Trompenaars & Hampden-Turner

Naast Hall en Hofstede hebben ook Trompenaars & Hampden-Turner cultuurdimensies benoemd. In hun boek “Riding the Waves of Culture” (1997) uiten zij hun bevindingen op basis van onderzoek naar cultuur bij leidinggevenden. Deze bevindingen bestaan onder andere uit zeven gevonden cultuurdimensies en een index voor landen die weergeeft hoe een land zich verhoudt ten opzichte van andere landen op die dimensies. Hieronder worden deze zeven dimensies weergegeven en kort beschreven. Onderstaande paragraaf is gebaseerd op het net genoemde boek “Riding the Waves of Culture” (1997). De zeven door hen benoemde cultuurdimensies zijn:

Universalisme versus Particularisme, Individualisme versus Collectivisme, Neutraal versus Emotioneel, Specifiek versus Diffuus,

Toekenning versus Prestatie, De relatie tussen mens en omgeving en De benadering van tijd

De dimensie individualisme/collectivisme komt nagenoeg overeen met Hofstede’s dimensie individualisme/collectivisme, terwijl Hofstede’s machtsafstand sterk overeenkomt met de dimensie toekenning/prestatie. Deze zullen daarom hieronder niet nogmaals behandeld worden.

Universalisme versus Particularisme

Universalistische culturen leggen sterk de nadruk op regelgeving, welke abstract geïnterpreteerd wordt. Regels zijn voor iedereen hetzelfde en iedereen dient zich er te allen tijde aan te houden. Regels zijn belangrijker dan relaties en er is slechts één geldende waarheid.

Personen in een particularistische cultuur, echter, houden rekening met buitengewone omstandigheden in bepaalde situaties. Relaties zijn belangrijk en beïnvloeden beslissingen. Deze beslissingen zullen niet altijd objectief genomen worden, waardoor zij in de ogen van universalistische lieden nogal eens als corrupt worden gezien.

Neutraal versus Emotioneel

De Neutraal/Emotionele dimensie heeft betrekking op het uiten van gevoelens. Leden van Neutrale culturen verbergen en controleren hun emoties. Zij uitten hun gevoelens vaak niet en fysiek contact is in veel gevallen een soort taboe. Dat het niet op prijs wordt gesteld in deze culturen om je emoties te tonen, wil niet zeggen dat de cultuur ongevoelig is. De hoeveelheid emotie die wordt getoond hangt af van de conventie die daarover geldt in een cultuur. Waar in de ene cultuur een vreugdekreet veelzeggend is, kunnen er, bijvoorbeeld, in de meest emotionele culturen geen woorden of uitdrukkingen meer zijn voor het uiten van de heftigste emoties, doordat deze niet meer voorhanden zijn.

In Emotionele culturen is het tonen van emoties normaal. Door de openheid die dit teweegbrengt, wordt de stress en spanning verminderd. Fysiek contact wordt, net als gebaren en uitdrukkingen, veel gebruikt in deze culturen.

Specifiek versus Diffuus

In Specifiek georiënteerde culturen worden elke situatie en relatie onafhankelijk van andere situaties en relaties gezien. Deze elementen worden eerst gescheiden beoordeeld, om later weer samengevoegd te worden. Het leven van een persoon in een specifieke cultuur wordt opgedeeld in specifieke componenten, waarbij iedere component afzonderlijk wordt benaderd. Er vindt dus een strikte scheiding plaats tussen de componenten, maar ook tussen de publieke en private sfeer van iemands leven. In de publieke sfeer worden mensen eenvoudig geaccepteerd. Echter, mensen worden niet snel geaccepteerd in de private sfeer. Reputatie speelt in specifieke culturen slechts een bescheiden rol; zo zal een ondergeschikte zijn baas bij tekortkomingen snel terechtwijzen.

In Diffuus georiënteerde culturen daarentegen, wordt gedrag beïnvloed door omstandigheden. Zo zijn de context en gesprekspartners van grote invloed op het gedrag van personen. Het leven van een persoon wordt niet opgedeeld in specifieke componenten, waardoor relaties en status in elke situatie hetzelfde blijven. De status en het respect voor je baas worden ook buiten de werkvloer om gehandhaafd. Personen uit deze cultuur verkeren in een relatief grote private en kleine publieke omgeving, waardoor het voor nieuwelingen moeilijker is om geaccepteerd te worden. Echter, wanneer men eenmaal geaccepteerd is, beschikt men in principe over toegang tot alle componenten van iemands bestaan. Hierdoor is per saldo de private omgeving van personen in diffuse culturen vaak aanzienlijk groter dan de private omgeving van specifieke culturen.

De benadering van tijd

In essentie zijn er twee manieren om tijd te benaderen. Tijd kan Sequentieel benaderd worden, wat inhoudt dat tijd zich voortbeweegt op een rechte lijn, welke is opgedeeld in precies even grote delen, jaren, dagen, uren, minuten en seconden. Personen die tijd op deze wijze benaderen, prefereren het in principe om slechts een ding tegelijkertijd te doen. Daarnaast wordt er veel en strikt gepland en is het ook de bedoeling je strikt aan deze planning te houden. Efficiëntie wordt hier als zeer belangrijk beschouwd.

Hiertegenover staat de Synchrone benadering van tijd. Hierin staan: “het verleden, heden en toekomst alle

met elkaar in verbinding, waardoor ideeën over de toekomst en herinneringen aan het verleden beide de huidige acties vormen”.⁵⁵ Deze tijdsbenadering komt overeen met de polychromie dimensie van Hall.

Voor personen uit deze synchrone cultuur beweegt tijd zich voort in cirkels waardoor, zoals hierboven al vermeld, verleden, heden en toekomst met elkaar in verbinding staan.

Punctualiteit is in synchrone culturen van minder groot belang, relaties en andere zaken vragen ook tijd, waardoor schema’s slechts schattingen zijn en mensen vele zaken tegelijkertijd ondernemen.

Naast de sequentiële/synchrone benadering van tijd, bestaat er ook een groot verschil in hoe culturen verleden, heden en toekomst waarderen. Culturen, die op het verleden gericht zijn, zien de toekomst als een soort herhaling van in het verleden opgedane ervaringen. Traditie, geschiedenis en respect voor voorouders spelen een belangrijke rol in deze culturen.

Culturen die op het heden gericht zijn, zijn vooral bezig met het motto: pluk de dag. Mensen leven hier van dag tot dag. Het verleden speelt geen grote rol, net zomin als de toekomst, waardoor er weinig gepland wordt. Dit in tegenstelling tot toekomstgerichte culturen, waar mensen zich veel bezig houden met strategie en planning. Hiervoor gebruiken zij het verleden en heden wel als belangrijke input. De toekomst en haar vooruitzichten spelen, naast persoonlijke aspiratie, een belangrijke rol in het bestaan.

De relatie tussen mens en omgeving

De relatie tussen mens en omgeving wordt ook wel omschreven als de Non-conformistische/

Conformistische dimensie. Deze dimensie richt zich op de manier waarop culturen omgaan met externe omstandigheden, waardoor zij tevens interessant is als het gaat om het bestuderen van gedrag van organisaties. Er zijn twee uitersten om met de omgeving om te gaan. Ten eerste is er de

non-conformistische manier. Dit houdt in dat men probeert verschijnselen en mechanismen te doorgronden en te begrijpen, om ze vervolgens naar de hand te zetten om zo de natuur haar wil op leggen. In culturen die deze eigenschap hebben, zijn mensen vooral bezig met zichzelf, hun eigen groep of organisatie en gaan ze uit van hun eigen sterke punten. Deze culturen hebben een natuurlijke aversie tegen veranderingen in de omgeving.

Daartegenover staat de conformistische relatie met de omgeving, in welke mensen en organisaties op een organische wijze met de natuur en hun omgeving omgaan. Organisaties maken volgens deze culturen

onderdeel uit van een groter geheel. Door deze instelling is de focus van mensen en organisaties naar buiten gericht, waardoor men flexibeler omgaat met de omstandigheden en men meer rekening houdt met externe partijen dan in de non-conformistische omgangsvormen gebruikelijk is