n.. Bepaling omtrent de verlichting der localen voor gevangen issen.
SM. 1829 No. 73, Ie, laatste gedeelte 2e alinea.
Naarmate van het aantal personen, dat zich in een lokaal ophoudt, zal tot verlichting worden toegestaan eene zekere hoeveelheid olie.
SM: 1849, No. 27.
Te bepalen:
Ie. dat voor gelieel N. I. van toepassing zal worden verklaard art. 1 van het besluit van den Commissaris Ge-neraal van 29 Juli 1829 No. 7 (Staatsblad No. 73) bij hetwelk bijzondere bepalingen zijn daargesteld omtrent de verlichting der localen van gecomdemneerden tot dwangarbeid;
2e. dat de verlichting, bedoeld bij \ 1, publiek zal moeten worden uitbesteed, en dat daar, waar geene uitbesteding zullen kunnen worden tot stand gebracht, in de verlichting der localen, op den bovenbedoelden voet, door de zorg dei-civiele autoriteiten, op de minst kostbare wijze, zal moeten worden voorzien.
:><>
h. Hygiène in de localen voor gevangenissen.
Aanbevelingen tot bevordering der hygiène in gevan-genissen.
Circulaire van den Procureur Generaal bij het Hoog-gerechtshof van N. I. aan de Hoofden van gewestelijk Bestuur.
Eb. 1991. No. 968 j 190. Batavia 13 Mei 1867.
Bij de thans bestaande overbevolking der meeste ge-vangenissen in N. I. en den langen tijd welken de meesten in preventieve hechtenis doorbrengen, moet men er op bedacht zijn, de daaruit voortspruitende nadeelen en gevaren zooveel mogelijk te verminderen.
Het komt mij daarom niet overbodig voor eene han-delwijze, die reeds in enkele gevangenissen met goed gevolg is toegepast, algemeen bekend te maken en aan te bevelen.
Nagenoeg alle gevangenissen in J\T. 1- zijn voorzien van een tusschen muren of gebouwen besloten plein.
In zeer vele gevangenissen echter wordt dit plein niet zoo benuttigd, als wel het geval konde wezen, en den ge-vangenen ten hoogste twee a drie uren daags vergund, zich aldaar te bewegen.
Ik zie geene reden, waarom het aan de preventieve ge-vangenen niet den geheelen dag vrij zoude staan op dat plein te vertoeven; op die wijze toch zullen zij voortdurend bewe-ging kunnen nemen en den ganschen dag de vrije luchtinade-men, terwijl alsdan de localen der gevangenis des daags voort-durend kunnen openstaan en gelucht worden.
Alleen op enkele gevangenen zal deze maatregel niet kunnen worden toegepast, hetzij opdat hun gevaarlijke aard hunne voortdurende opsluiting wenschelijk doet zijn, of omdat het belang van het tegen hen hangende straf-geding Imune afzondering vordert.
In vele gevangenissen bestaat vóór de vertrekken der gevangenen eene soort van veranda-, waaronder zij bij heftige
60
zonnehitte of zwaren regen schuilen kunnen; waar die echter met bestaat, verdienst het aanbeveling uit weinig kostbare materialen eeue zoodanige veranda of wel eene pendoppo op het middenplein der gevangenis daar te stellen.
Ik heb de eer UWEdG. in overweging te geven, voor de gevangenissen in Uw gewest, bestemd tot bewaring van preventieve gevangenen in dezen geest voorschriften uit te vaar-digen en zoo daartegen onverhoopt bezwaren mochten be-staan, mij die kenbaar te maken, onder opgave van de wijze waarop aan die bezwaren gevoegelijk zou kunnen worden te gempet gekomen.
c- Reiniging van gevangenisgebouwen Bb. 4541.
Circulaire van den Directeur van Justitie aan de hoofden van Gewestelijk bestuur in N. I.
No. 600. Batavia 24 Januari 1890.
De weinig bevredigende resultaten welke in weerwil eener rigoureuse toepassing tot dusver zijn verkregen van de periodieke desinfectie, als voorbehoedmiddel tegen beri-beri, van gevangenisgebouwen en de daarmede in verband staande maatregelen, waarover o. in. handelt mijne circulaire van 1 November 1887 No. 6370, hebben geleid tot het Gouvernements besluit van 28 December jl. No. 16, waarbij de staking dier maatregelen is gelast.
Is hiermede een einde gemaakt, aan het periodiek gebruik van sublimaat- en zoutzuuroplossingen bij de reini-ging van de gebouwen en het gevangenismeubilair, die reiniging zelve mag voor den vervolge minder dan ooit veronachtzaamd worden.
Die reiniging geschiede voortaan eenmaal in de veertien dagen met water en zoo noodig met eene zeepoplossing, terwijl de gebouwen minstens tweemalen 's jaars moeten worden gewit en geteerd. Zoowel wat de gebouwen als wat de daarin verblijf houdende personen betreft, worde voortdurend de grootst mogelijke zindelijkheid betracht.
61
a. Regelen in acht te nemen bij bet maken van projecten voor liet bouwen, vergrooten eb
verbeteren van gevangenissen.
Bb. No. 2663.
Circulaire van den Directeur van Justitie aan de hoofden van gewestelijk bestuur.
No. 733. Batavia 21 Maart 1873.
Meermalen heeft het mijne aandacht getrokken, dat in de verschillende projecten van nieuw te bouwen, te ver-grooten of te verbeteren gevangenissen, die voortdurend aan mijn oordeel Avorden onderworpen, zeer weinig eenvormigheid heerscht, en dat de door mijn ambtsvoorganger en door mij gegeven wenken en aangenomen beginselen dikwijls wor-den veronachtzaamd.
Ken gevolg daarvan is het telkens afkeuren der vaak reeds in het net geteekende en met begrooting van kosten aangeboden ontwerpen en het uitmaken van uitvoerige missives, om het afkeurend oordeel te rechtvaardigen en de gewenschte verdeeling der localiteit, de bestemming, grootte en afmeetingen der verschillende vertrekken aan-tegeven.
Ten einde mitteloozen arbeid te voorkomen, acht ik bet noodzakelijk eenige algemeene regelen vast te stellen, die bij het bouwen, vergrooten of verbeteren van gevangenissen, voor zoover zij toepasselijk kunnen zijn, zelfs bij de zoo-genaamde nood- of tijdelijke gevangenissen, moeten in acht genomen worden. Zij hebben uit den aard der zaak, alleen betrekking op onderwerpen, die tot mijn werkkring behooren, en mitsdien in verband staan met de handhaving van orde en tucht onder de gevangenen, de zorg voor hunne gezondheid, de bewaking van het gebouw en de openbare veiligheid.
62
Vóórdat de definitieve teekening van het project eener gevangenis wordt opgemaakt met de begrooting van kosten, is het doelmatig, eene platte grond teekening, eene eenvoudige potloodschets te ontwerpen en door tus-se henkomst van het Departement van B. O. W. aan mij ter beoordeeling te zenden.
Daarbij moet gevoegd zijn eene uitvoerige en nauw-keurige lagenda, aanduidende voor welke categorie van ge-vangenen, voor hoeveel personen van iedere categorie elk vertrek bestemd is, en den kubieken inhoud in meters van ieder lokaal.
Het is mede wenschelijk, daarbij over te leggen een statistieke opgaaf van het hoogste aantal gevangenen van iedere categorie, die zich, gedurende elk der drie laatste jaren, gelijktijdig in de gevangenis hebben bevonden.
Nadat de platte grondteekening is goedgekeurd, kun-nen detailteekening en begrooting van kosten worden opge-maakt.
Bij het ontwerpen van elk project dient gelet te worden op de voorschriften van het Reglement van orde en tucht onder gevangenen, enz. [Staatsbl. 1871 No. 78, inzonderheid, op de artt. 2 en 3], ten aanzien van de afzondering der verschillende categoriën van gevangenen;
op art. 6 al. 1, art. 24 al. 1 en art. 25 al. 2, be-treffende de gelegenheid tot baden en reinigen en tot het bekomen van goed drinkwater binnen de gevangenis;
op artt. 6, al. 2 en 3, art. 8 en art. 29, wat aangaat de verplichting om goederen en gelden, welke niet in hun bezit mogen blijven, aan de gevangenen te ontnemen en te bewaren ;
op de art, 7, 2(5 en 27, betreffende het geneeskundig onderzoek der gevangenen, de verpleging der zieken en de verplichte afzondering van lijders aan besmettelijke ziekten ;
op de artt, 1'.), 20 en 21, ten aanzien van de wijze, waarop liet bezoeken van gevangenen is toegelaten ;
63
op artt. 11, 31 al. 1, en 43 al. 2, wat aangaat de gelegenheid tot arbeiden binnen de gevangenis ;
op de artt. 46, 52 en 53, betreffende de eenzame opsluiting van gevangenen, ter zake van vergrijpen tegen de orde en tucht en de wijze, waarop die straf moet worden ondergaan ;
op de artt. 58 en 59, wat aangaat het aanwezig zijn binnen de gevangenis van geschikte voorloopige bewaar-plaatsen tot afzondering van krankzinnige en andere personen, die gevaarlijk worden geacht voor de openbare rust en veiligheid.
Om de verplichte afzondering van de verschillende categoriën van gevangenen mogelijk te maken, is liet raad-zaam, zoowel groote als kleine gevangenissen in meerdere van elkaar afgescheiden gebouwen, elk gebouw met eenig open terrein en eene afzonderlijke badplaats en latrine, te verdeelen.
De afscheiding van het open terrein van het erf der gevangenis kan een houten latwerk zijn.
Ten einde de afzondering der categoriën meer volkomen te maken, kan dit open terrein op dezelfde wijze in zoovele deelen verdeeld worden, als er categoriën van gevangenen zijn.
Zoo behoort b. v. het open terrein vóór de kamers der civiel gegijzelde mannen afgescheiden te zijn van dat-gelegen vóór de daaraan grensende vertrekken der preven, tieve mannelijke gevangenen.
De lengte van het open terrein voor elke categorie wordt derhalve bepaald, door de lengte der lokalen, waar-vóór dit terrein gelegen is; de breedte of de afstand van den voorkant der galerij vóór die lokalen tot de houten omrastering, moet minstens 6 N. el bedragen.
In het midden van het vierkant erf waarvan drie zijden bebouwd zijn en de voorzijde geheel open is, behoort een vrij tn-oot terrein over te blijven, van waar liet
wacht-64
hebbend personeel een waakzaam oog kan kouden op de vertrekken.
Het geheele terrein der gevangenis moet omgeven worden door een steenen ringmuur, 3.50 N. El. hoog, met inbegrip van de lijst, en i y2 steen of 0.40 N. el. dik boven de fundamenten, terwijl tusschen den ringmuur en de gebouwen zich een 6 N. el. breede bewakings-of brandgang
moet bevinden.
Afkeuring verdient in het algemeen, behoudens de later te vermelden uitzondering, het maken van vertrekken, waarin een groot aantal personen kunnen worden opgenomen.
Elk lokaal moet niet meer ruimte hebben, dan voor 10 à 12 personen noodig is.
Eene ruimte van 20 kub. el. per hoofd is in de meeste gevallen een vereischte.
Een hoogte van 5 N. el binnen de vertrekken is voldoende.
Het middengedeelte van de zolders der lokalen, uit-gezonderd de cellen voor eenzame opsluiting, moet voor luchtverversching opengelaten en alleen van sterke latten of ribben voorzien zijn, teneinde ontvluchting der gevange-nen te beletten.
Vensters of ramen beneden aan den grond, wanneer zij noodig zijn, moeten door luiken kunnen worden gesloten.
Behalve eene massieve, goed opgeklampte deur, brenge men aan den uitgang van elk vertrek, eene tweede getra-liede ijzeren deur aan, welke dient om des daags, wanneer de massieve deur open blijft staan, gesloten te worden, zon-der den vrijen toegang zon-der lucht te beletten.
Een galerij van 2 N. el. breedte langs alle gevangen-verblijven, de cellen voor eenzame opsluiting uitgezonderd, is doelmatig.
De vertrekken voor bij uiterlijk gewijsde tot dwangar-beid; tot tewerkstelling aan de openbare werken en tot gevangenisstraf veroordeelde mannen belmoren allen, zoo mogelijk, gelegen te zijn aan denzelfden kant of in den-zelfden vleugel van het gebouw,
65
Die, bestemd voor preventieve mannen, daaronder mede begrepen de personen, (Le reeds voor den Raad van Justitie, de Rechtbank van omgang en den land raad hebben terecht gestaan, doch op eene beslissing in revisie wachten, moeten aan eenen anderen kant of in eenen anderen vleugel gebouwd worden.
In groote gevangenissen, verdeeld in twee groote af-deelingeii, moet de eene afdeeling bestemd worden voor veroordeelde, de andere voor preventieve gevangenen.
Kamers voor civiel gegijzelde mannen, elk vertrek ingericht voor drie personen, belmoren, ingeval de ruimte dit toelaat, mede in bet blok der voorloopig in hechtenis gestelde mannen te zijn. Zij kunnen echter, evenals de vertrekken voor doortrekkende mannelijke gevangenen, aan den eenen of den anderen kant geprojecteerd worden, naarmate de symmetrie zulks vereischt.
In den regel zijn in eene gevangenis voor 150 hoofden twee kamers voor civiel-gegijzelde mannen voldoende.
Getal en grootte der vertrekken voor doortrekkenden is geheel afhankelijk van plaatselijke behoefte.
Bij het ontwerpen der lokalen voor bij uiterlijk gewijsde veroordeelde mannen moet gelet worden op de verplichte afzondering der veroordeelden tot dwangarbeid in den ketting, waar die aanwezig zijn, van die verwezen tot dwangarbeid bmteu den ketting, der politioneel tot tewerkstel-ling aan de openbare werken veroordeelden, van de beide eerstgenoemde categoriën en der tot gevangenisstraf wezenen van alle tot dwangarbeid en tewerkstelling ver-oordeelden.
Waar het aantal veroordeelden tot dwangarbeid buiten den ketting, die hunne straf ter plaatse der veroordeeling ondergaan, zeer gering is, bestaat er geen bezwaar tegen limine vereeniging in één lokaal met de politioneel veroor-deelden.
Eene uitzondering op den regel om geene groote vertrekkep te bonwen, maken de lokalen tot huisvesting
66
van veroordeelden tot dwangarbeid en tot tewerkstelling, die zoo kunnen ingericht zijn, dat zij ruimte aanbieden voor 25 personen.
De getraliede ramen, hoog in de beide wanden van deze lokalen geplaatst, behooren zeer ruim genomen te worden, om eene overvloedige luchtverversching mogelijk te maken. Dientengevolge kan de maat van 20 kub. el lucht per hoofd voor deze vertrekken iets kleiner genomen Avorden.
De houten britsen of slaapplaatsen moeten in 2 reien, met het hoofdeinde naar elkander toe, in het midden van de vertrekken in de richting der lange zijden worden aangebracht.
De kamers, bestemd voor eigenlijke preventieve ge-vangenen, dat zijn zij, die nog niet hetzij ter politierol, hetzij voor den Raad van Justitie, de Rechtbank van Omgang of den Landraad zijn terecht gesteld of veroordeeld, moeten voor niet meer dan 5 en niet minder dan 3 per-sonen berekend worden, omdat er gelegenheid moet bestaan, beklaagden, betrokken in dezelfde zaak, van elkander af te scheiden.
Vertrekken voor beklaagden, die op de beslissing hunner zaak in revisie wachten, moeten er meer dan één zijn, opdat deze personen kunnen worden geschift, naar-mate van den min of meer ernstigen aard van het door hen begaan misdrijf.
De plaatsing der localen voor vrouwelijke gevangenen moet zoodanig zijn, dat eene strenge afscheiding van de geslachten mogelijk is. Dit doel wordt bereikt, wanneer de voor vrouwen bestemde vertrekken aan de frontzij den worden gebouwd in het verlengde van de ter weêrzijds van den ingang geplaatste cipiersgebouwen en kamer van de wacht.
Aan den eenen kant, bij voorkeur naast de voor den cipier bestemde vertrekken, die voor veroordeelde, aan den an-deren kant die voor gegijzelde en preventief gevangen vrouwen.
Afscheiding van het open terrein voor de vrouwen bestemde, vertrekken is niet noodig.
67
Een afzonderlijke badplaats en latrine voor vrouwelijke gevangenen in den hoek van den voorringmuur mag niet ontbreken.
Keukens of kookplaatsen binnen de gevangenis zijn, met uitzondering van de naast diens woning te plaatsen keuken van den cipier, niet noodig. De aannemer der voeding van de gevangenen toch levert het voedsel gekookt en toebereid.
Hoewel het aantal vrouwelijke gevangenen in de meeste gevangenissen zeer gering is, moet niettemin ook bij deze op de afscheiding der categoriën gerekend worden.
Er behoort derhalve een kamer voor tot dwangarbeid, een voor tot gevangenisstraf en een voor politioneel tot te-werkstelling veroordeelde vrouwen aanwezig te zijn; aan den anderen kant een kamer voor gegijzelde, een voor eigenlijk preventieve en een voor de reeds door de Omgaande Rechtbank of den Landraad veroordeelde vrouwen, die de beslissing in revisie afwachten.
Naast de kamers, bestemd voor vrouwelijke gevange-nen, behoort aan weerszijde gerekend te worden op een oppasserskamer.
Eene badplaats en latrine voor het' dienst-en wacht-doend personeel kan in den anderen hoek van den voor-ringmuur gemaakt worden.
Soms is het noodzakelijk, bij gemis van een ander lokaal buiten de gevangenis, ten behoeve van de inlandsche ambtenaren van het Openbaar Ministerie voor hunne werk-zaamheden een vertrek binnen de gevangenis in te ruimen.
In dat geval moet op zoodanig vertrek naast de kamer van de wacht bij het project gerekend worden.
Een lokaal bestemd tot opneming van zieke vrouwelijke gevangenen, behoort mede aan de voorzijde naast de ver-trekken voor vrouwelijke gevangenen gemaakt te worden.
Dit lokaal kan,—evenals in groote gevangenissen de kamer voor den adjunct- cipier, welke in kleine overbodig is.—aan deneenen of aan den anderen kant van de
frontzij-68
de geplaatst worden, naarmate de symmetrie liet vordert.
Het achterste gedeelte van de te bebouwen oppervlakte moet bestemd worden voor de oprichting van de cellen voor eenzame opsluiting, en van de voorloopige bewaarplaats voor krankzinnigen.
Dit gedeelte behoort dooi' een muur afgescheiden te zijn van het overig gedeelte van het terrein.
Tegen dien muur belmoren, niet de voorzijde gericht naar den voorringmuur der gevangenis, gebouwd te worden:
een ziekengebouw voor mannen, verdeeld in twee van elkander gescheiden zalen, een voor veroordeelde en voor preventieve zieken, elke zaal ruim en goed geventileerd, berekend naar den maatstaf van 10 zieken op de 100- tal gevangenen.
in groote gevangenissen op de hoofdplaatsen, een of meer vertrekken, naarmate van de behoefte, bestemd voor gevangenen van Europeeschen landaard.
een treurkamer voor ter dood veroordeelden;
een magazijn tot bewaring van gereedschappen en van goederen, welke niet in het bezit van de gevangenen mogen gelaten worden ;
een kamer voor bezoek, welke zoo moet zijn ingericht, dat de beambte der gevangenis, belast met het toezicht, steeds den gevangene, die bezoek ontvangt, in lïet oog kan houden, zonder echter het te voeren gesprek te kun-nen hooren.
Deze kamer kan tevens dienen tot onderzoek aan den lijve van de bezoekers en voor het geneeskundig onder-zoek van in de gevangenis op te nemen personen.
Aan weerszijden van deze gebouwen kunnen oppassers-kamers worden aangebracht.
Met uitzondering van deze oppasserskamers, moet ook voor deze gebouwen eenig open terrein met badplaats en latrine worden gelaten, door bouten latwerk afgescheiden van het erf der gevangenis.
69
In groote gevangenissen, verdeeld in twee groote af-deelingen, kan tegen bedoelden muur in de eeiie afdeeling een ziekenzaal voor veroordeelden, in de andere een voor preventieve gevangenen gemaakt worden. De overige tegen dien muur te bouwen learners kunnen, naarmate de symmetrie zulks vordert, in de eene of andere afdeeling worden gebouwd, mits in elke afdeeling op oppassers kamers wordt gerekend.
Een deur van latwerk in den muur behoort aan beide zijden van bedoelde gebouwen toegang te verleenen tot-bet achtererf.
Die toegang wordt in groote gevangenissen mede verkregen door een recht vóór den ingang der gevangenis gelegen gang, gevormd door de beide achterwanden van den rechter-en linker vleugel der gebouwen. Een gemeen-schappelijke muur voor beide vleugels, zooals in sommige gevangenissen voorkomt, verdient afkeuring, omdat die inrichting een goede luchtverversching in den weg staat.
Waar daartoe gelegenheid bestaat, moet, om het scha-delijk gebruik van nachttonnen onnoodig te maken, stroo-mend water door de vertrekken der veroordeelde, preven-tieve, doortrekkende en gegijzelde gevangenen geleid worden.
Echter niet door de ziekenzalen, door cellen voor eenzame opsluiting en krankzinnigen-verblijven.
Plaatsing en inrichting der cellen voor eenzame op-sluiting moeten zoodanig zijn, dat strenge afzondering mo-gelijk is, opdat niets den tuchtelingen in hunne eenzaam-heid afleiding kan geven. Dit doel wordt bereikt door een in cellen verdeeld gebouw aan te brengen op een geheel van het overig terrein afgesloten achtererf der gevangenis.
De afscheidingsmuren der cellen kunnen door het vullen met zaagsel of andere het geluid slecht geleidende stof, en door ze door te trekken tot aan den nok van het dak, doelmatiger worden.
Een cel op elk vijf - en - twintigtal gevangenen wordt voldoende geacht.
Hare lengte moet minstens 41/2, hare breedte 2, hare hoogte 5 Ned. El bedragen.