4.1 Plannen en beleid
4.1.4 Thema Ruimtelijke ordening
Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte (SVIR)
In de Structuurvisie Infrastructuur en Ruimte schetst het kabinet hoe Nederland er in 2040 uit moet zien: concurrerend, bereikbaar, leefbaar en veilig. Het ruimtelijke en mobiliteitsbeleid wordt meer aan provincies en gemeentes overgelaten.
Hieronder valt bijvoorbeeld het landschapsbeleid. De Rijksoverheid richt zich op nationale belangen, zoals een vestigingsklimaat, een degelijk wegennet en waterveiligheid.
Tot 2028 heeft het kabinet in de SVIR 3 Rijksdoelen geformuleerd:
De concurrentiekracht vergroten door de ruimtelijk economische structuur van Nederland te versterken. Dit betekent bijvoorbeeld een aantrekkelijk
(internationaal) vestigingsklimaat;
De bereikbaarheid verbeteren;
Zorgen voor een leefbare en veilige omgeving met unieke natuurlijke en cultuurhistorische waarden.
Texel behoort in de SVIR tot de regio Noordwest-Nederland, inclusief een westelijk deel van de Waddenzee. De opgaven van nationaal belang zijn voor Texel en omgeving met name gericht:
Verduurzamen, bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied en natuurlijk werelderfgoedgebied.
Het tot stand brengen en beschermen van de (herijkte) EHS, inclusief de Natura 2000-gebieden.
Het integrale beleid van het Rijk voor de Waddenzee staat weergegeven in de Structuurvisie Derde Nota Waddenzee (zie paragraaf 4.1.2). De hoofddoelstelling is duurzame bescherming en ontwikkeling van de Waddenzee als natuurgebied.
Besluit Algemene Regels Ruimtelijke Ordening (Barro)
In het Barro zijn de rijksregels ten aanzien van de ruimtelijke inrichting van
Nederland verzameld. De hierboven omschreven nationale belangen uit de SVIR zijn juridisch verankerd in de Barro. Het bevat regels die de beleidsruimte van andere overheden ten aanzien van de inhoud van ruimtelijke plannen inperken, daar waar nationale belangen dat noodzakelijk maken. De decentralisatie van het Rijk naar de provincies van de verantwoordelijkheid voor ruimtelijke begrenzing en
beschermingsregime van de EHS is ook in het Barro opgenomen.
Structuurvisie Noord-Holland 2040
Na de twee laatste streekplannen, één voor Noord-Holland Noord en één voor Noord-Holland Zuid, heeft heel Noord-Holland nu één structuurvisie. De provincie Noord-Holland heeft aangegeven wat haar belangen zijn en hoe die worden uitgevoerd. De provincie Noord-Holland heeft gekozen voor drie hoofdbelangen: klimaatbestendigheid, duurzaam ruimtegebruik en ruimtelijke kwaliteit.
De structuurvisie legt het zwaartepunt op de huidige kracht van Noord-Holland. Een sterke internationale concurrentiepositie, veel afwisselende prachtige landschappen die vaak zijn ontstaan door onze omgang met het water. Dat betekent versterking van de metropoolregio Amsterdam en van de metropolitaanse landschappen en ruimte voor de landbouw en de opwekking van duurzame energie in het Noorden. Daarom is in de structuurvisie veel aandacht voor de relatie tussen de steden en dorpen en het landschap waar ze in liggen. Uitgangspunt daarbij is dat de landschappen,
zowel in hun verschijning als in de functies die ze bevatten, niet op slot staan voor toekomstige ontwikkelingen
Duurzaamheid
Noord-Holland Noord heeft een uitstekende uitgangspositie voor de ontwikkeling van een
duurzaam energiecluster, waarin zowel onderzoek, onderwijs en ondernemerschap samen
gaan. Noord-Holland Noord wordt een belangrijke leverancier van duurzame energie in
Nederland en ontwikkelt op termijn een energie neutrale regio. Onder meer de zeehaven Den Helder met een belangrijke functie voor offshore industrie, de Groene Stroomhaven, het NIOZ op Texel zullen hieraan een belangrijke bijdrage leveren.
Economie, verkeer en vervoer
De provincie wil goede voorwaarden scheppen voor economische ontwikkeling. Door concentratie van economische activiteiten wil men versnippering van het open gebied zo veel mogelijk voorkomen. Voor Texel is een vlotte doorstroming van het verkeer naar de veerhaven in Den Helder van belang. Voor de lange termijn wordt de mogelijkheid onderzocht om de veerhaven in Den Helder te verplaatsen.
Recreatie en toerisme
Toerisme is een speerpunt van het provinciale beleid, met als dragers onder andere plattelandstoerisme, watersport en de kust. Toerisme is voor Texel de economische hoofdmotor. Er wordt naar gestreefd om de (reeds hoge) kwaliteit het toeristisch product nog verder aan te scherpen. Dit betekent onder andere het opwaarderen van bestaande en verouderde voorzieningen.
Land- en tuinbouw
De land- en tuinbouw is een belangrijke economische drager voor het landelijk gebied, samen met de toeristische sector en de visserij. Daarbij vervult de landbouw ook een essentiële rol in het beheer van het landelijk gebied van Texel en het behoud van het eigen karakter. Om een gezonde agrarische sector voor Texel te behouden is het van belang om een verdere teruggang van het landbouwareaal zoveel mogelijk te beperken.
Daarnaast biedt Texel uitgelezen kansen voor agrarische bedrijfsvormen die minder afhankelijk zijn van ontwikkelingen op de internationale markt en meer gericht zijn op bedrijfsverbreding, zoals het produceren van streekeigen producten, speciale teelten, agrotoerisme en natuur- en landschapsbeheer. Dit leidt tot versterking van het economisch draagvlak van het landelijk gebied.
Water en milieu
Het watersysteem moet veilig en op orde zijn en moet kunnen inspelen op de gevolgen van verwachte klimaatveranderingen en bodemdaling. Uitwerking van de wateropgave gebeurt door de waterbeheerder, in overleg met belanghebbenden (maatwerk per gebied).
Texel zal zich ook verder gaan ontwikkelen als duurzaam eiland. Het werken aan een milieukeur voor verblijfsrecreatie en het streven naar 100% gebruik van duurzame energie past uitstekend in dit streven. Ook de uitvoering van het Masterplan water Texel, met diverse projecten gericht op een duurzaam waterbeheer sluit hier goed op aan.
Aardkundige monumenten
Het beschermen van aardkundige waarden is een van de speerpunten van het provinciale landschaps- en bodembeschermingsbeleid in Noord-Holland. Aardkundige waarden zijn kwaliteiten van landschap en natuur, die ons iets vertellen over het ontstaan van de provincie en de krachten die daarbij een rol speelden (wind, water, ijs en getijden).
De provincie heeft in 2003 een lijst van te beschermen gebieden (80) vastgesteld, die extra planologische bescherming krijgen. In 2004 zijn in totaal 17 van de 80 gebieden aangewezen als aardkundig monument.
Aardkundige Monumenten zijn markante voorbeelden van aardkundige waarden. Van de 80 beschermde gebieden zijn er 17 aangewezen als aardkundig monument. Op Texel zijn twee aardkundige monumenten aangewezen, de westelijke kuststrook van Texel en het Oude land van Texel.
Het Oude land van Texel betreft de keileemverhoging met o.a. de Berg. Dit
aardkundig monument gaat van Den Hoorn naar Oosterend. Het natura 2000-gebied Wagenjot valt nog net binnen deze begrenzing.
In het duingebied van Texel zijn als de westelijke kuststrook van Texel drie aardkundige monumenten aangewezen:
de Hors en de Westerduinen (tot aan De koog)
de Slufter
de Eierlandse duinen
ter bescherming van deze aardkundige monumenten worden in de Provinciale Milieuverordening (PMV) gebruiksbeperkingen aangegeven. De 17 ‘Aardkundige Monumenten’ genieten een hoge mate van bescherming via de PMV en mogen alleen ontwikkeld worden als het ten goede komt aan de aardkundige kwaliteit
(bijvoorbeeld het opnieuw laten stuiven van duinzanden). Er mogen geen ontgrondingen of egalisaties plaatsvinden en grondverzet en diepploegen is niet toegestaan.
Het is mogelijk een ontheffing van deze bepalingen aan te vragen bij de Gedeputeerde Staten van Noord Holland.
Structuurvisie ‘Texel op Koers’
De structuurvisie 'Texel op Koers' is in 2009 door de gemeente Texel vastgesteld na een uitgebreid interactief proces met de bevolking. Het is het leidende document bij alles wat daarna op ruimtelijk gebied aan beleid gemaakt wordt op Texel. Het nieuwe bestemmingsplan voor het buitengebied en de bestemmingsplannen voor de kernen zijn gebaseerd op de Structuurvisie. In de Structuurvisie wordt de eigenheid, diversiteit en uniciteit van de verschillende delen en dorpen op Texel beschreven en benadrukt. Ontwikkelingen zijn mogelijk, maar alleen als ze passen op Texel, bijdragen aan de kernwaarden van het eiland.
Het areaal aan natuurgebieden is toegenomen, aldus de structuurvisie, omdat de Ecologische Hoofdstructuur is uitgevoerd. Ook de kwaliteit van de natuurgebieden en van het cultuurland heeft een belangrijke aantrekkingskracht op toeristen en bewoners. Het is daarom van belang om deze natuur toegankelijk te maken.
Sommige plaatsen zijn niet toegankelijk om specifieke soorten extra bescherming te geven. Enkele gebieden zijn alleen in het broedseizoen afgesloten
Bestemmingsplan buitengebied Texel
Het bestemmingsplan buitengebied Texel heeft betrekking op grond buiten de bebouwde kom van de dorpen op het eiland. Het bestemmingsplan buitengebied is door de gemeenteraad vastgesteld in juli 2013. Alle Natura 2000-gebieden hebben uiteraard ook de bestemming 'Natuur' gekregen. Hieronder worden in het kort een aantal punten uit het (oude) bestemmingsplan behandeld.
Landbouw
Er wordt gestreefd naar handhaving en uitbouw van de agrarische structuur, zowel wat betreft de verscheidenheid aan agrarische bedrijven, als de duurzame
instandhouding van het areaal landbouwgrond.
Landschap
Er zal een actief beleid worden gevoerd ten aanzien van het behoud van
karakteristieke elementen in het landschap. Secundair moet het landschap ingericht zijn voor recreatief medegebruik. Ontwikkelingen dienen harmonisch in het
landschap te worden ingepast.
Natuur
Er wordt gestreefd naar instandhouding van het bestaande areaal aan
natuurgebieden. Er moeten zodanige voorwaarden worden geschapen, dat deze gebieden worden gevrijwaard van verstoring waarvoor ze kwetsbaar zijn. Er wordt gestreefd naar instandhouding, herstel en ontwikkeling van natuurlijke waarden. De gemeente Texel heeft in het bestemmingsplan Buitengebied opgenomen dat de voor de Natuur aangewezen gronden mede zijn bestemd voor het kleinschalig historisch medegebruik door de lokale bevolking.
Recreatie
Het beleid is er op gericht het aantal recreatieve slaapplaatsen (47.000) niet te overschrijden. Er wordt meer aandacht geschonken aan kwaliteitsverbetering, seizoensverbreding, concentratie van recreatieve voorzieningen, samen met zonering van het recreatief gebruik.
Beleidsnota Natuur en landschap
In november 2003 is door de gemeenteraad van Texel de beleidsnota 'Natuur en landschap' vastgesteld. Doelstelling van het natuur en landschapsbeleidsplan is de aantrekkelijke landschappelijke en natuurlijke diversiteit te behouden en waar mogelijk te versterken, uitgaande van de eigen karakteristiek en waarden van de verschillende gebieden, en waar mogelijk herstel en uitbouw van die waarden. In genoemd plan wordt Texel onderverdeeld in deelgebieden. Daarbij worden voor dat gebied specifieke maatregelen voorgesteld om de karakteristieke natuur en het karakteristieke landschap te behouden en zo mogelijk te versterken.
Het Landschapsbeleidsplan zal naar verwachting in 2015 herzien worden.
Nota recreatie en toerisme
Deze nota geeft het beleid voor toerisme en recreatie aan, met afstand de
belangrijkste economische tak van Texel. Hierin is bijvoorbeeld ook het 'toeristische slaapplaatsen beleid' geregeld: Texel kent al sinds 1974 een maximum aan het aantal toeristische slaapplaatsen, teneinde de druk op de natuur niet te hoog te laten worden. Ook het concentratiebeleid voor toeristische bedrijven is hierin beschreven. In 2014 is het beleid herzien.
Mooi Texel is de naam van een initiatiefvoorstel van de gemeenteraad, waarin een halt wordt toegeroepen aan bebouwing in het buitengebied. Toeristische
slaapplaatsen worden niet meer toegekend, op enkele uitzonderingen na. Dit initiatief wordt opgenomen in de herziene nota Toerisme en recreatie.
Strandnota gemeente Texel
De Strandnota (2006-2015) is vastgesteld met als doel om een toekomstvisie te geven op het strand en om aan te geven welke activiteiten er wel en niet mogelijk zijn. De visie gaat in op het behoud van het strand, de veiligheid, de
toegankelijkheid, een schoon strand, de exploitatie en de strandhuisjes.
Ook is er een zonering aangegeven, om de activiteiten die plaatsvinden op het strand een plek te geven, onder andere:
Natuurstrand: de nadruk ligt op de natuur. Wandelen is toegestaan (onder andere de Hors en de Slufter).
Recreatief strand: hier kunnen activiteiten plaatsvinden die geen direct gevaar opleveren voor de openbare orde en/of veiligheid van overige strandbezoekers (bijvoorbeeld surfen, kanoën, zeilen, zeskamp en vliegeren met een enkele lijn).
Sportief strand: ook extreme sporten die gebruik maken van het strand zijn mogelijk (bijvoorbeeld kitesurfen, vliegeren met meerdere lijnen, kitebuggiën en blokarten).
De in de Strandnota voorgestelde zonering is overgenomen in het Natura 2000 beheerplan van Texel.