Dit hoofdstuk zal inleidend zijn aan de rest van het adviesrapport. Door middel van het
onderzoekskader wordt in kaart gebracht wie de opdrachtgever is, wat zijn probleem is en waarom dat een probleem is. Dit probleem wordt geformuleerd in een onderzoeksdoelstelling. Daaruit worden een centrale onderzoeksvraag en deelvragen geformuleerd. Die deelvragen vormen de basis voor het theorie en praktijkonderzoek en zullen dus terugkomen in het verdere onderzoeksrapport.
1.1 Het onderzoekskader
De opdrachtgever van dit onderzoek is Dhr. Wobbe Reindersma van de Gebiedscoöperatie Westerkwartier. De Gebiedscoöperatie Westerkwartier is een maatschappelijke onderneming die zich bezighoudt met vraagstukken uit de regio. Samen met de stakeholders doet de
Gebiedscoöperatie Westerkwartier onderzoek en ontwikkelen zij projecten rondom de vraagstukken.
Zo draagt Gebiedscoöperatie Westerkwartier bij aan het behoud en de ontwikkeling van het Westerkwartier.1
Een van de vraagstukken die momenteel speelt bij de Gebiedscoöperatie Westerkwartier gaat over netwerkfinanciering en wat de juridische obstakels van netwerkfinanciering zijn binnen een
aanbesteding. Uit onderzoek is namelijk gebleken dat veel ondernemingen moeite hebben met het verwerven van kapitaal voor hun onderneming. Dit probleem speelt zich voornamelijk af in de bouw.
Namelijk 60% van de deelnemers van het onderzoek die werkzaam zijn in de bouw ervaren problemen met de financiering.2 Netwerkfinanciering zou hiervoor een oplossing kunnen zijn.
In de bouw wordt vaak gebruik gemaakt van aanbestedingen. Een aanbesteding is een procedure waarbij een bedrijf of publieke instelling bekend maakt dat hij een opdracht wil laten uitvoeren en vraagt daarbij aan bedrijven om een offerte in te dienen. Aan de hand van die offertes kiest de opdrachtgever wie de opdracht mag uitvoeren.3 Bij een aanbesteding wordt veelal in een netwerk samengewerkt. Dit vraagt een andere vorm van financiering. Namelijk netwerkfinanciering. Bij netwerkfinanciering gaat het erom dat er één contract komt tussen de partijen in plaats van meerdere contracten. Zo wordt binnen het netwerk de gelijk gerichtheid en doelmatigheid gestimuleerd.4 Aangezien dit nog een vrij nieuwe vorm van financiering is, is het nog flink in ontwikkeling en wordt er nog veel onderzoek naar gedaan.
Een van de dingen die onderzocht moeten worden, zijn de juridische obstakels van
netwerkfinanciering. Dit is van belang omdat wet- en regelgeving een belangrijke rol speelt in de samenleving. Het is belangrijk dat iedereen de wet- en regelgeving naleeft. Om de wet- en
regelgeving te kunnen naleven, is het van belang dat je op de hoogte bent van de wet- en regelgeving en dan in het bijzonder de obstakels van de wet- en regelgeving. Als je de obstakels hebt
gesignaleerd, kan je op zoek gaan naar alternatieven of oplossingen. Bij netwerkfinanciering binnen een aanbesteding komen verschillende wet- en regelgeving aan bod. Denk bijvoorbeeld aan het aanbestedingsrecht, de Mededingingswet en de internationale wetgeving in het VWEU.
Verder heeft de Gebiedscoöperatie Westerkwartier zelf al onderzoek gedaan naar de AVG, maar hier is niets wetenswaardig uit voortgekomen. Naast de wet- en regelgeving zijn ook de vakliteratuur omtrent dit vraagstuk en eerdere onderzoeken van belang om uit te zoeken wat de juridische
1 Gebiedscoöperatie, datum onbekend.
2 Rendement online, 1 maart 2019.
3 Tenderen, datum onbekend.
4 Regionale oncologienetwerken, 12 juni 2020.
2
obstakels zijn van netwerkfinanciering binnen een aanbesteding. Het uiteindelijke onderzoek moet worden vormgegeven in een beroepsproduct, waarmee de opdrachtgever en andere stakeholders op een eenvoudige wijze kunnen zien wat er is onderzocht en wat de resultaten zijn. De vorm van het beroepsproduct is vrij. Het doel van dit onderzoek wordt op overzichtelijke wijze weergeven in de onderzoeksdoelstelling.
1.2 De onderzoeksdoelstelling
Het doel van dit onderzoek is het doen van aanbevelingen aan Dhr. Wobbe Reindersma van Gebiedscoöperatie Westerkwartier over het toepassen van netwerkfinanciering binnen een
aanbesteding zonder in strijd te handelen met de wet- en regelgeving, door inzicht te geven in a) de vakliteratuur over netwerkfinanciering binnen een aanbesteding en de bijbehorende wet- en regelgeving, b) proeftuinen waar netwerkfinanciering getest wordt/werd en c) de bevindingen omtrent netwerkfinanciering van professionals uit de praktijk.
1.3 De centrale onderzoeksvraag
In hoeverre is de huidige wet- en regelgeving een belemmering voor aanbestedingen om netwerkfinanciering toe te passen en hoe uit zich dit in de proeftuinen?
1.4 De deelvragen
Theorie deelvragen:
- Welke wet- en regelgeving is van toepassing op netwerkfinanciering binnen een aanbesteding?
- Wat zijn de bevindingen van eerdere onderzoeken over netwerkfinanciering binnen een aanbesteding?
- Bestaan er proeftuinen gericht op netwerkfinanciering binnen een aanbesteding en wat zijn de bevindingen van onderzoeken over die proeftuinen?
Praktijk deelvragen:
- Wat zijn de bevindingen van eventuele proeftuinen over netwerkfinanciering binnen een aanbesteding?
- Welke juridische obstakels zijn voortgekomen uit eventuele proeftuinen over netwerkfinanciering binnen een aanbesteding?
- Wat zijn de juridische obstakels van netwerkfinanciering binnen een aanbesteding volgens professionals uit de praktijk?
- Welke oplossingen zijn er voor die eventuele juridische obstakels bedacht?
Analyse deelvragen:
- In hoeverre komen de juridische obstakels die zijn gevonden in de wet overeen met de juridische obstakels die zijn gevonden in de proeftuinen en uit de bevindingen van professionals?
3
- In hoeverre komen de bevindingen uit eerdere onderzoeken over netwerkfinanciering overeen met de bevindingen van de proeftuinen?
- In hoeverre komen de bevindingen uit de proeftuinen met elkaar overeen?
- In hoeverre komen de bevindingen van de professionals met elkaar overeen?
1.5 Methoden van het onderzoek
Tijdens het onderzoek is gebruik gemaakt van (vak)literatuur, wet- en regelgeving en
praktijkonderzoek. Het praktijkonderzoek is verricht aan de hand van interviews, een vragenlijst en een onderzoeksrapport.
1.6 Opbouw van het adviesrapport
Dit adviesrapport is opgebouwd uit verschillende hoofdstukken. Het eerstvolgende hoofdstuk bestaat uit de methodologische verantwoording. Hier worden alle gemaakte keuzes die tijdens het onderzoek zijn gemaakt verantwoord. Het daaropvolgende hoofdstuk is het theoretisch kader. In dit hoofdstuk wordt uitgezocht wat netwerkfinanciering precies inhoudt en wat de voor- en nadelen van netwerkfinanciering zijn. Ook wordt in dit hoofdstuk bekeken welke wet- en regelgeving van
toepassing is en of er proeftuinen en eerdere onderzoeken over netwerkfinanciering bij een
aanbesteding bestaan en wat de bevindingen daarvan zijn. Vervolgens worden de resultaten van het praktijkonderzoek behandeld. Die resultaten zijn verkregen door interviews met proeftuinen en professionals over de juridische obstakels van netwerkfinanciering. De bevindingen uit het
literatuuronderzoek en het praktijkonderzoek worden vervolgens vergeleken en geanalyseerd. Uit deze analyse wordt een conclusie gevormd. Tot slot worden er aanbevelingen gegeven aan de opdrachtgever. Alle gebruikte bronnen kunnen teruggelezen worden in de bronnenlijst en alle bijlagen zijn te vinden in de bijlage.
4