Ons kenmerk: OPTA/EGM/2004/200908 Zaaknummer: E04203007
Datum: 11 maart 2004
Besluit van het College van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit op grond van artikelen 35, 35 en 38 van het Besluit ONP huurlijnen en telefonie inhoudende de goedkeuring van een verzoek tot introductie van het tariefpakket genaamd “BelPlus 60” door Koninklijke KPN N.V.
1 Samenvatting
Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN) heeft een voorstel voor introductie van het tariefpakket genaamd “BelPlus 60” ter goedkeuring bij het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) ingediend. KPN is voornemens het tariefpakket op 1 april 2004 te introduceren. KPN zal, na goedkeuring door het college, hiervan melding maken in de Nederlandse Staatscourant. Afnemers van dit tariefpakket ontvangen, tegen betaling van een €1,50 (inclusief BTW) per maand, enerzijds een Block-Of-Time (hierna: BOT) van 60 minuten waarmee zij tijdens dal-, weekend- en nachturen naar nummers binnen de regio (hierna: biba) en buiten de regio (hierna: buba) kunnen bellen. De afnemers ontvangen voor het vaste bedrag per maand ook 30 starttikken. Anderzijds ontvangen zij een korting van 10% op hun internationale verkeer (hierna: IDD) en op hun buba-verkeer buiten het BOT. De eindgebruikers kunnen 4 maanden aanspraak maken op hun belbundel. Het college heeft het tariefvoorstel, op grond van artikel 36 van het Besluit ONP huurlijnen en
telefonie (hierna: Boht), op kostenoriëntatie beoordeeld, zoals neergelegd in artikel 35, eerste lid van het Boht. Daarnaast heeft het college het voorstel beoordeeld op non-discriminatie en transparantie (uit hoofde van artikel 38 van het Boht) en op anticompetitieve aspecten. Het college is van oordeel dat het voorstel in overeenstemming is met artikelen 35, 36 en 38 van het Boht en keurt het tariefvoorstel derhalve goed.
2 Verloop van de procedure
Op 17 februari 2004 heeft KPN per brief het voorstel voor de introductie van het tariefpakket “Belplus 60” (kenmerk 2004-U-00024-RvB) aan het college doen toekomen. Het college heeft deze brief op 18 februari 2004 ontvangen.
3 Feiten
Het tariefpakket “BelPlus 60” is bedoeld voor PSTN en ISDN2-klanten met een BelBasis abonnement. Bij deze dienst ontvangt de afnemer voor een bedrag van € 1,50 (inclusief BTW) per maand een belbundel van 60 minuten waarmee tijdens dal-, weekend- en nachturen naar biba- en buba-bestemmingen gebeld kan worden. Gedurende het genoemde BOT wordt maximaal 12 maal het starttarief niet in rekening gebracht. Niet gebruikte minuten mogen éénmalig naar de volgende notaperiode worden meegenomen. Belminuten binnen het BOT zijn daarmee vier maanden geldig. Naast de belbundel ontvangt de eindgebruiker een korting van 10% op de minuutprijzen van het IDD-verkeer en het buba-IDD-verkeer buiten het BOT. Er wordt geen korting verleend over de starttarieven. Het tariefpakket “BelPlus 60” is te combineren met VoordeelNummers Nederland en VoordeelNummers Buitenland. Het verkeer binnen het BOT kwalificeert zich echter niet voor voordeelnummerkorting. Verder is het tariefpakket niet te combineren met FlexiBel, WorldLine, BelZakelijk, BOT 1801, BelPlus, BelPlus 200 en BelPlus 300.
4 Juridisch Kader
De beoordeling van generieke tarieven is gebaseerd op de artikelen 34, 35 en 36 van het Boht
respectievelijk artikel 24 van de Mededingingswet (hierna: Mw). Voor een uitgebreide behandeling van deze wettelijke kaders en van het beoordelingskader voor generieke tarieven wordt hier verwezen naar de Richtsnoeren Prijssqueeze2. Naast dit wettelijke kader voor de beoordeling van generieke tarieven is voor het beoordelen van kortingen en pakketten van vaste telefonie tevens artikel 38 van het Boht van belang.
Op grond van artikel 38 van het Boht is KPN als aanbieder met aanmerkelijke marktmacht gerechtigd kortingsregelingen toe te passen, voor zover die transparant en niet-discriminerend zijn. Artikel 38 van het Boht bepaalt verder dat dergelijke kortingsregelingen de voorafgaande toestemming van het college behoeven.
Op 2 september 1998 heeft het college inzake de beoordeling van de kostenoriëntatie van de telefoontarieven van KPN een beoordelingskader voor kortingen vastgesteld voor de periode 1998-20023. Onderdeel van dit beoordelingskader is dat per deelmarkt wordt aangegeven in welke mate KPN korting mag geven, afhankelijk van de feitelijke concurrentie op de betreffende deelmarkt. In de op 6 augustus 2003 gepresenteerde “Nota van bevindingen ten aanzien van ondergrensregulering van de tarieven van de eindgebruikersdiensten van KPN, oftewel prijssqueeze, kortingen en pakketten” 4
1 Besluit van 12 december 2003 met kenmerk OPTA/EGM/2003/204769, dit tariefpakket is nog niet door KPN geïntroduceerd. 2 Richtsnoeren Prijssqueeze (kenmerk OPTA/EGM/2000/200494, NMa/2201/12). De bijlagen Richtsnoeren Prijssqueeze zijn op 1
augustus 2002 aangepast (kenmerk OPTA/EGM/2002/201877). 3 Kenmerk OPTA/E/98/2190.
(hierna: Nota van bevindingen), is aangegeven dat de huidige Richtsnoeren Prijssqueeze en het huidige kortingenkader voorlopig van kracht blijven. Op grond van het kortingenkader mag KPN momenteel de volgende maximale kortingspercentages hanteren5: lokaal verkeer (biba) 4,4%, nationaal verkeer (buba) 22,7%, vast-mobiel verkeer 4% en internationaal verkeer 32,1%.
5 Overwegingen
Bevoegdheid
Op grond van artikel 36 van het Boht voert KPN een voorgenomen wijziging van haar
eindgebruikerstarieven niet eerder in dan nadat het college de voorgenomen tariefwijziging heeft goedgekeurd. Dit artikel verleent het college de bevoegdheid om het onderhavige tariefvoorstel op het vereiste van kostenoriëntatie te beoordelen, zoals neergelegd in artikel 35 van het Boht. Aangezien het onderhavige voorstel een kortingsregeling betreft, is het college op grond artikel 38 van het Boht eveneens bevoegd om het voorstel te beoordelen op transparantie en non-discriminatie en dient KPN, voorafgaand aan de wijziging van de kortingsregeling, toestemming van het college te verkrijgen. Hieraan kunnen voorschriften én of beperkingen worden verbonden.
Beoordeling
Het college beoordeelt het door KPN voorgestelde tariefpakket ”BelPlus 60” op grond van artikel 35, 36 en 38 van het Boht alsmede het huidige beoordelingskader voor kortingen. Het college toets het voorgestelde tarief allereerst op het vereiste van kostenoriëntatie, zoals neergelegd in artikel 35, juncto artikel 36 van het Boht. De wijze waarop het college deze toetsing uitvoert, is beschreven in de Nota van bevindingen. Hierin wordt gesteld dat bij de beoordeling van een voorgesteld tarief voor een pakket de kosten van het duurste inkoopelement leidend zijn, of dat er een wholesale-equivalent van het aangeboden pakket moet bestaan. Indien blijkt dat het voorgestelde tarief hieraan voldoet, toetst het college eveneens of de geboden kortingen voldoen aan de maximaal door het college vastgestelde kortingspercentages. Tenslotte dient het college op grond van artikel 38 van het Boht en het huidige beoordelingskader voor kortingen te beoordelen of het voorgestelde tariefpakket ”BelPlus 60” non-discriminatoir en transparant wordt aangeboden én of het gewijzigde tariefpakket er niet toe leidt dat de mededinging wordt beperkt.
Het college heeft het tariefvoorstel als volgt op kostenoriëntatie getoetst. Voor de beoordeling is een onderscheid gemaakt tussen verkeer binnen het BOT en buiten het BOT.
Kosteno iëntatie: verkeer binnen het BOT
Aangezien er geen wholesale-equivalent beschikbaar is voor het tariefpakket “BelPlus 60”, beoordeelt het college het voorgestelde tarief op de ondergrens door het duurste inkoopelement uit het
tariefpakket als uitgangspunt te hanteren. Alleen op deze wijze is gegarandeerd dat geen prijssqueeze voorkomt. Het duurste inkoopelement is in dit geval een buba-minuut in de piekperiode.
Indien de inkoopkosten van 60 buba-piekminuten worden opgeteld en vermeerderd met het r
retailopslagpercentage van 23%, dan blijkt dat het voorgestelde tarief aan de prijssqueezetoets voldoet6. De squeeze-ondergrens is, conform de methode in de prijssqueezetoets, als volgt berekend: 60 maal de inkoopkosten van een buba-piekminuut inclusief retailopslag plus 12 maal de inkoopkosten van een buba-starttik inclusief retailopslag, oftewel (60 * 1,02 + 12 * 1,85 )/100 = € 0,83 exclusief BTW. Inclusief BTW dient het pakket vanuit deze optiek minimaal € 0,99 te kosten. Het voorgestelde tarief van € 1,50 inclusief BTW valt hier ruim boven.
Vervolgens heeft het college beoordeeld of het verkeer binnen het BOT een overschrijding van de maximaal door het college toegestane kortingspercentages inhoudt. Het verkeer binnen het BOT kwalificeert zich niet voor een combinatie met andere kortingsregelingen. Het college neemt als uitgangspunt voor de beoordeling de klant die het meeste voordeel kan genieten bij het “BelPlus 60” pakket. Dit is in dit geval de klant die het beltegoed volledig opbelt naar die bestemming die, zou hij de diensten afzonderlijk inkopen, het hoogste eindgebruikerstarief kent. Indien een klant een ander belprofiel kent, waarmee ook naar een goedkopere bestemming wordt gebeld, dan levert het afnemen van het pakket voor deze klant minder voordeel op. In het geval van “BelPlus 60” zal de klant met het maximale voordeel 60 minuten opbellen naar een bubabestemming in de dalperiode. De klant zou normaal gesproken 60 maal het bubaverkeerstarief van € 0,0208 = € 1,248 en 12 maal een starttik van € 0,0518 = € 0,6216, oftewel € 1,869 inclusief BTW betalen. Bij gebruikmaking van “BelPlus 60” betaalt de klant € 1,50. De korting die KPN verleent bedraagt in dit geval 19,7%, waarmee het voorstel voldoet aan de maximale bubakortingsruimte.
Kosteno iëntatie: verkeer buiten het BOT
Ten aanzien van de korting op buba- en IDD-verkeer heeft het college als volgt geoordeeld. Het college gaat bij de beoordeling van de maximale korting binnen het tariefpakket op grond van het huidige beoordelingskader uit van de effectieve voordeelnummerkorting aan eindgebruikers. Voor de
beoordeling hiervan hanteert het college de effectieve voordeelnummerkorting zoals door KPN in het tariefvoorstel opgenomen. Dit betekent een effectieve korting op buba- en IDD-verkeer van
respectievelijk 8,4% en 14,4%. r
Op buba- en IDD-verkeersminuten buiten het BOT wordt een korting van 10% voorgesteld. Deze korting wordt niet verleend over de starttik, waardoor op een gesprek gemiddeld een lagere korting van toepassing is. De gemiddelde korting die op grond van ”BelPlus 60” wordt gegeven op verkeer buiten het BOT is door KPN berekend als respectievelijk 5,7% voor buba en 8,7% voor IDD. Stapeling van de gemiddelde ”BelPlus 60” korting met de effectieve voordeelnummerkorting leidt tot een maximale effectieve korting van circa 13,73% op buba7 en 21,9% op IDD8. De door KPN voorgestelde kortingen op buba- en IDD-verkeer blijven derhalve onder de maximaal toegestane kortingsruimte van
respectievelijk 22,7% en 32,1%.
Voor de goede orde merkt het college op dat de wijze waarop KPN de gemiddelde korting heeft
berekend voor discussie vatbaar is. De berekening van de gemiddelde korting op het verkeer buiten het 6 Uitgaande van de vanaf 1 september 2003 geldende groothandels- en eindgebruikerstarieven.
BOT is alleen gebaseerd op daltarieven en laat de piektarieven volledig buiten beschouwing. KPN houdt in haar berekening ook geen rekening met een middeling naar zowel piek- als dalminuten. Indien KPN dit wel zou doen, is denkbaar dat een hoger gemiddeld kortingspercentage wordt gegeven op het verkeer buiten het BOT. Voor de goedkeuring van onderhavig voorstel is dit echter van geen belang, aangezien het voorstel ook de toets op de maximaal toegestane kortingsruimte zou doorstaan, indien er niet gemiddeld hoeft te worden.
Tenslotte heeft het college beoordeeld of het buba-tarief buiten het BOT prijssqueeze veroorzaakt. Het college heeft geconstateerd dat dit voor geen enkel tariefelement het geval is, ook niet indien de korting die wordt verleend op de verkeerstarieven buiten het BOT wordt gecombineerd met de effectieve voordeelnummerkorting.
Kosteno iëntatie: conclusie
Gegeven het bovenstaande concludeert het college dat het voorgestelde kortingspercentage voor buba- en IDD-gesprekken buiten het BOT van 10 procent, voldoet aan de eis van kostenoriëntatie.
r
Non-discriminatie
Ten aanzien van het vereiste van non-discriminatie merkt het college het volgende op.
Non-discriminatie houdt in dat een bepaald aanbod voor een ieder in Nederland beschikbaar dient te zijn. Het college stelt vast dat alle gebruikers, die een standaard “BelBasis-abonnement” (PSTN en ISDN2) bij KPN afnemen, gebruik kunnen maken van het tariefpakket “BelPlus 60”. Het college is van oordeel dat hiermee het tariefpakket voor een ieder beschikbaar is. Een combinatie van het tariefpakket ”BelPlus 200” met de abonnementsvorm BelBudget is niet toegestaan. De reden hiervoor is dat aan het Belbudget abonnement beperkingen zijn verbonden uit het oogpunt van betaalbaarheid. Deze
abonnementsvorm is bedoeld om diegenen te beschermen waarvoor de kosten van een aansluiting anders te hoog zouden worden.
Transparantie en effecten op de mededinging
Het college heeft vooralsnog geen problemen met betrekking tot de transparantie van het tariefpakket “BelPlus 60” geconstateerd. Het college heeft het pakket tevens beoordeeld op anticompetitieve aspecten. Het college stelt vast dat andere aanbieders van telefoniediensten een vergelijkbaar aanbod kunnen doen. Aanbieders kunnen alle groothandelselementen die benodigd zijn om een vergelijkbaar aanbod in de markt te zetten, inkopen bij KPN’s groothandelsorganisatie.
correspondentie in het kader van de voorlichting omtrent het tariefpakket BelPlus9. Wellicht ten overvloede wijst het college erop dat het aldaar gestelde onverkort en op dezelfde manier geldt voor tariefpakket “BelPlus 60”.
6 Dictum
Het college besluit op grond van bovenstaande overwegingen, artikel 36 en 38 van het Boht en het huidige kortingenkader, goedkeuring te verlenen aan het tariefvoorstel voor een nieuw tariefpakket genaamd “BelPlus 60”.
Hoogachtend,
HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college,
hoofd van de afdeling Eindgebruikersmarkt (plv.)
mr. F.J.G. van der Plas
Belanghebbenden die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen binnen zes weken, aanvangende met ingang van de dag na die waarop dit besluit is bekendgemaakt, daartegen een bezwaarschrift indienen bij de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit.
Het bezwaarschrift moet worden gericht aan:
Het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit Stafafdeling Juridische Zaken
Postbus 90420 2509 LK Den Haag
onder vermelding van “bezwaarschrift”. Het bezwaarschrift dient te zijn ondertekend en dient in ieder geval de naam en het adres van de indiener, de dagtekening, een omschrijving van het besluit waartegen het bezwaar is gericht, alsmede de gronden van bezwaar te bevatten. Zo mogelijk dienen een afschrift van het besluit en de overige op het bezwaar betrekking hebbende stukken te worden meegezonden.
