wapenen.
DEse manier van t'lichaem te castijden, ende dierghelijcke noch swaerder, hebben
wy van Christo ende d'Apostelen gheleert, dat die met profijt gheschieden, om de gramschap Godts wech te nemen. Ende want desghelijcke dinghen in onse Processie van Maestricht gheschieden, die by auonture elders niet en gheschieden, soo moetmen dese dinghen proberen wt authoriteyt vande H. Schrifture, ende wt die exempelen
+
Matt. 16.
der ouder Vaderen. Christus heeft claerelijck gheseyt,+
Isser iemant die nae my comen vvilt, die verloochene sy seluen, ende neme sijn Cruys, ende volge my nae, vvant soo vvie sijn siele vvilt behouden die salse verliesen, maer die sijn siele om mijnent vville verliest, die salse vinden. Al wat den lichaem moyelijck is, ende
+
D. Hier. epist. 151. ad Algasiam q. 3. tom. 3.
gewillichlijck aenghedaen wort, machmen+
verstaen een Cruys te wesen. Die belijdenisse in Godt en moet niet delicaet ende gerust wesen. Die in my ghelooft die moet sijn bloet verghieten. Want die sijn ziele verliest in dit teghenwoordich leuen, die sal die winnen int toecomende leuen. Daghelijckx gheloouende in Christum, die
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
neemt sijn Cruys op, ende verloochent sy seluen.
2. By die leeringhe Christi voeghe ick den H. Apostel Petrum seggende, Daerom
+
1. Pet. 4.
vvant+
Christus int vleesch geleden heeft, vvaepent ghy v seluen oock met dat selue gedachte. VVant die int vleesch geleden heeft, die heeft opgehouden van sonden.
Hy vermaent ons in ons eyghen lichaem te ghevoelen, dat Christus voor ons gheleden
+
Pet. Damian. ep. ad Cler. Florent.
heeft. Ist onsinnich te geloouen dat Godt+
versmaet die manier van penitentie, die hy selue voor onse saelicheyt heeft geweerdicht te verdraghen? Ist dan te
verwonderen dat iemant sijn sonden straft, ende beul is ouer sijn seluen ende Rechter om het ordeel Godts te ontgaen? Die Apostel seyt, vvaert dat vvy ons seluen
+
1. Cor. 11.
oordeelden, soo en souden+
vvy niet geordeelt vvorden. Want ghelijck hy niet berispt
en wort, die niet alleen door het Priesterlijck ghebot en vast, maer wt sijn seluen ghewillichlijck, soo en arbeyt hy oock niet te vergheefs, die niet alleen door anderens handen, maer oock door sijn selfs handen sijn lichaem castijt.
3. By auonture dat S. Paulus dat begeerde als hy schreef totten Philippensen, Dat
+
Philip. 20.
gevoelen sy in v, het vvelcke oock in Christo Iesu+
vvas. Ende hy leert dat hy dat +
Gal. 6.
oock gedaen heeft, als hy seyde, Voortaen en sy niemant my+
meer lastich, vvant ick drage de litteeckenen des Heeren Iesu Christi in mijn lichaem. Ende elders, Ick
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
castijde mijn lichaem, ende brenge dat onder bedvvanck, op dat ick by auonture (als ick den anderen ghepreeckt hebbe) selue niet vervvorpen en vvorde. Den wtleggher
van Irineus ende Paulinus, Liuidum facio corpus meum. Ick slaen mijn lichaem blau, ghelijck Elias door sijnen schaeps pels, ende Isaias door sijn hayren cleet, ende andere
+
2. Cor. 12.
door andere dinghen haer lichaem pijnichden. Ende op dat die grootheyt+ der openbaeringhe Paulum niet verheffen en soude, soo is hem gegeuen het steecksel sijns vleeschs Satanas Engel, dat hy hem met vuysten slaen soude.
4. Ick sal nv oock voortsbringhen sommighe exempelen der Heyligher, die opnemende hun Cruys Christum sijn ghevolght, ende nae het exempel vanden heyligen Apostel hun lichamen hebben ghecastijdt, op dat sy dat onder den gheest souden worpen. Theodosius den Heremijt droech aen sijnen hals, aen sijn lendenen ende beyde handen een swaer ijsere ghewicht. Dien saeligen Dominicus den geharnasten
+
Pet. Dam. ad Blanc. Com. c. 9. Io. 3. Bibliot. Pat.
+
ghenoemt om dat hy veel iaren op sijn bloot lijf droech een hernas, worde becleet op sijn lichaem met twee ijsere ketenen, ende oock twee op de schouderen van beyde de armen.
+
M. Mar. l. 3. exemp. c. 10.
+
5. Hospitius dien eersaemige Man, becleede zijn bloote lendenen met ijser, op dat hy dat deel des lichaems te meerder souden pijnighen, daer hy wist dat meest de
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
welluste wtsproot, want soo S. Job seyt, Sijn sterckheyt is in zijn lendenen, ende zijn
+
Iob. 40.
cracht is+
inden nauel sijns buyckx. Phyloronius Priester besloten, leefden als in
eenen kercker, gebonden aen handen ende voeten met ijsere banden. Hy belijdde in zijn wterste, dat hy gheenen ooghenblick tijts en had laeten voorby gaen, sonder op Godt den Heere te peysen. Als dan het lichaem met ghewillige castijdinge gepijnicht worde, soo ouerdachte altijts den gheest (vrij van alle aertsche begheerte) hemelsche dingen.
+
M. Mar. vbi supr.
6. Vanden Monnick Simeon leestmen,+
als hy ghinck water putten soo nam hy vanden eemer de coorde, binden daer mede ront-om zijn bloot lijff, ende met zijn cleederen bedeckten hy dat niemant en wist. Maer als het vleesch wtgeten worde door die knoopen vande coorde, ende eenen stanck van hem gaff: door beuel des Abts moeste hy de coorde affleggen, ende het Clooster ruymen, want dat meer voor sotheyt, als voor deuotie gehouden worde. Maer als den Abt hierom snachts in een visioen seer ghedreyght worde, soo heeft hy hem doen soecken, ende gheuonden in eenen droogen put oft cisterne, ende wederom nae het Clooster ghebrocht. Godt toonde hoe seer dat hy achte in hem de strengicheyt des leuens, schickende dat hy vande selue ghe-eert worde, die hem wt hadden gheiaecht.
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
+
Cap. 4.
+
7. De Heylighe Bonauentura verhaelt int leuen van S. Franciscus, dat B. Moricus der oorden van S. Franciscus van sulcke strengicheyt is gheweest, dat hy alleen bedeckt worde met een arm rocxke, onder welcke hy langhen tijt op zijn lijff droech een hernas, ende dat hy leefde by rou cruyden der aerden, noch broot noch wijn en proefde.
+
Vitae l. 3. c. 22.
+
8. S. Dominicus instelder der Oorden vande Predickeren, en ghebruyckte noyt noch thuys noch buyten eenich bedde, oft hy ghesont, oft sieck was. Hy ruste op de aerde, oft op een banck, of matte oft een hoorde van ijser ghemaeckt, oft op caff, oft op eenen sackk, ende hy lach snachts ghecleet ghelijck hy sdaechs ginck, alleen dat hy sijn socken wttrack. Ende aen zijn lendenen droech hy een ijsere keten, soo lange als hy leefde. Ten was hem niet genoech dat hy zijn vleesch temde met ghestadighe waekinge, maer hy quelden dat oock met veel gheesselen ende slaghen. Want drijmaels s'nachts geesselden hy hem met een ijsere keten, eens voor sy seluen, ten tweeden voor de sondaers inde werelt, ten derden voor de sielkens int vageuier. S. Catharina van Senen, een weerdighe maget der Oorden van S. Dominicus, gebruyckten eerst wulle cleederen, daer nae een hayren cleet. Maer want sy die vuylicheyt
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
schouden, soo veranderde sy het hayren cleet in een ijsere keten. Ick houde hier mede op, want sulcke dinghen leestmen genoech inde Hystorien der Heylighen.
+
Pet. Dam. epist. ad Cerebros.
9. Imant mach vraghen waer toe dient+
het slaen van sijn vleesch? Ick antwoorde, waerom slaen ick den gheest? Want die Propheet Dauid die seyt, Ick heb bedacht
+
Psal. 76.
+
des nachts met mijn herte, ende ick worde gheoeffent, ende vaeghden mijnen gheest. Ick veghe te weten mijn vleesch ende mijnen gheest, want ick bekenne
misdaen te hebben door het vleesch ende gheest. Het vleesch heeft my ghetrocken tot schult, gepijnicht wesende moet my bringhen tot vergheffenisse. Den mensch heeft een hernas aen sijn bloot lijf ende pijnicht het selfde met ijsere pantsier, hy cruypt met sijn handen opder aerde, &c. Waer toe dienen dese dinghen? Op dat die siele laeffenisse vercrijghe, als het lichaem met dusdanighe dinghen gepijnicht wort.
10. Dese dinghen heb ick willen voorstellen wt die antiquiteyt, ende goede autheuren, op dat niemant vremts en gheue ende van ghisteren ghevonden dat hy met verwonderinghe siet in onse Processie van ons Lieue Vrouwe van Maestricht, dat sommige mannen met ketenen gaen, met helmetten, pantsieren, iae sommighe vanden hoofden toe ghewapent int ijser totten voeten. Dat iemant van hen ghevraeght
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
+
Theodoret. hist. relig. 28.
worde, waerom dat hy soo swaere dingen+
doet: hy sal antwoorden met Thaleleo een man van grooter strengicheyt, Ick ben veel sonden onderworpen, ende
vreesende voor die straffinghe die my naeckende sijn, doen ick dusdanighe dinghen, ende straffe het lichaem met middelbaere pijnen, om te ontcomen grootere pijnen die my verwachten, die onwillighe sijn. Dat van eenen onwillig en geschiet dat is seer swaer. Maer dat ghewillich is, hoe wel dattet swaer is, bringht min pijne mede, want t'wort ghewillich ghedaen, maer de pijne en is niet gheweldich. Ist dat ick dan met dese cleyne moytte mindere die grootere pijnen niet verwacht worden, soo doen ick hier mede groot ghewin.
11. Niettemin straffende soo het lichaem, moetmen reden ende discretie
gebruycken, dattet niet ghedoodt en worde, ghelijck eenen knecht gestraft wort niet om dat hy herder soude worden, maer om dat hy saechter ende ootmoediger soude worden, ende te vlietigher om sijnen heer te dienen. Een schip ist dat te seer gheladen wordt, tsal sincken, ende eer den gront dan den oeuer gheraecken: ende wordet onder de maet gheladen, soo comet door den wint int perikel. Ist dat een beest te swaer belast wordt dant can draghen, tsal op den wech vallen, ist min geladen, tsal dertelder sijn.
H. de Vroom, T'Boeck van Ons Lieve Vrouwe van Maestricht, ende van den oorspronck des stadts, ende miraculeuse beeldt van Ons Lieve Vrouwe,
Men moet dan sijn crachten proeuen, ende tgewicht weghen met die crachten, dat den genen die het draghet, door sijn swaericheyt niet en verdrucke, noch door sijn lichticheyt oock niet te dertel en worde.