VERGELIJKING VAN ANALYSES VANUIT PRODUCTIE- EN CONSUMPTIEPERSPECTIEF
1.5. Vergelijking van de directe milieudruk met de MIRA-kernset
In dit hoofdstuk worden de directe milieu-impacts zoals opgenomen in de milieu-extensietabellen vergeleken met de data uit de MIRA-kernset (www.milieurapport.be). Het referentiejaar waarnaar wordt verwezen hangt af van het milieucompartiment. Voor het gebruik van water is het referentiejaar 2003, voor emissies naar lucht 2004 en voor emissies naar water en bodem 2005.
Er wordt een vergelijking gemaakt op niveau van de MIRA hoofdsectoren die ook kunnen worden afgeleid uit het IO model, nl.:
Huishoudens
Industrie
Landbouw
Transport
Handel en diensten
Er werd een vergelijking gemaakt voor de volgende indicatoren:
Emissies naar lucht: broeikasgasemissies
Emissies naar water
Emissies naar bodem
Watergebruik
1.5.1. Emissies naar lucht: broeikasgasemissies
In onderstaande tabel (Tabel 3) wordt de verhouding weergegeven van de broeikasgasemissies zoals opgenomen in het IO-model ten opzichte van deze in de MIRA kernset.
Uit de vergelijking blijkt dat er de totale hoeveelheid broeikasgassen in het IO-model 9% lager is dan in de MIRA-kernset.
Wanneer we dieper ingaan op de specifieke broeikasgassen die werden beschouwd voor deze vergelijking blijkt dat vooral de gassen worden onderschat in het IO-model. Slechts 6% van de F-gassen zoals gerapporteerd in de kernset zijn ook opgenomen in het IO-model. Uit verdere analyse van de gegevens blijkt dat in de MIRA kernset emissies van F-gassen in industrie vooral worden veroorzaakt door de glassector. Aan deze sector is in het IO model echter geen emissie van F-gassen gekoppeld. Ook aan de energiesector wordt in de MIRA-kernset een emissie van F-gassen gekoppeld. Voor deze sector geldt eveneens dat in het IO model aan de sectoren die onder deze MIRA-sector vallen geen emissie F-gassen gekoppeld zijn.
47 Voor de overige broeikasgassen blijkt dat er, globaal gezien, voor CO2 lagere emissies zijn opgenomen in het IO model, en voor CH4 en N2O hogere.
De lagere inschatting van CO2 emissies is vooral opvallend voor de sector ‘landbouw’, waarvoor slechts de helft van de CO2 emissies zoals opgenomen in de MIRA-kernset zijn opgenomen in het IO-model. In de gedetailleerde cijfers in de kernset vinden we hiervoor de reden, namelijk emissies afkomstig van ‘de bodem’ door verandering van de bodemkoolstofvoorraad8. De MIRA-kernset zegt zelf dat ‘deze emissie echter niet in rekening gebracht moet worden bij toetsing aan de Kyoto-doelstellingen, maar in deze indicator (MIRA) wel meegenomen wordt’. In het IO-model nemen we deze echter niet mee.
Nog voor deze sector blijken de emissies van CH4 en N2O hoger te zijn in het IO model in vergelijking met de MIRA kernset.
Nog een opvallend gegeven in de tabel zijn de emissies van CH4 door de energiesector. Uit de vergelijking blijkt dat in het IO-model slechts 3% van deze emissies zijn opgenomen bij de SUT-sectoren die aan deze MIRA-sector gekoppeld werden.
Waarschijnlijk zijn een aantal verschillen in gegevens te wijten aan het anders toekennen van emissies van bepaalde sub-sectoren in de MIRA-kernset in vergelijking met de sectoren uit het IO-model.
Voor de transportsector blijken ook lagere emissies te zijn opgenomen in het IO model ten opzichte van de MIRA kernset. Een van de redenen hiervoor is waarschijnlijk dat in de MIRA-kernset de emissies van particulier wagengebruik opgenomen zijn bij de transportsector. In het IO- model zijn deze emissies toegekend aan de huishoudens. Een ander belangrijk verschil in transport is het verschil in scope: in MIRA wordt gewerkt volgens het territoriaal principe terwijl in IO het residentieel principe wordt gebruikt (voor meer uitleg, zie 1.1 Het Vlaams IO-model).
Tot slot zijn ook de N2O emissies verbonden aan handel en diensten opvallend. De emissies hiervan die zijn opgenomen in het IO model zijn 2,5 keer hoger dan deze in de MIRA kernset. De vergelijking van de gegevens leert dat voor beide datasets deze hoge emissies vooral afkomstig zijn van de sectoren ‘afvalverwerking’ en ‘gezondheidszorg’.
8 http://www.milieurapport.be/nl/feitencijfers/MIRA-T/sectoren/landbouw/emissies-naar-lucht-door-de-landbouw/emissie-van-broeikasgassen-door-de-landbouw/
48 Tabel 3: Vergelijking gegevens opgenomen in het IO-model met de MIRA-kernset
CO2 CH4 N2O F-gassen totaal CO2-eq
Industrie 85% 67% 97% 10% 86%
Energie 114% 3% 102% 0% 100%
Landbouw 54% 132% 114% 95%
Transport 80% 48% 88% 80%
Handel en diensten 94% 115% 247% 102%
totaal 90% 117% 108% 6% 91%
1.5.2. Emissies naar water
In Tabel 4 en Tabel 5 wordt een overzicht gegeven van de vergelijking van de emissies naar water.
Voor BOD blijkt dat in het IO model slechts 1/3 van deze emissies is opgenomen in vergelijking met wat in de MIRA kernset is gerapporteerd.
Tabel 4: Vergelijking gegevens opgenomen in IO-model metde MIRA-kernset (BOD, COD, N en P)
BOD COD Ntot Ptot
Industrie 20% 50% 72% 64%
Energie 97% 101% 99% 106%
Landbouw 291% 142% 100% 100%
Transport*
Handel en diensten 52% 228% 729% 333%
totaal 31% 92% 118% 116%
* Niet opgenomen in de MIRA kernset
Bij de zware metalen zien we grote verschillen voor een aantal polluenten en dan vooral voor Cu en Zn waarvoor de gegevens zoals opgenomen in het IO-model ongeveer 4 keer hoger zijn dan deze in de MIRA kernset.
Tabel 5: Vergelijking gegevens opgenomen in IO-model metde MIRA-kernset (zware metalen)
Ag* As Cd Cr Cu Hg Ni Pb Zn
Industrie 84% 71% 45% 138% 65% 75% 136% 235%
Energie 100% 102% 99% 118% 111% 96% 98% 102%
Landbouw 179% 1011%
Transport*
Handel en diensten 463% 273% 595% 214% 249% 1997% 138% 861%
totaal 100% 76% 87% 406% 113% 143% 144% 391%
* Niet opgenomen in de MIRA kernset
1.5.3. Watergebruik
Tabel 6 geeft een overzicht van de vergelijking van de gegevens over watergebruik zoals opgenomen inhet IO-model door de verschillende sectoren ten opzichte van de gegevens uit de MIRA-kernset. Voor het totale watergebruik door de verschillende sectoren, blijkt dat vooral bij de sector
‘industrie’ er een hoger watergebruik is opgenomen in het IO-model (1/5de meer)
Wanneer we het watergebruik per type water bekijken zien we dat vooral voor het gebruik van grondwater opgenomen in het IO model dubbel zo hoog is dan de waarde uit de MIRA kernset.
Binnen de verschillende sectoren zien we vooral voor het gebruik van grondwater significant verschil voor de sectoren “industrie” en “energie”.
49 Tabel 6: Vergelijking gegevens opgenomen in IO-model met MIRA-kernset
Drinkwater Grondwater Regenwater Oppervlakte water
Ander water
Totaal watergebruik
Industrie 65% 274% 77% 89% 79% 119%
Energie 113% 958% 137% 100% 124% 108%
Landbouw 101% 100% 69% 100% 100% 99%
Transport*
Handel en
diensten 92% 123% 104% 145% 96% 99%
totaal 77% 200% 92% 92% 83% 115%
* Niet opgenomen in de MIRA kernset
1.5.4. Besluit vergelijking IO-model met MIRA kernset
Over het algemeen zien we grote tot zeer grote verschillen tussen de milieudata opgenomen in de MIRA kernset en het IO-model. Binnen dit onderzoek was het niet mogelijk om de verschillen tussen beide datasets uit te klaren. In een vervolg onderzoek zou het zinvol kunnen zijn om in te zoomen op een aantal significante verschillen om uit te klaren of deze verschillen voortkomen uit een verschil in brondata dan wel door een verschil in methodieken.
51