De structuur die alle verzamelde gegevens van het onderzoek verbindt, beschrijft tegelijkertijd een ontwikkelproces. Deze structuur (dit ‘instrument’) heeft de naam VCRS: Value-Cycle-for- Real-Space. Deze staat centraal bij het bevragen van de omstan- digheden van de casussen en maakt het mogelijk om in een complexe stakeholdersituatie met zeer diverse bijdragen toch structuur te brengen, zowel voor de retrospectieve analyses als voor de pro-actieve workshop.
De VCRS-aanpak onderscheidt vijf projectaspecten en erkent hun onderlinge afhankelijkheid. Ze beschrijven de omstandigheden waarin samenwerkingen worden aangegaan en onthullen een interactie die ten grondslag ligt van waardeontwikkeling. De vijf zijn:
Doelen: een geheel aan overtuigingen en intenties, gedeeld door de deelnemers;
Deelnemers: een groep stakeholders en eindgebruikers verbon- den in overtuigingen en intenties;
Middelen: de beschikbare en benodigde bronnen voor de deelnemers, om services mee te kunnen verlenen;
Services: het programma, de handelingen en diensten die de deelnemers uitvoeren, overeenkomstig hun doelen;
Afspraken: de wetten, normen, contracten en protocollen die de services voor meerdere deelnemers voor de toekomst
verhelderen.
Met deze aspecten wordt het verband inzichtelijk tussen zaken als maatschappelijke waarde (doelen) en cultureel beleefbare situaties (deelnemers, middelen, services en afspraken). De materiële en technische aspecten van duurzaamheid in gebieds- ontwikkeling (middelen) worden in een dynamische maatschap- pelijke context gezet.
Verwikkelingen
Een verwikkeling is een samenhangende set van de vijf projectas- pecten. Een verwikkeling die duurzame transitie ondersteunt kenmerkt zich door - duurzaamheid als gezamenlijk doel - deelne- mers die zich daarvoor willen inzetten - die over hernieuwbare middelen beschikken - om duurzame services te verlenen - en de afspraken maken om dat in de tijd te borgen. Een dergelijke set beschrijft de omstandigheden waarin samenwerkingen worden aangegaan. ‘Verwikkelingen’ bevorderen prototyping en learning- by-doing in de werkelijke wereld. Zij motiveren en activeren om de duurzaamheidsdoelstellingen te bevorderen.
Bijvangst
Deze term doelt op een proces van transitie door voortschrijdende verwikkeling - van een eerste VCRS-set naar een volgende, enzovoort. Een aanvankelijke omstandigheid voor duurzame implementatie leidt dan tot een volgende omstandigheid voor duurzame implementatie. Dit voortschrijdend effect levert zo meer resultaten op dan een initieel programma, een veel voorkomende eigenschap van informele gebiedsontwikkeling. Duurzaamheid stuwt zichzelf zo in de praktijk voort.
Net zoals minuscule plankton fundamenteel is voor het mariene ecosysteem en visvangst, zo zijn micro-ontmoetingsmomenten fundamenteel voor het culturele systeem van duurzaamheidsiniti- atieven. 1415
14 Dashboard Verstedelijking, CRa, Oktober 2018.
Colofon
Opdrachtgever
Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Rijksvastgoedbedrijf, Atelier Rijksbouwmeester, Den Haag
Floris Alkemade Rijksbouwmeester Bas Vereecken Atelier Rijksbouwmeester Hoofd bas.vereecken@rijksoverheid.nl Iris Thewessen Atelier Rijksbouwmeester
Coördinerend adviseur architectuur en stedenbouw
iris.thewessen@rijksoverheid.nl
Opdrachtnemer
Christiaan Weiler
cab54: architecture, theory and strategy Architect, onderzoeker
cab54@christiaanweiler.net
Locatievertegenwoordigers
De Ceuvel, Amsterdam
Ruud Antonisse (buurman)
Kringloopwinkel Materiales
ruud@werkinopdracht.eu
Wouter van den Berg (buurman)
Vertaalbureau.nl
wouter@vertaalbureau.nl
Maarten Claassen (buurman)
Waternet
Adviseur Strategisch Centrum
maarten.claassen@waternet.nl
Els Daems (beslisser)
Projectmanagementbureau Gemeente Amsterdam vh Grond en Ontwikkeling
e.daems@amsterdam.nl
Berith Danse (gebruiker)
Directeur Oostblok Theater CAWA huurder (Theater Embassy)
berithdanse@hotmail.com
Steven Delva (uitvoerder)
Delva Landscape Architecture /Urbanism
steven@delva.la
Sascha Glasl (uitvoerder)
Space&Matter Architects Initiatiefnemer - architectuur
info@spaceandmatter.nl
Roel van Herpt (aanvullend)
vh Adviescommissie CAWA
mail@roelvanherpt.com
Lambert de Pater (beslisser)
Triodos Bank NV
Relatiemanager Kunst & Cultuur
lambert.depater@triodos.nl
Lèneke Pfeiffer (uitvoerder)
Wageningen University & Research Coördinator Wetenschapswinkel
leneke.pfeiffer@wur.nl
Erik Jan Vandermeulen (buurman)
Concrete Architecture
erikjan@concreteamsterdam.nl
Marcel van Wees (uitvoerder)
Wees Vormgever Dagelijks beheerder
Torsten Wieman (buurman)
Garage Wieman
info@garagewieman.com
Anke Wijnja (gebruiker)
Bureau Fonkel Beheer Zuiverend Park
anke@bureaufonkel.nl
Chandar van der Zande (gebruiker)
Metabolic Milieuadvies Initiatiefnemer - circulariteit
chandar@metabolic.nl
Locatievertegenwoordigers
Het Schieblok, Rotterdam
Rients Dijkstra (beslisser)
PosadMaxwan Senior urban design
rients.dijkstra@posadmaxwan.nl
Marcus Fernhout (uitvoerder)
CIC Rotterdam, vh Codum Initiatiefnemer - community
fernhout@cic.com
Neil Gremmen (buurman)
NL Assett Management
n.gremmen@nlassetmanagement.nl
Hans de Jonge (buurman)
Brinkgroep
Rotterdam Central District
h.de.jonge@brinkgroep.nl
Hamit Karakus (beslisser)
Directeur Platform31 vh Wethouder RO Rotterdam
hamit.karakus@platform31.nl
Addy van der Knaap (buurman)
Hofbogen BV
a.vanderknaap@hofbogen.nl
Kristian Koreman (uitvoerder)
Zones Urbaines Sensibles BV Initiatiefnemer - architectuur
office@zus.cc
Kees van Oorschot (beslisser)
Gemeente Rotterdam Rotterdam Central District
cjm.vanoorschot@rotterdam.nl
Emile van Rinsum (gebruiker)
Milieu Centrum Rotterdam
info@rotterdamsmilieucentrum.nl
Luc Smits (beslisser)
LSI project investment
lsmits@lsi.eu
Jorn de Vries (uitvoerder/gebruiker)
Almost Modern, grafisch ontwerp Initiatiefnemer - events
jorn@almostmodern.com
Eva Vrouwe (gebruiker)
Internationale Architectuur Biënnale Rotterdam
Contextinterviews
Jeroen Dirck
KCAP Architects & Planners, Rotterdam Stedenbouwkundige
Bijdrage m.b.t. City as Loft
communications@kcap.eu
Hans Karssenberg
STIPO, Rotterdam Publieke ontwikkelaar Bijdrage m.b.t. City at Eye Level
contact@stipo.nl
Stanja Van Mierlo
Horeca- en events-ondernemer
Bijdrage m.b.t. quadruple-helix project vanuit ondernemer Blijburg, Amsterdam
stanjavanmierlo@blijburg.nl
Evert Verhagen
Creative Cities, Amsterdam
vh Manager Westergasfabriek voor gemeente Amsterdam
Bijdrage m.b.t. quadruple-helix project vanuit gemeente
evert@creativecities.nl
Cees Anton de Vries,
Origame organisatie en proces advies, Doorn Bijdrage m.b.t. quadruple-helix project vanuit de burger Wagenwerkplaats, Amersfoort
info@origame.eu
Workshop testpiloten
Pauline Westendorp
02025, Amsterdam Leider in energietransitie Bijdrage VCRS-live Milieu
pauline@02025.nl
Socrates Schouten
Waag, Amsterdam Programma-manager Bijdrage VCRS-live Sociaal
contact@waag.org
Ton van Namen
Montefiore Vastgoed, Amsterdam Vastgoedmanager en ontwikkelaar Bijdrage VCRS-live Economie
info@monteflore.com
Liesbeth Jansen
Projectdirecteur Marineterrein, Amsterdam Directeur Linkeroever Amsterdam
Bijdrage VCRS-live Cultuur
info@marineterrein.nl
Eva De Klerk
NDSM, Amsterdam
Independent Professional Participatieve
Stadsontwikkeling, Bijdrage VCRS-live Deelnemers
mail@evadeklerk.com
Thijs Asselbergs
Architectuurcentrale, Amsterdam Architect, hoogleraar (TU Delft) Bijdrage VCRS-live Middelen
info@ataindex.nl
Erik Roscam Abbing
Live|work, Rotterdam Directeur, Service designer Bijdrage VCRS-live Services
rotterdam@liveworkstudio.com
Ellen Van Bueren
TU Delft,
Management in the Built Environment Bijdrage VCRS-live Afspraken
e.m.vanbueren@tudelft.nl
Kritische vrienden
Katheleen Poels
Royal Haskoning DHV Business Development Water
katheleen.poels@rhdhv.com
Dorine Van Hoogstraten
MOOI Noord-Holland Adjunct-directeur