Vragenlijst directeur over het team
Bijlage 13 Uitwerking interviews met directeuren
Willen
Factor Directeur Toelichting
Emoties De Leemstee R: Jouw team scoort afgerond een 8 op de factor emoties. Jij wilt dat ze minimaal een 11 scoren op deze factor. Wat is hierover jouw toelichting?
G: Als je geen vertrouwen hebt in de verandering is, heb je ook geen goede basis. Het begint juist met het zorgen van draagvlak en commitment zodat mensen ook positieve gevoelens en gedachten over de verandering krijgen. Ik vind dat je als leerkracht elke ontwikkeling als positief moet ervaren, je hebt immers ook een voorbeeldfunctie. Maar ik weet ook dat ik dat niet van iedereen kan verwachten. Verder vind ik het heel belangrijk dat mijn medewerkers het passend onderwijs als uitdaging zien. Als ze het als uitdaging zien is er meer draagvlak en willen ze zichzelf ook ontwikkelen en daarmee uiteindelijk ook de kwaliteit van het onderwijs verbeteren.
Emoties De
Aloysiusschool
R: Kun je een toelichting geven waarom je vind dat je team hier minimaal een 9 moet scoren? Het team scoort op deze factor afgerond al een 9.
P: Nou, dit is een voor mij lastige factor om te stimuleren en te beoordelen. Ik kan mijn team niet dwingen om bepaalde emoties te tonen bij veranderingen. Iedereen heeft zijn eigen manier van omgang met de veranderingen en heeft daar bepaalde emoties bij. De één is juist heel enthousiast en er zullen altijd wel een paar medewerkers zijn die daar bedenkingen over hebben. Zoals het nu is zijn de emoties over het passend onderwijs en de zorgplicht verdeeld binnen het team. Daarom een logische score die ik min of meer als twijfelgeval heb ingevuld.
Emoties De Zevenster R: Jouw team scoort een 8 op de factor emoties. Jij zou graag zien dat ze een 9 gaan scoren. Kun je dat toelichten?
L: Ik moet toegeven dat mijn team erg sceptisch tegen deze verandering aankijkt, dus ik vind dat een 8 al best goed is. Het is mooi in het midden, maar het is mijn taak als directeur om mijn team op sleeptouw te nemen naar de nieuwe situatie. Ik weet dat het lastig gaat worden, dus ik ben zelf al tevreden als ik op deze factor een kleine
vooruitgang heb geboekt. Vandaar een 9.
Emoties De Esch R: De scores voor beide scholen zijn hier gelijk, afgerond een 8,0. Jij zou willen dat jouw teams hier een 10 op scoren. Wat is je toelichting hierop?
L: Ik vind dat we altijd het maximale uit onszelf moet halen, daar stuur ik mijn teams ook op aan. Daar hoort dus een positieve instelling bij maar ook een uitdagende houding. Als ik realistisch ben weet ik dat er bij mijn teams nog veel werk te verzetten valt om dit te bereiken. Ik weet dat scholen het op financieel gebied het lastig vinden om het passend onderwijs een goede plek te geven en dat weten mijn teams ook. Mijn teams moeten het passend onderwijs positief benaderen en in kansen blijven geloven.
Emoties De
Fransiscusschool
Meerwaarde De Leemstee R: Op de factor meerwaarde scoort jouw team afgerond een 9. In de gewenste situatie wil je dat jouw team ook minimaal een 9 scoort. Kun je dit toelichten?
G: De meerwaarde van het passend onderwijs op stichtingniveau is voor mijn team minder interessant en relevant. Ze kijken immers altijd naar wat het betekent voor henzelf en voor hun klas. Ik heb zelf ook minder affiniteit met wat het stichtingbreed betekent, maar heb juist meer belang bij wat het voor De Leemstee betekent. Ik vind hier niet de prioriteit liggen voor mijn medewerkers en ik had de vragen in de vragenlijst liever op schoolniveau gesteld gezien, maargoed dat is mijn mening.
Meerwaarde De
Aloysiusschool
R: Het team scoort op deze factor afgerond een 9 en jij vindt dat ze minimaal een 6 moeten scoren. Dit is dan positief lijkt mij.
P: Klopt, hier ben ik ook blij mee.
R: Maar waarom een 6? Hoe belangrijk vind je dat ze hier positief op scoren?
P: Nou, als ik realistisch naar mijn team kijk, dan hebben ze met deze verandering meer belangstelling voor wat het voor hen persoonlijk betekent als leerkracht en wat het betekent voor de lessen en de leerlingen aan wie ze les geven. De leerkrachten werken
76 weliswaar voor Konot, maar uiteindelijk betrekt iedereen het passend onderwijs en de zorgplicht op de eigen situatie en school. De link met Konot als organisatie is minder interessant voor hen. Dus van mij hoeven ze hier niet zoveel aandacht aan te besteden. Meerwaarde De Zevenster R: Op de factor meerwaarde scoort jouw team afgerond een 8 terwijl je graag zou willen
dat je team een 10 scoort. Wat is je uitleg hierover?
L: Ik vind dat mijn team moet weten wat het passend onderwijs allemaal teweeg brengt en dan heb ik het niet alleen over wat dit voor henzelf betekent, maar ook wat dit betekent voor de school, de stichting en voor het kind natuurlijk. Ze hoeven van mij echt niet alle details te weten, maar het team moet wel de gevolgen kunnen overzien wat deze verandering met zich meebrengt. En natuurlijk heb ikzelf hier ook een rol in, want ik ben degene die het team moet informeren over de eisen die de verandering aan hen stelt en welke ontwikkelingen er gaande zijn.
Meerwaarde De Esch R: Wederom, liggen de scores van jouw teams dicht bij elkaar. Jij vindt dat op deze factor een maximale score moeten halen. Kun je dit toelichten?
L: Zoals ik net ook zei ga ik voor het maximale en ik vindt dat mijn teams dat ook moeten. De meerwaarde die ze in deze veranderingen moeten zien moeten ze niet alleen op zichzelf betrekken, maar ook doortrekken naar het kind. Ze moeten leren om te gaan met kinderen die niet allemaal hetzelfde zijn en moeten ervoor zorgen dat kinderen cognitief en gedragsmatig ook met de ‘gewone’ kinderen kunnen omgaan. Een leerkracht heeft hierin een belangrijke rol en dat zal door het passend onderwijs alleen maar worden versterkt. Dus daarom een maximale score.
Meerwaarde De
Fransiscusschool
Betrokkenheid De Leemstee R: Jouw team scoort afgerond een 11 op de factor betrokkenheid. Jij ziet graag een score van 12 op deze factor. Kun je dat uitleggen?
G: Ik zie dat wij hier ongeveer wel op 1 lijn liggen. Ik vind dat het passend onderwijs een belangrijke plek moet innemen binnen de school omdat wij relatief gezien veel ‘probleemgevalletjes’ hebben en deze ook binnen de school houden. De veranderingen hebben invloed op het werk van de leerkrachten dus is het logisch dat ik een maximale betrokkenheid van deze verandering van mijn medewerkers verwacht. In het strategisch beleidsplan komt dit ook weer terug want we willen de leerkrachten eigenaar maken van de ontwikkelingen die spelen om vervolgens hiermee aan de slag te gaan. Betrokkenheid De
Aloysiusschool
R: Afgerond scoren je medewerkers een 11 op een schaal van 4 tot 12. Dat is positief. Jij hebt als gewenste situatie voor je team een 12 gescoord. Kun je dit uitleggen? P: Uiteindelijk wil je als directeur dat je team betrokken is met het werk en alles wat daarom heen gebeurt. Nu speelt het passend onderwijs een prominente rol in de ontwikkelingen binnen het onderwijsland want in principe krijgt elke medewerker ermee te maken. Ik vind dat iedere leerkracht de innerlijke drive moet hebben om kinderen te stimuleren in hun ontwikkeling, dus ook bij kinderen die een passende onderwijsplek nodig hebben. Een hoge betrokkenheid met deze verandering is ook logisch want het raakt iedere medewerker, alleen de mate ervan verschilt per individu. Betrokkenheid De Zevenster R: Jouw team scoort afgerond een 10 op de factor betrokkenheid. Jij ziet graag een
maximale score van 12. Wat is je toelichting?
L: Ik ben blij dat mijn team betrokken is, ik had ook niet anders verwacht. Alleen ik weet van sommige teamleden dat ze erg sceptisch naar het passend onderwijs kijken, en staan dus niet erg te springen om deze verandering eigen te maken. Voor het team zal het fijn zijn als alle neuzen dezelfde kant op wijzen en dat we er samen voor gaan. Het is daarom aan mij de taak om dit realiseren. Ik zal er maximaal voor moeten gaan, en dat verwacht ik ook van mijn team. Het is dus noodzakelijk om een hoge mate van betrokkenheid te hebben zodat het passend onderwijs een goede plaats kan krijgen. Betrokkenheid De Esch R: Ook hier liggen de scores van jouw teams dicht bij elkaar. Ook hier vind je dat ze een
12 moeten scoren. Wat is jouw toelichting hierop?
L: Ik ben heel blij dat mijn teams zo hoog scoren op deze factor. Dit is namelijk de basis van het onderwijs. Je betrokken voelen met het onderwijs en alles wat daarom heen speelt en natuurlijk het kind. Deze score is vanzelfsprekend want het passend onderwijs is direct van invloed op het werk van de leerkrachten. Als mijn teams niet betrokken zijn dan is er ook niet de mogelijkheid om het passend onderwijs een plek te kunnen geven binnen de scholen. Ik verwacht gewoon van mijn leerkrachten dat ze altijd betrokken zijn.
77
Moeten
Factor Directeur Toelichting
Houding De Leemstee R: Jouw team scoort op de factor houding een 8. In de gewenste situatie heb je dat ze liever een 11 scoren. Wat is je toelichting hierbij?
G: Uit ervaring weet ik dat je nooit het hele team op 1 lijn kunt krijgen, want er zal altijd wel wat weerstand zijn. Daarom is het ook niet realistisch om een score van 12 te scoren. Ik wil mij focussen op de aanjagers die de verandering aanvaarden en de intentie hebben om van het passend onderwijs een succesvolle verandering te maken. Als directeur heb ik hier een prominente rol in om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk teamleden gemotiveerd worden, of te wel draagvlak krijgen, om deze veranderingen te accepteren en hiermee weten om te gaan. Ik moet er dus zelf achter staan, maar ook moet er een soort van collectieve verantwoordelijkheid ontstaan om het passend onderwijs te kunnen uitvoeren.
Houding De
Aloysiusschool
R: De houding, of te wel de sociale druk die leerkrachten ervaren om te moeten veranderen’ scoort afgerond een 9. Jij vindt dat ze hier maximaal op moeten scoren. Kun je hier een toelichting op geven?
P: Zoals ik al eerder aangaf vind ik dat iedereen zich 100 % moet inzetten als leerkracht om de verandering die het passend onderwijs en de zorgplicht met zich meebrengen te accepteren. Het is nu eenmaal zo ingevoerd, dus uiteindelijk zal iedereen wel moeten. Mijn team en ikzelf moeten gewoon achter de invoering van het passend onderwijs staan. Het team voelt die sociale druk kennelijk niet zo sterk omdat ze eigenlijk weinig met andere scholen van doen hebben en dus die ‘sociale druk’ niet voelen. Ook binnen het eigen team zijn de meningen nogal verdeeld over het passend onderwijs en dat zie je dus ook weer terug bij de factor emoties.
Houding De Zevenster R: Het team scoort een 8 op de factor houding. Jij zou graag zien dat ze hier een 12 op scoren. Waarom?
L: Ik zie dat de factoren onderling samen één geheel vormen en ik vind deze factor veel samenhang hebben met de factor betrokkenheid, omdat wanneer iedereen erg betrokken is, en dus in feite allemaal hetzelfde tegen passend onderwijs aankijkt, het automatisch zorgt voor een positieve houding tegen de verandering. Ik verwacht van mijn team dat ze positief tegen de verandering aankijken en dit weten over te brengen aan anderen. Hiermee hoop ik het goede voorbeeld te geven met mijn medewerkers richting andere scholen binnen Konot. Maar ik weet ook dat we nog een lange weg te gaan hebben want de score is nu nog matig. Voor mij de taak om hiermee aan de slag te gaan.
Houding De Esch R: De scores op de houding tegenover het passend onderwijs liggen wederom dicht bij elkaar. Jij vindt dat ze hier ook een 12 op moeten scoren. Wat is hierbij jouw uitleg? L: Ik vind dat ik als leidinggevende het goede voorbeeld moet geven en altijd positief moet blijven denken. Dit probeer ik over te dragen naar mijn medewerkers. Als iedereen ook zo blijft denken en doen dan wordt het voor ons makkelijker om het passend onderwijs te accepteren en daar iets mee te doen. Daarom verwacht ik ook hier dat mijn team voorbereid is op de veranderingen en daar positief tegenaan kijkt.
Houding De
Fransiscusschool
Kunnen
Factor Directeur Toelichting
Ervaring De Leemstee R: Op de factor ervaringen scoort jouw team een 9. Jij vindt dat het team een 12 moet scoren. Waarom?
G: De ontwikkelingen rondom het passend onderwijs is natuurlijk niet het enige wat speelt in de onderwijssector, maar ik denk dat als je goede ervaringen hebt opgedaan met een verandering dat je dit ook kunt meenemen naar andere veranderingen, hoe verschillend die veranderingen ook zijn. Ik verlang ernaar dat mijn medewerkers zich inzetten om van het passend onderwijs een succes maken, maar niet elke ervaring hoeft
78 per se positief te zijn. Dit kan op individueel niveau heel erg verschillen. Ik probeer ervoor te zorgen dat mijn medewerkers de veranderingen positief benaderen door open en duidelijk te zijn en ik heb natuurlijk het liefst dat iedereen het passend onderwijs een goede plek kan geven binnen de school en in zijn/haar situatie.
Ervaring De
Aloysiusschool
R: Jouw team scoort afgerond een 10, dat is een mooie score. Jij vindt dat ze minimaal een 7 moeten scoren. Kun je dit toelichten?
P: Kijk, ik vind de huidige score al zeker positief. Dat was eigenlijk ook wat ik zou verwachten. Alleen ik kan niet iedereen dwingen om goede ervaringen te hebben met veranderingen. Dat is aan iedereen om zelf te bepalen en na de verandering te evalueren. De ervaring leert dat men vaak bezig is om de processen bij te houden en plannen te bedenken, maar dat de inbedding ervan, de implementatie, niet van de grond komt. Daarom ben ikzelf altijd behoedzaam voor de uitwerkingen van de verandering en vind ik ook dat het team hier niet zo hoog op hoeft te scoren. Elke verandering is toch weer anders. Maar ik het is wel gewenst dat mijn team enigszins betrokken is bij de verandering en daarmee ook ervaring opdoet.
Ervaring De Zevenster R: Op de factor ervaringen scoort jouw team afgerond een 9. In de gewenste situatie is de score 11. Wat is je toelichting hierop?
L: Het team is wat terughoudend als het om veranderingen gaat die groot zijn en veel impact hebben. Het overgrote deel van het team werkt al lang op deze school en hebben al veel dingen meegemaakt. Mijn score is niet maximaal omdat ik weet dat ik niet voor iedereen kan bepalen of het passend onderwijs positieve ervaringen heeft meegebracht. Dit komt grotendeels omdat de veranderingen nog steeds bezig zijn. Maar ik verwacht dus wel dat men positief met de veranderingen omgaat en dat mijn team haar best doet om alles eruit te halen wat erin zit. Als ik het nu moet inschatten moet het mogelijk zijn dat de meerderheid positief naar deze veranderingen terugkijkt, want ik heb nog niet zo veel negatieve kritiek ontvangen.
Ervaring De Esch R: De Franciscus scoort hier een 9,1 en De Esch 8,4. Jij ziet in de gewenste situatie dat ze hier een 12 scoren. Wat is daarvan de reden?
L: De reden waarom mijn teams deze scores hebben is dat ze enigszins wel veel ervaring hebben met veranderingen maar dat ze wel heel kritisch tegen veranderingen aankijken. Vooral oudere leerkrachten. Het passend onderwijs is een omvangrijke verandering binnen het onderwijsland en dan verwacht ik gewoon dat mijn teams het op een goede manier oppakken en ermee weten om te gaan zodat ze er ervaringen mee opdoen. Elke bijdrage die mijn teams kunnen leveren zijn mooi meegenomen. En ik hoop dat ze over een paar jaar kunnen zeggen dat dit veranderingstraject leerzaam was en er op een positieve manier aan terugdenken.
Ervaring De
Fransiscusschool
Tijd & Mankracht
De Leemstee R: De score op de factor tijd & mankracht is een 7,2 en jij verwacht een minimale score van 10. Wat is je toelichting hierop?
G: Ik moet het doen met de mankracht en middelen die ik ter beschikking heb. Alleen ben ik bang dat het niet meer wordt dan nu het geval is. Het passend onderwijs is een doorlopend proces en we zullen hier altijd mee bezig blijven. Ik verwacht van mijn team dat ze energie en tijd steken in het passend onderwijs en de ontwikkelingen die daaruit voortvloeien, alleen ik kan niet verwachten dat ze zich altijd 100% inzetten want het blijft een verandering die altijd weer voor nieuwe ontwikkelingen zorgt. Het lesgeven is een prioriteit en de dingen die daarnaast nog erbij komen kijken moeten op zo’n manier worden ingedeeld dat er voldoende energie kan worden ingestoken. Maar nogmaals, ik moet het doen met het huidige personeelsbestand en de budgetten.
Tijd & Mankracht
De
Aloysiusschool
R: Jouw team scoort op deze factor precies in het midden, een 8. Jij verlangt dat ze een punt hoger scoren. Kun je dit toelichten?
P: Elke leerkracht die ik zal vragen of hij/zij het druk heeft, zal antwoorden met ‘ja’. Of dat nou in een rustige periode of drukke periode is maakt niet uit. Ik ben van mening dat je ook veranderingen aandacht moet geven en dat je daar ook tijd en energie moet insteken, maar dat het werk er niet onder mag lijden, het feitelijke lesgeven. Ik verwacht dat mijn team hier wel mee leert omgaan, maar dit heeft met deze verandering niet mijn prioriteit.
79 Mankracht scoren. Wat is je toelichting hierop?
L: Deze 6 is wel te verklaren. Mijn team heeft het ook druk, dat geef ik toe. Dit wordt zeker een lastige klus om hier een 9 van te maken, want ik moet het gewoon doen met de mensen en middelen die er nu zijn. Dat moet overigens elke directeur. Als ik zou willen, dan had ik voor deze verandering allang meer tijd en energie ingestoken, maar dat kan gewoonweg niet omdat je vast zit aan de wettelijke lestijden en bijbehorende werkzaamheden eromheen. Het is dan ook niet realistisch om te zeggen dat mijn team hier maximaal op moet scoren. Ik probeer hier alleen maar aan te geven dat ik graag zou willen dat mijn team meer tijd zou krijgen om de veranderingen die het passend onderwijs en de zorgplicht met zich meebrengen te accepteren en daar actie op te ondernemen. De veranderingen hebben gewoon invloed op het functioneren van de