De ‘x’-groepen

Onder de zogenaamde ‘x’-groepen zullen er drie geanalyseerd worden: ‘Traxtor Club

1970’ (meer dan 31 000 likes), ‘Tirəxtorçilar’ (Tractor-fans met meer dan 15 000 likes)

en ‘Traxtor fans’ (meer dan 12 000 likes). Dit deelhoofdstuk zal duidelijk maken of er

ook verschil is tussen de ‘x’-groepen en de ‘c’-groepen.244

De grootste ‘x’-groep ‘Traxtor Club 1970’ benoemd zichzelf als ‘(de Azerbeidzjaanse) Rode Wolven’ en als ‘de kracht van de Turken’. Er wordt duidelijk gemaakt dat de pagina onder andere ook een platform is voor vrouwelijke supporters die geen toegang hebben tot de stadions. Ze benadrukken in het Engels het verband tussen Azerbeidzjaans-Turkse identiteit en Tractor Sazi. De succesvolle voetballers in Iran met een Turkse afkomst worden vooral genoemd. De club wordt geprofileerd als de club van alle Azerbeidzjaanse Turken in Iran die ook supporters heeft in Azerbeidzjan en Turkije. Volgens de groep kampt Tractor met drie problemen: de wedstrijden zijn niet te zien op de televisiezenders, benadeling door scheidsrechters en de problemen

die de toeschouwers krijgen in en rondom het stadion.245

De Facebook-pagina concentreert zich vooral op educatie in het Azerbeidzjaans-Turks. Verder zijn er ook berichten over mannelijke volleybalteams uit de regio. Alle onderwerpen die we in heel hoofdstuk 3.2 hebben gezien komen, meer dan bij ‘c’-groepen, aan bod. Behalve enkele voorbeelden van deze teksten en foto’s zal de nadruk in de analyse vooral liggen op de onderwerpen die we bij de ‘c’-groepen niet hebben gezien.

Op 3 februari 2014 werd samen met een foto duidelijk gemaakt dat de ‘ware’ supporters van Tractor de ‘Grijze Wolven’ zijn. (B. 7 Afb. 1). Op 5 februari 2014 werd het feit dat de Iraanse voetbalbond Teheran niet als een onzijdige stad zag voor de

244https://www.facebook.com/TraxtorClub1970, https://www.facebook.com/Tirakhtorcular?ref=ts&fref=ts en https://www.facebook.com/traxtorfansgeraadpleegd op 21 mei 2014.

~ 60 ~

bekerfinale die Tractor zou spelen weergegeven als een voorbeeld dat de Perzen zelf Teheran zagen als een Turkse stad. (B. 7 Afb. 2). Op 8 januari is er een bericht gepost met foto’s van spandoeken in de stadions die pleiten voor educatie in het Turks. ‘Deze natie eist zijn taal’ was de boodschap. (B. 7 Afb. 3). Op 14 februari 2014 werd een foto gepubliceerd van de vieringen van het winnen van de Iraanse beker. De centrale thema’s van de foto was de vlag van de onafhankelijke Azerbeidzjan. (B. 8 Afb. 4). Video’s waarin de vierende supporters pleiten voor educatie in het Turks werden ook geplaatst. Op 22 februari 2014 werd een foto geplaatst die de supporters niet alleen met Azerbeidzjan maar ook met Turkije in verband bracht met de vraag: ‘Tabriz, Bakoe, Ankara, wij waarheen de Perzen waarheen?’ Met andere woorden is hun pad anders dan die van de Perzen. (B. 7 Afb. 5) Op 22 februari 2014 is er weer een post over educatie in het Turks. Op 25 februari 2014 was er een post te zien waarmee duidelijk werd gemaakt dat Karabach aan hen (Azerbeidzjan) behoorde. (B. 7 Afb. 6). Op 26 februari 2014 werd er een post geplaatst van de nationale (Noord-)Azerbeidzjaanse volleybalsters over de Khodzjali-genocide gepleegd door Armenen op de Azerbeidzjaniërs tijden het Karabach-conflict. (B. 7 Afb. 7).

Op 16 maart 2014 is er een opmerkelijk bericht en afbeelding over de Turksspekende Krim Tataren en de Krim-crisis. (B. 7 Afb. 8). Op 22 maart 2014 en 2 april 2014 kwam de uitdroging van Urmiye-meer ter sprake. De Perzen zouden het meer bewust laten uitdrogen zodat het zou lijken op de woestijnen van ‘Farsistân’ oftewel ‘het land van de Perzen’. (B. 7 Afb. 9 en Afb. 10). Op 2 mei 2014 werd Arda Turan geprezen. Dit werd gedaan met de ‘T’ van het logo van Tractor en werd hiermee de achternaam ‘Turan’ gevormd. In dit geval verwijst dit woordspel naar ‘Toerân’, het ideaal van een panturkse unie. (B. 7 Afb. 11). Op 9 mei 2014 werd er gevraagd wat het beste vervangen kon worden: de supporters en de Portugese coach Toni Oliveira of de huidige clubleiding. (B. 7 Afb. 12). Dit maakt duidelijk dat deze Facebook-groep niet al te blij is met de clubleiding. De censuur van een Iraanse krant op de shirtsponsor van Atletico Madrid werd op een andere manier benaderd. De censuur kwam volgens hen omdat Zuid-Azerbeidzjan niet behoorde tot Iran. (B. 7 Afb. 13).

Mei 2014 werd gedomineerd door de mijnramp in Turkije waarbij er werd gejammerd dat de Zuid-Azerbeidzjaniërs, in tegenstelling tot andere Turkse landen, hun

~ 61 ~

vlag niet halfstok konden brengen omdat ze hun vlag niet mochten heven. (B. 7 Afb. 14). Verder zijn er minstens zo veel berichten die spotten met de clubleiding.

Er werd op 17 mei 2014 bekend gemaakt dat FC Barcelona dit jaar de tweede club van hun was geworden in La Liga. Er is sympathie voor FC Barcelona omdat Tractor Sazi geassocieerd wordt met FC Barcelona. De reden van de verandering kwam door de shirtsponsor van Atletico Madrid. (B. 7 Afb. 15). Op 20 mei 2014 werden de ‘martelaren’ van mei 2006, die omkwamen tijdens de karikatuurprotesten, geëerd. (B. 7 Afb. 15). Een dag later werd een videoclip geplaatst over de onlusten in 2006 en werd duidelijk gemaakt dat het westen van de Urmiye-meer niet behoorde tot Iraans-Koerdistan. (B. 7 Afb. 16).

De andere ‘x’-groep ‘Tirəxtorçilar’ heeft opvallend weinig berichten met een

politieke lading. De informatie die ze over hun zelf geven verraad deels waarom. Er wordt in het Perzisch duidelijk gemaakt dat de pagina en zijn beheerders helemaal geen

banden hebben met de clubleiding of één van de supportersgroepen op de tribunes.246

Turkije wordt wel gecondoleerd door de mijnramp maar een politieke boodschap daarnaast is er niet te bespeuren. (B. 7 Afb. 17 en Afb. 18). Hoewel de meeste berichten op de pagina in het Perzisch zijn was de banner op 21 mei 2014 een foto met een leus in het Turks. ‘We zijn gekomen om je kracht bij te brengen, we zijn gekomen om met jou te sterven’ is oorspronkelijk een leus van de Besiktas-suppoters. (B. 7 Afb. 19).

Bij ‘Traxtor fans’ was er op 21 mei 2014 een banner te zien van een mangafiguur met de (Noord-)Azerbeidzjaanse vlag en een ketting van maan-en-ster om zijn nek met in de achtergrond het stadion in Tabriz. Het logo van de Facebook-groep bestaat uit een wolf omcirkeld door drie halve manen in groen, rood en blauw. (B. 7 Afb. 24). Op de pagina werd Arda Turan en de Khodzjali-genocide samen behandeld in 28 februari 2014. Turan zou de genocide niet vergeten hebben en zijn uitspraken over de gebeurtenis werden bericht. (B. 7 Afb. 20). Op 3 april 2014 werd een ‘diss’ van een Zuid-Azerbeidzjaanse rapper op Perzische rappers bericht. De volgende dag werd er een bericht geplaatst met videobeelden van de supporters in het stadion die de uitdroging van de Urmiye-meer protesteerden. (B. 7 Afb. 21). Op 8 mei 2014 werd er melding gemaakt van gearresteerde jongeren in Urmu die lid waren van een nationaal

~ 62 ~

bewustzijn beweging. (B. 7 Afb. 22). Op 12 en 13 mei 2014 werd duidelijk gemaakt dat de stad Urmu niet behoorde tot Koerdistan en dat het nationale team van Iran de enige chauvinistische leus, ‘Honour of Persia’, zou hebben onder landen die zullen deelnemen aan de Wereldkampioenschap voetbal 2014 in Brazilië. (B. 7 Afb. 23). In mei 2014 werd ook op deze pagina Turkije gecondoleerd.

Onder ‘x’-groepen is er bij Traxtor Club 1970 meer politieke berichten dan alleen maar sportieve. Er zijn zelfs politieke berichten die bij alle andere groepen niet ter sprake

komen zoals de situatie van de Krim Tataren. Bij ‘Tirəxtorçilar’ is de tegenovergestelde

het geval. Op de pagina is er zelfs geen enkele post met een politieke lading. ‘Traxtor fans’ zit tussen de beide groepen in. Van de ene kant richt het zich vooral op voetbal maar bericht ook regelmatig politiek gekleurde posten. De symboliek die ze gebruiken maakt duidelijk dat ze ook een politiek standpunt hebben.

De ‘x’-groepen, behalve Tirəxtorçilar, zijn in tegenstelling tot de ‘c’-groepen

nationalistischer en deinzen niet terug om hun politieke voorkeuren duidelijk te maken. De ‘c’-groepen posten regelmatig berichten met een politieke lading maar richten zich

vooral op voetbal. Het is de ‘x’-groep Tirəxtorçilar die totaal geen politieke berichten

posten. De politieke gekleurdheid heeft dus niet met het gebruik van de ‘c’ of ‘x’ te maken. Wel is er een verschil waar te nemen tussen Facebook-groepen waarbij de voertaal vooral Turks is en groepen waarbij de voertaal vooral Perzisch is. Hoe meer Perzisch des te meer concentratie op voetbal, hoe meer Turks des te meer politiek.