Versterking van de integriteitssystemen

Uit deze studie blijken een aantal mogelijkheden tot bestuurlijk leren, die – ceteris paribus- zouden kunnen voldoen aan de voorwaarden uit de policy transfer theorie.

Allereerst kan vastgesteld worden dat er al sprake is geweest van policy transfer. De Electoral and Constitutional Reform Commission uit Anguilla heeft de wetgeving voor de Integriteitscommissie van de Turks- en Caicoseilanden vrij integraal opgenomen in de (concept) nieuwe grondwet van Anguilla (interview 8, I 49:00). Daarnaast is er een overkoepelend orgaan in het leven geroepen waarin de integriteitscommissie van de Brits Caribische eilanden best practices delen (Commonwealth). Het raamwerk van Dolowitz & Marsh (2000) stelt een aantal kenmerken van policy transfer die voor alle individuele bestuurlijke lessen van deze studie gelden (p.9) (zie tabel op pag. 20) . Er is sprake van een vrijwillige lesson-drawing, maar in zekere mate geldt voor Sint-Maarten en de Turks- en Caicoseilanden dat er ook sprake is van internationale druk om het integriteitssysteem te versterken, aangezien beide Koninkrijksregeringen zich daar actief voor ingezet hebben. Het niveau van de transfer zit tussen regionaal en cross-nationaal in (omdat de Britse overzeese gebieden geen zelfstandig land zijn). In het schema worden verder een aantal beperkingen van policy transfer benoemd. Zoals de beperking dat er niet is gekeken naar de implementatie van past policies. Deze beperking is getracht op te heffen door een analyse te maken van de ontwikkeling van de integriteitssystemen: belangrijke ontwikkelingen of beleid ideeën zijn hierin zoveel mogelijk aan bod gekomen. De eilanden veel overeenkomsten hebben zoals de gedeelde elementen in de

70

fundamenten van het integriteitssysteem, de regionale setting en de taal. Hierdoor wordt de kans op een beperkende factor voor het uitvoeren van een policy transfer verder verkleind.

Als de integriteitskamer van Sint-Maarten daadwerkelijk wordt opgericht, kan deze institutie een voorbeeld nemen aan de ontwikkelingen van de integriteitscommissie van de Turks- en Caicoseilanden. De integriteitscommissie heeft een focus gelegd op informeren van het publiek over de organisatie en breder over het belang van integriteit. Dit heeft de integriteitscommissie geholpen om draagvlak te creëren en ook bij te dragen aan maatschappelijke bewustwording over integriteit. De integriteitskamer zou dit beleid kunnen opvragen om te onderzoeken of zij hieruit delen kunnen overnemen of als inspiratie kunnen gebruiken voor een eigen onderwijsbeleid. Daarnaast bleek uit de ontwikkeling van de integriteitscommissie van de Turks- en Caicoseilanden het belang van een goede bescherming van de klokkenluiders, om op deze manier de kans op represailles vanuit de samenleving te verkleinen. Als Sint-Maarten de Kamer daadwerkelijk gaat oprichten, zouden ze van de Turks- en Caicoseilanden inspiratie op kunnen doen voor een dergelijke wettelijke bescherming3.

De Turks- en Caicoseilanden kunnen van Sint-Maarten leren hoe het mandaat van de Ombudsfunctie verbreed zou kunnen worden, in zowel bevoegdheden als middelen. Voldoende middelen leiden tot het effectief uitvoeren van het mandaat zoals het er nu is, zodat er voldoende en getraind personeel is om alle klachten op een goede manier te onderzoeken. Een breder mandaat zou leiden tot een versterkte onafhankelijke ombudsfunctie. Hierdoor zouden meer klachten tegen de overheid op een onafhankelijke manier kunnen worden onderzocht. Deze versterkte pilaar zou kunnen bijdragen tot een verbeterde werking van het integriteitssysteem als geheel, omdat de pilaren met elkaar in verbinding staan.

Het National Audit Institution van De Turks- en Caicoseilanden kan leren van de Algemene Rekenkamer van Sint-Maarten hoe het de doelmatigheid en de rechtmatigheid van de overheidsfinanciën in de rapporten zou kunnen verwerken. Het is al opgenomen in het mandaat van de instantie, dus een implementatie hiervan zou kunnen leiden tot een betere uitvoering van het al bestaande mandaat. Tevens zou de eilandengroep van Sint-Maarten kunnen leren dat het belangrijk is dat het House of Assembly de rapporten daadwerkelijk bespreekt in de vergaderingen, omdat op deze manier de rapporten meer invloed kunnen krijgen.

Voor de ontwikkeling van de publieke sector van Anguilla zou het interessant zijn om net als de publieke sector van Sint-Maarten een integriteitsprogramma op te zetten, zoals een training in de

71

code of ethics, zodat er niet alleen maar nieuwe regelgeving is voor de ambtenaren, maar er ook een duidelijke instructie komt over hoe deze na te leven. Dit zou kunnen leiden tot een bijdrage aan de verkleining tussen de kloof tussen de wet en de dagelijkse naleving ervan.

Op het moment dat Anguilla daadwerkelijk een Complaints Commisisoner gaat krijgen, kan het voor dat instituut interessant zijn om een voorbeeld te nemen aan hoe de Ombudsman van SintMaarten zich in een korte tijd heeft weten te ontwikkelen. Het zou in dit geval dan gaan om het overnemen van het beleid van de institutie of het opdoen van inspiratie over hoe een snelle ontwikkeling aangepakt zou kunnen worden.

In dit hoofdstuk zijn de integriteitssystemen onderling vergeleken, is er een analyse gemaakt van de ontwikkeling van de integriteitssystemen en is onderzocht welke mogelijkheden er zijn om de integriteitssystemen te versterken. Het volgende hoofdstuk bevat de conclusie.

Hoofdstuk 8 Conclusie

8.1 Bevindingen van het onderzoek