Vraag nr. 131 van 21 juni 2001
van de heer CARL DECALUWE
Huis van de Streek – Stand van zaken
In de nota Streekeigen Management wordt de op-richting van een Huis van de Streek in het vooruit-zicht gesteld in de verschillende regio's in V l a a n d e-ren.
Het doel van dergelijk project is de sociaal-e c o n o-mische en bestuurlijke krachten te bundelen en een streekgericht samenwerken op te bouwen. O p deze manier is het mogelijk om bijvoorbeeld pro-vinciale gebiedsgerichte werking, regionale wer-king van intercommunales, streekplatforms en ge-meentelijk overleg samen te brengen en te huisves-ten in eenzelfde gebouw.
In sommige streken zoals in het arrondissement R o e s e l a r e-Tielt is men volop bezig met de uitwer-king van het project. Er werd zelfs reeds een loca-tie voor het Huis van de Streek gevonden.
1. In welke arrondissementen (streken) wordt mo-menteel de creatie van een Huis van de Streek voorbereid ?
Wie zijn de partners ? 2. Wat is de stand van zaken ?
3. Worden er middelen door de Vlaamse regering uitgetrokken om de werking en lokalisatie van deze huizen te financieren ?
Zo ja, hoeveel middelen per individueel pro-ject ?
4. Wanneer moeten deze Huizen van de Streek operationeel zijn ?
Heeft de minister hier een stok achter de deur ?
Antwoord
Vooraf dient te worden gesteld dat het streekge-richt samenwerken en het bundelen van de sociaal-economische en bestuurlijke krachten in het ver-lengde liggen van de huidige streekplatformwer-k i n g, en dus niet als een nieuw gegeven of een nieuwe beleidsdoelstelling dienen te worden be-s c h o u w d . I m m e r be-s, albe-s overleg- en vibe-sievormingbe-s- visievormings-platform tussen de "levende krachten" zullen of
kunnen de streekplatformen dit proces van streek-gericht samenwerken versnellen en uitdiepen. In een aantal streken is het streekgericht samen-werken als gevolg van de bereidheid en/of de noodzaak tot samenwerking tussen verscheidene partners dan ook reeds ver gevorderd. Als gevolg van de streekeigen problematieken en de historiek van samenwerking en overleg, zijn de partners evenwel verschillend van streek tot streek.
Vanuit dit perspectief is het concept van het "Huis van de Streek" (in ruime zin) dan ook een bottom-up gebeuren, waar een al te strikte en uniforme sturing niet altijd even opportuun is. Op Vlaams ni-veau dienen enkel sommige algemene krachtlijnen aangegeven te worden.
In navolging van het SERV-standpunt van 8 de-cember 1999 wordt gepleit voor een gefaseerde in-tegratie van structuren die op dit ogenblik werkzaam zijn op subregionaal niveau ( S E RV : S o c i a a l
-E c o n o m i s che Raad van Vlaanderen – red.). In de
eerste plaats kan hierbij gedacht worden aan het domein van het subregionaal ruimtelijk-econo-misch en arbeidsmarktbeleid. Op termijn wordt ge-streefd naar één team, één herkenbare locatie voor de streek – een streekhuis – en één autonoom o v e r l e g p l a t f o r m . Daarna (of in sommige gevallen gelijktijdig) zou het aangewezen zijn dat ook ande-re subande-regionale organisaties (ande-regionale landschap-p e n ,L O G O ' s, ...) ook dit integratieslandschap-poor bewande-len. (LOGO : lokaal gezondheidsoverleg – red.) Tegelijk wordt dus ook gepoogd meer synergie te verkrijgen uit de samenwerking tussen streekplat-f o r m e n , S T C ' s, de gebiedsgerichte werking van de provincie en eventueel ook andere organisaties
(STC : subregionaal tewerkstellingscomité – red.).
Er werd dan ook reeds gedacht aan scenario's waarbij via een gefaseerde aanpak in de eerste plaats de streekplatformwerking en STC-werking nader op elkaar zouden worden afgestemd. O p maat van elke streek zou dan stapsgewijs werk kunnen worden gemaakt van een gestructureerd o v e r l e g, het fysiek samenzetten, het streven naar eenzelfde geografische afbakening, . . . waarbij over-eenkomstig het kerntakendebat de provincies de regie zouden kunnen voeren met betrekking tot het stimuleren en organiseren van dit soort subre-g i o n a l e, subre-gebiedssubre-gerichte denktanken en overlesubre-gfo- overlegfo-ra.
arbeids-marktbeleid betreft. Wat het economisch en ruim-telijk streekbeleid betreft, zijn er tot hiertoe in Vlaanderen zeventien streekplatformen erkend. De geografische afbakening tussen beide regionale overlegstructuren is dus niet gelijk.
1. De administratie Economie is uitdrukkelijk en schriftelijk op de hoogte gebracht van het voor-stel vanwege het Strategisch Plan Regio Den-dermonde om een "Huis van de Streek" op te richten in de zin van het samen gehuisvest zijn van het streekplatform en het STC, evenals van het Eduforum.
In Gent delen STC en streekplatform inmiddels een gezamenlijke huisvesting, n i e t t e g e n s t a a n d e het STC en het streekplatform een afwijkende gebiedsomschrijving hebben, met name STC Gent = Gentse + Meetjesland (dat een afzon-derlijke streekplatformwerking heeft) en Streekplatform Gent = Gentse.
Wat Kortrijk betreft, is er een akkoord over een vestigingsplaats voor het Huis van de Streek. I n Roeselare is er een princiepsovereenkomst met de provincie voor een Huis van de Streek. N a a r streekplatformen betreft het twee gebieden, met name Kortrijk enerzijds en Roeselare-Ti e l t anderzijds. Voor STC's betreft het één streek.
In de regio Oostende-Ieper functioneert voor de Westhoek een Huis van de Streek. Voor de regio Oostende zijn er geen initiatieven bekend. In het Huis van de Westhoek participeren tal van organisaties, waaronder de provincie, s t r e e k p l a t f o r m , l a n d b o u w c e n t r u m ,E d u f o r m , r e-gionaal landschap, . . . Het STC participeert voor-alsnog niet aan dit Huis van de Streek. N a a r STC's betreft dit één werkingsgebied ; w a t streekplatformen betreft, valt Ieper onder het Streekplatform We s t h o e k , terwijl Oostende een afzonderlijk streekplatform heeft. Nadere af-stemming is hier wenselijk.
In Aalst-Oudenaarde zijn de voorbereidingen begonnen om een kritische massa samen te brengen uit het oogpunt van het oprichten van een Huis van de Streek.
Deze beperkte dynamiek voor integratie bete-kent niet dat er geen samenwerking is tussen de STC's en de streekplatformen. Bijvoorbeeld in Limburg werken streekplatformen en het STC samen in een concreet dossier rond mobiliteit. Ook is er structurele samenwerking.
Uit onderstaande tabel moge tevens blijken dat in verscheidene streken reeds een Huis van de Streek avant la lettre embryonaal aanwezig is.
Streekplatform Partners onder zelfde dak(*) Andere relevante organisaties onder zelfde dak
Antwerpen (MVPA) – SPRA
Kempen – intercommunale IOK
Westhoek – gebiedsgerichte werking pro- – secretariaat Leader en doelstel-vincie West-Vlaanderen, met ling 2 (phasing out) ;
– landbouwcentrum 5B ; onder meer ook gebiedswer- – intergemeentelijk project
king toerisme ; huisvesting ;
– Westhoekoverleg – Samenlevingsopbouw
West-hoek
Gent – STC VZW – VZW Stirk
Dendermonde – intercommunale DDS – Eduforum
Dendermonde-St.-Niklaas ;
– Verenigde Compostbedrijven
Noord-Limburg – VZW Opbouwwerk ;
Streekplatform Partners onder zelfde dak(*) Andere relevante organisaties onder zelfde dak
Midden-Limburg – Begeleidingsdienst Limburgs – Steunpunt Buurtopbouwwerk ;
Mijngebied ; – Kunstencentrum TOR
– VZW Koolmijn ; (patrimonium)
(Toerisme Midden-Limburg)
Haspengouw – Territoriaal tewerkstellings- – Sociaal Verhuurkantoor Land
pact ; van Loon
– Streekontwikkeling Zuid-Limburg
(*) Als partner kunnen worden beschouwd welke organisaties welke vertegenwoordigd zijn in de beheersorganen van een streek-platform (raad van beheer of algemene vergadering)
N.v.d.r.
MVPA : Maatschappij voor de Vernieuwing en de Promotie van Antwerpen
SPRA : Strategisch Plan Regio Antwerpen
IOK : Intercommunale Ontwikkelingsmaatschappij voor de Kempen
DDS : Intercommunale Maatschappij Dender Durme Schelde 2. In die subregio's waar de streekplatformen te
kennen hebben gegeven te streven naar een ge-zamenlijke huisvesting met het STC en eventu-ele andere partners, is voorlopig enkel in de sub-regio Gent een Huis van de Streek in de enge betekenis gerealiseerd.
Op basis van bovenstaande informatie is het ook duidelijk dat de overgang naar een Huis van de Streek in elke streek op zeer verschillende wijze p l a a t s v i n d t , dit met betrekking tot de partners, de wijze van samenwerking, de noodzakelijke in-v e s t e r i n g e n , e n z o in-v o o r t . Dit onderstreept nog-maals dat de eigenheid van iedere streek gere-specteerd dient te worden, waarbij er moet wor-den gestreefd naar een zekere "kritische massa" aan subregionale samenwerkingsvormen.
Ander gegeven is dat vastgesteld kan worden dat er in een aantal regio's minder interesse is voor de beoogde integratie. Dit hangt af van de vraag of er in de plaatselijke omstandigheden behoefte is aan een integratie. In de regio's die nu concrete initiatieven ondernemen, zien we dat in hoofdzaak de huisvestingsbehoeften een concrete aanleiding vormen om stappen te doen. Incentives om de integratie te bevorderen, z u l l e n dan ook zeker dienen in te spelen op het aspect h u i s v e s t i n g. Anderzijds is het ook duidelijk dat incentives om de integratie te bevorderen ook op het inhoudelijke en organisatorische vlak moeten liggen, teneinde op termijn tot een inte-gratie te kunnen overgaan.
Zowel vanuit het beleidsdomein Economie als vanuit Werkgelegenheid wordt duidelijk dat er geen van bovenaf bepaald model voor integratie zal worden opgelegd aan de regio's. In de kracht-lijnennota van het kabinet-We r k g e l e g e n h e i d aangaande het STC-decreet werden er incenti-ves aangekondigd. Daarnaast wordt het nieuwe besluit inzake de streekplatformen in september g e f i n a l i s e e r d , waarbij reeds de krijtlijnen worden aangegeven om te komen tot het Huis van de Streek.
3. Vanuit Economie is in de begroting voor het jaar 2001 en 2002 een initieel bedrag ingeschreven van 10 miljoen frank extra per jaar voor de s t r e e k p l a t f o r m w e r k i n g, precies met het oog op de stimulering van de Huizen van de Streek. H e t is echter ook de bedoeling dat de organisatie en ondersteuning van streekplatformen en Huizen van de Streek op middellange termijn wordt overgenomen door de provinciebesturen. Va n u i t Werkgelegenheid zijn er geen bijkomende mid-delen uitgetrokken voor de huisvesting. De mi-nister van Werkgelegenheid stelt wel financiële incentives voorop om de integratie te bevorde-ren.
Daarnaast wordt verwacht dat ook andere part-ners hun inbreng zullen hebben bij het concipië-ren van het Huis van de Streek.
4. De Vlaamse overheid opteert voor een gefa-seerde aanpak om deze integratie te bewerk-s t e l l i g e n . Ook zal er van bovenaf geen model opgelegd worden dat deze integratie zal rege-l e n . Wérege-l zarege-l ernaar gezocht worden om de vrij-willigheid van dit proces te stimuleren, b i j v o o r-beeld via financiële incentives. Gedacht kan worden aan onder andere een beperkt budget voor het uitwerken van gezamenlijke initiatie-ven van STC's en streekplatformen.
