Phronèsis

Het BMW moet én expert én adviseur zijn, de T-shaped BMW-er. Hiermee is de BMW-er een hybride professional (Ruijters, 2015). Andries Baart heeft tijdens het NVMW-congres 2014 gesproken over de phronètische professional. Hiermee verwijst hij naar het woord phronèsis wat ‘praktische wijsheid’ betekent.

Baart vertaalt het verder in verstandigheid en praktische wijsheid in tegenstelling tot de theoretische wijsheid. Hij legt daarbij uit dat de eerste stap in het bepalen wat goed professioneel handelen is, te starten de methodische basis. De volgende stap is het kunnen reflecteren op de methode, het handelen maar ook op de

beroepshouding. Daarmee is de normatieve-reflectieve

professional vakinhoudelijk en methodisch goed onderlegd, en kan hij reflecteren in mono- of dialoog met beroepsgenoten

(Steenmeijer, 2014).

Echter, de praktijk is meer dan dat. De professional moet ook over phronèsis bezitten. Praktische wijsheid die van binnen zit. Baart pleit voor de “vrijheid van verstandigheid”. Lies Schilder voegt tijdens het congres hier aan toe dat het niet gaat om of ‘methode en reflecteren’ of ‘verstandigheid’, maar dat het gaat om de wisselwerking tussen deze twee (NVMW-Jaarcongres, 2014). De hybride BMW-er leert kijken, denken en handelen als een phronètisch professional vanuit het vernieuwde frame. Dit vraagt om een kritische blik op het huidige frame maar ook om zich open te durven stellen voor het nieuwe frame. Je moet alternatieven durven afwegen, je manier van kijken willen veranderen, oude patronen loslaten waardoor de nieuwe situatie waardevol wordt. Het gaat hierbij om over grenzen te kunnen en moeten kijken, in beide praktijken te kunnen staan maar ook om een verandering op gang te kunnen brengen. Dit wordt ook wel boundry crossing genoemd (Bakker & Akkerman, 2015).

| Get the Picture? | Masterthesis van Marieke Smit | 23 juli 2015

En zijn vier leermechanismen om dit boundry crossing op gang te brengen, te weten:

- Identificatie (herkennen dat de andere situatie anders is en leren dat er meer is dan de eigen werkelijkheid

- Coördinatie (zoeken naar verbindingen zodat samenwerking tussen de beide systemen –weer- mogelijk is)

- Reflectie (leren van elkaars praktijken)

- Transformatie (komen tot de nieuwe praktijk)

De eerste drie leermechanismen zijn in voorgaande paragrafen reeds behandeld maar zijn ook door dit onderzoek in werking gezet, door de veranderende context die door iedereen, vanuit het eigen perspectief gevoeld werd en de Verkenning die daarop volgde. Het onderwerp is op de kaart gezet met mijn presentatie (paragraaf 1.1.1), nieuwsbrief (bijlage 2), de toelichting voor het MT op het masterplan (bijlage 10), mede door de toestemming van het MT voor dit onderzoek en het bewust inzetten van de focusgroepen (paragraaf 2.2 en 3.1.8). Dit alles zorgde voor beweging in het netwerk rondom het praktijkvraagstuk.

In co-creatie met elkaar betekenis geven aan de constructie van een sterke beroepsidentiteit van het BMW uit zich ook door het binnenkort op te richten disciplineoverleg waar dit onderzoek de grondslag voor vormt (bijlage 11). Hiermee is de subdoelstelling gehaald om beweging in het netwerk te creëren om daarmee de constructie van een sterke beroepsidentiteit van het BMW EC O&P vanuit het meervoudig perspectief te ondersteunen.

Het vierde leermechanisme, het transformatief leren is grotendeels ook al ingevuld als de fasen in transformatief leren van Mezirow worden gevolgd. Hieronder in figuur 6.8 de te nemen stappen met in de rechter kolom de stap en in de linker kolom de acties die daarbij hoorden of horen ten aanzien van dit onderzoek.

| Get the Picture? | Masterthesis van Marieke Smit | 23 juli 2015

Pagina 91 van 133

Stap

Acties

1 Desoriënterend dilemma Aanleiding voor de Verkenning (Dessing- Sitskoorn, 2013)

2 Zelfonderzoek Verkenning 3 Kritisch onderzoek naar

aannamen

Verkenning en literatuuronderzoek van dit onderzoek

4 Onderlinge herkenning en betekenisgeving

Presentatie oktober 2014; focusgroep ronde 1 5 Verkenning voor opties voor

nieuwe rollen, relaties en acties

Focusgroep ronde 2

6 Planning en acties Uitkomsten van dit onderzoek met aanbevelingen

7 Opdoen van noodzakelijke kennis en vaardigheden

Reframe BMW en basis-BMW door het disciplineoverleg BMW, intervisiegroepen, kennisallianties met klant/cliënt/verwijzers opbouwen; CoP opzetten

8 Experimenteren met nieuwe rol

BMW-zelf met ondersteuning van het disciplineoverleg BMW, CoP, intervisie en input van klant- en cliëntevaluaties 9 Bouwen aan zelfvertrouwen in

nieuwe rol en relaties

BMW-zelf met ondersteuning van CoP, intervisie, klant- en cliëntevaluaties 10 Integratie van nieuwe

perspectieven in dagelijks bestaan

BMW-zelf met intervisiegroepen, CoP en disciplineoverleg BMW blijft monitoren Figuur 6.8; Fasen transformatief leren Mezirow t.a.v onderzoek

De stappen volgen de regulatieve cyclus, in dit ontwerponderzoek. Immers, het onderzoek bevond zich bij aanvang in de

diagnosefase (stappen 1 tot en met 5) en geeft advies (stap 6) over de vervolgstap, het plan c.q. het advies. Dit advies is als zijnde ‘prototype’ ‘getest’ in de focusgroep afgevaardigden. Dit onderzoek stopt dus bij stap 6 en geeft advies over de stappen 7 tot en met 10, want die geven invulling aan het advies hoe de veronderstelde identiteitsverarming kan worden bijgestuurd door de stakeholders.

Er zijn aspecten die informatief geleerd kunnen worden, omdat er simpelweg een theoretische basis nodig is. Andere aspecten moeten transformatief geleerd worden. De hiernavolgende tabel (6.9) is voorgelegd aan de focusgroep afgevaardigden waarbij is vastgesteld wat informatief en wat transformatief geleerd moet worden.

| Get the Picture? | Masterthesis van Marieke Smit | 23 juli 2015

Stap:

Door/middels/met: Transformatief

of Informatief

Basis-BMW en extra CoP, evaluaties, disciplineoverleg, intervisie, BMW. MT ondersteunt T Professionaliseren o.b.v. basis-BMW BMW, MT I Verbondenheid BMW, CoP T Bouwen aan body

of knowledge CoP, evaluaties, disciplineoverleg, intervisie. MT ondersteunt T Impliciet expliciet maken CoP, intervisie, disciplineoverleg. MT ondersteunt T Naar T-shaped BMW CoP, intervisie, disciplineoverleg. MT ondersteunt T Gevraagd en ongevraagd advies MT en BMW, professioneel statuut (veiligheid) T Professioneel statuut inzetten en naar handelen MT, BMW, I “hoe” te verantwoorden (code en 3-deling verantwoorden) BMW, code I Drijfveren om te verantwoorden, commitment en verbinding beroepsgroep CoP, evaluaties, disciplineoverleg, intervisie, BMW. MT ondersteunt T

Figuur 6.9; Tabel informatief en transforamtie leren

De focusgroep afgevaardigden was het er over eens dat er commitment nodig is in dit proces, dat er met elkaar over gediscussieerd moet worden over dit onderwerp teneinde een stevige beroepsidentiteit te construeren. Maar ook dat er keuzes gemaakt moeten worden door BMW (disciplineoverleg) en MT en dat deze keuzes voor de persoonlijke BMW-er ook consequenties kunnen hebben. Het is nodig voor het bestaansrecht van het BMW juist nú deze keuzes te maken.

| Get the Picture? | Masterthesis van Marieke Smit | 23 juli 2015

Pagina 93 van 133

7

Vervolgstappen en bruikbaarheid van dit onderzoek

Het advies uit dit onderzoek hoe het BMW van het EC O&P dynamisch invulling kan geven aan de eigen identiteit in de gegeven context is in voorgaand hoofdstuk uitwerkt.

In het kort komt het er op neer dat men rekening moet houden met het feit dat er altijd spanning zal zijn tussen beroep en

functie. Om de veranderingen en de spanning het hoofd te kunnen bieden, moet er een reframe komen en is naast informatief ook transformatief leren nodig. Dit moet gebeuren ín en mét het netwerk waardoor de formele, sociale en persoonlijke identiteit versterkt kunnen worden. Door te reframen en transformatief te leren, zal de nieuwe T-shaped BMW het nieuwe functieprofiel kunnen integreren waardoor men zich zowel bureaucratisch, marktgericht als professioneel kan verantwoorden. Hierbij is eenduidigheid in de beroepsgroep BMW nodig. Er is een nieuwe foto van het BMW van het EC O&P. Deze foto werkt ook als spiegel en raam (paragraaf 6.2.1) en moet dynamisch zijn. Het is nu niet af of klaar, eigenlijk begint het nu pas.

In dit hoofdstuk worden de vervolgstappen van het onderzoek benoemd alsmede de bruikbaarheid hiervan in andere

beroepspraktijken.

In document Get the picture? Reframen en transformatief leren voor de constructie van een sterke beroepsidentiteit van het bedrijfsmaatschappelijk werk. (pagina 89-93)