Veranderingen volgens de WBP en het privacyreglement van VNN

Ook in deze paragraaf wordt er gekeken naar de wet- en regelgeving maar er wordt ook naar een reglement binnen de VNN gekeken voor veranderingen om het beschermingsbewind als voorwaarde van de behandelingsovereenkomst in te voeren. De volgende deelvraag wordt in deze paragraaf beantwoord:

6. Welke veranderingen worden er vereist volgens de WGBO, de WBP en het privacyprotocol van VNN binnen de HBU om beschermingsbewind als voorwaarde van de

behandelingsovereenkomst in te voeren?

In paragraaf 5.2.1 wordt de WGBO en de WBP met het privacyprotocol van VNN vergeleken en er wordt gekeken of hier veranderingen in moeten komen wanneer het beschermingsbewind als voorwaarde van de behandelingsovereenkomst kan worden ingevoerd. In paragraaf 5.2.2 wordt de WGBO, de WBP, het privacyprotocol van VNN vergeleken met de huidige werkwijze van de HBU en aan de hand hiervan wordt gekeken welke veranderingen er nodig zijn wanneer het

beschermingsbewind als voorwaarde van kan worden ingevoerd. Tot slot wordt er in paragraaf 5.2.3 een korte samenvatting gegeven.

5.2.1 WGBO, de WBP en het privacyprotocol van VNN

In de WGBO is zoals in paragraaf 3.2.2 al naar voren kwam het beroepsgeheim te vinden in art. 457 WGBO. De hulpverlener heeft toestemming nodig om over gegevens over de cliënt inlichtingen aan dan wel inzage in of afschriften van bescheiden te doen aan derden. Deze toestemming is niet nodig wanneer de wet- of regelgeving de hulpverlener verplicht gegevens te verstrekken. Bij personen die rechtstreeks betrokken zijn bij de uitvoering van de behandelingsovereenkomst en bij de

vervanger(s) hiervan of bij de vertegenwoordiger die toestemming heeft gegeven voor de uitvoering van de behandelingsovereenkomst, is er ook geen toestemming nodig. Ook bij een wettelijke plicht, een conflict van plichten of een zwaarwegend belang is er geen toestemming nodig van de cliënt en kan het beroepsgeheim doorbroken worden. In het geval van een conflict van plichten dienen er aan een aantal voorwaarden te worden voldaan. Ook zijn er uitzonderingen voor toestemming bij statistiek of wetenschappelijk onderzoek op het gebied van volksgezondheid.

Zoals uit paragraaf 3.3.3 is gebleken is het beroepsgeheim van de WGBO is terug te vinden in het privacyprotocol. Op basis hiervan heeft de hulpverlener ten opzichte van iedereen behalve de cliënt geheimhoudingsplicht. Dit komt ook in de CAO naar voren, iedere medewerker in dienst van VNN heeft namelijk op grond van de CAO een geheimhoudingsplicht.

Er mag alleen informatie over de cliënt gegeven worden aan andere met toestemming van de cliënt of zijn wettelijke vertegenwoordiger. Dit komt ook in overeenstemming met de WGBO. De

uitzonderingen hierop worden als volgt geformuleerd in het privacyprotocol: - “Als een wettelijk voorschrift dit vereist;

- Aan degenen die rechtstreeks bij de uitvoering van de behandelingsovereenkomst zijn betrokken. Dit betreft alleen die medewerkers van VNN die bij de behandeling zijn betrokken. - Aan de waarnemer of vervanger van de behandelaar;

- Aan degenen die toestemming moeten geven voor de uitvoering van de

behandelovereenkomst, tenzij dit niet in overeenstemming is met de zorg van een goed hulpverlener;

- Onder een aantal voorwaarden kunnen gegevens worden gebruikt voor statistiek of wetenschappelijk onderzoek.”(Privacyprotocol VNN maart 2014 p. 29-30)

Hierbij wordt nog apart het conflict van plichten genoemd.

Dit komt bijna overeen met wat er in de WGBO staat. Het zwaarwegend belang is bij het

privacyprotocol van VNN afwezig. Dit zou ook kunnen vallen onder het conflict van plichten of het goed hulpverlenerschap.

44 Uit paragraaf 3.3.1 bleek dat ook in de WBP de geheimhoudingsplicht naar boven komt. Dit is terug te vinden in art. 9 lid 4 en art. 12 WBP. De verwerking van persoonsgegevens blijft hierbij dan achterwege door deze plicht. De geheimhoudingsplicht van art. 9 lid 4 WBP komt uit hoofde van ambt, beroep of wettelijk voorschrift. De geheimhoudingsplicht van art. 12 WBP geldt voor de bewerker alsmede degenen die onder zijn gezag zijn of onder het gezag staan van de

verantwoordelijke. Dit heeft een aanvullende werking op de standaard geheimhoudingsbepaling. Wanneer er al een geheimhoudingsplicht bestaat is deze bepaling niet van toepassing. Aangezien de WGBO hierop voorgaat, geldt hiervoor het beroepsgeheim uit de WGBO.

In artikel 16 WBP wordt een verbod opgelegd voor het verwerken van gevoelige gegevens. Hier vallen gegevens over de gezondheid ook onder en hiermee hebben de hulpverleners binnen VNN vaak mee te maken. Echter wordt in artikel 21 lid 1 WBP vermeld dat dit verbod betreffende de gezondheid niet van toepassing is indien deze verwerking gebeurd door hulpverleners, instellingen of voorzieningen voor gezondheidszorg of maatschappelijke dienstverlening voor zover dit gebeurd met het oog op een goede behandeling of verzorging van de betrokkene of dat dit noodzakelijk is. Hierbij geldt ook de geheimhoudingsplicht, deze wordt in artikel 21 lid 2 WBP gegeven. Deze

persoonsgegevens mogen namelijk alleen worden verwerkt door personen die uit hoofde van hun beroep of krachtens, overeenkomst, ambt of wettelijk voorschrift tot geheimhouding zijn verplicht. In art. 23 WBP staat nog meer gronden waardoor art. 16 WBP over het verbod niet meer van toepassing is.

De belangrijkste gevolgen uit de WBP zijn voor de VNN dat de gegevensverwerking verplicht moet worden aangemeld bij het CBP, dat er een actieve informatieplicht geld over beveiligingseisen en de doelen van de gegevensverwerking, het starten van nieuwe registraties, het wijzigen van bestaande registraties en het melden van nieuwe en gewijzigde registraties aan het CBP. Dit is in het privacyprotocol van VNN zelf verwerkt dat dit moet volgens de WBP.

Als je de wetten met het protocol vergelijkt hoeft er niets te veranderen binnen het privacyprotocol van VNN. De geheimhoudingsplicht, de uitzonderingen hierop en het vereiste van toestemming van de cliënt komt ook terug in het privacyprotocol. Wel wordt er nergens expliciet beschermingsbewind genoemd, in de wetgeving niet maar ook niet in het privacyprotocol. Wel komen er verschillende organisaties in het privacyprotocol naar voren zoals de politie of de verslavingsreclassering. Echter mist hierbij het beschermingsbewind terwijl het binnen VNN veel voorkomt dat een cliënt schulden heeft en onder beschermingsbewind valt. Het zal handig zijn om het beschermingsbewind ook terug te laten komen in het privacyprotocol van VNN. Zo kunnen hulpverleners duidelijker terug vinden onder welke privacywet het beschermingsbewind valt en welke informatie kan worden uitgewisseld. De verandering vraagt dan om het beschermingsbewind op te nemen in het privacyprotocol met hierbij informatie onder welke privacywet dit valt en welke informatie mag worden uitgewisseld.

5.2.2 Privacy in de praktijk

Zoals in de WGBO, de WBP en het privacyprotocol van VNN al naar voren kwam kan er zonder toestemming van de cliënt niets worden uitgewisseld qua informatie over de cliënt. Dit kan alleen met toestemming of met bepaalde situaties zoals in paragraaf 3.3 al naar voren kwam.

In paragraaf 4.1.5 is de gegevensuitwisseling in de praktijk bij de HBU al ter sprake gekomen. Uit interviews is gebleken dat er voor de hulpverleners een beroepsgeheim geldt. Er kan geen informatie worden uitgewisseld over een cliënt zonder de toestemming van deze cliënt. Dit komt in

overeenstemming met de wet- en regelgeving. Aan het begin van de behandeling wordt er door de cliënt een toestemmingsformulier ondertekend maar dit wordt binnen de HBU meer gebruikt voor medische gegevens. Het is onduidelijk of de bewindvoering hieronder valt maar dit kan echter ook voor de bewindvoering worden gebruikt. Uit paragraaf 3.3 was ook al naar voren gekomen dat er een onderzoek was geweest over dit toestemmingsformulier en er is tijdens dit onderzoek een nieuw toestemmingsformulier gemaakt die wat duidelijker is en waar bewindvoering ook naar voren komt. Dit toestemmingsformulier is terug te vinden in bijlage 2.

45 De verandering in de praktijk vraagt erom om bij de invoering van het beschermingsbewind als voorwaarde van de behandelingsovereenkomst het nieuwe toestemmingsformulier te gaan gebruiken. Wanneer dit niet wordt gebruikt moet het huidige toestemmingsformulier ook voor de bewindvoerders worden gebruikt.

5.2.3 Korte samenvatting deelvraag 6

Uit deze paragraaf blijkt dat er niet veel veranderingen moeten komen als er wordt gekeken naar de wet en het privacyprotocol van VNN. Hierbij zijn alleen de volgende veranderingen nodig mocht het beschermingsbewind als voorwaarde kunnen worden gesteld aan de behandelingsovereenkomst:

- Het beschermingsbewind dient op te worden genomen in het privacyprotocol van VNN. Hierbij moet dan staan onder welke privacywet dit valt, welke eisen uit deze wet voortvloeien en welke informatie mag worden uitgewisseld;

- Het nieuwe toestemmingsformulier moet gebruikt gaan worden, wanneer dit niet gebruikt gaat worden moet het huidige toestemmingsformulier ook voor de bewindvoerders worden gebruikt.