Vergadering Raadscommissie Algemene Zaken 27 augustus 2015 50

In de volgende vergadering van de raad wordt het agendapunt cameratoezicht geopend door een persoonlijke bijdrage van een bewoonster van een plein in Amsterdam waar

camera’s hangen en waarvan nu is besloten dat de camera’s worden weggehaald. Zij geeft aan dat ondanks de grote inbreuk op haar privacy ze toch wil dat de camera’s blijven hangen omdat dit voor veel verbetering in de buurt zorgt en veel meer veiligheid geeft. Zij vraagt het volgende aan de gemeenteraad:

“Ik vind dat wij het als buurt verdienen dat er een zorgvuldige evaluatie aan ten grondslag ligt en dat wij als bewoners daar een stem in dienen te hebben. En daarnaast vraag ik u een debat te voeren, niet alleen op basis van principes en bekende standpunten per partij maar om per casus te begrijpen wat er aan de hand is en waarom ook tegenstanders van cameratoezicht zoals ik, hier nu een pleidooi houden om ze te behouden. Dank u wel”(Bijlage 2).

Yesilgoz (VVD) start vervolgens weer met haar inbreng en geeft, net als in de vorige vergadering, aan dat volgens de VVD cameratoezicht zich heeft bewezen als effectief instrument om Amsterdam veiliger te maken. Zij vindt het evaluatierapport kwalitatief goed en stelt dat de VVD zich erg kan vinden in de richting van de voorstellen van de

burgemeester. Yesilgoz geeft echter wel aan dat de VVD vindt dat deze echt niet snel genoeg gaan. De VVD vindt dat cameratoezicht flexibeler, sneller en veel efficiënter kan. Bovendien moeten volgens de VVD de camera’s en videosystemen in Amsterdam veel slimmer worden aangezien zij het huidige systeem erg ouderwets achten. De VVD spreekt van nieuwe

- 51 -

technologieën die gezichtsherkenning en crowd control mogelijk maken maar ook een

koppeling met meer informatiesystemen en betere analyse van de data. Dit kan kosten schelen doordat uitkijken niet meer nodig is en dure opslag van de data ook niet. De VVD benadrukt het feit dat dit kan gebeuren zonder dat onschuldige burgers in beeld komen (Bijlage 2).

De heer Paternotte (D66) vindt het een goed signaal dat mevrouw Yesilgoz ervoor pleit om gezichtsherkenning onderdeel te maken van het cameratoezicht in Amsterdam, hij snapt dit omdat er eerder in de vergadering is gezegd dat de Amsterdamse VVD de meest linkse VVD partij van Nederland is. Hij vraagt hoe de VVD de uitvoering van de

gezichtsherkenning voor zich ziet. Yesilgoz (VVD) wil gesignaleerde personen detecteren met de systemen. Daarbij geeft zij aan dat de gezichten van de rest van de mensen op beeld geblurred kunnen worden zodat zij niet herkenbaar zijn. Yesilgoz (VVD) stelt voor om een pilot te starten in een bepaald gebied aangezien zij het zonde vindt dat er geen gebruik gemaakt wordt van deze mogelijkheden. Yesilgoz eindigt haar argument als volgt:

“Maar het is eigenlijk heel erg gek om hier een debat te voeren over analoge

camerasystemen waarbij we nog mensen erachter hebben zitten die dan er de hele dag naar kijken, waarvan we weten dat het niet efficiënt is, niet effectief is, die mensen hebben we op straat nodig, het is veel te duur en u haalt altijd het punt van privacy erbij, nou ik geef u hierbij de oplossing.” (Bijlage 2).

Paternotte (D66) geeft aan het interessant te vinden wat de VVD voorstelt en vraagt om meer specificatie wat betreft het onherkenbaar maken van gezichten. Yesilgoz (VVD) heeft verschillende gesprekken gevoerd over deze mogelijkheden en geeft aan dat je zelf kunt coderen wat je wil laten zien en wat niet. Yesilgoz stelt voor om daar over te gaan nadenken omdat zij denkt dat de gemeente Amsterdam veel slimmer met haar middelen om kan gaan. Yesilgoz zegt vervolgens het volgende:

“Wat ik eigenlijk hiermee wil zeggen is dat de argumenten die wij hier vaak met elkaar uitdelen en mijn dogmatisch linkse collega’s tot vervelens toe herhalen over cameratoezicht hiermee eigenlijk vervallen.” (Bijlage 2).

Mevrouw Shahsavari (CDA) geeft aan zich voor een groot deel aan te sluiten bij de VVD want volgens haar heeft flexibel camera zeker de toekomst. Shahsavari (CDA) vraagt

- 52 -

vervolgens aan de burgemeester wat de kosten en de voordelen zijn van het verlengen van de wettelijke bewaartermijn van camerabeelden naar 4 weken, dit is namelijk het wettelijke maximum. Tenslotte vraagt Shahsavari (CDA) ook naar het toezicht op private camera’s. De vraag is hoe er voor gezorgd wordt dat deze alleen op eigen voordeur gericht zijn en niet op de openbare weg.

Mbarki (PvdA) is de volgende die zijn inbreng in deze vergadering geeft. De PvdA sluit zich ook gedeeltelijk aan bij wat al gezegd is. Mbarki (PvdA) brengt hier zijn eigen nuances in aan en benadrukt het belang van privacy:

“Camera’s helpen wat ons betreft bij het vergroten van veiligheid, verminderen van onveiligheidsgevoelens van burgers en helpen bij het opsporen van daders bij misdrijven. Het is al eerder gezegd, de PvdA denkt op een logische manier en niet zozeer op een ideologische manier, dus nieuwe ontwikkelingen op cameratoezicht gebied zijn heel belangrijk. Privacy aspecten, ook belangrijk, maar we kijken logisch op bepaalde momenten en op bepaalde plekken. We moeten altijd proportioneel zijn en geen onnodige inbreuk maken op de privacy van mensen” (Bijlage 2).

Vervolgens brengt de SP hun standpunt naar voren. De SP pleit pragmatisch in het inzetten van camera’s te zijn, ze kunnen ingezet worden maar er moet goed gekeken worden naar de effectiviteit en efficiëntie. Tevens geeft de SP aan dat zij liever voetjes op de vloer hebben maar dat dat over het algemeen duurder is dan camera’s. De SP baseert op het

onderzoek dat cameratoezicht eigenlijk maar in de helft van de gevallen mogelijk werkt en in de andere gevallen zeker niet. Zij stellen dus ook de vraag of het altijd wel zinnig is om camera’s in te zetten. De SP geeft de volgende kanttekening:

“In het afwegingskader staat dat als er subjectieve onveiligheid is dat cameratoezicht dan ook proportioneel wordt genoemd. Daar staan wij niet achter. In dat licht, kijk als

buurtbewoners, die vragen soms om camera’s, want die zeggen het is onveilig hier, dus doe mij maar een camera, misschien helpt dat. Maar waar vragen ze nou eigenlijk om, eigenlijk gewoon om veiligheid en een camera kan daarbij helpen en in dat geval lijkt het met

geflankeerd beleid dat het geholpen heeft. Maar het is de vraag of het altijd het beste middel is om in te zetten. Wij zijn blij dat er in Amsterdam ten opzichte van andere steden in de wereld,

- 53 -

maar ook in Nederland terughoudend wordt omgegaan met de inzet. En dat blijft wat ons betreft ook zo. Uit de evaluatie blijkt dat als cameratoezicht niet langer noodzakelijk is of niet langer gebruikt wordt dat de gemeente dan ook ingrijpt en daar zijn we blij mee dat er zo mee wordt omgegaan” (Bijlage 2).

Groot Wassink (GroenLinks) zegt zich hierbij aan te sluiten. Hij gaat daarna wel de discussie aan met Paternotte (D66) over het feit dat D66 de VVD de meest linkse VVD van Nederland vindt terwijl ze met dit soort voorstellen over cameratoezicht aankomen. Paternotte (D66) reageert hierop en geeft aan te merken dat het woord links een scheldwoord aan het worden is in de Amsterdamse gemeenteraad en vindt dat hier een einde aan gemaakt moet worden. D66 geeft aan nuchter te kijken naar cameratoezicht en sluit zich in grote lijnen aan bij de nuchtere mening van de SP. D66 is tegen het ophangen van camera’s als ze niet effectief zijn of er hangen voor nietszeggende doeleinden. Paternotte (D66) roept de burgemeester op om het met de gemeenteraad te bespreken als hij meer gebruik wil maken van technologische mogelijkheden aangezien er steeds vragen naar boven komen die privacy gerelateerd zijn. Er kwam namelijk twee jaar geleden een idee naar voren over het gebruiken van mobiele fullbody scanners in een stuk van OOV. Paternotte (D66) vindt het feit alleen al dat dit een idee was al reden genoeg om er steeds goed over na te denken. Paternotte (D66) richt zich vervolgens aan Yesilgoz (VVD):

“Aan de andere kant waardeer ik ten zeerste dat mevrouw Yesilgoz zegt de VVD wil niet alleen meer toezicht, misschien vinden we het ook wel goed om sommige mensen wat meer privacy te geven door technologische ontwikkelingen te gebruiken om gezichten niet meer in beeld te brengen want uiteindelijk betekent het dat zij dan niet meer in de gaten gehouden worden. Je kunt over dat voorstel nog van alles verder zeggen want ik waardeer deze inzet want in tegenstelling tot de heer Vlos die nog nooit een voorstel heeft geleverd wat enige bijdrage aan de privacy levert, denkt mevrouw Yesilgoz gewoon aan mee en dat bewijst dat dit de meest linkse VVD en dat is een compliment wat mij betreft” (Bijlage 2).

Yesilgoz (VVD) vraagt aan Paternotte (D66) en de raad of zij open staan voor een pilot met mogelijke nieuwe systemen waardoor het toezicht efficiënter en effectiever ingezet kan worden en die ook voldoen aan de criteria die er gesteld zijn. Yesilgoz (VVD) pleit om te

- 54 -

kijken naar wat de toekomst kan brengen zonder daar bang voor te zijn. Paternotte (D66) geeft aan enthousiast te zijn over camera’s met bewegingsdetectie. D66 ziet dus graag tegemoet dat ook in Amsterdam geëxperimenteerd gaat worden met zulke systemen.

Paternotte (D66) benadrukt hier nogmaals dat hij het belangrijk vindt dat de burgemeester bij al dit soort stappen terugkoppelt naar de gemeenteraad aangezien hij denkt het hier snel over eens te kunnen zijn. Echter over het voorstel van de VVD wil Paternotte (D66) nog een stuk langer nadenken.

Burgemeester van der Laan start vervolgens de beantwoording van het agendapunt cameratoezicht in de vergadering. De burgemeester geeft aan:

“Amsterdam doet het zorgvuldig, dat zeg ik tegen degenen die meer camera’s durven te willen en tegen degenen die er heel erg voorzichtig mee zijn, maar we scoren goed, zowel vanuit het oogpunt van zorgvuldigheid als het oogpunt van resultaatgerichtheid, dat is echt niks om je voor te schamen. En dat is iets dat al in 10 jaar is opgebouwd in Amsterdam. Mevrouw Yesilgoz heeft allerlei opmerkingen gemaakt die allemaal even reëel zakelijk zijn. Maar ze heeft zelf ook wel door dat ze verder wil gaan dan een flink ander deel van de raad en dat we toch wel een evenwichtige pakketvoorwaarde met elkaar hebben gesteld” (Bijlage 2).

De burgemeester brengt het geheel een beetje in balans met deze woorden en geeft aan dat Amsterdam al heel erg op weg is naar slimmer toezicht en dat er onder andere een systeem in ontwikkeling is gekomen met cameratoezicht zonder herkenning waardoor men wel de aantallen weet maar niet wie er precies lopen. Hij noemt zichzelf hierbij chauvinistisch aangezien hij aangeeft dat Amsterdam al best goed bezig is wat betreft technologische ontwikkelingen. De burgemeester geeft aan dat het wel slimmer kan maar dat hier tegenover staat dat het altijd wel vatbaar voor discussie is in de Amsterdamse gemeenteraad en dat het voor een deel al gewoon gebeurd. De burgemeester geeft tevens aan dat Amsterdam niet echt een achterstand heeft op technologisch vlak. Hij zegt toe een overzicht te gaan geven waar de nieuwe technologische ontwikkelingen zitten en hoe die zich verhouden tot de principes in de gemeenteraad. Vervolgens doet de burgemeester de volgende toezegging:

“De wettelijke beperking van de termijn, we kunnen het verlengen van 7 naar 10 dagen, dat kan zonder kosten. Als we naar 4 weken zouden gaan zou dat kosten met zich mee

- 55 -

brengen. En ik kan nu niet zien wat de toegevoegde waarde zou zijn, maar in ieder geval die 10 dagen gaan we doen, dat was u volgens mij mevrouw Shahsavari. Dan de heer Mbarki, ook voor u waardering dat u dit zo logisch mogelijk bekijkt en niet vanuit ideologie, en alle dingen die u noemt, geen onnodige inbreuk enzo, ben ik het gewoon hardgrondig met u eens”

(Bijlage 2).

Yesilgoz (VVD) geeft aan de toezeggingen te waarderen en tevens het chauvinisme van de burgemeester te waarderen en vraagt om een breder plaatje wat betreft gezichtsherkenning en dat soort zaken. De burgemeester zegt dit toe en geeft aan dat wanneer er nieuwe

ontwikkelingen zijn dat de gemeenteraad hierover vanzelfsprekend geïnformeerd wordt, vooral omdat het een dergelijk gevoelig onderwerp is in Amsterdam.