4. Uitwerking uitgangspunten GGZ in de huisartsenzorg
4.3. Uitgangspunt 3 - Huisarts en POH-GGZ
De POH-GGZ maakt deel uit van het team van de huisartsenpraktijk voor de zorg voor patiënten met psychische problemen. De eindverantwoordelijkheid van de huisarts vereist dat hij deskundig is op het terrein van de veelvoorkomende psychische problemen en stoornissen, samenwerkt met de POH-GGZ en deze kan aansturen.
Met de invoering van de nieuwe GGZ stelsel heeft de functie van POH-GGZ een sterke impuls gekregen. De Nederlandse Zorgautoriteit heeft wijzigingen in de regeling POH-GGZ
doorgevoerd om deze functie in de huisartsenzorg te versterken en te laten groeien.28 De ervaringen met de POH-GGZ zijn positief, maar er is nog weinig bekend over de effectiviteit van zijn/haar inzet.29
- Profiel POH-GGZ
Er bestaat lokaal en regionaal variatie in de organisatie en rol van de POH GGZ, met betrekking tot in- en uitstroomeisen van de opleidingen POH-GGZ en de sturing van
zorgverzekeraars. De POH’s-GGZ zijn ook op uiteenlopende wijze gecontracteerd binnen de huisartsenzorg; via detacheringen vanuit GGZ-instellingen, door zorggroepen of rechtstreeks door een huisartsenvoorziening of –groep.
28 http://www.nza.nl/133167/137700/CI-13-34c.pdf
29 Trendrapportage GGZ. Versterking van de GGZ in de huisartsenpraktijk. Terugblik, stand van zaken en vooruitblik. Trimbosinstituut 2014.
17
De functie van POH-GGZ is gericht op vraagverheldering, begeleiding en kortdurende behandeling. Belangrijk is dat de POH-GGZ werkt volgens de huisartsengeneeskundige
kernwaarden (generalistische, persoonsgerichte en continue zorg) en de NHG-Standaarden. Een POH-GGZ gedetacheerd vanuit de tweede lijn heeft dikwijls een meer specialistische oriëntatie die niet met deze kernwaarden spoort. Er is variatie in de achtergronden en competenties van de huidige POH-GGZ. Om de kwaliteit van de functie te waarborgen, is uniformiteit in de vereiste beginsituatie (vooropleiding en werkervaring) en functiegerichte scholing tot POH-GGZ noodzakelijk. Het is daarom belangrijk dat het recent ontwikkelde generalistische Functie- en competentieprofiel POH-GGZ door alle aanbieders van de opleiding tot POH-GGZ wordt toegepast.30
Het competentieprofiel zal de komende jaren moeten worden aangepast op basis van de groeiende kennis, ervaring en mogelijkheden voor deze functie als onderdeel van het team van de huisartsenvoorziening.
- Samenwerken
De POH-GGZ werkt in de huisartsenpraktijk onder verantwoordelijkheid van de huisarts, maar beschikt over een eigen professionele verantwoordelijkheid. De samenwerking kan per
huisartsenvoorziening op verschillende wijze worden vormgegeven op het niveau van huisartsenvoorziening of huisartsengroep.
Voor een goed functionerend team is het nodig dat huisarts en POH-GGZ werken op basis van heldere afspraken over de werkwijzen, taakverdeling, verantwoordelijkheden en over de informatieverstrekking bij het doorsturen van de patiënt naar de POH-GGZ en de
terugkoppeling naar de huisarts. Om goed te kunnen samenwerken is het van belang dat de mate van autonomie van de POH-GGZ duidelijk is. Het verdient daarom aanbeveling deze rolverdeling vast te leggen. De wijze waarop de POH-GGZ is gecontracteerd mag het onafhankelijk functioneren niet in de weg staan.
Een peiling onder een groep POH’s GGZ en huisartsen onderstreept het belang van een gemeenschappelijke visie, structurele werkafspraken (ook over grenzen aan de zorg) en de mogelijkheid van laagdrempelig contact en wederzijds vertrouwen.31
De eindverantwoordelijkheid die de huisarts heeft ten aanzien van de POH-GGZ vraagt van de huisarts dat hij op de hoogte is van de kennis en kunde van de POH-GGZ en de bereidheid heeft om samen met de POH-GGZ te komen tot op beider deskundigheid gebaseerde optimale hulpverlening. Hun deskundigheid kan het beste complementair zijn en uitdagen tot het ontwikkelen van kennis en ervaring met ggz in de huisartsenzorg.
Bij vragen over de diagnose, behandeling, farmacotherapie en bejegening kunnen huisarts en POH-GGZ gebruikmaken van de consultatieregeling, bij voorkeur via een vaste psycholoog of psychiater. Ook kunnen huisartsengroepen of zorggroepen de kaderhuisarts GGZ inzetten voor consultatie en ter ondersteuning van het kwaliteitsbeleid.
30 Functie- en competentieprofiel POH-GGZ 2014
https://www.lhv.nl/service/poh-ggz-functie-en-competentieprofiel-voor-praktijkondersteuner-ggz
31 Peiling Symposium Huisarts en POH-GGZ: samen sterker, Nieuwegein 22 januari 2015.
18
- Jeugd
De POH-GGZ kan, net zoals de huisarts, patiënten van alle leeftijden begeleiden en kortdurend behandelen. Afhankelijk van de praktijkpopulatie, kan worden gekozen voor een POH-GGZ met een extra deskundigheid op het gebied van jeugd- of ouderenzorg (zie ook uitgangspunt 9).
Aanbeveling voor de huisarts
De huisarts onderhoudt zijn kennis en vaardigheden op het terrein van de GGZ.
De huisarts is op de hoogte van de kennis en kunde van de POH-GGZ en de ontwikkelingen binnen de functie POH-GGZ.
De POH-GGZ werkt in de huisartsenpraktijk onder verantwoordelijkheid van de huisarts. Er bestaan daarom heldere afspraken over de werkwijze, taakverdeling, verantwoordelijkheden en terugkoppeling.
Er vindt regelmatig overleg plaats tussen huisarts en POH-GGZ over de diagnostiek en behandeling van patiënten.
Scholing
Het recent ontwikkelde generalistische Functie- en competentieprofiel POH-GGZ met bijbehorende eindtermen wordt door de aanbieders van de opleiding tot POH-GGZ geïmplementeerd.
De opleidingen POH-GGZ gaan uit van de huisartsgeneeskundige kernwaarden en maken gebruik van de NHG-Standaarden op gebied van psychische problemen.
NHG en LHV onderhouden relaties met aanbieders van de opleidingen POH-GGZ met het oog op ontwikkeling en implementatie van uniforme eindtermen POH-GGZ.
Het NHG en de huisartsopleiding ontwikkelen onderwijs en deskundigheidsbevordering voor de huisarts(in opleiding) over het voeren van regie over GGZ binnen de
huisartsenvoorziening.
Kaderhuisartsen GGZ bieden ondersteuning bij scholing en deskundigheidsbevordering van huisartsen, POH-GGZ en zorggroepen.
Aanbeveling voor NHG en LHV i.s.m. Landelijke Vereniging POH-GGZ en hogescholen
Het competentieprofiel en de competenties van de POH-GGZ worden de komende jaren aangepast op basis van de groeiende kennis, ervaring en mogelijkheden voor deze functie als onderdeel van het team van de huisartsenvoorziening.
Randvoorwaarden
De huisarts is deskundig op het gebied van veelvoorkomende psychische aandoeningen en stoornissen.
Er is voldoende tijd voor het vormgeven van goede samenwerking (overleg etc) tussen huisarts en POH-GGZ in de huisartsenvoorziening.
Er is een goed gefinancierde regeling op basis waarvan de huisarts en POH-GGZ de kaderhuisarts, psycholoog of psychiater kan consulteren.
Een structurele adviesraad voor de (ontwikkeling van de) opleiding POH-GGZ waarin de beroepsorganisaties ruim vertegenwoordigd zijn.
De wijze waarop de POH-GGZ is gecontracteerd mag het onafhankelijk functioneren niet in de weg staan.
19
Er wordt onderzoek gedaan naar de effecten van de inzet van de POH-GGZ in de
huisartsenpraktijk. De financiële basis voor de inzet van POH-GGZ moet afgestemd zijn op gebleken behoefte.