Sociaal contact met eigen herkomstgroep

Naast contact met Nederlanders hebben statushouders tevens contact met de eigen herkomstgroep in Nederland. Hierbij onderscheiden wij wederom contact met buren en contact met vrienden uit de eigen herkomstgroep. Contact met de eigen herkomstgroep kan een belangrijke hulpbron zijn voor praktische vragen bij aankomst in Nederland. Daarnaast biedt onderling contact psychische steun en helpt het tevens het gemis van familie en vrienden uit het herkomstland te compenseren en zo eenzaamheid tegen te gaan (Ferrier, Kahmann & Massink, 2017; Pharos, 2016a, 2016b; Sterckx & Fessehazion, 2018).

Vaker burencontact met de eigen herkomstgroep dan met Nederlanders

Wat betreft burencontact blijkt dat bijna de helft van de statushouders in dit onderzoek minimaal eens per week contact heeft met buren uit de eigen herkomstgroep (Tabel 8.6). Dit is ruim twee keer meer dan het contact met Nederlandse buren. Bijna een derde heeft vrijwel nooit contact met buren uit de eigen herkomstgroep, dit kan komen doordat daar geen behoefte aan is aan of doordat er minder contactgelegenheden zijn aangezien het aantal statushouders sterk verschilt per buurt. Er is naar ons weten nog geen vergelijkbaar onderzoek gedaan in Nederland naar burencontact tussen statushouders onderling, waardoor we geen vergelijking kunnen treffen tussen de bevindingen in dit onderzoek en andere onderzoeken.

De frequentie van het contact met buren uit de eigen herkomstgroep gaat gelijk op voor statushouders in de SNTR- en gemeentegroep. Daarnaast blijkt echter wel dat vrouwen en in het bijzonder jongeren (15 tot 24-jarigen) vaker contact hebben met buren uit de eigen herkomstgroep. Er zijn geen verschillen naar jaar van aankomst in Nederland.

112

Tabel 8.6

Frequentie van contact met buren of buurtgenoten uit herkomstgroep (in procenten)a

Minimaal één

keer per week Maandelijks per jaar/nooitEen paar keer

Totaal Rotterdam 47 22 31 SNTR-groep 47 21 33 Gemeentegroep 47 22 31 Man 45 20 35 Vrouw 50 23 27 15-24 jaar 50 20 30 25-34 jaar 52 22 27 35-44 jaar 43 22 35 ≥ 45 jaar 32 24 43 ≤ 2015 48 21 32 2016 47 22 31 2017 42 24 35

a _{In de vragenlijst is gevraagd “Hoe vaak heeft u contact met [herkomst] buren of [herkomst] mensen uit uw buurt?” met de}

antwoordcategorieën 1: elke dag, 2: elke week, 3: elke maand, 4: een paar keer per jaar en 5: nooit/minder dan één keer per jaar. Daarnaast was er een antwoordcategorie ‘niet van toepassing’ voor statushouders die geen buurtgenoten hebben uit de herkomstgroep. Zowel antwoordcategorieën 1 en 2 als 4 en 5 zijn samengevoegd in de tabel.

Bron: EUR Bridge Survey (wave I, 2017-2018).

Vaker vriendschappelijk contact met de eigen herkomstgroep dan met Nederlanders

Wat betreft vriendschappelijk contact blijkt dat de helft van de statushouders in Rotterdam minimaal eens per week contact heeft met vrienden of kennissen uit de eigen herkomstgroep (Tabel 8.7). Bijna drie op de tien heeft maandelijks contact en twee op die tien vrijwel nooit contact met vrienden uit de eigen herkomstgroep. Ook hier valt op dat statushouders vaker sociaal contact hebben met de eigen herkomstgroep dan met Nederlanders. Echter, bij het landelijke onderzoek is de hoeveelheid vriendschappelijk contact met de eigen herkomstgroep in vergelijking met Nederlanders vrij gelijkaardig (Huijnk & Miltenburg, 2018).

Wanneer we verder kijken naar de SNTR- en gemeentegroep zien we wederom geen verschil in de frequentie van contact met de eigen herkomstgroep. De enige verschillen zijn naar leeftijd, namelijk 45-plussers hebben minder frequent vriendschappelijk contact met de eigen herkomstgroep.

113

Tabel 8.7

Frequentie van contact met vrienden of kennissen uit herkomstgroep (in procenten)a

Minimaal één

keer per week Maandelijks per jaar/nooitEen paar keer

Totaal Rotterdam 52 28 20 SNTR-groep 51 28 20 Gemeentegroep 53 27 20 Man 54 27 20 Vrouw 51 28 21 15-24 jaar 56 27 17 25-34 jaar 55 27 18 35-44 jaar 51 27 21 ≥ 45 jaar 40 30 30 ≤ 2015 54 27 18 2016 51 27 22 2017 51 30 20

a_{In de vragenlijst is gevraagd “Hoe vaak heeft u contact met [herkomst] vrienden of kennissen?” met de antwoordcategorieën 1: elke}

dag, 2: elke week, 3: elke maand, 4: een paar keer per jaar en 5: nooit/minder dan één keer per jaar. Zowel antwoordcategorieën 1 en 2 als 4 en 5 zijn samengevoegd in de tabel.

Bron: EUR Bridge Survey (wave I, 2017-2018).

Eritreeërs meest contact met de eigen herkomstgroep

Net als voor contact met Nederlanders, zijn er ook voor contact met de eigen herkomstgroep verschillen tussen Eritreeërs en statushouders uit andere herkomstlanden binnen de gemeentegroep37 _{(Tabel 8.8). Bij zowel burencontact en vriendschappelijk contact blijkt dat}

Eritreeërs vaker contact hebben met de eigen herkomstgroep dan Syriërs of statushouders uit overige herkomstlanden. Zes tot zeven op tien Eritreeërs heeft minstens eens per week contact met andere Eritreeërs. Bij Syriërs is dit het geval voor vier tot vijf op tien en bij statushouders uit overige herkomstlanden drie tot vier op tien. Het komt maar weinig voor dat Eritreeërs vrijwel nooit contact hebben met andere Eritreeërs. Dit beeld komt tevens naar voren in een uitgebreid kwalitatief onderzoek naar het leven van Eritrese statushouders in Nederland (Sterckx & Fessehazion, 2018). Hecht en intensief onderling contact is vanzelfsprekend in Eritrea en dient na aankomst in Nederland als een belangrijk sociaal vangnet. Dit gaat verder dan het bieden van een warm nest; voor Eritreeërs kan dit vangnet tevens dienen als financiële en praktische ondersteuning. Ondanks de vele voordelen van onderling contact kan deze oriëntatie op de eigen herkomstgroep wel een hindernis zijn voor het opdoen van sociale contacten met Nederlanders (zie ook Tabel 8.5), het vinden van werk en het leren kennen van de Nederlandse samenleving (Beaman, 2012; Ryan, Sales, Tilki & Siara, 2008; Sterckx & Fessehazion, 2018).

114

Tabel 8.8

Frequentie van contact met buren of buurtgenoten uit herkomstgroep voor statushouders in de gemeentegroep naar herkomst (in procenten)a

Minimaal één

keer per week Maandelijks per jaar/nooitEen paar keer

Contact met buren of buurtgenoten uit herkomstgroep

Syriërs 43 24 33

Eritreeërs 72 18 10

Overige herkomstlanden 34 17 49

Contact met vrienden of kennissen uit herkomstgroep

Syriërs 53 26 20

Eritreeërs 61 33 6

Overige herkomstlanden 43 26 32

Bron: EUR Bridge Survey (wave I, 2017-2018).