11. Jonge statushouders in Rotterdam
11.8 Samenvatting en conclusie
In dit hoofdstuk is de positie van jonge statushouders in Rotterdam beschreven, met daarbij in het bijzonder aandacht voor de verschillen tussen jongeren in het SNTR-programma en jongeren die tot het gemeentelijk beleid behoren.
In het algemeen zien we dat het merendeel van de jongeren hun gezondheid als goed ervaart en dat een krappe meerderheid aangeeft positieve gevoelens als geluk en kalmte vaak tot voortdurend te ervaren. Het gaat op dit gebied beter met de jongeren dan met de totale groep statushouders. Er is echter ook een flinke groep waarvoor gevoelens van zenuwachtigheid (28%) en neerslachtigheid en somberheid (20%) veel voorkomen. Ook voelt een derde van de jongeren zich vaak tot voortdurend eenzaam. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met de totale groep statushouders. Verder valt op dat jongeren zichzelf een hoger taalcijfer geven voor Nederlands dan oudere groepen statushouders; de jongeren die in 2015 of eerder zijn aangekomen geven hun taalbeheersing zelfs een voorzichtige voldoende (5,5). Verblijfsduur doet er dus zeker toe. Op het gebied van sociaal contact is te zeggen dat jongeren vaker contact hebben met vrienden
75% 24%
1%
THUISVOELEN IN NEDERLAND
163
afkomstig uit het herkomstland, maar bijna negen van de tien jongeren wil wel graag meer contact met Nederlanders. De identificatie met het land van herkomst is sterk voor veel jongeren. Tegelijkertijd identificeert respectievelijk drie en vier van de tien jongeren zich (heel) sterk met Nederland en Rotterdam. Jongeren geven het leven in Nederland een 7,9. Ze voelen zich hier veilig, het merendeel voelt zich thuis in Nederland en bijna alle jongeren zien hun toekomst in Nederland.
In hoeverre verschillen jongeren in het SNTR-programma van jongeren die onder het gemeentelijk beleid vallen? Met de jongeren in de SNTR-groep gaat het op een aantal vlakken een stuk beter, waarbij gecontroleerd is voor onder andere herkomstland. Jongeren in de SNTR-groep geven het leven in Nederland een hoger rapportcijfer, rapporteren meer gevoelens van geluk en zijn minder eenzaam. Deze verschillen hangen mogelijk samen met de gezinssituatie, omdat SNTR-jongeren allemaal samenwonen met familieleden. Ook valt op dat SNTR-jongeren meer contact hebben met Nederlandse vrienden en kennissen en dat zij zich sterker identificeren met Nederland en met Rotterdam. Programmaonderdelen van het SNTR-programma kunnen een mogelijke verklaring zijn voor de gevonden verschillen tussen jongeren in de SNTR- en gemeentegroep, maar dat zal toekomstig onderzoek moeten uitwijzen. Het is opvallend dat het beeld van de jongeren in de SNTR-groep op een aantal gebieden veel positiever is dan van jongeren in de gemeentegroep. In de totale groep Rotterdamse statushouders is het vaak juist andersom. Desalniettemin is het belangrijk om de kwetsbaarheden van jongeren in acht te nemen. Zo laat dit hoofdstuk zien dat eenzaamheid onder een flinke groep voorkomt en dat veel jongeren behoefte hebben aan meer contact met Nederlanders. Een ander aandachtspunt is de mate van zenuwachtigheid, neerslachtigheid en somberheid. Een aanzienlijke groep jonge statushouders is mentaal kwetsbaar en heeft wellicht baat bij hulp of begeleiding met deze gevoelens.
164
Literatuur
Almqvist, K., & Broberg, A. G. (1999). Mental health and social adjustment in young refugee children 3 1/2 years after their arrival in Sweden. Journal of the American Academy of Child and Adolescent Psychiatry, 38(6), 723–730.
Anderson, P. (2001). ‘You Don’t Belong Here in Germany…’: On the Social Situation of Refugee Children in Germany. Journal of Refugee Studies, 14(2), 187–199.
https://doi.org/10.1093/jrs/14.2.187
Arends, J., & Flöthe, L. (2015). Wie doet vrijwilligerswerk? (No. 4). Centraal Bureau voor de Statistiek.
Bakker, L., Dagevos, J., & Engbersen, G. (2014). The Importance of Resources and Security in the Socio-Economic Integration of Refugees. A Study on the Impact of Length of Stay in Asylum Accommodation and Residence Status on Socio-Economic Integration for the Four Largest Refugee Groups in the Netherlands. Journal of International Migration and Integration, 15(3), 431–448. https://doi.org/10.1007/s12134-013-0296-2
Bronstein, I., & Montgomery, P. (2011). Psychological Distress in Refugee Children: A Systematic Review. Clinical Child and Family Psychology Review, 14(1), 44–56.
https://doi.org/10.1007/s10567-010-0081-0
Caxaj, C. S., & Berman, H. (2010). Belonging among newcomer youths: intersecting experiences of inclusion and exclusion. ANS. Advances in Nursing Science, 33(4), E17-30.
https://doi.org/10.1097/ANS.0b013e3181fb2f0f
Correa-Velez, I., Gifford, S. M., & Barnett, A. G. (2010). Longing to belong: Social inclusion and wellbeing among youth with refugee backgrounds in the first three years in Melbourne, Australia. Social Science & Medicine, 71(8), 1399–1408.
https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2010.07.018
Dagevos, J., & Maliepaard, M. (2018). Oriëntatie op Nederland en op het herkomstland. In Syriërs in Nederland. Een studie over de eerste jaren van hun leven in Nederland (pp. 156–173). Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
De Haene, L., Loots, G., & Durluyn, I. (2014). Vluchtelingenkinderen en -jongeren. Retrieved from https://biblio.ugent.be/publication/5816963/file/5816966
Fazel, M., Reed, R. V., Panter-Brick, C., & Stein, A. (2012). Mental health of displaced and refugee children resettled in high-income countries: risk and protective factors. The Lancet, 379(9812), 266–282. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(11)60051-2
Jones, C. J., & Trickett, E. J. (2005). Immigrant Adolescents Behaving as Culture Brokers: A Study of Families From the Former Soviet Union. The Journal of Social Psychology, 145(4), 405–428. https://doi.org/10.3200/SOCP.145.4.405-428
Lustig, S. L., Kia-Keating, M., Knight, W. G., Geltman, P., Ellis, H., Kinzie, J. D., … Saxe, G. N. (2004). Review of Child and Adolescent Refugee Mental Health. Journal of the American Academy of Child & Adolescent Psychiatry, 43(1), 24–36.
165
McMichael, C., Gifford, S. M., & Correa-Velez, I. (2011). Negotiating family, navigating
resettlement: family connectedness amongst resettled youth with refugee backgrounds living in Melbourne, Australia. Journal of Youth Studies, 14(2), 179–195.
https://doi.org/10.1080/13676261.2010.506529
Morantz, G., Rousseau, C., & Heymann, J. (2012). The Divergent Experiences of Children and Adults in the Relocation Process: Perspectives of Child and Parent Refugee Claimants in Montreal. Journal of Refugee Studies, 25(1), 71–92. https://doi.org/10.1093/jrs/fer025 Pieloch, K. A., McCullough, M. B., & Marks, A. K. (2016). Resilience of children with refugee
statuses: A research review. Canadian Psychology/Psychologie Canadienne, 57(4), 330– 339. https://doi.org/10.1037/cap0000073
Selimos, E. D. (2017). Young Immigrant Lives: A Study of the Migration and Settlement
Experiences of Immigrant and Refugee Youth in Windsor, Ontario. Electronic Theses and Dissertations.
Sleijpen, M., Boeije, H. R., Kleber, R. J., & Mooren, T. (2016). Between power and powerlessness: a meta-ethnography of sources of resilience in young refugees. Ethnicity & Health, 21(2), 158–180. https://doi.org/10.1080/13557858.2015.1044946
Sleijpen, M. J. T. (2017, April 21). Crossing borders: Trauma and resilience in young refugees : a multi-method study [Dissertation]. Retrieved October 2, 2017, from
http://dspace.library.uu.nl/handle/1874/348972
Slootman, M., & Duyvendak, J. W. (2015). Feeling Dutch: the culturalization and
emotionalization of citizenship and second-generation belonging in the Netherlands. Retrieved from https://dare.uva.nl/search?identifier=27cd9f04-f6c1-41a8-96d3- 089932652bb0
Titzmann, P. F. (2012). Growing up too soon? Parentification among immigrant and native adolescents in Germany. Journal of Youth and Adolescence, 41(7), 880–893. https://doi.org/10.1007/s10964-011-9711-1
Uiters, E., & Wijga, A. (2018). Gezondheid, leefstijl en zorggebruik. In Syriërs in Nederland. Een studie over de eerste jaren van hun leven in Nederland (pp. 174–192). Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau.
Van Schie, R., M., & Van den Muijsenbergh, M. E. T. C. (2017). Psychische problematiek bij vluchtelingenkinderen en -jongeren. Handreiking voor herkenning, benadering en beleid in de eerste lijn. Radboud Universiteit en Pharos.
Wallin, A.-M. M., & Ahlström, G. I. (2005). Unaccompanied Young Adult Refugees in Sweden, Experiences of their Life Situation and Well-being: A Qualitative Follow-up Study. Ethnicity & Health, 10(2), 129–144. https://doi.org/10.1080/13557850500071145
Erasmus School of Social and Behavioural Sciences (ESSB) Erasmus Universiteit Rotterdam
Mandeville Building T 15 Burgemeester Oudlaan 50 3062 PA Rotterdam www.eur.nl/essb/eur-bridge-project ISBN: 978-90-75289-38-1