J A A R V E R S L A G 2018 Geschillencommissie passend onderwijs

(1)

1

J A A R V E R S L A G 2018

Geschillencommissie passend onderwijs

Meer informatie op www.onderwijsgeschillen.nl

(2)

1

Inhoudsopgave

Voorwoord ... 2

1. Algemene beschouwing ... 3

2. De Geschillencommissie passend onderwijs ... 5

- Wettelijke grondslag ... 5

- Bevoegdheid van de Commissie ... 5

- Samenstelling van de Geschillencommissie passend onderwijs ... 7

- Activiteiten tijdens de verslagperiode ... 9

- Stichting Onderwijsgeschillen: secretariaat ... 9

3. De behandeling van de verzoekschriften ... 13

4. Samenvattingen van de oordelen ... 17

Bijlage I Procedure ... 39

Bijlage II Lijst van gebruikte afkortingen ... 41

Bijlage III Verwijzingen naar website/ hyperlinks ... 42

(3)

Voorwoord

2

Utrecht, maart 2019

Het aantal geschillen dat in 2018 bij de Commissie werd ingediend, steeg ten opzichte van 2017 licht, met twee naar een totaal van 71 nieuwe verzoekschriften. Een relatief groot deel daarvan, zo'n 30% werd ingediend in het laatste kwartaal van 2018. Die geschillen worden merendeels begin 2019 afgedaan. Hierdoor is het aantal in 2018 uitgebrachte oordelen lager dan in 2017.

Het overgrote deel van de geschillen, zo'n 80%, gaat over verwijdering, voorgenomen verwijdering en pseudo-verwijdering. Van dit laatste is veelal sprake als de leerling langdurig thuis zit, niet naar school kan of mag en er geen verwijderingsbesluit is.

Licht stijgend is het aantal verzoekschriften over het ontwikkelingsperspectief (2018: 10 – 2017: 6).

Bij die geschillen blijkt dat ouders (de verzoekende partij) het regelmatig oneens zijn over het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief. Juist op dit punt is door wetswijziging per 1 augustus 2017 de positie van ouders versterkt.

Het nauwelijks veranderd aantal verzoekschriften wijst erop dat de Commissie kennelijk in een behoefte voorziet. De Commissie is dan ook verheugd dat de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob de zittingsperiode van de Geschillencommissie passend onderwijs met vier jaar heeft verlengd en de Commissie haar werk kan voortzetten.

mr. Jacques Dijkgraaf voorzitter

(4)

1. Algemene beschouwing

3

In de loop van het verslagjaar verscheen van I.C. Bierkens en P.J.J. Zoontjens voor het Consortium Evaluatie Passend Onderwijs het onderzoek 'De zorgplicht en de juridische handhaving daarvan'. Dit onderzoek maakt deel uit van de landelijke evaluatie passend onderwijs en is daarin opgenomen op verzoek van het Ministerie van OCW en het Nationaal regieorgaan Onderwijsonderzoek. Het betreft onderzoek naar juridische aspecten van passend onderwijs. Twee thema’s zijn daarin centraal gesteld. Het ene thema is bestuurlijk-juridische constructies in samenwerkingsverbanden en medezeggenschap, het andere thema is de juridische werking van de zorgplicht. Het rapport van Bierkens en Zoontjens gaat over het tweede thema.

Rapport over juridische handhaving van zorgplicht passend onderwijs: maak van Geschillencommissie passend onderwijs exclusieve beroepsinstantie

De jurisprudentie over de zorgplicht, onder andere door de Geschillencommissie passend onderwijs (GPO), biedt in veel gevallen concrete handvatten voor een zo goed mogelijke plaatsing van leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte. De GPO dient gehandhaafd te worden als enige beroepsinstantie. Dit zijn enkele van de conclusies in het onderzoeksrapport

‘De zorgplicht in passend onderwijs en de juridische handhaving daarvan’. Het onderzoek maakt deel uit van de landelijke evaluatie passend onderwijs. Minister Slob stuurde het rapport als bijlage bij de Twaalfde voortgangsrapportage passend onderwijs op 25 juni 2018 naar de Tweede Kamer.

De Commissie is blij met de positieve waardering voor haar werk en de conclusie in het

onderzoeksrapport dat de Geschillencommissie passend onderwijs van vaste waarde mag zijn.

Zij merkt op dat het uit oogpunt van wetgevingssystematiek niet eenvoudig zal zijn om de exclusieve bevoegdheid inzake kwesties rond de zorgplicht van scholen bij de Geschillen- commissie passend onderwijs neer te leggen.

Inhoud van het onderzoek.

Het onderzoek richt zich op de twee volgende vragen:

 wat is de juridische betekenis van de wettelijke zorgplicht?

 welke juridische knelpunten zijn er rond de rechtsbescherming in het kader van passend onderwijs?

Het rapport bevat een analyse van hoe de zorgplicht door geschilbeslechtende instanties is ingevuld. Met name de procedures bij de Geschillencommissie passend onderwijs (GPO) en het College voor de Rechten van de Mens (CRM) zijn onderzocht. Ook klachtprocedures zoals bij de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs (LKC) kunnen een rol spelen in de rechtsbescherming bij passend onderwijs, maar volgens de onderzoekers vraagt passend onderwijs om een

specifieke, op toelating, verwijdering en de vast- of bijstelling van het ontwikkelingsperspectief toegesneden rechtsbeschermingsprocedure.

Voor het onderzoek zijn Jacques Dijkgraaf, voorzitter van de GPO en Sandra Schreuder, voorzitter van de LKC geïnterviewd. Beide Commissies zijn ondergebracht bij

Onderwijsgeschillen. De interviews zijn als bijlage opgenomen in het onderzoeksrapport.

(5)

Conclusies en aanbevelingen 4

Enkele van de conclusies in het rapport zijn:

 Handhaaf de GPO. De jurisprudentie van deze Commissie heeft belangrijke leereffecten voor de scholen, de ouders en de inspectie. Ook staat de GPO borg voor een adequate bediening van de doelgroep van passend onderwijs: leerlingen die extra ondersteuning behoeven.

Tenslotte gaat het over een laagdrempelige procedure, op een centraal in het land gelegen locatie, waarbij geen bijzondere eisen worden gesteld aan verzoekschrift en procesvertegenwoordiging, en waarbij eigen bijdragen of proceskosten uitgesloten zijn.

 Streef exclusiviteit van de GPO na, door de weg naar het CRM en de klachtencommissies af te snijden. Daarmee wordt een maximaal rendement bereikt van de oordelen van de GPO en zal op termijn ook duidelijk worden waar de ouders terecht kunnen als zij problemen hebben met het bevoegd gezag op een van de drie domeinen toelating, verwijdering en de vast- of bijstelling van het ontwikkelingsperspectief.

 Regel het procesrecht in een algemeen verbindend voorschrift.

 Het verdient overweging een fase van bemiddeling in te voeren, voorafgaande aan beroep.

 De GPO dient zich niet te beperken tot terughoudende toetsing in haar oordelen. De situatie zoals die nu is, moet worden gecontinueerd.

 Het verdient vooralsnog geen aanbeveling om de GPO uit te rusten met een

bevoegdheid om bindende uitspraken te doen. De toetsing en het daaruit volgende oordeel moet ook in de toekomst zijn toegesneden op bestuurlijke heroverweging.

 Regel een expliciete afstemming tussen de procedure bij de GPO en het indienen van bezwaar bij het bevoegd gezag.

 Ook aan het bevoegd gezag zou een recht op beroep op de GPO moeten worden toegekend.

 Het samenwerkingsverband zou in beroep moeten kunnen worden ontvangen als het optreedt als vertegenwoordiger van de gebundelde belangen van bevoegde gezagen die in hem vertegenwoordigd zijn.

Link naar het volledige rapport: De zorgplicht in passend onderwijs en de juridische handhaving daarvan.

(6)

2. De Geschillencommissie passend onderwijs

5

Wettelijke grondslag

De instelling van de Geschillencommissie passend onderwijs is geregeld in de Wet van 11 oktober 2012 tot wijziging van enkele onderwijswetten in verband met een herziening van de organisatie en financiering van de ondersteuning van leerlingen in het basisonderwijs, speciaal en voortgezet speciaal onderwijs, voortgezet onderwijs en beroepsonderwijs (Stb. 2012, 533), en is vastgelegd in artikel 43 van de Wet op het primair onderwijs (WPO), artikel 45 van de Wet op de expertisecentra (WEC) en artikel 27c van de Wet op het voortgezet onderwijs (WVO). De wettelijke naam van de Commissie luidt: Tijdelijke geschillencommissie toelating en verwijdering.

In het oorspronkelijk wetsvoorstel over passend onderwijs (33 106) was geen geschillencommissie opgenomen. De geschillenregeling en de toelichting zijn aan het wetsvoorstel toege- voegd via het amendement Ferrier-Van der Ham (Kamerstukken II 2011/12, 33 106, nr. 91).

De Wet passend onderwijs is nader uitgewerkt in een Algemene maatregel van bestuur (Stb. 2014, 95). In dit Besluit worden o.a. inhoudelijke eisen gesteld aan het door het bevoegd gezag vast te stellen ontwikkelingsperspectief en de samenstelling van de Commissie.

In 2017 is een wijzigingswet van de WPO, de WEC en de WVO in werking getreden. Daarin is o.a. geregeld dat:

 het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief pas wordt vastgesteld nadat daarover met de ouders overeenstemming is bereikt;

 in het (v)so het ontwikkelingsperspectief een handelingsdeel dient te bevatten De wijzigingswet is op 1 augustus 2017 in werking getreden (Stb. 2017, 183).

Bevoegdheid van de Commissie

De Commissie is bevoegd om geschillen te behandelen die verband houden met aanmelding en toelating van een leerling die extra ondersteuning behoeft, het ontwikkelingsperspectief en de verwijdering van (alle) leerlingen. De daarvoor geldende wettelijke bepalingen zijn per 1 augustus 2015, gewijzigd 1 augustus 2017, de volgende:

1. artikel 43 lid 2 Wet op het primair onderwijs (WPO) verwijst naar

 artikel 40 lid 3, 4, 5 en 11 WPO (toelaten & verwijderen)

 artikel 40a lid 1, 2 en 5 WPO (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel) 2. artikel 45 lid 2 Wet op de expertisecentra (WEC) verwijst naar:

 artikel 40 lid 4, 5, 6 en 18 WEC (toelaten & verwijderen)

 artikel 41 lid 2, onder a WEC (het oordeel van de Commissie van onderzoek *)

 artikel 41a, lid 1, 2 en 5 WEC (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel)

(7)

*De Commissie van onderzoek is ingesteld door een onderwijsinstelling voor cluster 1 of 2. 6 Artikel 41 lid 2 onder a WEC bepaalt dat de Commissie van onderzoek tot taak heeft "te beoordelen of een kind gezien zijn handicap voor het onderwijs op de instelling in aanmerking komt, dan wel in aanmerking komt voor begeleiding door de instelling indien het kind is of wordt ingeschreven op een school als bedoeld in de Wet op het primair onderwijs of de Wet op het voortgezet onderwijs, met dien verstande dat het oordeel van de commissie

betrekking heeft op een door haar te bepalen periode."

3. artikel 27c lid 2 Wet op het voortgezet onderwijs (WVO) verwijst naar:

 artikel 26 lid 1, 2 en 5 WVO (het ontwikkelingsperspectief + handelingsdeel)

 artikel 27 lid 1, derde volzin, lid 2b, 2c en 2d WVO (definitieve verwijdering & aanmelding)

(8)

Samenstelling van de Geschillencommissie passend onderwijs

7

De Commissie is per 1 augustus 2018 herbenoemd voor vier jaar door de minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media, A. Slob. Benoemingsbesluit 2018-2022

Alle voorzitters en leden waren herbenoembaar met uitzondering van de heer R.H.A.M. Kraakman, die niet voor een nieuwe zittingstermijn beschikbaar was. De vacature die hierdoor ontstond is na een zorgvuldige en transparantie procedure opgevuld door de heer J.J.M. Cremers die met ingang van 1 januari 2019 tot 1 augustus 2022 door minister Slob is benoemd. Benoemingsbesluit PO/1444942

mr. J.P.L.C. Dijkgraaf, voorzitter mr. D. Ghidei, vicevoorzitter mr. drs. P.H.A. van Geel, vicevoorzitter

drs. R. Aerden, lid drs. J.J.M. Cremers, lid drs. A.H.T. Gieling, lid

voormalig directeur voormalig directeur, arts Maatschappij en Gezondheid

cluster 2 school bestuurder voortgezet onderwijs

(vanaf 01-01-2019)

drs. W.D. Hajonides van der Meulen, lid drs. E. Hoeksma, lid drs. R.H.A.M. Kraakman, lid zorgcoördinator/orthopedagoog voorm. inspecteur Expertisecentra voorm. voorz. RvB VO

(tot 01.08.2018)

(9)

8

P.J. Kuiper drs. O. Meulenbeek, lid drs. L.P.F. Niessen, lid

schoolmaatschappelijk werk directeur/bestuurder po voorm. onderwijsbestuurder vo

drs. M.E. Post, lid

directeur vereniging van pedagogen en onderwijskundigen (NVO)

drs. M.H.W.C. Voeten, lid psycholoog en orthopedagoog

drs. J.P.M. Wichers-Bots, lid orthopedagoog / voorm.

Projectleider Kenniscentrum

drs. W.A.J.J. Willems, lid arts maatschappij en Gezondheid

Kijk voor de actuele samenstelling van de commissie op de website.

(10)

Activiteiten tijdens de verslagperiode

9

Plenaire vergaderingen

Tijdens de verslagperiode hebben op 25 januari 2018 en 14 november 2018 plenaire commissievergaderingen plaatsgevonden. Verder hebben de voorzitters van de GPO twee keer met elkaar overleg gehad. Het voorzittersoverleg beoogt de procesrechtelijke

aspecten van de procedure te stroomlijnen en het door de Commissie te voeren beleid voor te bereiden.

Scholing voor de Commissie

Op 14 november vonden er voorafgaand aan de plenaire vergadering twee inleidingen plaats.

De eerste inleiding werd verzorgd door drs. Anne-Marike van der Hoek. Zij heeft een eigen adviespraktijk en is gespecialiseerd in psychodiagnostisch onderzoek. Van der Hoek is GZ- psycholoog en lid van de Landelijke Bezwaaradviescommissie Toelaatbaarheidsverklaring (de LBT). Haar inleiding ging over diagnostiek in het kader van hoogbegaafdheid

De tweede bijdrage werd verzorgd door Domenica Ghidei, vicevoorzitter van de GPO, en ging over stereotypering, uitsluiting en discriminatie in het onderwijs. Ter illustratie wees Ghidei op een casus bij het College voor de Rechten van de Mens van een Iraanse jongen die gymnasium als vo-advies kreeg.

Stichting Onderwijsgeschillen: secretariaat

Het secretariaat

De Geschillencommissie passend onderwijs is ondergebracht bij Stichting Onderwijsgeschillen te Utrecht, die de Commissie administratief en juridisch ondersteunt De stichting vormt het landelijke en onafhankelijke loket voor geschillen van allerlei aard binnen het gehele

onderwijs in Nederland.

Stichting Onderwijsgeschillen beschikt over een professioneel bureau met een team van deskundige medewerkers, met daarin ervaren onderwijsjuristen. De coördinerend secretaris van de Geschillencommissie passend onderwijs is mr. Stephan Schellens.

(11)

Stichting Onderwijsgeschillen heeft een bestuurder en een Raad van Toezicht. 10

Directeur/bestuurder van de Stichting Onderwijsgeschillen is mr. H.E. (Hilde) Mertens.

De samenstelling van de Raad van Toezicht is als volgt:

 mr. H.T. van der Meer, voorzitter, president Gerechtshof Amsterdam

 mr. drs. C.W.M. Dullaert, lid, directeur Le Tableau

 B.J.F. Fransen MSc, lid, bestuursadviseur

Activiteiten tijdens de verslagperiode

Informatievoorziening

Onderwijsgeschillen stelde gedurende de verslagperiode 4 digitale nieuwsbrieven samen voor de Commissie. Daarmee worden de leden op de hoogte gehouden van de voor de Commissie relevante nieuwsberichten, ontwikkelingen in wet- en regelgeving, jurisprudentie en nieuw verschenen publicaties.

Op 7 november 2018 hebben twee secretarissen van Onderwijsgeschillen tijdens het jaarlijkse WMS congres een workshop gehouden in de vorm van een rondetafelgesprek. Deze workshop was bestemd voor bestuurders, directeuren, alle leden van de (G)MR en OPR, deskundigen in het samenwerkingsverband en iedereen die werkzaam is in de praktijk van passend onderwijs.

De deelnemers hebben informatie uitgewisseld over passend onderwijs en hebben de workshop met -zeer goed- gewaardeerd.

OCW wordt regelmatig voorzien van alle informatie omtrent de werkzaamheden van de Geschillencommissie passend onderwijs

De coördinator passend onderwijs heeft tijdens het verslagjaar een publicatie verzorgd:

mr. Stephan J.F. Schellens, ‘De pseudo-verwijdering: “Jij komt er nooit meer in!”’, School en Wet 2018, afl. 5, p. 18-23.

De website van Onderwijsgeschillen bevat een aantal themapagina’s met betrekking tot onderwerpen gerelateerd aan passend onderwijs: Onderwijskundig rapport;

Ontwikkelingsperspectief; Toelaatbaarheidsverklaring; Toelating van leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte en Verwijdering leerling van school. Deze themapagina’s worden jaarlijks geactualiseerd en voorzien van nieuwe relevante jurisprudentie.

(12)

Onderzoek ‘Doet de geschillencommissie passend onderwijs ertoe?’ 11

In 2017 is het onafhankelijke onderzoek verschenen en gepresenteerd naar het effect van de procedure en de adviezen van de GPO; ‘Doet de Geschillencommissie passend onderwijs ertoe? Dit onderzoek is uitgevoerd door bureau Regioplan beleidsonderzoek uit Amsterdam in opdracht van het Expertisecentrum van Onderwijsgeschillen. De voorzitter van de Commissie, de heer mr. J.P.L.C. Dijkgraaf maakte toen deel uit van de begeleidingscommissie.

In dit onderzoek hebben onderzoekers de volgende vragen beantwoord:

 Hoe hebben betrokkenen in een geschil de procedure ervaren?

 Heeft de uitspraak geleid tot een geschil dat naar tevredenheid is opgelost?

 In welk opzicht kan de procedure worden verbeterd.

De Geschillencommissie passend onderwijs (GPO) heeft zich tijdens een vergadering gebogen over de conclusies en aanbevelingen uit dit onderzoek en heeft het Expertisecentrum in oktober 2018 toegelicht op welke wijze zij de verbetersuggesties ter hand heeft genomen.

Beknopte verbetersuggesties vanuit de ouders:

1. Toegankelijker maken van de procedure, bijv. in wijze van communiceren.

2. Meer doorzettingsmacht voor de GPO.

3. Een snellere procedure.

4. Gedurende de procedure een alternatief ter voorkoming van thuiszitten.

Beknopte reactie van de GPO op deze verbetersuggesties:

 Ad. 1 Secretarissen van de GPO hebben met oog op de leesbaarheid van adviezen een schrijf-/taalcursus gevolgd en correspondentie is aangepast. Bij onduidelijkheid over een verzoekschrift neemt het secretariaat vooraf telefonisch contact op met de ouders.

 Ad. 2 De GPO is overgegaan tot het verbinden van aanbevelingen aan haar oordeel, daarmee hoopt de GPO inhoudelijke richting te geven aan de vervolgstappen voor partijen. De GPO is niet bevoegd tot het opleggen van een bindend oordeel.

 Ad. 3 Twee aspecten: De GPO kan advies uitbrengen, ook als er nog geen formeel besluit is; zij doet dit als de feitelijke situatie erop wijst dat de leerling niet wordt toegelaten of is verwijderd. Bij spoedeisendheid brengt de GPO binnen twee werkdagen na de zitting haar oordeel uit in de vorm van een dictum.

 Ad. 4 Hier is geen rol voor de GPO weggelegd.

Beknopte verbetersuggesties gedaan door scholen

1. Strenger toetsen of de GPO een verzoek in behandeling mag nemen.

2. In de beoordeling en het advies rekening houden met wat praktisch haalbaar is voor de school.

3. Meer aandacht besteden aan de situatie en de context.

4. Het organiseren van een aparte hoorzitting voor zowel de ouder als de school voordat een gezamenlijke hoorzitting plaatsvindt.

5. Scholen in staat stellen om het volledige dossier te overleggen.

6. Een snellere procedure in verband met eventuele thuiszitters.

(13)

12 Beknopte reactie van de GPO op deze verbetersuggesties:

 Ad. 1 De GPO besteedt in haar adviezen uitdrukkelijk aandacht of de Commissie bevoegd is en de verzoekers ontvankelijk. De GPO voelt zich in de wijze waarop zij bevoegdheid en ontvankelijkheid beoordeelt gesteund door OCW die dit beleid kent en stimuleert.

 Ad. 2 De GPO wil in elk geschil van de school uiteengezet krijgen wat de

mogelijkheden zijn binnen het schoolprofiel en welke faciliteiten er beschikbaar zijn binnen het swv.

 Ad. 3 Zowel ouders als de school willen een meer integrale benadering, daarom voegt de GPO sinds november 2016 aanbevelingen toe aan haar adviezen.

 Ad. 4 Behoorlijke procesorde verlangt het horen van partijen in elkaars bijzijn.

Daarom kan de GPO deze suggestie van gescheiden horen niet toepassen.

 Ad. 5 Laagdrempeligheid van de procedure, de adviesbevoegdheid van de Commissie, de korte behandeltijd en doelmatigheid zijn reden waarom de GPO grenzen stelt aan de dossieromvang. Daarnaast speelt voor de Commissie een rol dat veel ouders zonder gemachtigde procederen en van het schoolbestuur mag worden verwacht dat zij op een ook voor deze ouders korte en bondige wijze (zonder een overdaad aan stukken) zijn standpunt kenbaar maakt.

 Ad. 6 Twee aspecten: De GPO kan advies uitbrengen, ook als er nog geen formeel besluit is; zij doet dit als de feitelijke situatie erop wijst dat de leerling niet wordt toegelaten of is verwijderd. Bij spoedeisendheid brengt de GPO binnen twee werkdagen na de zitting haar oordeel uit in de vorm van een dictum.

De volledige reactie van de GPO op de verbetersuggesties uit het onderzoek (pdf)

2017/2018: onderzoek naar de medezeggenschapsketen in passend onderwijs De medezeggenschap rond passend onderwijs is ingewikkeld geregeld. Na

kritische rapporten van de Onderwijsinspectie en de Rekenkamer in 2017 besloot het Expertisecentrum Onderwijsgeschillen onderzoek te laten doen naar de knelpunten in wetgeving om te komen tot aanbevelingen voor oplossingen.

De conclusies van het onderzoek, uitgevoerd onder leiding prof. mr. Pieter

Huisman, zijn nu gebundeld in het rapport De medezeggenschapsketen in passend onderwijs: juridische knelpunten en oplossingen.

Downloaden

De medezeggenschapsketen in passend onderwijs; juridische knelpunten en oplossingen.

(pdf)

Minister Slob stuurde op 23 januari 2019 een brief naar de Tweede Kamer over verschillende toezeggingen over passend onderwijs.In deze brief reageert de minister onder meer op het onderzoeksrapport ‘De medezeggenschapsketen in passend onderwijs, juridische knelpunten en oplossingen’. Lees meer op de website van Onderwijsgeschillen en daar kunt u ook de Kamerbrief van 23 januari 2019 downloaden.

(14)

3. De behandeling van de verzoekschriften

13 Wijze van afhandelen van verzoekschriften

Ingediende geschillen kunnen eindigen door een schriftelijk advies van de Commissie of door intrekking door de partij die het geschil heeft aangemeld.

In de verslagperiode zijn 71 verzoekschriften ingediend.

Van de 71 ingediende verzoekschriften zijn er 16 niet doorgezet om verschillende redenen.

Een van die 16 geschillen werd tijdens de hoorzitting opgelost, waarna ouders het verzoek introkken. In de meeste andere gevallen zijn de ouders en het schoolbestuur voor de hoorzitting alsnog tot overeenstemming gekomen. In een enkel geval werd er geen

informatie meer ontvangen van verzoekers of was er evident sprake van een door de ouders verkeerd gekozen procedure.

Aantal verzoekschriften

Totaal aantal verzoekschriften in behandeling: 78



verzoeken resterend uit 2017 7



dit kalenderjaar aanhangig gemaakt 71



niet doorgezet tijdens verslagperiode 16



aantal uitspraken 46



behandeling nog niet afgerond op 31.12.18 16

20% 59%

21%

totaal in behandeling in 2018

adviezen ingetrokken

niet afgerond 31.12

(15)

Wijze van behandeling 14

De Commissie die het verzoek behandelt, bestaat uit drie personen: één voorzitter en twee leden. De voorzitter is een jurist. De voorzitter bepaalt de samenstelling van de Commissie. De Commissie wordt zo samengesteld dat zij naar behoefte een beslissing kan nemen uit onderwijskundig, pedagogisch, psychologisch, medisch en juridisch oogpunt. De mondelinge behandeling vindt plaats tijdens een besloten zitting, waar partijen in de gelegenheid worden gesteld hun standpunten toe te lichten en vragen van de Commissie te beantwoorden. De Commissie verwacht dat ouders, het schoolbestuur, een medewerker van de school zelf die bekend is met de problematiek van de leerling, en een vertegenwoordiger van het samenwerkingsverband aanwezig zijn op de zitting. Na de zitting brengt de Commissie zo spoedig mogelijk een schriftelijk advies uit. Het advies van de Commissie is niet bindend. Het schoolbestuur kan slechts afgewogen en beargumenteerd van het oordeel van de Commissie afwijken¹. Als regel vindt het onderzoek naar het verzoekschrift plaats tijdens een hoorzitting van de Commissie. Het reglement van de Commissie voorziet in de mogelijkheid om op het verzoek van zowel de ouders als het schoolbestuur het geschil schriftelijk te behandelen (2018: 0 x). In een dergelijk geval wordt beide partijen, na de indiening van het verzoekschrift en het

verweerschrift, gelegenheid geboden voor een tweede reactie (repliek en dupliek).

Naast de mondelinge en schriftelijke behandeling, biedt het reglement van de Commissie in artikel 11 de mogelijkheid tot vereenvoudigde behandeling van het verzoek: de procedure eindigt dan zonder behandeling ter zitting omdat de Commissie zich kennelijk onbevoegd acht om het verzoek te behandelen, de verzoeker kennelijk niet-ontvankelijk is in zijn verzoek, het verzoek kennelijk ongegrond is of het verzoek kennelijk gegrond is (2018: 1 x).

Onderwerpen van de verzoekschriften in behandeling tussen 1-1-'18 en 31-12-'18 Een verzoekschrift kan verschillende onderwerpen hebben. Het aantal onderwerpen in onderstaand overzicht stemt daarom niet overeen met het aantal ingediende

verzoekschriften.

1 Regeling 22 juli 2013, nr. JOZ/524032, aldaar de Toelichting toelatingsbes

lissing

verwijderings beslissing

vast- of bijstellen van

het ontwikkeling

sperspectief

primair onderwijs 4 26 6

speciaal onderwijs 1 3 2

voortgezet onderwijs 5 28 2

4

26

6

1 5 3 2

28

2 0

5 10 15 20 25 30

primair onderwijs speciaal onderwijs voortgezet onderwijs

(16)

Uitgebrachte oordelen : 46

15

Er wordt altijd naar een reactie van het bevoegd gezag gevraagd op het uitgebrachte advies.

Van de 20 gegronde verzoeken zijn twee adviezen niet overgenomen en werden vier gedeeltelijk door het schoolbestuur overgenomen. De overige adviezen zijn overgenomen.

Vergelijking verslagjaar 2018 met voorgaande jaren

* 2014: inclusief overlopende geschillen afkomstig van de LTGO (ingediend voor 1-8-2014)

20

21

5

Gegrond Ongegrond Niet-ontvankelijk

Totaal in

behandeling Niet doorgezet Uitspraken gegrond ongegrond niet ontvankelijk

niet afgerond 31/12

2014 (*) 22 10 5 4 1 0 7

2015 63 12 38 27 9 2 13

2016 68 11 48 26 17 5 9

2017 78 15 56 34 18 4 7

2018 78 16 46 20 21 5 16

0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

(17)

Over de vergelijking van 2018 met de vorige jaren kan worden opgemerkt dat het aantal 16 verzoeken dat als ongegrond wordt beoordeeld stijgt. Dit houdt mogelijk verband met de toegenomen kennis bij de scholen over passend onderwijs.

Met de wetenschap dat in januari en februari 2019 het aantal geschillen nogal is toegenomen, lijkt het nog te vroeg voor de conclusie dat het aantal geschillen bij de GPO is gestabiliseerd, nu dit aantal over 2017 en 2018 op hetzelfde niveau bleef.

Doorlooptijden

De totale behandeltijd voor verzoekschriften bedraagt tien weken. Dit is een wettelijke

termijn. Als eerste dag geldt de eerste werkdag na ontvangst van het compleet verzoekschrift, omdat verzoekschriften veelal 's avonds en in het weekend worden ingediend per e-mail.

Er hebben zich gedurende het verslagjaar twee termijnoverschrijdingen voorgedaan. Het ging in beide gevallen om een overschrijding waarbij het oordeel 1 dag na het verstrijken van de 10-wekentermijn aan partijen is verzonden.

In negentien geschillen is vanwege spoedeisend belang een verkorte uitspraak uitgebracht (dictum). Partijen ontvingen daarna de tekst van de volledige uitspraak. Voor zover de volledige tekst buiten de tien-wekentermijn valt, geldt als uitgangspunt dat binnen veertien dagen daarna de tekst van het volledig advies voor partijen beschikbaar is.

Klacht - Wraking

Dit jaar werd 1 klacht en 1 verzoek tot wraking ingediend. De klacht is door een andere voorzitter van de Commissie behandeld, en het wrakingsverzoek door de Wrakingskamer van Stichting Onderwijsgeschillen. In beide geschillen luidde het oordeel: ongegrond.

(18)

4. Samenvattingen van de oordelen

17 Communicatie en publiciteit

Op de website van Onderwijsgeschillen staat uitgebreide gestructureerde informatie over de Commissies en over thema’s, waaronder passend onderwijs. Ook via LinkedIn en Twitter is er via Onderwijsgeschillen aandacht voor passend onderwijs.

De uitspraken van de Geschillencommissie worden (geanonimiseerd) gepubliceerd op de website van Onderwijsgeschillen. Ook worden er uitspraken van de Commissie apart nog onder de aandacht gebracht via Actueel op de homepage van Onderwijsgeschillen.

Samenvattingen

Periode 1 januari tot en met 31 december 2018

107983- uitspraak 29-01-2018

Geschil over verwijdering. School mag leerling groep 8 verwijzen naar speciaal onderwijs omdat zijn gedrag ernstig verslechtert en ouders geen toestemming geven voor noodzakelijk onderzoek.

Sector: Primair onderwijs Situatie

Het gedrag van een leerling wordt in twee jaar tijd steeds problematischer. Hij is

onvoorspelbaar en agressief. Na twee ernstige incidenten gaat de school over tot verwijdering.

Zij verwijst de leerling naar speciaal onderwijs. Ouders vinden dat type onderwijs niet passend.

Advies van de Commissie Het verzoek is ongegrond.

Toelichting

Volgens een jeugdarts is het gedrag van de leerling ontstaan door een trauma. De ouders vinden professionele begeleiding echter niet nodig. Er is de nodige begeleiding gegeven maar de school kan de veiligheid niet langer waarborgen.

De leerling is op dit moment gebaat bij een veilige schoolomgeving met kleine klassen en gespecialiseerde begeleiding. Bovendien kan de leerling op het speciaal onderwijs gebruik maken van verlenging van onderwijstijd. Verwijdering van een leerling uit groep 8 vereist een bijzondere motivering. Daaraan is voldaan.

107953 - uitspraak: 30-01-2018

Geschil over verwijdering leerling. Het verzoek is ongegrond omdat de school voor speciaal onderwijs niet kan voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling.

Een leerling in het speciaal onderwijs zit in een onderwijs/zorgklas en krijgt daar een-op-een begeleiding. De school komt tot de conclusie dat zij niet meer kan voorzien in de benodigde ondersteuningsbehoefte. De school vindt dat de leerling onderzocht en behandeld moet worden in een zorgsetting. De school steekt in op een vrijstelling van de leerplichtwet. Zij meldt de moeder dat het onderwijs per 1 december 2017 zal stoppen. Moeder vraagt geen vrijstelling van de leerplicht aan en dient een verzoekschrift in bij de Commissie.

(19)

Advies van de Commissie 18 Het verzoek is ongegrond.

Toelichting

Het gedrag van de leerling gaat achteruit. Er is geen sprake van een leerontwikkeling. De leerling brengt zichzelf en anderen schade toe. Volgens de school en de externe deskundigen is de situatie op de school te onveilig voor de leerling.

108029- uitspraak: 30-01-2018

Geschil ontwikkelingsperspectief. Verzoek is niet-ontvankelijk omdat de leerlingen inmiddels naar een privéschool gaan.

Twee leerlingen hebben extra uitdaging en extra begeleiding nodig. De school heeft voor hen geen ontwikkelingsperspectief opgesteld. Vader dient hierover een geschil in bij de

Commissie. De leerlingen zitten inmiddels op een andere school.

Advies van de Commissie Het verzoek is niet-ontvankelijk Toelichting

Verzoeker heeft tegelijk met het indienen van het geschil, de leerlingen ingeschreven op een particuliere school. Daar krijgen zij inmiddels onderwijs. Gelet hierop is het belang voor verzoeker bij

een inhoudelijk oordeel over het ontwikkelingsperspectief komen te vervallen. Er zijn geen bijzondere feiten of omstandigheden die een inhoudelijke beoordeling alsnog rechtvaardigen.

107990 - uitspraak: 31-01-2018

Geschil over voorgenomen verwijdering. De voorgenomen verwijdering houdt geen stand, omdat onvoldoende onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van de leerling is gedaan en omdat de ernst van het gedrag van de leerling en zijn vader niet is aangetoond.

Sector: Voortgezet onderwijs Situatie

De leerling volgt VMBO Basis met leerwegondersteuning. Nadat hij overgaat naar VMBO Kader doen zich incidenten voor tussen de school en de leerling en tussen school en de vader van de leerling. De school besluit tot verwijdering.

Advies van de Commissie Het verzoek is gegrond.

Toelichting

In aanvang is er een opp voor de leerling gemaakt. Van evaluatie of bijstelling hiervan is niet gebleken. Er is te lang gewacht met actualiseren van de ondersteuningsbehoefte van de leerling.

Hierdoor kon de school ook niet in redelijkheid concluderen dat zij de leerling niet de

ondersteuning kon bieden die hij nodig heeft. Verder is het gedrag van de leerling niet toelaatbaar geweest, maar niet zo ernstig dat dat verwijdering kan dragen. Voor wat betreft de vader van de leerling geldt dat hij weliswaar zijn misnoegen heeft kenbaar gemaakt, maar niet is gebleken dat hij te ver is gegaan.

(20)

107961 - uitspraak: 05-02-2018 19

Geschil over verwijdering wegens een incident met fysiek geweld. Gezien de ernst van het incident is de voorgenomen verwijdering redelijk.

Het gedrag van een leerling is al lange tijd problematisch. Hij vertoont grensoverschrijdend gedrag, is agressief en vaak betrokken bij incidenten. Na een ernstige incident deelt de school mee, dat zij de leerling wil verwijderen. Het voorstel om de leerling naar een speciale

voorziening van het samenwerkingsverband te laten gaan waar hij onderzocht kan worden, wordt door ouders geweigerd.

Toelichting

Gezien de ernst van het incident, waarbij de veiligheid van leerlingen in het geding was, kon de school komen tot het besluit om de leerling te verwijderen. Het schoolbestuur mag de leerling pas definitief verwijderen als er een andere school is gevonden die bereid is de leerling toe te laten en hem passend onderwijs te bieden. Ten tijde van de zitting was niet duidelijk welke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte de leerling heeft. Dat was onvoldoende door school in kaart gebracht.

107989 – uitspraak: 05-02-2018

Geschil over ontwikkelingsperspectief. De uitstroombestemming moet goed onderbouwd zijn.

Voor een hoogbegaafde leerling stelt een school een ontwikkelingsperspectief op. De moeder van de leerling meent dat er geen ontwikkelingsperspectief nodig is omdat de school, die voltijds hoogbegaafdenonderwijs aanbiedt, de ondersteuning zelf zou moeten kunnen bieden.

Daarnaast vindt zij de uitstroombestemming vmbo-t te laag en kan zij zich niet vinden in het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief.

Toelichting

De school moet een ontwikkelingsperspectief opstellen omdat de leerling extra ondersteuning nodig heeft. De uitstroombestemming vmbo-t is opgenomen vanwege het huidig didactisch niveau van de leerling, dat beneden de verwachting is. De verwachting is dat de leerling vanwege haar cognitieve capaciteiten en met extra ondersteuning op een hoger niveau zou kunnen uitstromen. In dat soort situaties moet de uitstroombestemming goed onderbouwd zijn. Of worden aangepast in een hogere uitstroombestemming passend bij de verwachting dat de leerling met inzet van de extra ondersteuning hoger uitstroomt. In dit geval ontbreekt een onderbouwing met bevorderende en belemmerende factoren. De uitstroombestemming is onvoldoende verenigbaar met door de school toegelichte bevorderende en belemmerende factoren.

(21)

108056 - uitspraak: 21-02-2018 20

Geschil over voorgenomen verwijdering leerling. Het verzoek is gegrond, omdat er geen ontwikkelingsperspectief is opgesteld en geen op overeenstemming gericht overleg met de ouder heeft plaatsgevonden.

De school was vanaf het begin bekend met de extra ondersteuningsbehoefte van de leerling.

Er bestond voldoende aanleiding om onderzoek te doen om de ondersteuningsbehoefte van de leerling vast te stellen. Er is geen zicht op de concrete ondersteuning die is geboden en tot welke resultaten dit heeft geleid.

Toelichting

Doordat het ontwikkelingsperspectief ontbreekt, is de ondersteuningsbehoefte van de leerling onvoldoende vastgesteld.

Een ontwikkelingsperspectief is wettelijk verplicht om een arrangement bij het

samenwerkingsverband aan te vragen. Het samenwerkingsverband is niet ingeschakeld om te kijken welke arrangementen mogelijk zijn om de leerling de nodige ondersteuning te bieden.

Er heeft geen op overeenstemming gericht overleg met de ouder plaatsgevonden.

108026 – uitspraak: 05-03-2018

Geschil over toelating leerling is gegrond. Onderzoeksplicht van de school naar eigen mogelijkheden en zorgplicht zijn onvoldoende ingevuld.

Een leerling zit in het speciaal onderwijs in afwachting van een onderzoek naar zijn

onderwijsbehoeften. De moeder heeft het kind cognitief laten onderzoeken. Nadat er na 10 maanden nog geen (uitslag van een) onderzoek naar de onderwijsbehoeften door de school was, heeft de moeder het kind aangemeld op een reguliere basisschool. Deze school heeft besloten de leerling niet toe te laten, omdat zij niet kon voorzien in de

ondersteuningsbehoefte.

Toelichting

De school van aanmelding heeft geen contact opgenomen met de huidige school om zicht te krijgen op de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Ook heeft de school niet met de moeder overlegd over een passende onderwijsplek voor haar zoon. Daarmee heeft het schoolbestuur onvoldoende invulling gegeven aan zijn onderzoeksplicht en aan zijn overlegplicht.

108071 - uitspraak: 15-03-2018

Geschil over verwijdering. Het geschil over terugplaatsing naar 3 havo is ontvankelijk omdat dit in feite neerkomt op verwijdering.

Sector: Voortgezet onderwijs

(22)

Situatie 21

De leerling wordt vanwege leerprestaties voorwaardelijk toegelaten tot 4 havo. Als hij in november niet definitief kan worden bevorderd moet hij terug naar 3 havo. De school erkent dat dit voor de leerling niet een reële optie is. Zij biedt hem een stage-traject aan totdat inschrijving bij het MBO mogelijk is.

Toelichting

De terugplaatsing betekende dat de leerling voor een tweede maal een klas doubleert. De school vond dit geen reële optie. Toelating tot het MBO was echter in de loop van het schooljaar niet mogelijk. Deze omstandigheden zijn voldoende aanleiding om de situatie inhoudelijk te kunnen beoordelen. De leerling dient in afwachting van een plaatsing elders in 4 havo te worden toegelaten.

108051 - uitspraak: 19-03-2018

Geschil over voorgenomen verwijdering. Het verzoek is ongegrond, omdat de school in een reguliere setting niet kan voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling. De symbiose- overeenkomst is een passende oplossing.

Een leerling zit in 4 vmbo. Na een jarenlang begeleidingstraject en na incidenten kan de school niet langer voorzien in volledige ondersteuning. Er volgt een symbiose-overeenkomst. Daarbij volgt de leerling praktijkvakken op zijn vmbo-school en alle andere vakken op een vso-school. Moeder heeft noodgedwongen ingestemd met dit arrangement omdat zij wil dat haar zoon slaagt voor zijn examens, maar zij vindt dat hij gewoon lessen kan volgen op de reguliere school.

Toelichting

De beslissing om de leerling een andere vorm van onderwijs aan te bieden, op een ander niveau en op een andere locatie stelt de Commissie gelijk aan een beslissing tot een voornemen tot

verwijdering. Daarom is de Commissie bevoegd.

In een eindexamenjaar moet er alles aan worden gedaan om de leerling zijn examen te laten halen.

De school heeft dat gedaan. De school heeft de leerling zeer intensief ondersteund maar de gedragsproblemen bleven voortbestaan. De symbiose-overeenkomst is een passende oplossing.

108077 - uitspraak: 22-03-2018

Geschil over verwijdering leerling. Het besluit is redelijk, omdat de school niet langer kan voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling en ouders onderzoek weigeren.

Ondanks langdurige en intensieve begeleiding werd het gedrag van de leerling steeds extremer.

Haar ouders gaven geen toestemming voor het door de school en deskundigen gewenst onderzoek.

De ouders leggen het verwijderingsbesluit voor aan de Commissie.

(23)

Toelichting 22

Mede door het uitblijven van toestemming voor onderzoek kan de school niet langer voldoen aan de ondersteuningsbehoefte van de leerling. Verweerder heeft de vereiste procedure voor

verwijdering gevolgd, beschikt over een toelaatbaarheidsverklaring en heeft door het vinden van andere scholen die de leerling willen toelaten voldaan aan haar zorgplicht.

108128 - uitspraak: 05-04-2018

Geschil over verwijdering leerling. Het verzoek is gegrond, omdat de school onvoldoende onderzoek naar de ondersteuningsbehoefte van de leerling heeft gedaan.

De basisschool krijgt een leerling niet tot leren. Na weer een incident gaat de school over tot verwijdering. Maar de ondersteuningsbehoefte van de leerling was niet vastgesteld. De ouders dienen tegen de verwijdering een verzoekschrift bij de Commissie in.

Toelichting

Op basis van de ondersteuningsbehoefte van de leerling, het schoolprofiel en het

Ondersteuningsplan kan beoordeeld worden of de school een leerling passend onderwijs kan bieden of dat een andere school daarvoor het meest geschikt is. Het incident was niet van een zodanige aard dat de school de leerling mocht verwijderen zonder dat zijn

ondersteuningsbehoefte in beeld was gebracht.

108094 - uitspraak: 18-04-2018

Geschil over verwijdering leerling. Aan de zorgplicht kan zijn voldaan ondanks dat de ouders de beschikbare plaats op het speciaal onderwijs niet accepteren.

De reguliere basisschool is niet langer in staat de leerling met een extra ondersteuningsbehoefte te begeleiden en verwijst haar in overleg met het

samenwerkingsverband naar het speciaal onderwijs. De ouders stellen dat er geen sprake is van gedragsproblemen, maar van hoogbegaafdheid en wijzen speciaal onderwijs af.

Toelichting

De leerling is zeer veel ondersteuning geboden, maar haar gedrag belemmert haar ontwikkeling en dat van haar klasgenoten. De ondersteuningsbehoefte overstijgt de mogelijkheden van het regulier onderwijs. Speciaal onderwijs is voorlopig voldoende passend. De school heeft voor de leerling een so-school gevonden die haar wil inschrijven. Weliswaar hebben de ouders dit aanbod afgewezen, maar dit betekent niet dat daardoor de school onvoldoende inhoud heeft gegeven aan de

zorgplicht.

(24)

108097 - uitspraak: 25-04-2018 23

Geschil over verwijdering leerling. Als de school een leerling met ondersteuningsbehoefte verwijdert, moet zij onderzocht hebben of zij andere begeleidingsmogelijkheden heeft.

Een leerling met ADHD is op een reguliere vo-school geplaatst in een klas waar intensieve ondersteuning gegeven kan worden. Voor de leerling was een toelaatbaarheidsverklaring aangevraagd. Op basis daarvan heeft de school ambulante begeleiding ingezet voor de leerling. De leerling is op een dag geslagen door een medeleerling. Een dag nadat de leerling was geslagen, heeft de leerling de medeleerling samen met andere kinderen geschopt en geslagen. Na dit geweldsincident heeft de school de conclusie getrokken dat de school handelingsverlegen is. Daarmee wordt bedoeld dat de school de leerling niet kan bieden wat hij nodig heeft. De school heeft daarom voorgesteld dat de leerling naar een vso-school gaat.

De leerling is na het geweldsincident niet meer op de school geweest.

Advies

Het verzoek is gegrond.

Toelichting

Er is sprake van verwijdering, omdat de leerling niet meer op de school mocht komen.

Als een school een leerling met ondersteuningsbehoefte verwijdert, omdat de school de

ondersteuning niet meer kan bieden, dan moet de school onderzocht hebben of er geen andere begeleiding gegeven kan worden. Dat onderzoek heeft de school niet verricht.

Aanbeveling

De Commissie beveelt aan dat het schoolbestuur onderzoekt of terugplaatsing op de school mogelijk is.

108108 - uitspraak: 01-05-2018

Geschil over verwijdering leerling. Het staat onvoldoende vast dat de school de leerling geen passend onderwijs meer kan bieden.

Een reguliere basisschool verwijdert een leerling van school vanwege gedragsproblemen. De school stelt handelingsverlegen te zijn. Ook is volgens de school de veiligheid van andere leerlingen en leerkrachten in het geding. Ouders zijn het niet met het verwijderingsbesluit eens en leggen het geschil aan de Commissie voor.

Toelichting:

Uit de evaluatie van het ontwikkelingsperspectief blijkt dat het beter gaat met de leerling.

Daarom vroeg de school aan het samenwerkingsverband om een nieuw arrangement voor de leerling. Kort na de zomervakantie besluit de school toch tot verwijdering. Bij de twee

leerkrachten zou onder andere de grens zijn bereikt. De verwijdering wordt pas in januari daarna doorgezet. Maar in de tussentijd ging de leerling gewoon naar school. Mede hierdoor is de Commissie niet overtuigd dat de school iet langer passend onderwijs aan de leerling kan bieden.

(25)

108158 - uitspraak: 22-05-2018 24

Geschil over verwijdering. Het besluit is redelijk, omdat de school niet kan voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling.

De school heeft een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte toegelaten. Bij de intake is een opp opgesteld. Bij de evaluatie van het opp blijkt dat de doelen niet zijn bereikt. De leerling blijft veel individuele aandacht van de docenten (en leerlingen) vragen. Nadat er een tlv voor de leerling is afgegeven, neemt de school een voorgenomen verwijderingsbesluit.

Toelichting

De leerling heeft bijna continu aandacht van de docenten nodig, anders komt hij niet tot werken. De wekelijkse gesprekken met de intern begeleider of coach zorgen niet voor voldoende vooruitgang. De leerling heeft een ondersteuningsbehoefte die de

begeleidingsmogelijkheden van de school te boven gaat. Het samenwerkingsverband biedt geen arrangementen die nog voor extra ondersteuning op de school kunnen worden ingezet.

Het bestuur heeft daarom in redelijkheid het voorgenomen besluit tot verwijdering kunnen nemen.

108148 - uitspraak: 23-05-2018

Geschil over voorgenomen verwijdering leerlingen en het ontbreken van een ontwikkelingsperspectief. De school heeft onvoldoende onderzoek gedaan naar de ondersteuningsbehoefte van de leerlingen; een ontwikkelingsperspectief ontbreekt.

De school wil verwijderen vanwege het gedrag van de ouders en hun vertrouwensbreuk met de school. De ouders vinden de verwijderingsbeslissing onredelijk en wijzen op het ontbreken van een ontwikkelingsperspectief voor hun beide kinderen.

Toelichting

De school is niet handelingsverlegen wat de begeleiding van de beide kinderen betreft. De school verwijt de ouders moeizame communicatie. Dan zal de school duidelijk moeten maken dat zij zelf aan haar overlegverplichtingen richting de ouders heeft voldaan. De school is tekortgeschoten, omdat zij geen ontwikkelingsperspectief heeft vastgesteld voor de beide kinderen en met de ouders geen op overeenstemming gericht overleg heeft gevoerd. Er is ook geen overeenstemming over het handelingsdeel.

108151 - uitspraak: 30-05-2018

Geschil over verwijdering leerling. De school kan niet langer voorzien in de

ondersteuningsbehoefte van de leerling, heeft voldoende begeleiding geboden en onderzoek uitgevoerd. Er is voldaan aan de zorgplicht.

Sector: Primair onderwijs

(26)

Situatie 25

Een leerling heeft adhd. De school begeleidt hem enkele jaren, maar besluit uiteindelijk de leerling te verwijderen. Zijn moeder vraagt de Commissie of de verwijderingsbeslissing wel redelijk is.

Toelichting

De problematiek van de leerling is tijdig onderkend. In groep 3 tot en met 6 is gewerkt met verschillende begeleidingsstrategieën. De leerling is door professionals geobserveerd en er zijn psychologische rapporten opgesteld. De begeleiding heeft niet geleid tot een wezenlijke gedragsverandering of het doorbreken van de stagnatie in de onderwijsontwikkeling. Een school voor speciaal onderwijs is bereid de leerling in te schrijven en er is een

toelaatbaarheidsverklaring. Het verwijderingsbesluit is redelijk.

108209 - uitspraak: 25-06-2018

Geschil over voorgenomen verwijdering. Het besluit is redelijk, omdat de school op dit moment niet kan voorzien in de ondersteuningsbehoefte van de leerling en de ouders niet meewerken aan het beschikbare observatiearrangement.

Sector: Primair onderwijs Situatie:

Een leerling van groep 7 komt niet tot leren. Ook vertoont hij gedragsproblemen. Uiteindelijk heeft de school een toelaatbaarheidsverklaring aangevraagd. Het samenwerkingsverband heeft een observatiearrangement op een sbo-school toegekend. Ouders weigeren daaraan mee te werken.

Toelichting

De school heeft de problematiek tijdig onderkend en ondersteuning van het

samenwerkingsverband willen vragen. Ouders hebben daar geen toestemming voor gegeven.

Toen de ouders een half jaar later deze toestemming wel gaven, heeft de school vanwege de toegenomen problemen daaraan voorbij mogen gaan. De school had de handelingsadviezen uit een psychodiagnostisch onderzoek al op diverse manieren zonder resultaat uitgevoerd. Het afgegeven (tijdelijke) arrangement was gezien de impasse rond de leerling, op dit moment voldoende passend.

108203 - uitspraak: 29-06-2018

Geschil over ontwikkelingsperspectief. Het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief wordt begrensd door de kaders van het schoolondersteuningsprofiel.

Ouders vinden dat het ontwikkelingsperspectief te laat is opgesteld. Zij verlangen dat de adviezen van de door hen geraadpleegde deskundigen opgenomen worden in het ontwikkelingsperspectief.

(27)

Advies van de Commissie 26

Het ontwikkelingsperspectief is te laat opgesteld; het verzoek is gegrond Toelichting

De school moet, naar gelang de behoefte van de leerling, doeltreffende aanpassingen verrichten, tenzij deze voor de school een onevenredige belasting vormen. In het ontwikkelingsperspectief moet daarom staan of en hoe de school in de

ondersteuningsbehoefte van de leerling kan voorzien. Daarbij behoort tot uitdrukking te komen welke afwegingen de school maakt ten aanzien van de toepasbaarheid van externe

onderzoeken en de daarin opgenomen handelingsadviezen. De verantwoordelijkheid van de school voor het bieden van passend onderwijs is begrensd. Wat het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief betreft wordt die grens bepaald door de kaders van het

schoolondersteuningsprofiel.

108217 - uitspraak: 04-07-2018

Geschil over voorgenomen verwijdering. School heeft vanwege de veiligheid kunnen besluiten tot verwijdering van de leerling.

Een school voor voortgezet onderwijs is voornemens om een leerling van school te verwijderen vanwege de veiligheid. De leerling heeft bij een vechtpartij met een andere leerling veel geweld gebruikt. En de leerling heeft zich vervolgens niet aan de regels gehouden toen zij op school in een apart lokaal mocht werken. De moeder van de leerling legt over de voorgenomen

verwijdering een geschil in.

Toelichting

De leerling heeft bij de vechtpartij zich zodanig gedragen dat daardoor de grens van veiligheid binnen de school is overschreden. Het incident stond niet op zichzelf, maar de leerling was betrokken bij een reeks van incidenten. Om het gedrag van de leerling te reguleren, heeft de school ondersteuning ingezet. Het gedrag en de ondersteuning had voor de school aanleiding moeten zijn om een ontwikkelingsperspectief op te stellen. Maar gebleken is dat de school de ontwikkeling en de ondersteuning van de leerling regelmatig en in diverse overleggen heeft besproken. Bij deze overleggen waren verschillende deskundigen betrokken. Ook is gewerkt met een handelingsplan. De moeder is bij dit alles betrokken. De ondersteuning aan de leerling is dan ook voldoende geweest. Vanwege de ernst van het incident, de eerdere incidenten en het feit dat de leerling zich vervolgens niet aan de regels heeft gehouden, heeft de school tot het voornemen tot verwijderen kunnen besluiten.

(28)

108219 - uitspraak: 04-07-2018 27

Geschil over verwijdering twee leerlingen. School en ouders hebben geen vertrouwen meer in elkaar. Het verwijderingsbesluit is redelijk.

De leerlingen (tweeling) zijn de school binnengekomen met specifieke onderwijsbehoeften. Al snel ontstaat er verschil van inzicht tussen ouders en school over de aanpak hiervan. De communicatie verslechtert en vanaf april 2017 zijn de kinderen thuis. De school kondigt in september 2017 aan over te gaan tot verwijdering. Eerst is nog onderzocht of een passende plek voor de leerlingen gevonden kan worden; in maart 2018 zijn zij definitief van school verwijderd.

Toelichting

Gebleken is dat alle betrokkenen, ook de leerplicht, de onderwijsinspectie en het

samenwerkingsverband menen dat voortzetting van de onderwijscarrière van de leerlingen bij de school niet meer aan de orde is. Ook de ouders achten terugkeer naar de school niet meer mogelijk. Daarbij is een andere school bereid gevonden de kinderen in te schrijven.

Ouders hebben als een oplossing aangedragen dat de leerlingen naar een particuliere school gaan, maar ingeschreven blijven op een reguliere school. Deze optie kan worden verkend, maar daarbij hoeft de school vanwege de ernstige vertrouwensbreuk niet als school van inschrijving te dienen omdat deze dan verantwoordelijk blijft voor de kinderen.

108220 - uitspraak: 05-07-2018

Geschil over toelating leerling; de school heeft voldaan aan haar zorgplicht en onderzoeksplicht.

De leerling is aangemeld bij een reguliere school. Er is een toelaatbaarheidsverklaring voor het speciaal onderwijs afgegeven. De school weigert de leerling toe te laten, omdat de school het komende schooljaar geen groep 8 heeft en de leerling voor alle vakgebieden individueel lesaanbod nodig heeft.

Toelichting

De school heeft de leerling eerder geweigerd. Daarover heeft de Commissie geadviseerd nader onderzoek te doen naar de ondersteuningsbehoefte van de school en de mogelijkheden van de school. Van vooringenomenheid bij het nieuwe besluit, is niet gebleken. Het besluit is gebaseerd op uitgebreid onderzoek en er is een andere school bereid gevonden de leerling toe te laten.

(29)

108241 - uitspraak: 13-07-2018 28

Geschil over toelating leerling. De school heeft onvoldoende invulling gegeven aan haar onderzoeksplicht.

Voor de leerling is een toelaatbaarheidsverklaring speciaal onderwijs afgegeven; hij is in groep 8 thuiszittend. Zijn ouder wil hem inschrijven op een school voor voortgezet onderwijs. Deze school laat de leerling niet toe omdat zij niet een passende plek kan bieden.

Advies van de Commissie

Het verzoek is gegrond. De Commissie adviseert verder overleg tussen partijen over benodigde informatie om tot een afgewogen beslissing te komen.

Toelichting

De school meende dat het om verkennende gesprekken ging en dat het eigenlijk niet een aanmelding betrof. Toch is gehandeld alsof het een aanmelding was. Later heeft de school aangegeven dat zij vol zat, maar dit is meegedeeld toen de leerling al was afgewezen.

Gebleken is dat de school niet alle benodigde informatie heeft gekregen. Zo is er geen schooladvies en heeft de ouder door school gevraagde gegevens niet verstrekt. De wet biedt dan de mogelijkheid de aanvraag op te schorten. Dit had school moeten doen. Ook is

nagelaten te overleggen over een andere passende school.

108282 - uitspraak: 20-07-2018

Geschil over verwijdering leerling; tijdelijke plaatsing op reboundvoorziening is in dit geval niet aan te merken als verwijdering.

De school plaatst een leerling op de bovenschoolse reboundvoorziening. De moeder van de leerling vindt dat dit gelijk staat aan verwijdering van haar zoon van de school.

Advies van de Commissie Het verzoek is niet-ontvankelijk.

Toelichting

De plaatsing op de bovenschoolse voorziening dient voor observatie en begeleiding. De school verwacht daardoor adviezen te ontvangen voor de begeleiding van de leerling op school. De plaatsing is gericht op terugkeer naar de huidige school. Er is geen sprake van (voorgenomen) verwijdering.

108234 - uitspraak: 25-07-2018

Geschil over verwijdering leerling met Downsyndroom. Beroep op Verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (VRPH) en Wet gelijke behandeling (WGBH/CZ) slaagt niet

Een leerling met het syndroom van Down zit 4 jaar in groep 1/2. De school besluit hem te verwijderen en verwijst hem naar een school voor speciaal onderwijs. Die school wil de leerling toelaten. De ouders zijn het met de verwijdering oneens en vragen de Commissie een oordeel.

(30)

Advies van de Commissie 29 Het verzoek is ongegrond.

Toelichting

De leerling is 9 jaar oud. Hij functioneert op het niveau van een 3-jarige. Zijn

ondersteuningsbehoefte is goed in kaart gebracht. Ondanks intensieve één-op-één-begeleiding kan de school niet langer voldoen aan zijn ondersteuningsbehoefte. De leerling heeft geen aansluiting meer met de andere kinderen in de groep. Ook veiligheidsaspecten spelen inmiddels een rol. Er is een school voor speciaal onderwijs gevonden.

De daarvoor vereiste toelaatbaarheidsverklaring is toegekend. Er is voldaan aan de zorgplicht. De verwijderingsbeslissing is redelijk.

De bepalingen van artikel 24 VRPH richten zich tot de Staten die partij zijn bij dit verdrag. Het biedt geen onmiddellijk en afdwingbaar recht van burgers jegens een schoolbestuur, dat is aangesloten bij een samenwerkingsverband voor passend onderwijs.

De verwijderingsbeslissing is niet in strijdt met de WGBH/CZ. Deze wet biedt geen onbegrensd recht op regulier onderwijs. De leerling is voldoende en passende ondersteuning geboden. De

ondersteuningsbehoefte van de leerling overstijgt de mogelijkheden van de school.

108250 - uitspraak: 06-08-2018

Geschil over verwijdering. De feitelijke situatie is gelijk te stellen met verwijdering.

De school laat een kleuter niet meer toe en zoekt voor hem andere onderwijsoplossingen. De ouders vragen de GPO om een oordeel.

Advies van de Commissie Het verzoek is ongegrond Toelichting

Alhoewel er geen (voorgenomen) besluit tot verwijdering is genomen, is er sprake van een situatie die overeenkomt met verwijdering doordat de leerling al maanden thuis zit. De Commissie is daarom bevoegd om het verzoek in behandeling te nemen.

Het staat vast dat de leerling medeleerlingen pijn doet en dingen kapot maakt. De school heeft van alles gedaan om het gedrag in positieve zin te veranderen maar dat is niet gelukt. In het groeidocument zijn de belemmerende en bevorderende factoren opgenomen. De school heeft over de inhoud van dit document geen overeenstemming bereikt met de ouders. Maar de school is wel steeds in gesprek gebleven met de ouders, op zoek naar een passende oplossing.

De ouders hebben de oplossingen die de school en het samenwerkingsverband hebben voorgesteld afgewezen.

Het besluit is redelijk. Een leerling niet meer toelaten tot de basisschool is slechts een korte periode toegestaan. Die periode is verstreken zodat tot verwijdering of toelating besloten moet worden.

(31)

108279 uitspraak: 14-08-2018 30

Geschil over verwijdering van leerling met extra ondersteuningsbehoefte. De school heeft de resterende ondersteuningsmogelijkheden onvoldoende onderzocht.

Een leerling met extra ondersteuningsbehoefte is na een incident geschorst. In de

schorsingsperiode is aan de moeder van de leerling duidelijk gemaakt dat de leerling niet meer kan terugkeren op school. Verschillende gesprekken tussen de moeder en de school hebben niet geleid tot een plaatsing van de leerling op een tussenvoorziening of een andere school.

Toelichting

Door de leerling niet meer toe te laten tot de school is sprake van een feitelijke verwijdering van de leerling. De reden om de leerling niet meer toe te laten is de veiligheid en handelingsverlegenheid van de school. Het incident was voor de school geen aanleiding om direct tot verwijdering over te gaan. Er is niet gebleken dat de school heeft onderzocht of er nog mogelijkheden waren om de leerling anders of meer te ondersteunen. Dat wordt wel van een school verwacht wanneer zij een leerling met een extra ondersteuningsbehoefte van school verwijdert.

108252- uitspraak: 18-09-2018

Geschil over (voorgenomen) verwijdering. School mag niet tot verwijdering van leerling met extra ondersteuningsbehoefte overgaan als er geen volwaardig ontwikkelingsperspectief is.

Een vmbo-leerling is tegen het einde van de eerste klas geplaatst in een kleinschalige

intensieve voorziening op school. Kort daarna krijgt zij ook ggz-begeleiding. In de tweede klas is zij geplaatst op een bovenschoolse zorgvoorziening. Omdat ook daar de begeleiding

vastloopt, wil de school overgaan tot verwijdering.

Toelichting

In het ontwikkelingsperspectief (en de handelingsgerichte procesdiagnostiek) ontbreekt een geïntegreerd overzicht van de bevorderende en belemmerende factoren van de leerling. Uit deze plannen blijkt evenmin welke ondersteuningsmaatregelen zijn geboden in de zorgklas en op de bovenschoolse zorgvoorziening. Daarnaast ontbreekt een volwaardig handelingsdeel.

Hierdoor kan niet worden beoordeeld of de school alle tot haar beschikking staande ondersteuningsmiddelen (tevergeefs) heeft ingezet en of verwijdering nu al aan de orde is.

108323 - uitspraak: 20-09-2018

Geschil over verwijdering leerling die medeleerling bewusteloos sloeg. Voorgenomen verwijderingsbeslissing is redelijk vanwege ernst gedraging en achterlaten van het slachtoffer zonder hulp in te roepen.

Sector: Voortgezet onderwijs

(32)

Situatie 31

De rector/bestuurder van de school maakt de middag na het incident bekend dat hij de leerling wil verwijderen. Die beslissing vinden de ouders van de leerling te snel genomen. Zij leggen dit voor aan de Commissie.

Toelichting

Het incident stond op videobeelden van de school. De rector/bestuurder heeft zich vergewist van de situatie van het slachtoffer. Vervolgens bekeek hij de beelden en hoorde de dader en zijn moeder. Daarna heeft hij het voorgenomen verwijderingsbesluit schriftelijk bevestigd. Die beslissing is redelijk en niet te snel genomen. Een andere passende school is bereid de leerling in te schrijven waardoor is voldaan aan de zorgplicht.

108330 - uitspraak: 28-09-2018

Geschil over verwijdering; door een ernstige vertrouwensbreuk tussen school en ouders is het verwijderingsbesluit redelijk.

Ouders dienen een klacht over een leerkracht in. Deze klacht wordt ongegrond verklaard en ouders dienen vervolgens een strafklacht tegen de leerkracht in. Daarna volgen nog andere door ouders opgestarte procedures en klachten. De school besluit tot verwijdering.

Toelichting

Ouders hebben zich met name verzet tegen de plaatsing van hun kind in een bepaalde groep.

Dit verzet hebben zij niet gestaakt nadat de rechter de plaatsing dekte. Ouders gaan het overleg uit de weg en nadat zij een leerkracht beschuldigen van mishandeling van hun kind weigerden zij mee te werken aan een onderzoek van deze klacht. Het geheel levert een ernstige vertrouwensbreuk op die het onderwijs aan het kind blijvend heeft verstoord.

108345 – uitspraak: 03-10-2018

Geschil over verwijdering. Uitbesteding aan volwassenenonderwijs is geen verwijdering.

Een leerling haalt voor de tweede maal 4 vwo niet. Na de telefonische beslissing van de docentenvergadering dient hij bij de Commissie een geschil in over verwijdering.

Advies van de Commissie Het verzoek is niet-ontvankelijk.

Toelichting

De school houdt de leerling ingeschreven vanwege uitbesteding aan het volwassenenonderwijs. Er is door de school geen formele, schriftelijke verwijderingsbeslissing genomen. Er is ook geen sprake van een situatie die feitelijk met verwijdering kan worden gelijkgesteld, omdat de leerling

bijvoorbeeld thuis zit. Bovendien hield de school een onderwijsfaciliteit voor de leerling beschikbaar. Omdat er geen sprake is van verwijdering is het verzoek niet-ontvankelijk