Koninklijke KPN N.V. De heer A.J. Scheepbouwer Postbus 30000
2500 GA 'S-GRAVENHAGE 2500GA30000
Contactpersoon Ons kenmerk Uw kenmerk Doorkiesnummer
OPTA/EGM/2003/203637 2003-U-00334-RvB
Datum Onderwerp Bijlage(n)
2 oktober 2003 BelPlus 300
Geachte heer Scheepbouwer,
Op 15 september 2003 heeft het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit (hierna: het college) van Koninklijke KPN N.V. (hierna: KPN) een voorstel ontvangen (kenmerk: 2003-U-00334-RvB) voor de introductie van een tariefpakket genaamd ‘BelPlus 300’. KPN is voornemens het tariefpakket op 3 november 2003 te introduceren.
Het college keurt hierbij het tariefpakket ‘BelPlus’ 300 goed.
Het college verzoekt u in het vervolg bij correspondentie aangaande dit tariefvoorstel, naast het briefkenmerk, eveneens het zaaknummer E03209083 te vermelden.
1. Beschrijving van het voorstel
‘BelPlus 300’ is een nieuw tariefpakket, bedoeld voor PSTN en ISDN2 gebruikers met een BelBasis abonnement.
Buiten het BOT ontvangt de klant tevens een korting van 15% op de generieke BelBasis minuutprijzen voor zowel buba als internationale verkeer (IDD). Deze korting wordt niet verleend over de starttarieven. Het verkeer binnen het BOT kwalificeert zich niet voor voordeelnummerkorting, het verkeer buiten het BOT is wel te combineren met voordeelnummers Nederland en voordeelnummers Buitenland. BelPlus 300 (verkeer binnen en buiten het BOT) is niet te combineren met de kortingsregelingen Flexibel of
WorldLine. BelPlus 300 is niet te combineren met ‘BelPlus 100’ of ‘BelPlus 200’. 2. Juridisch kader
Volgens artikel 35, eerste lid, van het Besluit ONP huurlijnen en telefonie (hierna: Boht) dient een aanbieder van een vaste openbare telefoondienst, die krachtens artikel 6.4, eerste lid van de
Telecommunicatiewet (hierna: Tw) door het college is aangewezen, kostengeoriënteerde tarieven vast te stellen voor het gebruik van het vaste openbare telefoonnetwerk en de vaste openbare telefoondienst. Bij besluit van 15 november 2000 (kenmerk: OPTA/EGM/2000/202722) heeft het college KPN en haar groepsmaatschappijen als bedoeld in artikel 24b van Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek, voor zover zij aanbieder zijn van een vast openbaar telefoonnetwerk en een vaste openbare telefoondienst,
aangewezen als aanbieder met aanmerkelijke macht op de nationale markt voor vaste openbare telefonie als bedoeld in artikel 6.4, eerste lid van de Tw.
Uit artikel 36, eerste lid van het Boht, volgt dat op wijzigingen van tarieven van een vast openbaar telefoonnetwerk en van een vaste openbare telefoondienst artikel 35, eerste lid van het Boht, van overeenkomstige toepassing is. De aanbieder van een vast openbaar telefoonnetwerk en van een vaste openbare telefoondienst bedoeld in artikel 35, eerste lid van het Boht, voert een voorgenomen
tariefwijziging niet in dan nadat het college de voorgenomen tariefwijziging heeft goedgekeurd, artikel 36, tweede lid van het Boht.
De beoordeling van generieke tarieven is gebaseerd op de artikelen 34, 35 en 36 van het Boht
respectievelijk artikel 24 van de Mededingingswet. Voor een uitgebreide behandeling van deze wettelijke kaders en van het beoordelingskader voor generieke tarieven wordt hier verwezen naar de Richtsnoeren Prijssqueeze1. Naast dit wettelijke kader voor de beoordeling van generieke tarieven is voor het
beoordelen van kortingen en pakketten van vaste telefonie tevens artikel 38 van het Boht van belang. Op grond van artikel 38 van het Boht is KPN als aanbieder met aanmerkelijke marktmacht gerechtigd kortingsregelingen toe te passen, voor zover die transparant en niet-discriminerend zijn. Artikel 38 van het Boht bepaalt verder dat dergelijke kortingsregelingen de voorafgaande toestemming van het college behoeven.
Op 2 september 1998 heeft het college inzake de beoordeling van de kostenoriëntatie van de telefoontarieven van KPN een beoordelingskader voor kortingen (kenmerk: OPTA/E/98/2190)
1 Richtsnoeren Prijssqueeze, OPTA/EGM/2000/200494, NMa/2201/12. De bijlagen van de Richtsnoeren
vastgesteld voor de periode 1998-2002. Onderdeel van dit beoordelingskader is dat per deelmarkt wordt aangegeven in welke mate KPN korting mag geven, afhankelijk van de feitelijke concurrentie op de betreffende deelmarkt.
Op grond van het huidige tijdelijke beoordelingskader voor kortingen mag KPN de volgende maximale kortingspercentages hanteren2: biba verkeer 4,4%, buba verkeer 22,7%, vast-mobiel verkeer 4% en IDD
verkeer 32%.
In de onlangs op 6 augustus 2003 gepresenteerde ‘Nota van bevindingen ten aanzien van
ondergrensregulering van de tarieven van de eindgebruikersdiensten van KPN, oftewel prijssqueeze, kortingen en pakketten’ (hierna: Nota van bevindingen; kenmerk: OPTA/EGM/2003/202390), is aangegeven dat het huidige kortingenkader onverkort van kracht blijft (zie ook voetnoot 2). Van een herziening van het kortingenkader zal geen sprake zijn tot na de wijziging van de Telecommunicatiewet. 3. Beoordeling
Het college beoordeelt het door KPN voorgestelde tariefpakket ‘BelPlus 300’ op grond van artikel 35, 36 en 38 van het BOHT en het tijdelijke beoordelingskader voor kortingen. In het kader van deze
beoordeling is het college allereerst nagegaan of de voorgestelde tarieven binnen het aangeboden BOT voldoen aan het gestelde in de nota van bevindingen ten aanzien van tariefpakketten. In de nota van bevindingen stelt het college dat bij de beoordeling van een voorgesteld tarief voor een pakket de kosten van het duurste inkoopelement leidend zijn, of dat er een wholesale equivalent van het aangeboden pakket moet bestaan. Daarnaast heeft het college beoordeeld of de geboden korting op biba, buba en IDD verkeer voldoet aan de maximaal door het college vastgestelde kortingspercentages. Tenslotte heeft het college op grond van artikel 38 van het BOHT en het tijdelijke beoordelingskader voor kortingen beoordeeld of het tariefpakket ‘BelPlus 300’ non-discriminatoir en transparant wordt aangeboden én of het tariefpakket er niet toe leidt dat de mededinging beperkt wordt.
Kostenoriëntatie
Het college heeft het voorstel als volgt op kostenoriëntatie getoetst. Voor de beoordeling is onderscheid gemaakt tussen verkeer binnen het BOT en verkeer buiten het BOT.
Verkeer binnen het BOT
Zoals gezegd, dient het tarief minimaal de kosten te dekken van het duurste inkoopelement van de aangeboden diensten binnen het pakket. In dit geval gaat het om het maximum aantal starttikken van 35 en 300 minuten volledig opbellen naar een BUBA bestemming in de dalperiode. Indien de
inkoopkosten hiervoor worden opgeteld en vermeerderd met het retailopslagpercentage van 23%, dan blijkt dat het voorgestelde tarief ruimschoots aan de prijssqueezetoets voldoet3. De squeeze-ondergrens
is conform de methode in de prijssqueezetoets als volgt berekend: 35 maal de inkoopkosten van een BUBA starttik inclusief retailopslag plus 300 maal de inkoopkosten van een BUBA dal verkeersminuut
inclusief retailopslag, ofwel 35*€0,0185 + 300*€0,0102 = €3,7075 exclusief BTW. Inclusief BTW dient het pakket vanuit deze optiek minimaal €4,4119 inclusief BTW te kosten.
Vervolgens heeft het college beoordeeld of het verkeer binnen het BOT een overschrijding van de maximaal door het college toegestane kortingspercentages inhoudt. Het verkeer binnen het BOT kwalificeert zich niet voor een combinatie met andere kortingsregelingen. Het college neemt als uitgangspunt voor de beoordeling de klant die het meeste voordeel kan genieten bij het BelPlus 300 pakket. Dit is in dit geval de klant die het beltegoed volledig opbelt naar die bestemming die, zou hij de diensten afzonderlijk inkopen, het hoogste eindgebruikerstarief kent. Indien een klant een ander belprofiel kent, waarmee ook naar een goedkopere bestemming wordt gebeld, dan levert het afnemen van het pakket voor deze klant minder voordeel op. In het geval van BelPlus 300 zal de klant met het maximale voordeel 300 minuten opbellen naar een BUBA bestemming in de dalperiode. De klant zou normaal gesproken 35 maal een starttik = €0,0518 plus 300 maal het BUBA dal verkeerstarief = € 0,0208, gezamenlijk € 8,053 inclusief BTW betalen. Bij gebruikmaking van BelPlus 300 betaalt de klant € 6,30. De korting die KPN verleent bedraagt in dit geval 21,77%, waarmee het voorstel voldoet aan de maximale BUBA kortingsruimte.
Verkeer buiten het BOT
Het college heeft beoordeeld of het verkeer buiten het BOT in combinatie met Voordeelnummer korting Nederland en Buitenland voldoet aan het tijdelijke beoordelingskader voor kortingen. Voordeelnummers Nederland geeft een korting van 20% op maximaal 10 geografische nationale nummers (buba verkeer); Voordeelnummers Buitenland een korting van 30% op maximaal 3 internationale nummers (IDD verkeer). Tevens is beoordeeld of het verkeer buiten het BOT prijssqueeze veroorzaakt.
Voor het BIBA verkeer buiten het BOT geldt dat alleen voordeelnummerkorting wordt verleend. Dit voldoet aan het huidige kader en daarmee aan de eis van kostenoriëntatie.
Ten aanzien van BUBA en IDD verkeer heeft het college als volgt geoordeeld. Evenals bij de beoordeling van tarieven op prijssqueeze, gaat het college bij de beoordeling van de maximale korting binnen het tariefpakket op grond van het huidige beoordelingskader uit van de effectieve voordeelnummerkorting aan gebruikers. Voor de beoordeling hiervan hanteert het college de effectieve voordeelnummerkorting zoals door KPN in het tariefvoorstel opgenomen. Dit betekent een effectieve korting op buba en IDD verkeer van respectievelijk 8,4% en 14,4%.
Op verkeersminuten buiten het BOT wordt een korting van 15% gegeven. Deze korting wordt niet verleend over de starttik, waardoor op een gesprek gemiddeld een lagere korting van toepassing is dan de 15% die alleen voor de verkeersminuten geldt. De gemiddelde korting die op grond van BelPlus 300 wordt gegeven voor verkeer buiten het BOT is door KPN berekend als respectievelijk 8,6% voor BUBA en 13,1% voor IDD. Stapeling van de gemiddelde BelPlus korting met de effectieve voordeelnummerkorting leidt tot een maximale effectieve korting van circa 16,3% op buba4 en 25,6% op IDD5. De door KPN
voorgestelde kortingen op buba en IDD verkeer blijven derhalve onder de maximaal toegestane kortingsruimte van respectievelijk 22,7% en 32,1%.
Voor de goede orde merkt het college op dat de wijze waarop KPN de gemiddelde korting heeft berekend voor discussie vatbaar is. De berekening van de gemiddelde korting voor het verkeer buiten het BOT is gebaseerd op alleen de daltarieven, maar laat de piektarieven buiten beschouwing. KPN houdt in haar berekening ook geen rekening met een middeling naar zowel piek- als dalminuten. Indien KPN dit wel zou doen is het denkbaar dat er een hoger gemiddeld kortingspercentage wordt gegeven op het verkeer buiten het BOT. Voor de goedkeuring van onderhavig voorstel is dit echter van geen belang, aangezien het voorstel ook de toets op de maximaal toegestane kortingsruimte zou doorstaan, indien de korting ook van toepassing zou zijn op de starttik en er dus niet gemiddeld zou hoeven te worden.
Tenslotte heeft het college beoordeeld of het BUBA tarief buiten het BOT prijssqueeze veroorzaakt. Het college heeft geconstateerd dat dit voor geen enkel tariefelement het geval is, ook niet indien de korting die wordt verleend op de verkeerstarieven buiten het BOT wordt gecombineerd met de effectieve voordeelnummer korting Nederland.
Conclusie
Gegeven het bovenstaande concludeert het college dat het voorgestelde tarief voldoet aan de eis van kostenoriëntatie.
Non-discriminatie
Ten aanzien van het vereiste van non-discriminatie merkt het college het volgende op. Non-discriminatie houdt in dat een bepaald aanbod voor een ieder in Nederland beschikbaar dient te zijn. Het college stelt vast dat alle gebruikers, die een standaard BelBasis-abonnement (PSTN en ISDN2) bij KPN afnemen, gebruik kunnen maken van het tariefpakket ‘BelPlus 300’. Het college is van oordeel dat hiermee het tariefpakket voor een ieder beschikbaar is. Een combinatie van het tariefpakket ‘BelPlus 300’ met de abonnementsvorm BelBudget is niet toegestaan. De reden hiervoor is dat aan het Belbudget
abonnement beperkingen zijn verbonden uit het oogpunt van betaalbaarheid. Deze abonnementsvorm is bedoeld om diegenen te beschermen waarvoor de kosten van een aansluiting anders te hoog zouden worden.
Transparantie en effecten op de mededinging
Het college heeft vooralsnog geen problemen met betrekking tot de transparantie van het tariefpakket ‘BelPlus 300’ geconstateerd. Het college heeft het pakket tevens beoordeeld op anticompetitieve aspecten. Het college stelt vast dat andere efficiënte aanbieders van telefoniediensten een vergelijkbaar aanbod kunnen doen. Andere efficiënte aanbieders kunnen alle groothandelselementen die benodigd zijn om een vergelijkbaar aanbod in de markt te zetten, inkopen bij KPN’s groothandelsorganisatie. Er is naar het oordeel van het college geen sprake van ongeoorloofde bundeling. Hiervan zou
groothandelsaanbod beschikbaar. Het college benadrukt dat, op grond van artikel 34 van het Boht, van een dergelijke bundeling -of de suggestie hiervan- in de voorlichting over de tariefpakketten ‘BelPlus 300’ dan ook absoluut geen sprake mag zijn. In dit verband wordt ook verwezen naar de correspondentie in het kader van de voorlichting omtrent het tariefpakket BelPlus6. Wellicht ten overvloede wijst het
college erop dat het aldaar gestelde onverkort en op dezelfde manier geldt voor het tariefpakket ‘BelPlus 300’.
4. Besluit
Het college besluit op grond van bovenstaande overwegingen, artikel 36 en 38 van het Boht en het huidige kortingenkader, goedkeuring te verlenen aan het voorstel voor de invoering van het tariefpakket ‘BelPlus 300’.
5. Publicatie
Het college zal dit besluit binnen twee weken na verzending bekendmaken in de Staatscourant en op de website van OPTA (www.opta.nl).
Hoogachtend,
HET COLLEGE VAN DE ONAFHANKELIJKE POST EN TELECOMMUNICATIE AUTORITEIT, namens het college,
hoofd van de afdeling Eindgebruikersmarkt
drs. K. Noorlag
Rechtsmiddel
Belanghebbenden, die zich met dit besluit niet kunnen verenigen, kunnen binnen zes weken, aanvangende met ingang van de dag na die waarop dit besluit is bekendgemaakt, daartegen een bezwaarschrift indienen bij de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit.
Het bezwaarschrift moet worden gericht aan:
Het college van de Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit Postbus 90420
2509 LK DEN HAAG
