6. Dreigingen en de beoordeling ervan
6.11. Overzicht beoordeling dreigingen
In dit hoofdstuk zijn zeven dreigingen geïdentificeerd en beoordeeld op waarschijnlijkheid en ongewenste effecten. Slechts één dreiging, ‘illegale ICT als groothandelswaar’ is als waarschijnlijk beoordeeld (zie figuur 6.3). Het gaat daarbij niet om een wezenlijke verandering. De handel in gestolen of vervalste goederen en goederen met een fiscale prijswig of illegale kopieën, is van alle tijden. En, nieuwe goederen leiden nu eenmaal tot nieuwe objecten voor criminaliteit en daardoor ook tot potentiële groothandelswaar. Daar is niets nieuws onder de zon. Sociale controle is, net als bij de andere handelswaar, tot op zekere hoogte mogelijk. De overige dreigingen zijn als onwaarschijnlijk beoordeeld. Wanneer de dreigingen zich zouden manifesteren, dan vallen de ongewenste effecten in het algemeen mee (zie figuur 6.3). In de kern verschillen illegale ICT en informatie, twee nieuwe soorten handelswaar, niet zodanig van andere illegale groothandelswaar dat sprake is van vele (extra) ongewenste effecten. Deze beoordeling laat onverlet dat de wetgever elke vorm van illegale handelswaar als ongewenst beschouwt. Evenmin zijn de ongewenste effecten van een virtuele illegale groothandelsonderneming, een nieuw soort, wezenlijk anders dan van een gewone. Hetzelfde geldt voor de nieuwigheden in de bedrijfsvoering. Deze leiden niet tot een substantieel andere bedrijfsvoering en dus niet tot totaal andere ongewenste effecten. Daarmee is niet gezegd dat er geen sprake is van ongewenste effecten.
De dreigingen zijn mede beoordeeld op basis van deeldreigingen op een lager abstractie-niveau (zie figuur 6.4). Enkele daarvan zijn wel als waarschijnlijk beoordeeld in tegenstelling tot de dreiging waartoe zij behoren. Het gaat dan om de deeldreigingen 2A, 3A, 4C, 6A en 7A. Daarentegen is de waarschijnlijkheid van de deeldreiging ‘illegale kopieën van software als groothandelswaar’ als laag beoordeeld. Dit in tegenstelling tot ‘illegale ICT als illegale groothandelswaar’ in het algemeen. Enkele deeldreigingen lenen zich om in een aanvullende risicoanalyse verder te onderzoeken. Het gaat dan om: ‘kinderporno-afbeeldingen als groothandelswaar’, ‘witwassen met behulp van virtuele organisaties’, ‘eigendom van providers door illegale groothandelsondernemingen’, ‘eigendom van cyberbanken’ en specifieke vormen van betrokkenheid van de ICT-sector en -deskundigen. Weliswaar zijn enkele argumenten genoemd die ten grondslag liggen aan de beoordeling, maar enig voorbehoud is op zijn plaats. Er zijn namelijk voorbeelden van deze deeldreigingen bekend en er zijn onduidelijkheden of tegenstrijdigheden die de beoordeling lastig maken.
Nr. Dreiging Waarschijnlijkheid Ongewenste effecten80
1 Illegale ICT als
groothandelswaar Waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Afname veiligheid
Financieel verlies, slachtoffers, kopers, producenten en overheden
Schade aan buitenlandse betrekkingen 2 Inzet ICT in illegale
bedrijfsvoering Niet waarschijnlijk Geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering Ongewenste effecten van dreiging 7
3 Illegale informatie als
groothandelswaar Niet waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk, m.u.v. kinderporno-afbeeldingen (seksueel misbruik kinderen) Afname veiligheid en leefbaarheid
Financieel verlies slachtoffers, branches, banken, overheden
Verstoring marktwerking
Schade aan buitenlandse betrekkingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 4 Vergroting inzet
informatie in illegale bedrijfsvoering
Niet waarschijnlijk Geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering
Afname van vertrouwen in de overheid of andere instanties
Ongewenste effecten dreiging 7 5 Virtuele illegale
groothandelsonder-nemingen
Niet waarschijnlijk Het gaat om dezelfde producten als gewone illegale groothandelsondernemingen
Afname veiligheid
Schade aan buitenlandse betrekkingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 6 Omzetting van
gewone naar virtuele illegale bedrijfs-voering
Niet waarschijnlijk In het algemeen geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering Aantasting vertrouwen in virtuele organisaties Ongewenste effecten van dreiging 7
7 Misbruik ICT-sector en -deskundigen voor illegale bedrijfs-voering
Niet waarschijnlijk Verlies van vertrouwen ICT-sector Aantasting integriteit ICT-sector Verstoring marktwerking
Figuur 6.3 Overzicht dreigingen en de beoordeling
Het algemene beeld op basis van deze risicoanalyse is dat de ICT-ontwikkelingen niet tot nauwelijks leiden tot veranderingen in illegale groothandelswaar, groothandelsonderne-mingen en de bedrijfsvoering daarvan. Als die veranderingen zich wel zouden voordoen, dan vallen de extra ongewenste effecten in het algemeen mee.
80 De bijkomende ongewenste effecten van dreiging 2 zijn gelijk aan die van een gewone bedrijfsvoering. Daarom zijn die bij de dreigingen 4, 5 en 6 niet apart genoemd.
Nr. Dreiging Waarschijn-
lijkheid Ongewenste effecten
81
1 Illegale ICT als groothandelswaar 1A Gestolen hard- en (fysieke) software als
groothandelswaar Waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Afname veiligheid Financieel verlies slachtoffers Schade aan buitenlandse betrekkingen 1B Illegale groothandel in ICT-producten als
instrument voor marktreguleringsfraude Waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Financieel verlies overheden Schade aan buitenlandse betrekkingen 1C Vervalste hard- en (fysieke) software als
groothandelswaar Waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Financieel verlies kopers en producenten Schade aan buitenlandse betrekkingen 1D Illegale kopieën van software als
groothandelswaar
Niet waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Financieel verlies producenten Schade aan buitenlandse betrekkingen 2 Inzet ICT in illegale bedrijfsvoering
2A Inzet ICT in illegale bedrijfsvoering voor communicatie, administratie en
afscherming
Waarschijnlijk Geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering
Ongewenste effecten van dreiging 7 2B Inzet ICT in illegale bedrijfsvoering ter
ondersteuning van andere veranderingen Niet waarschijnlijk Idem 2C Inzet ICT in illegale bedrijfsvoering voor
overige doeleinden
Niet waarschijnlijk Idem 3 Illegale informatie als groothandelswaar
3A Gestolen en vervalste (fysieke vormen
van) audio en video als groothandelswaar Waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Afname veiligheid
Financieel verlies slachtoffer of branches Schade aan buitenlandse betrekkingen 3B Spionage-informatie als groothandelswaar Niet waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk
Afname veiligheid en leefbaarheid Financieel verlies van slachtoffers Verstoring marktwerking
Schade aan buitenlandse betrekkingen 3C Gestolen en gemanipuleerde creditcard-82
en identiteitsinformatie als groothandels-waar
Niet waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Afname veiligheid en leefbaarheid Financieel verlies banken, slachtoffers Schade aan buitenlandse betrekkingen 3D Illegaal gekopieerde audio en video als
groothandelswaar Niet waarschijnlijk Product niet inherent schadelijk Financieel verlies branches Verstoring marktwerking
Schade aan buitenlandse betrekkingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 3E Kinderporno-afbeeldingen (foto’s en
video) als groothandelswaar
Niet waarschijnlijk Seksueel misbruik van kinderen Afname veiligheid en leefbaarheid Schade aan buitenlandse betrekkingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 4 Vergroting inzet informatie in illegale
bedrijfsvoering Niet waarschijnlijk
4A Groter gebruik van opsporingsinformatie in illegale bedrijfsvoering (offensieve afscherming)
Niet waarschijnlijk Afname van vertrouwen in de overheid Ongewenste effecten van dreiging 7 4B Inzet van bij anderen ontvreemde
informatie in illegale bedrijfsvoering
Niet waarschijnlijk Afname van vertrouwen in de instantie Ongewenste effecten van dreiging 7
81 Idem.
Nr. Dreiging Waarschijn-
lijkheid Ongewenste effecten
81
4C Gebruik van virtuele ruimte als informatiebron voor illegale bedrijfsvoering
Waarschijnlijk Geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering
4D Vergroting inzet informatie in illegale
bedrijfsvoering voor overige doeleinden Niet waarschijnlijk Geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfsvoering Ongewenste effecten van dreiging 7 5 Virtuele illegale
groothandelsonderne-mingen
5A Virtuele ruimte als marktplaats voor
illegale producten Niet waarschijnlijk Het gaat om dezelfde producten als gewone illegale groothandelsondernemingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 5B Buitenlandse virtuele ondernemingen
actief in Nederland
Niet waarschijnlijk Het gaat om dezelfde producten als gewone illegale groothandelsondernemingen Afname veiligheid
Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 5C Nederlandse virtuele ondernemingen
actief in het buitenland
Niet waarschijnlijk Het gaat om dezelfde producten als gewone illegale groothandelsondernemingen Schade aan buitenlandse betrekkingen Ongewenste effecten van dreigingen 6 en 7 6 Omzetting van gewone naar virtuele
illegale bedrijfsvoering
6A Omzetting van gewone naar virtuele illegale bedrijfsvoering voor de communicatie
Waarschijnlijk In het algemeen geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfs-voering
Ongewenste effecten van dreiging 7 6B Omzetting van gewone naar virtuele
illegale bedrijfsvoering voor de administratie
Niet waarschijnlijk Idem
6C Misbruik virtuele organisaties ten behoeve van legitimering, facilitering en witwassen
Niet waarschijnlijk In het algemeen geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfs-voering
Aantasting vertrouwen in virtuele organisaties
Ongewenste effecten van dreiging 7 6D Oprichting van virtuele organisaties ten
behoeve van de illegale bedrijfsvoering Niet waarschijnlijk Idem 6E Omzetting van gewone naar virtuele
illegale bedrijfsvoering voor overige doeleinden
Niet waarschijnlijk In het algemeen geen ongewenste effecten ten opzichte van een gewone bedrijfs-voering
Ongewenste effecten van dreiging 7 7 Misbruik ICT-sector en -deskundigen
voor illegale bedrijfsvoering
7A Onbewuste betrokkenheid ICT-sector en
-deskundigen bij illegale bedrijfsvoering Waarschijnlijk Geen 7B Bewuste betrokkenheid ICT-sector en
-deskundigen bij illegale bedrijfsvoering Niet waarschijnlijk Verlies van vertrouwen ICT-sector Aantasting integriteit ICT-sector Verstoring marktwerking
7C Investering in ICT-bedrijven voor illegale
bedrijfsvoering Niet waarschijnlijk Idem