HOOFSTUK 5: VERGELYKING TUSSEN BOTSWANA EN MAURITIUS 5.1 Instellings
5.2 Sosiaal-Ekonomiese Faktore 1 Breë Ooreenstemmings
Botswana en Mauritius word beide as hoër middel inkomste lande deur die Wêreldbank geklassifiseer, met hul bruto nasionale inkomste per capita wat sedert onafhanklikheid toegeneem het. Botswana het in 2004 ʼn per capita inkomste van $4360 gehad, en Mauritius ʼn per capita inkomste van $ 4640. Alhoewel dit laer is as die Przeworski drempel van $6000, waar ʼn demokrasie vir altyd behoort voort te bestaan, is dit baie hoër as die drempel van $1000, waar daar ʼn wesenlike gevaar van demokratiese regressie is. Soos reeds genoem, bestaan die moontlikheid dat Przeworski se drempels gedateer is, en indien die drempels deurgegee deur Breytenbach, van $2034 vir alle veelparty state in Afrika, en Freedom House, van $2760 vir alle ‘vry’ lande, gebruik word, het beide Botswana en Mauritius ʼn hoër per capita inkomste.
Botswana en Mauritius se ekonomiese groeikoerse, van 4,9% en 4,2% onderskeidelik in 2004, is net onder die minimum ekonomiese groeikoers van 5% wat as gunstig vir demokratiese konsolidasie beskou word.
5.2.2 Breë Verskille
Die Indeks van Ekonomiese Vryheid klassifiseer Botswana as ʼn markgerigte ekonomie wat ‘meestal vry’ is. Staatsbetrokkenheid in Botswana is dus van so ʼn vlak dat dit nie inbreuk maak op die ekonomiese vryhede van burgers nie, en Botswana ontvang ook die hoogste punt in terme van ander Afrika lande. Hierteenoor word Mauritius as ʼn ‘meestal onvry’ land geklassifiseer, en staatsbetrokkenheid kan moontlik ʼn inbreuk maak op die ekonomiese vryhede van burgers.
Botswana het ʼn inflasiekoers van 8,3% (2005), wat tussen die drempel van 6% en 30% val, wat tesame met ʼn minimum ekonomiese groeikoers van 5% ʼn gunstige kriteria vir demokratiese konsolidasie is. Hierteenoor het Mauritius ʼn inflasiekoers van 5,6%, wat laer as 6% is, maar die verskil is nie baie groot nie.
Mauritius beklee op nommer 65, in 2003, ʼn hoër posisie op die HDI ranglys as Botswana, wat op nommer 131, in 2003, geplaas is. Mauritius se gemiddelde punt het ook sedert onafhanklikheid toegeneem, terwyl die land se posisie sedert 1998 toegeneem het. Hierteenoor het Botswana se rang aansienlik verswak, van 71 in 1993 tot 131 in 2003. Hierdie verswakking word hoofsaaklik toegeskryf aan die dramatiese daling in lewensverwagting, vanaf 65,2 jaar in 1993 tot 36,3 jaar in 2003. Hierdie daling is veroorsaak deur die groot deel van die bevolking wat deur MIV/Vigs besmet is. Die ander twee indikators, naamlik volwasse geletterdheid en per capita koopkragpariteit, het egter onderskeidelik sedert 1993 en 1998 toegeneem. Botswana word ook deur ʼn hoë gini- koëffisiënt, van 0.63 in 2003 gekenmerk, wat dui op ʼn hoë vlak van ongelykheid binne die samelewing. Alhoewel daar nie ʼn gini- koëffisiënt vir Mauritius beskikbaar is nie, kan daar vanuit die HDI indikators afgelei word dat daar groter ongelykheid in Botswana is. 5.3 Sosiale Faktore
5.3.1 Breë Ooreenstemmings
Beide Botswana en Mauritius is etnies kompak, met een groep wat meer as 50% van die bevolking verteenwoordig. In Botswana bestaan 79% van die bevolking uit Tswanas, en in Mauritius vorm die Indo-Mauritiane 68% van die bevolking. Botswana en Mauritius word ook altwee gekenmerk deur ʼn onkonvensionele middelklas, as gevolg van die hoë vlakke van geletterdheid (78,9% in Botswana en 84,3% in Mauritius) en lae persentasie stedelike bevolking (49% in Botswana en 42% in Mauritius). Dit impliseer ʼn geletterde platteland, maar die lae persentasie stedelike bevolking benadeel die ontwikkeling van ʼn robuuste middelklas.
5.3.2 Breë Verskille
Alhoewel beide Botswana en Mauritius as etnies kompak beskryf word, het Mauritius konsosiatiewe kompromieë aangegaan in ʼn poging om moontlike spanning tussen die verskillende groepe te voorkom. Institusionele voorsienings
is gemaak ten einde minderhede se regte te beskerm en verteenwoordiging in die Nasionale Vergadering te verseker. Die afwesigheid van ʼn inheemse groep in Mauritius dra ook waarskynlik by tot die afwesigheid van konflik en antagonisme tussen die verskillende etniese groepe, omdat geen groep die aanspraak kan maak dat hulle die ware en oorspronklike Mauritiane is nie.
Mauritius het dus gewys dat etniese heterogeniteit nie ʼn struikelblok in die pad van demokratiese konsolidasie hoef te wees nie. In teenstelling hiermee polariseer die verskillende stamme in Botswana breedweg rondom die Tswana etniese groep en nie-Tswana etniese groepe, met die nie-Tswana groepe wat dikwels die persepsie het dat die Tswana stamme beheer oor hulle wil uitoefen. Alhoewel die Grondwet gelyke regte aan alle burgers waarborg, word hierdie waarborge deur sommige groepe betwis, aangesien daar van nie-Tswana groepe verwag word om tot die Tswana kultuur te assimileer in die naam van nasiebou. Die Grondwet spesifiseer ook ex-officio status aan die agt Tswana stamme as die agt permanente lede van die Huis van Kapteins, terwyl die hoofmanne van die ander stamme slegs sporadies tot die huis van Kapteins verkies word. Dit het veroorsaak dat Tswana patriargale wette op nie-Tswana groepe ingestel is, terwyl hierdie nie-Tswana groepe dikwels ander reëls, en gebruike in terme van erflatings, huwelike en opvolging het.
Burgerlike organisasies opereer in beide Botswana en Mauritius, maar in Botswana word die burgerlike samelewing in die algemeen as swak en a-polities beskryf. Hierdie organisasies het toegegee aan regeringsdruk om te federeer, sambreelligame te vorm, en is ook aangemoedig om weg van opposisie politiek te beweeg en eerder met die staat saam te werk. Die ondemokratiese houding wat die regering teenoor burgerlike organisasies ingeneem het, en gebrekkige befondsing ervaar deur die organisasies, problematiseer die rol van die burgerlike samelewing verder. ʼn Kombinasie van ʼn gebrek aan werklike politieke opposisie en party mededinging, tesame met die swak ontwikkelde burgerlike
samelewing, is van die hoof redes waarom Botswana soms as ʼn operasionele eenparty stelsel beskryf word.
Hierteenoor word Mauritius sedert onafhanklikheid deur ʼn lewendige burgerlike samelewing gekenmerk. Hierdie organisasies is hoofsaaklik vry van politieke inmenging deur die staat, en is vry om hul belange te bevorder.
5.4 Gevolgtrekking
Die vergelyking wat getref is tussen Botswana en Mauritius maak dit moontlik om ʼn oordeel te vel rakende watter land die mees gekonsolideerde demokrasie is. Die twee lande toon sekere ooreenstemmings, maar die verskille tussen die lande dui aan dat Mauritius die mees gekonsolideerde demokrasie is.
Die siening dat Mauritius die mees gekonsolideerde demokrasie is, word deur die onderstaande redes gesteun. Mauritius is ʼn regstaat, en Botswana nie. Daar is ʼn skeiding tussen die ampte van regeringshoof en staatshoof, met die president wat hoofsaaklik ʼn simboliese rol speel. Dit maak die moontlikheid van magsmisbruik deur die president aansienlik minder. Die aansienlike mag wat in die President van Botswana gesetel is, en sy vaste ampstermyn, benadeel die demokrasie in Botswana, aangesien dit moontlik kan lei tot magsmisbruik deur die President, en verantwoordbaarheid teenoor die kiesers verminder. In Mauritius is daar ook nie ʼn enkele party wat domineer nie, terwyl dit wel die geval is in Botswana, met die BDP wat sedert onafhanklikheid in beheer is. In Mauritius word die FPTP kiesstelsel aangevul deur die BLS ten einde groter verteenwoordiging aan minderheidsgroepe te verseker, en voorsiening word ook gemaak vir ʼn amptelike leier van die opposisie. Hierteenoor bevoordeel die FPTP kiesstelsel die BDP in Botswana, met kleiner partye wat ʼn baie klein kans het om toegang tot die Nasionale Vergadering te verkry. Alhoewel beide Botswana en Mauritius vry en mededingende verkiesings sedert onafhanklikheid gehou het, word die regverdigheid van Botswana se verkiesings betwis, terwyl Mauritius se verkiesings as vry, mededingend en regverdig beskou word. ʼn Baie belangrike
rede waarom Mauritius as die mees gekonsolideerde demokrasie beskou word, is die feit dat Mauritius Huntington se ‘two-turnover’ toets, as gevolg van die drie bewindsveranderinge wat plaasgevind het, slaag, en Botswana nie, aangesien die BDP elke verkiesing sedert onafhanklikheid gewen het.
Mauritius vaar aansienlik beter as Botswana in terme van die HDI ranglys, alhoewel Botswana beter as Mauritius vaar in terme van die vryheid van die ekonomie, die inflasiekoers en gemiddelde jaarlikse ekonomiese groeikoers.
Mauritius se sosiale omgewing is ook aansienlik meer bevorderlik vir demokratiese konsolidasie, hoofsaaklik as gevolg van die konsosiatiewe kenmerke wat die land toon, en die lewendige burgerlike samelewing waardeur die land gekenmerk word. Hierteenoor is daar geen bewyse van enige konsosiatiewe kompromieë wat aangegaan is in Botswana nie, en die burgerlike samelewing in Botswana word in die algemeen as swak en a-polities beskryf. Hierdie studie kom dus tot die gevolgtrekking dat Mauritius die mees gekonsolideerde demokrasie is. Dit is egter belangrik om weer te beklemtoon dat hierdie studie ʼn literatuuroorsig, wat kwalitatief van aard, is. Dit impliseer dat die navorsing wat gedoen is, beperk is tot geskrewe literatuur, en dat daar nie van empiriese navorsingsmetodes gebruik gemaak is nie. So kan daar met behulp van veldwerk en opnames groter duidelikheid verkry word oor die bestaan van ʼn regstaat in Mauritius, aangesien die bevinding dat Mauritius wel ʼn regstaat is, gegrond is op die basis dat geen literatuur gevind kon word wat die teendeel bewys nie. Daar is ook gebrekkige geskrewe informasie rakende die ervaringe van opposisie partye in Mauritius, en die rol van Kapteins in Botswana. Hierdie probleme kan egter deur moontlike toekomstige empiriese navorsing oorkom word.
BIBLIOGRAFIE:
African Development Bank Selected Statistics on African Countries. 1999a. Botswana Abidjan: Statistics Division African Development Bank:
African Development Bank Selected Statistics on African Countries. 1999b. Mauritius Abidjan: Statistics Division African Development Bank:
African Development Bank Selected Statistics on African Countries. 2003a. Botswana Abidjan: Statistics Division African Development Bank:
African Development Bank Selected Statistics on African Countries. 2003b. Mauritius Abidjan: Statistics Division African Development Bank:
African Development Indicators. 2001. GDP Growth. United States of America: The World Bank
African Economic Outlook. 2001/2002. Botswana France: OECD Publications Alexander, G. 2001. “Institutions, Path Dependence and Democratic Consolidation” in Journal of Theoretical Politics Vol 13 (3)
Bowman, L.W. 1991. Mauritius: Democracy and Development in the Indian Ocean Boulder: Westview Press
Breytenbach, W.J. 2002. “Democracy in the SADC Region: A Comparative Overview” in African Security Review Vol 11 (4)
Breytenbach, W.J. 2003. Development and Democracy in the Southern and Eastern African Regions University of Stellenbosch
Bunwaree, S & Kasenally, R. 2005. “Political Parties and Democracy in Mauritius” in EISA Research Report No 19
Carroll, B.W. & Carroll, T. 1999. “The Consolidation of Democracy in Mauritius” in Democratization Vol 6(1)
Carroll, J. 1980-1981. “Mauritius: Economy” in Africa South of the Sahara 10th Edition
Carroll, J. 1990. “Mauritius: Economy” in Africa South of the Sahara 19th Edition Central Intelligence Agency (CIA). 2006a. Botswana (available online) http://www.cia.gov/publications/ factbook/ geos/bc.html
Central Intelligence Agency (CIA). 2006b. Mauritius (available online) http://www.cia.gov/cia/ publications/ fact- book/geos.mp.html
Clapham, C. 1993. “Democratisation in Africa: obstacles and prospects” in Third World Quarterly Vol 14 (3)
Clover, J. 2003. Botswana: Future Prospects and the Need for Broad-based Development (available online) http://www.iss.co.za/AF/current/botswanasep03 .pdf
Dahl, R.A. 1971. Polyarchy: Participation and Opposition. New Haven: Yale University Press
Dahl, R.A. 1998. On Democracy. New Haven & London: Yale University Press Dahl, R.A. 2005. “What Political Institutions Does Large-Scale Democracy Require” in Political Science Quarterly Vol 120 (2)
Darga, L.A. 1998. Mauritius: Governance Challenges in Sustained Democracy in a Plural Society (available online) http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/ documents/CAFRAD/UNPAN008595.pdf
Darga, L. A & Joomun, G.D. 2005. Strengthening Parliamentary Democracy in SADC Countries: Mauritius Country Report South African Institute for International Affairs
Diamond, L. 2000. “A Report Card on Democracy” in Hoover Digest No 3
Ditshwanelo. 2005. Ditshwanelo Press Statement on Deportation of Ken Good – Parameters of State Power Remain Unclear Following the Deportation of Ken Good (available online) http://www.ditshwanelo.org
Du Toit, J & Jacobs, A. J. 1995. Southern Africa: An Economic Profile South Africa: Southern Book Publishers
Du Toit, P. 1995. State Building & Democracy in Southern Africa: A comparative study of Botswana, South Africa and Zimbabwe Pretoria: HSRC Publishers
Electoral Institute of Southern Africa. 2000. Mauritius Electoral System (available online) http://www.eisa.org/za/WEP/mau2005results.htm
Electoral Institute of Southern Africa. 2004. Botswana Election Update (available online)
Electoral Institute of Southern Africa. 2005a. Botswana: Electoral System (available online) http://www.eisa.org.za/WEP/bot4.htm
Electoral Institute of Southern Africa. 2005b. Election Update 2005: Mauritius Vol 17(1)
Electoral Institute of Southern Africa. 2005c. Election Update 2005: Mauritius (available online) (http://www.eisa.org.za/PDF/eu200501mu.pdf
Financial Facts. 2006. Global World Income Per capita: From World Bank Indicators 2005 (available online) www://www.finfacts.com/ biz10/globalworld incomepercapita.htm
Freedom House. 2005a. Freedom in the World Country Rankings (available online) http://65110.85181/uploads/FIWrank7305.xls
Freedom House. 2005b. Country Profile: Botswana (available online) http://www.freedomhouse.org/template.cf?page=22&year=2005&country=6701 Freedom House. 2005c. Country Profile: Mauritius (available online) http://www.freedomhouse.org/template.cfm?page=22&year=2005&country=6789 Freedom House. 2005d. Freedom of the Press: Mauritius 2005 (available online)http://www.freedomhouse.org/inc/content/pubs/pfs/inc_country_detail.cfm ?country=6789&pf
Freedom House. 2006a. Freedom House Annual Survey of Press Freedom Rankings 1980 – 1993 (available online) http://www.freedomhouse.org/uploads/ PFSrank8093.xls
Freedom House. 2006b. Freedom House Annual Survey of Press Freedom Rankings 1994-2005 (available online) http://www.freedomhouse.org/uploads/ PFSrank9405.xls
Freedom of the Press. 2005. Freedom House: Freedom of the Press 2005: a global survey of media independence United States of America: Rowman & Littlefield Publishers, Inc.
Fritz, N. 2005. Opinion on Kenneth Good Judgement (available online) http://www.southernafricalitigationcentre.org/salc/newsroom/newsdetail.aspx/id=3 41416705
Good,K. 1997. Realising Democracy and Legitimacy in Southern Africa Pretoria: Africa Institute of South Africa
Government of Botswana. 2006. Botswana Constitution (available online) http://www.gov.bw/downloads/constitution_of_Botswana.zip
Government of Mauritius. 2005. Statement by Hon. Ramakrishna Sithanen, Deputy Prime Minister, Minister of Finance and Economic Development at the National Assembly on 30 August 2005 – Setting the Stage for Robust Growth (available online) http://www.gov.mu/portal/site/Mainhomepage/menuitemcc 515006ac7521ae9dbea5e2b521ca/
Government of Mauritius. 2006. Constitution (available online) http://www. Gov.mu/portal/site/GovtHomepagesite/menuitem.ea8cbfo4ae2aa1de12c7c910e2 b521ca
Greener, R; Jefferis, K & Siphambe, H. 2000. “The Impact of HIV on Poverty and Inequality in Botswana” in South African Journal of Economics Vol 68 (5)
Gwartney, J; Lawson, R; & Block, W. 1996. Economic Freedom in the World 1970-1995 Canada: The Fraser Institute
Haynes, J. 2003. “Democratic Consolidation in Africa: The Problematic Case of Ghana” in Commonwealth & Comparative Politics Vol 41 (1)
He, B. 2002. “Civil Society and Democracy” in Democratic Theory Today edited by Carter, A & Stokes, G. United States of America: Blackwell Publishers Inc Holm, J.D. 1988. “Botswana: A Paternalistic Democracy” in Democracy in Developing Countries: Africa Volume Two. Edited by Diamond, L; Linz, J.J Lipset, S.M. Boulder, Colorado: Lynne Rienner Publishers
Human Development Report. 1996. Trends in Human Development and Per Capita Income New York & Oxford: Oxford University Press
Human Development Report. 2000. Human Development Index. New York & Oxford: Oxford University Press
Human Development Report. 2002. Human Development Index. New York & Oxford: Oxford University Press
Human Development Report. 2003. Human Development Index Trends (available online) http://hdr.undp.org/statistics/data/excel/hdr05_table_2.xls
Human Development Report. 2005. Botswana (available online) http://hdr/undp.org/statistics/data/countriescfm?c=BWA
Human Rights Law in Africa. 2002. Mauritius. The Hague, The Netherlands: Kluwer Law International
Index of Economic Freedom. 2006a. Botswana (available online) http://www.heritage.org/research/features/index/country.cfm?id=Botswana
Index of Economic Freedom. 2006b. Frequently Asked Questions (available online) http://www.heritage.org/research/features/index/faq.cfm
Index of Economic Freedom. 2006c. Mauritius (available online) http://www.heritage.org/research/features/index/country.cfm?id=Mauritius
Institute for Global Dialogue (IGD). 2001. The IGD Guide to the Southern African Development Community Cape Town: Creda Communications
Karatnycky, A. 2004. “The 2003 Freedom House Survey: National Income and Liberty” in Journal of Democracy Vol 15 (1)
Linz, J.J and Stepan, A. 1996. “Towards Consolidated Democracies” in Journal of Democracy Vol 7 (1)
Lipset, S.M. 1981. Political Man: The Social Bases of Politics Baltimore and London: The John Hopkins University Press
Lodge, T. 1999. Consolidating Democracy: South Africa’s Second Popular Election Johannesburg: Witwatersrand University Press
Mainwaring, S. 1989. Transitions to Democracy and Democratic Consolidation: Theoretical and Comparative Issues. Working Paper #130 (available online) www.nd.edu/~kellogg/WPS?130.pdf
Matlosa, K. 2003. “Electoral System Reform, Democracy and Stability in the SADC Region: A Comparative Analysis” in EISA Research Report No 1
Maundeni, Z. 2004. Civil Society, Politics and the State in Botswana. Gabarone, Botswana: Medi Publishing
Microsoft Encarta Premium Suite. 2005. Gini-coefficient Microsoft Corporation Miles, W.F.S. 1999. “The Mauritius Enigma” in Journal of Democracy Vol 10 (2) Molomo, M.G. 2004. “The Need for Electoral Reform in Botswana” in Journal on Conflict Resolution Vol 4(2)
National Centre for Biotechnology Information. 2005. Mobile Workers and HIV/AIDS in Botswana (available online) http://www.ncbi.nlm.nih.gov/ entrez/ query.fcgi?db=pubmed&cmd=Retrieve&dopt=AbstractPlus&list_uids=12349439& itool=iconabstr&query_hl=5&itool=pubmed=docsum
Nsereko, DDN. 1996. “Controlling Executive Power in Southern Africa. The Role of Court sand Administrative Tribunals” in Administrative Justice in Southern Africa edited by Corder, H & Maluwa, T. Department of Public Law: University of Cape Town, Cape Town
Olaleye, W. 2003. “Political Parties and Multi-Party Elections in Southern Africa” in SADC Insight IV
Pottie, D. 2001. “Electoral management and democratic governance in Southern Africa” in Politikon Vol 28(2)
Przeworski, A; Alvarez, M; Cheibub, J.A and Limongi, F. 1996. “What Makes Democracy Endure” in Journal of Democracy Vol 7 (1).
Randall, V and Svåsand, L. 2002. “Political Parties and Democratic Consolidation in Africa” in Democratization Vol 9 (3).
Rijnierse, E. 1993. “Democratization in sub-Saharan Africa? A Literature Review” in Third World Quarterly Vol 14 (3)
Saunders, AJGM. 1983-1984. “Constitutionalism in Botswana: A valiant attempt an judicial activism” in The Comparative and International Law Journal of Southern Africa
Schedler, A. 1998. “What is Consolidation?” in Journal of Democracy Vol 9(2) Schedler, A. 2001. “Measuring Democratic Consolidation” in Studies in Comparative International Development Vol 36 (1)
Sebudubudu, D & Osei-Hwedie, B.Z. 2005. “Democratic Consolidation in SADC: Botswana’s 2004 Elections in EISA Report No 11
Solomakae, G. 2005. “Political Parties in Botswana” in EISA Research Report no 27
Solomakae, G. 1998. Democracy, Civil Society and Governance in Africa: The Case of Botswana (available online) http://unpan1.un.org/intradoc/groups/ public/documents/CAFRAD/UNPAN009287.pdf
Sparks, L. 2001. “Mauritius: Economy” in Africa South of the Sahara 30th Edition Taylor, I. 2003. “As Good as It Gets? Botswana’s ‘Democratic Development’” in Limits to Liberation in Southern Africa: The Unfinished Business of Democratic Consolidation. Edited by Melber, H. Cape Town: HSRC Press
The World Bank Group. 2002. Mauritius Data Profile (available online) http://ddp- extworldbank.org/ext/DDPQQ/report.do?method=showReport
The World Bank Group. 2004. Botswana Data Profile (available online) http://devdata.worldbank.org/external/CPProfile.asp?SelectedCountry=BWA&CC ODE=BWA
The World Bank Group. 2005. Mauritius Data Profile (available online) http://devdata.worldbank.org/external/CPProfile.asp?CCode=MUS&PTYPE=CP The World Bank Group. 2006. World Bank Analytical Classifications (available online)http://siteresources.worldbank.org/DATASTATISTICS/Resources/class.xls United Nations Children's Fund. 2005. A Shining Example, a Stark Warning – A Special World Aids Day Report on the Impact of HIV/AIDS in Botswana (available online) http://www.unicef.org/infobycountry/botswana_30241.html Van Buren, L. 2001. “Botswana Economy: in Africa South of the Sahara 30th Edition
Van de Walle, N. 2002. “Elections Without Democracy” in Journal of Democracy Vol 13 (2)
Van de Walle, N. 2004 Are Botswana and Mauritius Sui Generis? (available online) http://www.bu.edu/pardee/events/conferences/2004/van%20deWalle%20 paper.doc
Yung Yoon, M & Bunwaree, S. 2006. “Women’s Legislative Representation in Mauritius: A Grave Democratic Deficit” in Journal of Contemporary African Studies Vol 24 (2)