocht van de Herengracht, of particulieren die kastelen bezitten, of remonstranten, doopsgezinden, Waalsen of Luthersen - een last wordt gelegd, namelijk de uit- voering van de nationale taak.

~~~ _~---

De onderhoudsverplichting kan- zwaar drukken op een bewoner van een kasteel.

Voor het bewonen van een dergelijk ge- bouw is een adequaat vermogen nodig.

Dit vermogen is dan echter de facto voor de eigenaar geblokkeerd. Daarmee dient in de belastingsfeer meer rekening te wor-

den gehouden. Nu zou het natuurlijk on- zin zijn iemand lagere successierechten, inkomstenbelasting enz. te laten betalen uitsluitend omdat hij een kasteel bewoont, maar het is geen onzin iemand veel lagere belastingen te laten betalen, als hij be- reid is het discomfort en de exorbitante kosten - personeel - van een dergelijke bewoning op zich te nemen. Wie rijk is en op een kasteel wil wonen, blokkeert drievierden 'of viervijfden van zijn inko- men, dat andere mensen voor prettiger doeleinden uitgeven. Dit maakt het moge- lijk een ding dat in het landschap thuis- hoort in een zekere sfeer te conserveren ..

Staatssecretaris mr. Scholten meende, dat op het ogenblik de belasting-inspec- teurs reeds een welwillend standpunt in- nemen t.a.v. kasteeleigenaren, die nu hoge lasten hebben, maar was overigens be- reid de opmerkingen van mr. Van Riel onder de aandacht van de staatssecretaris van financiën, dr. Van den Berge, te brengen.

Tegen de eigendomsregeling in geval van schatvindinlf"had mr. Van Riel nog- al bezwaar. Dat in geval een rijksdienst een monument - zeldzame oude munten bijvoorbeeld -:- opgraaft, de eigenaar van

(Advertentie)

VRIJHEID EN GERECHTIGHEID

stelt het n1oderne humanisn1e voorop als eisen voor het persoonlijk en maatschap- pelijk leven, waarbij het op een langdu- rige traditie kan terugzien.

De GELIJKBERECHTIGING van ons buitenkerkelijk volksdeel laat intussen nog veel te wensen over. Het is één van de vele zaken, waarvoor het Humanis- tisch Verbond op de bres wil staan.

U ook?

Inl. bij: HUl\IANISTISCH VERBOND, OUDEGRACHT 152, UTRECHT.

Eigendomsperikelen bij monumentenwet en boswet - Maat- regelen in het. algemeen belang mogen niet een:zijdig op één bevolkingsgroep drukken • Instemming met financiële verhou- dingswet • Minder waardering voor wet op afbetalngsstelsel.

Mr. VAN RIEL ... onbillijke last ...

de grond maar de helft van de ·waarde krijgt, vond de liberale woordvoerder minder juist. Wel dient het graven toege- laten te v:orden tegen schadevergoeding, maar de eigenaar moet hebben wat er ge- vonden wordt, onder verplichting het aan de staat af te staan tegen de geschatte

veiling~aarde.

* *

E

igendomskwesties kwamen ook aan de orde bij de behandeling van het ont- werp-Boswet Onze woordvoerder dr. Van Vliet geloofde, dat de overgrote meerder- heid der boseigenaren doordrongen is van het belang der instandhouding van ons bosareaaL Maar toch erkende hij, dat een wettelijke regeling noodzakelijk is, opdat de overheid in uitzonderingsgeval- len, in het algemeen belang kan ingrij- pen als ons bosbezit ongemotiveerd aan- getast dreigt te worden.

De eisen van het algemeen belang kun- nen daarbij het particuliere belang bena- delen. Het eigendomsrecht wordt in min of meerdere mate aangetast. Dit recht is echter geen onveranderlijke grootheid.

De wijze waarop het mag worden toege- past, dient voortdurend te worden aange- past aan de maatschappelijke ontwikke- ling. Dat neemt niet weg, dat dr. Van de Vliet het toejuichte, dat tijdens het debat over het ontwerp in de Tweede Kamer het woord "tegemoetkoming" is veran- derd in "schadevergoeding".

Het oorspronkelijke woord was te zwak.

Het probleem van schadevergoeding bij rechtmatige overheidsdaad is een moeilijk probleem met vele facetten, maar de heer Van de Vliet hechtte er aan te herhalen wat mr. Van Riel bij de behandeling van de monumentenwet heeft gezegd, name- lijk dat er nu eens mee moet worden op- gehouden de financiële gevolgen van over- heidsmaatregelen, die in het algemeen be- lang worden getroffen, af te wentelen, op een kleine groep.

De heer Van de Vliet zag niet in, waar- om de boseigenaren een offer moeten brengen, zoals minister Marijnen in de Tweede Kamer heeft opgemerkt. Degenen

die schade lijden, doordat de overheid in het algemeen belang iets van hen vergt hebben recht op volledige schadevergoe- ding. Wij mogen de bezitters van bossen en houtopstanden niet straffen, omdat zij er toe hebben bijgedragen, dat er in ons land nog bossen zijn, zo herhaalde hij de woorden van het liberale Tweede Kamer- lid Den Hartog.

Een gelukkige omstandigheid is het vol- gens de heer Van de Vliet, dat zodra de Boswet in werking treedt, de bestaande gemeentelijke verordeningen van rechts- wege ophouden te gelden. Dit dwingt de gemeentebesturen, die in vele gevallen

n~euwe verordeningen zullen ontwe1·pn, ZICh nog eens ernstig over de inhoud te beraden.

Mochten verordeningen worden ontwor- pen, waarin "betuttelarij" hoogtij viert, dan hoopte de heer Van de Vliet, dat de kroon dergelijke verordeningen zal ver- nietigen.

* _* *

Het ontwerp financiële verhoudings- wet oogstte een grote mate van instem- ming van prof. dr. Witteveen. Hij meen- de, .dat de regering met dit voorstel de oplossing van het vraagstuk der gemeen- tefinanciën in de juiste richting heeft ge- zocht, al was hij er zich wel van bewust dat veel zal afhangen van de juiste toe:

passing der wet en dat daarbij nog aller- lei problemen de kop zullen opsteken.

Het gaat om de financiële zelfstandig- heid der gemeenten. Deze is in het ge- drang gekomen door een min of meer on- vermijdelijke ontwikkeling. Met de groei- ende overheidstaak op allerlei terrein zou een volkomen financiële zelfstandigheid der gemeenten in die zin, dat alle ge- meentelijke uitgaven uit eigen gemeente- lijke belastingen gedekt zouden moeten worden, onvermijdelijk óf belangrijke verschillen in belastingdruk meebrengen.

Het een noch het ander is aanvaard- baar. Het tot dusverre toegepaste sys- teem heeft geleid tot het verstrekken van subjectieve uitkeringen, die noodzakelij-

kerwijze het element in zich dragen van een zekere beloning voor het doen van meer uitgaven. Hierdoor is de financiële verantwoordelijkheid der gemeenten sterk uitgehold en is het afwegen van ge- meentelijke belangen tegen de kosten soms vrijwel geheel onder tafel terecht gekomen.

Het wetsontwerp zoekt de verbetering nu door de verdeling van de gelden uit het Gemeentefonds zoveel mogelijk naar objectieve maatstaven te doen geschie- den en door daarnaast een bescheiden gemeenteÜjk belastinggbied in het voor- uitzicht te stellen. Het bewustzijn, dat men voor de uitgaven ook zelf zekere las- ten zal moeten dragen, kan functioneren als een rem op het te gemakkelijk doen van extra uitgaven. Opdat die rem zo goed mogelijk kan functioneren zullen de lasten op een zo groot mogelijk gedeelte van de bevolking moeten drukken. Alleen dan is te verwachten, dat men inderdaad algemeen tot deze afweging zal komen.

SHIRTS

in 3 mouwlengten

ook in NO IRON vanaf 21.

⁵⁰

DACRON en COTTON in 3 kleuren.

erenmodes

I SCHEVENINGEN ^{DEN HAAG}

Laan van Meerdervoort 280a Gevers Deijnootplein 9

Telefoon 336418 Telefoon 540223

In dit opzicht achtte prof. Witteveen het voorstel van de commissie-Oud tot het in- stellen van een woonplaatsbelastin" het

meest geschikt. "'

Wanneer men op deze wijze ernst wil maken met de financiële verantwoorde-

lijkheid der gemeenten, zullen voor de niet-essentiële sectoren van de gemeen-

telijke uitgaven zekere verschillen moe- ten ontstaan - verschillen in verzor- gingsniveau en straks - wanneer de ge- meenten hun belastinggebied hebben ge- kregen - ook zekere verschillen in be- lastingdruk. De verschillen zal men uit- drukkelijk moeten aanvaarden als de prijs, die wij nu eenmaal moeten betalen om weer een reële financiële verantwoor- delijkheid te krijgen. Dit zal wel een ze- kere ombuiging vereisen van de nu veel- al heersende mentaliteit.

Het wetsontwerp is zonder hoofdelijke stemming aangenomen.

J\tl

el de voorgestelde regeling op het afbetalmgsstelsel was onze woord- voerder mr. Delprat niet in elk opzicht gelukkig. Weliswaar_vond hij, dat er alle aanleiding is om maatregelen te treffen tegen wat men overkreditering pleegt te noemen, maar wat men vermoedehjk beter als zwakheid of gebrek aan financi-

Prof. WiTTEVEEN . ... groeiende orerheidstaalc ... . eel inzicht van de betrokkenen kan be- stempelen, maar anderzijds moeten de maatregelen niet zo straf zijn, dat het kmd met het badwater wordt weggegooid.

In het oorspronkelijke wetsontwerp had men volgens mr. Delprat de kerk op juis- te wijze in het midden gehouden: aan een algemene maatregel van bestuur zou het worden overgelaten regelen te stellen met betrekking tot het betalingsplan bij afbetalingstransacties. Die regelen zouden verschillend zijn naar gelang van de goe- deren of diensten, waarop de transacties betrekking hebben, of de economische hoedanigheid van degenen, die daaraan deelnemen.

Hij vond deze beide restricties logisch.

Tijdens het Tweede Kamerdebat is het desbetreffende wetsartikel echter ingrij- pend gewijzigd waardoor een kassastor- ting van tenminste twintig procent ver- plicht wordt, ongeacht welke goederen of diensten het betreft.

Mr. Delprat geloofde, dat hiermee de consumentenbelangen hebben gepreva- leerd en dat de ernstige bezwaren van:

het bedrijfsleven tijdens de behandeling in de Tweede Kamer niet goed uit de verf zijn gekomen. Dat men zich op een be- trekkelijk hoog aanbetalingspercentage heeft vastgelegd, achtte de liberale woord- voerder vooral schadelijk voor de dien- stensector.

Met name voor bepaalde soorten dien- sten die wij in ons land nog niet kennen.

maar die waarschijnlijk te zijner tijd wei hun intrede hier zullen doen, is het te be- treuren, dat dr. Veldkamp het verstandi- ge stelsel van algemene maatregel van bestuur heeft laten schieten en zich op een vrij hoog minimumpercentage heeft vastgelegd.

De bewindsman meende evenwel, dat voor de gevallen, waarop mr. Delprat het oog had, een uitzondering kan worden ge- maakt. De wet biedt daarvoor de moge- lijkheid.

Hoewel de liberaal het op verschillen- de punten niet eens was met het ontwerp ging het hem te ver tegen te stemmen.

Het voorstel werd zonder hoofdelijke stemming goedgekeurd.