netwerk: 3 kostenscenario’s 5.1 Inleiding
5.2 Scenario 1: pleeggezin niet nodig dankzij netwerk
In Scenario 1 worden kinderen niet uithuisgeplaatst, maar kunnen door inzet van het netwerk thuis blijven wonen.
Situatieschets
Pia van 22 jaar heeft een bijstandsuitkering en is alleenstaand met twee jonge kinderen, van 4 en 2 jaar. Ze is momenteel in verwachting van haar derde. Ze heeft een licht verstandelijke beperking en kan de opvoeding niet aan. De kinderen staan sinds een jaar onder toezicht van de Jeugdbescherming, die overweegt of uithuisplaatsing noodzakelijk is, daar tot nu toe de begeleiding, destijds al geboden via het WT, nog geen verbeteringen heeft opgeleverd. Pia kreeg die ondersteuning via het WT wegens problemen met de opvoeding en schulden. Het gezinsarrangement voor de cliëntgroep ‘verstandelijke beperking extramuraal’,
resultaatgebied ‘persoonlijk en sociaal functioneren’, intensiteitstrede ‘midden’, is na de OTS voortgezet door Jeugdbescherming als casus-regisseur. Na ruggenspraak met Pia’s
maatschappelijk werker heeft de jeugdbeschermer Pia aangemeld voor een EK-c om uithuisplaatsing te voorkomen.
EK-c en taken netwerk
Zowel directe familie (vader, twee broers en een zus) als een goede vriendin en de Jeugdbescherming zijn betrokken bij haar EK-c-plan. Haar familie heeft een schema opgesteld om tweemaal daags polshoogte te nemen middels telefonische en fysieke bezoeken. Jeugdbescherming keurt het plan goed. De familie biedt vooral opvoedkundige hulp, ook helpen ze bij het boodschappen doen en zien erop toe dat de kinderen
verantwoorde maaltijden krijgen. Een half jaar na de conferentie is de thuissituatie voor de kinderen dermate verbeterd dat de Jeugdbescherming begonnen is de intensiteit van haar toezicht af te bouwen; de verwachting is dat de ondertoezichtstelling zal kunnen worden beëindigd na een overgangsperiode van ‘op afstand meekijken’. De broer van Pia heeft tevens huurtoeslag voor haar aangevraagd, waardoor haar financiële situatie is verbeterd.
Kosten inzet professionele ondersteuning versus netwerk
Dankzij de familie is uithuisplaatsing van de kinderen van 4 en 2 jaar afgewend en is het toezicht van de Jeugdbescherming geëxtensiveerd. Door de toegezegde hulp vanuit het netwerk wordt ook voorkomen dat daarnaast voor Pia zelf het arrangement ‘sociaal en persoonlijk functioneren’ (resultaatgebied 1b opvoedondersteuning) ingezet zou (blijven) worden ten behoeve van het derde kind dat op komst is, dan wel (indien ook het derde kind uit huis zou worden geplaatst) het reguliere arrangement voor sociaal en persoonlijk
functioneren (perceel ‘LVB extramuraal’).25
25De terminologie en bedragen zijn ontleend aan de kostenmatrix WMO en kostenmatrix Jeugd, die in
de financiële administratie de verbinding vormen tussen de desbetreffende ‘Instructies voor WT- medewerkers’ (front-office) en het totaal aan bestedingen geplaatst bij zorgaanbieders (via het back- office).
Daarnaast kijken we tevens naar de kosten voor het opstellen van een ondersteuningsplan door het WT, c.q. de kosten van opstelling van een plan van aanpak door de
Jeugdbeschermer als casusregisseur, en de kosten voor een EK-c.
In beide gevallen (inzet zorgprofessionals en netwerk) gaan we ervan uit dat de OTS vooralsnog blijft doorlopen en de jeugdbescherming (zij het op afstand) betrokken blijft.
Kosten professionele zorg
Opvang kinderen, optie A: residentiële zorg (basis) kost € 1.135 per week per kind. Bij plaatsing van een jaar zijn de kosten voor 2 kinderen € 118.040. Wij gaan echter uit van de meer waarschijnlijke, en minder kostbare, optie B: opvang in een bestandspleeggezin. Dit kost € 249 per kind per week (voltijd pleegzorg), oftewel in totaal € 25.896 voor twee kinderen gedurende een jaar.
Het arrangement ‘Sociaal en persoonlijk functioneren’ (intensiteitstrede beperkt/midden, cliëntgroep verstandelijk beperkten extramuraal) kost regulier € 68,19 per week, en € 122,30 voor de gezinsvariant. Aannemende dat deze ondersteuning voor een jaar ingekocht zou worden, kost dit € 3.545,88 (regulier) of € 6.359,60 (gezinsvariant).
Daarbij komen de kosten van het WT voor het opstellen van een ondersteuningsplan. Wanneer daar 2 WT-medewerkers bij betrokken zijn (uurtarief: € 65) en die gemiddeld 10 uur bezig zijn (inclusief voorbereiding en ondertekening), bedraagt dit € 1.300. Aannemende dat de jeugdbeschermer tegen een vergelijkbaar uurtarief, maar alleen handelend, het arrangement zou bestellen, zou een bedrag van € 650 resulteren.
Bij plaatsing in een pleeggezin en verdere professionele begeleiding van dat gezin en van Pia bedragen de totale kosten (op jaarbasis): minimaal € 30.091 (reguliere variant arrangement sociaal en persoonlijk functioneren voor Pia), tot € 32.905 (gezinsvariant, indien derde kind thuis).
De kosten van de OTS-procedure zelf zijn dan nog niet meegerekend.
Kosten inzet netwerk
Het WT (of de jeugdbeschermer bij wie de casusregie komt te liggen) zou voor de familie een vergoeding kunnen aanvragen voor hun ondersteuning. Het betreft dan een informeel PGB voor het resultaatgebied ‘ondersteuning en regie bij het voeren van een huishouden’, trede 2 complex. De vergoeding bedraagt hier 61% van het bedrag voor Zorg in Natura. Het gaat dan om € 66,10 x 61 % = € 40,32 per week, ofwel € 2.096 per jaar ter vervanging van het arrangement ‘Sociaal en persoonlijk functioneren’. Als ook de kosten voor een EK-c (€ 3.000) daarbij worden opgeteld, gaat het om € 5.096.
Berekening besparingen bij inzet netwerk
De landelijk vastgestelde kosten voor pleegzorg (incl. vergoeding voor en begeleiding van het pleeggezin) bedragen € 249 per kind per week, ofwel € 12.948 per kind per jaar. In geval van uithuisplaatsing bij een pleeggezin van beide kinderen gaat het dus om € 25.896. De kosten verbonden aan inzet van het netwerk bedragen € 5.096 (EK-c gevolgd door PGB informeel voor ondersteuning en regie bij huishouden).
De vraag is wat er gebeurt met het reeds door het wijkteam ingezette gezinsarrangement voor verstandelijk beperkten extramuraal (persoonlijk en sociaal functioneren) ad €122 per week ofwel € 6359 per jaar. In de ‘professionele variant’ waarin de beide kinderen bij een pleeggezin geplaatst zouden zijn, zou dit arrangement mogelijk vervangen worden door een op Pia toegesneden individuele (reguliere) variant ad € 68 per week ofwel € 3545 op jaarbasis; maar na de geboorte van het derde kind zou toch weer de gezinsvariant geïndiceerd kunnen zijn (of een ̶ nog prijziger ̶ derde plaatsing bij een pleeggezin). We kiezen dan voor de middenweg waarin het derde kind na geboorte (vooralsnog) thuis kan blijven maar waarbij dan het gezinsarrangement wordt voortgezet. Daarmee komt de professionele variant uit op € 32.255 (exclusief de kosten van JB gemoeid met jaarlijkse verlenging).
In de ‘netwerkvariant’ zijn eveneens twee opties denkbaar. Wanneer het eigen netwerk taken overneemt bij de opvoeding is denkbaar dat ook in dat geval het gezinsarrangement in ieder geval nog enige tijd gecontinueerd zal worden, om te achterhalen hoe een en ander verloopt. In 4 van de 10 casussen waarop dit scenario gebaseerd is, was bij 2e meting inderdaad nog
een professionele hulpverlener in beeld. We tellen hier een vijfde respondent bij op, die tijdens de 1e meting eveneens professioneel werd ondersteund maar bij de 2e meting was
uitgevallen.
Maar bij de overige 5 van de desbetreffende 10 casussen was in het geheel geen sprake meer van enige professionele hulp. Dus ook die optie dient te worden doorgerekend. Tabel 5.1 – Kosten en besparingen jaar 1 Scenario 1 ̶ handhaving gezinsarrangement*
Kosten (€)
Besparing (€) Kosten zonder inzet netwerk:
Pleegzorg twee kinderen 25.896
Gezinsarrangement persoonlijk en sociaal functioneren 6.359
Totaalbedrag 32.255
Kosten met inzet netwerk:
Netwerksteun met PGB en EKc 5.096
Gezinsarrangement persoonlijk en sociaal functioneren 6.359
Totaalbedrag 11.455
Besparing door inzet netwerk 20.800
* Exclusief ondertoezichtstelling Jeugdbescherming
Tabel 5.2 – Kosten en besparingen jaar 1 Scenario 1 ̶ stopzetting gezinsarrangement
Kosten (€)
Besparing (€) Kosten zonder inzet netwerk:
Pleegzorg twee kinderen 25.896
Gezinsarrangement persoonlijk en sociaal functioneren 6.359
Totaalbedrag 32.255
Kosten met inzet netwerk:
Netwerksteun met PGB en EKc 5.096
Totaalbedrag 5.096
Besparing door inzet netwerk 27.159
* Exclusief ondertoezichtstelling Jeugdbescherming
Door inzet van het netwerk voor de ondersteuning van Pia wordt in Scenario 1 dus minimaal € 20.800 bespaard, voor het eerste jaar. Het is echter aannemelijk dat het hier om een langdurige situatie gaat. Elk jaar extra brengt een dergelijke besparing mee, zo lang de kinderen thuis kunnen blijven.