Resultaten deelvraag 3: Informatiebronnen

6,1 % 1,8 % 7,3 % Totaal 188 100 % 113,9 %

Uit verdere analyse blijkt dat in latere fases van internationalisering het aantal bedrijven dat zegt geen problemen te hebben, procentueel lichtelijk toeneemt. Dit impliceert dat bedrijven die al langer met internationalisering bezig zijn, hiermee minder problemen ervaren. 73,3% van alle bedrijven heeft geantwoord dat ze geen problemen hebben met internationalisering. Omdat uit de interviews gebleken is dat problemen met internationalisering niet meteen een directe invloed hebben op de informatiebehoefte, hoeven bovenstaande gegevens niet te betekenen dat bij de klanten van de GIBO Groep de informatiebehoefte laag is.

4.3 Resultaten deelvraag 3: Informatiebronnen

In deze paragraaf zullen de resultaten behorende bij deelvraag 3 worden gegeven. Deelvraag 3 luidt: Welke beschikbare informatiebronnen gebruiken bedrijven om aan internationale

kennis te komen en hoe beïnvloedt het aanbod van beschikbare informatiebronnen de informatiebehoefte van MKB bedrijven?

De structuur van deze paragraaf zal als volgt zijn: in paragraaf 4.3.1 t/m 4.3.3 zullen achtereenvolgens de resultaten behorende bij persoonlijke informatiebronnen, quasi-government informatiebronnen en gedocumenteerde informatiebronnen worden uitgewerkt.

4.3.1 Persoonlijke informatiebronnen

Volgens de meeste geïnterviewden worden persoonlijke informatiebronnen voornamelijk gebruikt om algemene kennis op te doen en worden ze in elke fase van internationalisering gebruikt. Vaak ontstaat op basis van persoonlijke informatiebronnen een ‘lead’, een tipje van de sluier. Bedrijven vragen vaak eerst in het eigen netwerk naar informatie over iets en op basis hiervan ontstaat een nieuwe vraag die niet door het netwerk / de persoonlijke informatiebronnen beantwoord kan worden. Volgens de medewerkers van de GIBO Groep komen bedrijven op basis van deze algemene informatie bij de GIBO Groep voor meer specialistische dienstverlening. Via collega’s in het netwerk hebben bedrijven al ervaringen gehoord en weten ze wat er speelt. Volgens de EVD en de KvK zijn alle informatiebronnen erg belangrijk, maar scoren de persoonlijke informatiebronnen wel het hoogst. Zowel de EVD als de KvK merken dat de netwerkborrels die georganiseerd worden erg druk worden bezocht, wat volgens hun iets zegt over het belang van het netwerken. Volgens hun is netwerken ook belangrijk omdat in het MKB vaak minder geld voorhanden is en het een goedkope manier is om aan informatie te komen. Ook verkiezen Nederlandse ondernemers het internet vaak nog boven het doen van handelsreizen, puur vanuit financieel oogpunt. Volgens meerdere geïnterviewden worden persoonlijke informatiebronnen het meest gebruikt in de oriëntatiefase. Persoonlijke informatiebronnen worden volgens de juridische medewerkers voornamelijk gebruikt voor het vergaren van algemene kennis en het oriënteren op zaken. Om aan fiscale en juridische informatie te komen, worden persoonlijke informatiebronnen niet gebruikt omdat ze hiervoor vaak niet toereikend zijn. Wel worden de persoonlijke informatiebronnen veel gebruikt om te informeren over de cultuur en gebruiken in een land en op een markt. Doordat internationaliserende bedrijven door deze bronnen worden gewezen op het belang van fiscale en juridische kennis, heeft dit een positieve invloed op de vraag naar specialistische juridische en fiscale informatie. Zowel door de specialisten als de EVD en de KvK wordt gewezen op het toenemende belang van internet; hierdoor worden steeds makkelijker contacten gelegd en wordt ook algemene marktinformatie steeds gemakkelijker om te vinden. Volgens de verschillende specialisten betekent dit voor de vraag naar specialistische informatie / dienstverlening geen grote verandering. Volgens alle geïnterviewden zal het belang van persoonlijke informatie niet gaan veranderen, dit heeft voor een groot deel te maken met good feeling.

4.3.2 Quasi-government informatiebronnen

De medewerkers van de GIBO Groep erkennen het belang van het hebben van relaties bij organisaties als de KvK en de EVD; wanneer het informatieaanbod en bereik van deze organisaties toeneemt, kan het voor een bedrijf als de GIBO Groep ook meer omzet opleveren. De EVD verschaft voornamelijk algemene marktinformatie en marktvergelijkingen van landen en ook veel informatie over nuttige adressen etcetera. Net als de KvK helpt de EVD bedrijven om in andere informatiebronnen hun weg te vinden, het faciliteren van bedrijven in het vinden van de juiste informatiebronnen. Ze willen het bedrijfsleven zo goed mogelijk begeleiden over de grens, een service voor zowel starters als de meer gevorderde bedrijven. Wat de EVD ook doet is iets abstracts maken van publicaties die er zijn; het toegankelijk maken van informatie voor bedrijven. Ook helpt de EVD bedrijven met het op internet vinden van de juiste contacten met bijvoorbeeld distributeurs. De KvK helpt bedrijven bij het opstellen van exportplannen, documenten en het vinden van contacten. Verder organiseert de KvK handelsmissies naar bepaalde landen. Dit gebeurt via het collectieve voorlichtingsprogramma en het ieder jaar organiseren van seminars. De EVD en KvK worden veel gebruikt in de oriëntatiefase en beginfase van internationalisering, wanneer bedrijven nog niet weten welke specifieke informatie ze nodig hebben.

Deze bronnen zorgen er dus voor dat de behoefte aan algemene informatie bij bedrijven als de GIBO Groep minder wordt, maar wijzen bedrijven wel op het belang van specialistische dienstverlening. Zowel de specialisten van de GIBO Groep als medewerkers van de EVD en de KvK zijn van mening dat deze overheidsorganisaties op het belang van juiste voorlichting wijzen en van positieve invloed zijn op de vraag naar (specialistische) dienstverlening bij de GIBO Groep. Brancheverenigingen worden volgens de specialisten voor dezelfde doeleinden gebruikt als de KvK en de EVD, maar wel in mindere mate. Geconstateerd is dat bedrijven die meer ervaring hebben met internationalisering, de EVD gemakkelijker weten te vinden. 4.3.3 Gedocumenteerde informatiebronnen

Volgens de fiscalisten van de GIBO Groep worden vaktijdschriften vaak gebruikt als informatiebron, om een beeld te krijgen van de markt. Ook voor het vinden van contacten worden vaktijdschriften gebruikt. Voor het verkennen van markten worden mede gedocumenteerde informatiebronnen gebruikt, zoals magazines. Toch komt literatuuronderzoek volgens de specialisten van de GIBO Groep erg weinig voor bij hun klanten. Volgens de KvK zijn gedocumenteerde informatiebronnen wel een van de goedkoopste om te gebruiken. Volgens de specialisten worden gedocumenteerde

informatiebronnen voornamelijk gebruikt voor het vinden van oriënterende informatie. Wat volgens de EVD het punt is met gedocumenteerde informatiebronnen, is dat bedrijven vaak al een overload aan informatie hebben; de EVD probeert al deze informatie inzichtelijk te maken.