Interviewvragenlijst D66: Privacy en Veiligheid – Cameratoezicht 72

Geïnterviewde: Ariëlla Verheul

Klopt het dat u woordvoerder Veiligheid bent van uw partij? Zo niet, welke functie bekleedt u in uw partij?

Ja dat klopt, daarnaast ben ik ook woordvoerder Werk en Inkomen en Project 1012.

Wat is het standpunt van uw partij over privacy?

Vrijheid begint met het recht op de eigen levenssfeer. In een vrije samenleving heeft de overheid niet het recht om zomaar informatie over haar inwoners te verzamelen. Privacy is belangrijk, vooral als je “niets te verbergen hebt”. Want ook dan wil je nog zelf invloed uit kunnen oefenen over wat andere mensen, de overheid, of bedrijven allemaal van je kunnen weten. Door toenemende dataregistratie en voortschrijdende techniek staat de

privacybescherming onder druk. Steeds meer persoonsgegevens en andere persoonlijke informatie wordt verzameld en bekeken. Dit gebeurt zowel door bedrijven als door de overheid. Steeds vaker worden deze gegevens gedeeld of doorverkocht. Vaak zonder dat mensen het zelf weten. Maatregelen zijn nodig om mensen te beschermen tegen buitensporige inmenging in hun privéleven. Die bescherming moet ook aansluiten bij nieuwe

- 73 -

Privacy is een grondrecht. Artikel 10 van de Nederlandse Grondwet verankert het recht van iedereen om in de beslotenheid van zijn persoonlijke levenssfeer met rust te worden gelaten. Dit betekent dat je bijvoorbeeld niet wordt afgeluisterd. De overheid mag

persoonlijke gegevens niet zomaar gebruiken en iedereen heeft het recht om te zien wat er over hem is vastgelegd. En kan gegevens laten veranderen als ze niet juist zijn.

De overheid heeft een belangrijke verantwoordelijkheid om de privacy van haar inwoners te beschermen. Maar het gevoel van urgentie mist en de ambitie om de privacy te respecteren en de bescherming te versterken, ontbreekt. De overheid moet beter zijn best doen om

gerichter te werk te gaan in plaats van sleepnetmethodes toe te passen die ten koste gaan van de privacy van onschuldige mensen.

Er is duidelijkheid nodig over waar de rode streep ligt, hoe ver privacy van gewone Nederlanders door overheid en bedrijfsleven aangetast mag worden. Daarbij gaat het niet zozeer om de bescherming van gegevens. De Wet bescherming persoonsgegevens is duidelijk. Maar door de vele ontwikkelingen en technologische mogelijkheden zijn we het zicht kwijt op de proportionaliteit van al die gegevensverwerking. Wat gebeurt er met onze gegevens en wat zijn de gevolgen voor onze privacy? Maatregelen zijn nodig voor de bescherming van mensen tegen fouten, misbruik en willekeur, om hun persoonlijke veiligheid beter te waarborgen.

Wat is het standpunt van uw partij over veiligheid?

Amsterdam is een veilige verblijfplaats. Daar mag de stad trots op zijn, en die positie moet Amsterdam ook op z’n minst behouden. Zware criminaliteit, zoals drugsoverlast en vandalisme, is in Amsterdam sinds 2003 sterk afgenomen. Toch zijn we er nog niet.

Bewoners van de stad ervaren nog steeds overlast in de vorm van verloedering, burengerucht, overlast van jongeren en discriminatie. D66 vindt dat er naast gerichte acties tegen zware criminaliteit, meer gewerkt moet worden aan dit (on)veiligheidsgevoel. Ook is de balans tussen veiligheid en vrijheid voor D66 van groot belang. Bij de afweging tussen veiligheid en beperking van individuele vrijheden en privacy moet altijd zorgvuldig worden gehandeld.

- 74 -

D66 is niet per sé tegen de inzet van cameratoezicht om de veiligheid in een buurt te verbeteren. De camera’s moeten in ieder geval daadwerkelijk effect hebben op het vergroten van de veiligheid. Als een camera nauwelijks wordt gebruikt, kan die camera beter ergens worden gehangen waar deze wel nut heeft en in ieder geval op die plek worden verwijderd. Het gebruik van cameratoezicht dient bovendien, net als preventief fouilleren, tijdelijk, doelgericht en proportioneel te zijn. Dit moet regelmatig geëvalueerd worden, als het kan in samenspraak met bewoners. D66 wil in deze evaluatie ook privacy-vraagstukken meenemen. In de afweging tussen veiligheid en beperking van individuele vrijheden en privacy moet altijd zorgvuldig worden gehandeld.

Hoe belangrijk vindt uw partij veiligheid in Amsterdam op een schaal van 1 t/m 5? Kunt u dit onderbouwen? Waarbij 1 = zeer onbelangrijk, 2 = onbelangrijk, 3 = even belangrijk, 4 = belangrijk, 5 = zeer belangrijk.

5: D66 wil dat Amsterdam zo veilig mogelijk is en dat mensen zich er zo veilig mogelijk voelen.

Hoe belangrijk vindt uw partij privacy in Amsterdam op een schaal van 1 t/m 5? Kunt u dit onderbouwen? Waarbij 1 = zeer onbelangrijk, 2 = onbelangrijk, 3 = even belangrijk, 4 = belangrijk, 5 = zeer belangrijk

5: Zie antwoord vraag 2. D66 Amsterdam volgt kritisch het verwerken en opslaan van persoonsgegevens en is beducht op inbreuken op privacy. Wanneer we die constateren wordt er alert op gereageerd.

Hoe noodzakelijk vindt uw partij cameratoezicht in Amsterdam op een schaal van 1 t/m 5? Kunt u dit onderbouwen? Waarbij 1 = totaal niet noodzakelijk, 2 = niet noodzakelijk, 3 = neutraal, 4 = noodzakelijk, 5 = zeer noodzakelijk.

Deze vraag is niet in het algemeen te beantwoorden. Op de ene plaats achten wij cameratoezicht noodzakelijk terwijl dat even verderop weer niet het geval kan zijn. De vraag hoe noodzakelijk cameratoezicht ‘in Amsterdam’ is daarmee niet in zijn

- 75 -

Vindt uw partij het cameratoezichtbeleid van Amsterdam privacy bewust? En waarom vindt uw partij dat?

Gemeentelijke besluiten tot het plaatsen van cameratoezicht zijn in Amsterdam altijd tijdelijk. Met het oog op de besluitvorming over de voortzetting van de Amsterdamse cameraprojecten heeft Regioplan in opdracht van de gemeente de lopende cameraprojecten geëvalueerd.

Deze evaluatie heeft betrekking op 24 cameragebieden. Eerder werden in 2013 alle cameragebieden gelijktijdig en volgens dezelfde methodiek geëvalueerd. In 2014 zijn bovendien negen cameraprojecten onderzocht.

Met behulp van een beslisinstrument is per cameragebied nagegaan of cameratoezicht in een gebied als proportioneel kan worden gezien. Dit instrument houdt rekening met de cameraregistraties, politie-cijfers, enquêtegegevens en de gemeentelijke veiligheidsindexen. Bovendien biedt het beslisinstrument ruimte om sociaaleconomische, demografische en fysieke ontwikkelingen mee te wegen.

Deze evaluatie toonde de laatste keer aan dat in één derde van de gevallen niet langer proportioneel is. Dat sterkte ons in de overtuiging dat goed naar deze eisen wordt gekeken. Dat maakt dat wij denken dat het cameratoezichtbeleid van Amsterdam redelijk privacy bewust is.

Zie ook de bijlage.

Herkent uw partij bedreigingen voor privacy in het cameratoezichtbeleid? Ja.

Welke bedreigingen voor privacy zijn dit? Kunt u voorbeelden noemen?

Iedere (ongevraagde) beeldregistratie van een persoon en de verwerking daarvan is een aantasting van die persoon zijn privacy.

Welke maatregelen zijn genomen om privacy te waarborgen in het cameratoezichtbeleid? Kunt u hier voorbeelden van noemen?

- 76 - Zie antwoord vraag 8 en zie bijlage

Zou uw partij extra maatregelen voorstellen om privacy te waarborgen in het

cameratoezichtbeleid? Zo ja, wat zou uw partij voor maatregelen voorstellen? Zo nee, waarom niet?

Iedere keer opnieuw beoordelen wij of cameratoezicht tijdelijk, doelgericht en proportioneel is. Bij de afweging naar proportionaliteit speelt privacy een cruciale rol.

Door de vele ontwikkelingen en technologische mogelijkheden moeten we iedere keer opnieuw alert zijn of niet één van deze uitgangspunten in het gedrang komen. Zodra dat gebeurt doen wij voorstellen om de balans te herstellen.

Hoe vindt u de balans tussen privacy en veiligheid wat betreft cameratoezicht verdeeld in de gemeenteraad? Kunt u dit nader toelichten?

Goed, hoewel de standpunten van de partijen soms best uit elkaar kunnen liggen wordt er vaak overeenstemming bereikt.

Hoe privacy bewust is uw partij wat betreft cameratoezicht in Amsterdam vergeleken met de andere partijen in de Amsterdamse gemeenteraad op een schaal van 1 t/m 5? Kunt u dit nader toelichten? Waarbij 1 = het minst privacy bewust, 2 = nauwelijks privacy bewust, 3 = neutraal, 4 = redelijk privacy bewust, 5 = het meest privacy bewust.

5. D66 is samen met GroenLinks de meest kritische partij als het gaat om inbreuken op privacy.

7.1.2 Interviewvragenlijst PvdA: Privacy en Veiligheid – Cameratoezicht