• No results found

Hoofdstuk 5 Onderzoeksmethode: een corpusanalyse van visualisatietechnieken

5.1 Over TED

In dit onderzoek staan retentietechnieken in toespraken centraal. Aangezien het begrip toespraken erg algemeen is en bijna aan elk verhaal van meer dan 1 minuut toe te schrijven is, is het nodig om dat begrip in dit onderzoek af te bakenen. Er is voor gekozen om een corpus van zestien TEDtalks te analyseren.

TED staat voor Technology, Entertainment, Design. TEDtalks zijn toespraken van doorgaans 18 minuten lang, die uitleg geven over een onderwerp dat valt binnen de drie pijlers techniek, amusement en ontwerp. Het motto van de TEDorganisatie is Ideas Worth Spreading. In 1984 kwam de Amerikaan Richard Saul Wurman met het idee om een conferentie te organiseren waar bezoekers naar een variëteit aan lezingen over techniek, amusement en ontwerp konden luisteren. Er was gekozen voor een veelzijdige line up, waarin onder andere een demo van de cd werd getoond en the theory of fractal geometry uiteen werd gezet.5 De conferentie draaide ondanks de technisch nieuwe

onderwerpen verlies en het duurde vervolgens zes jaar voor er een nieuwe TEDconferentie werd georganiseerd.

Vanaf 1990 vond er in Californië elk jaar een vierdaagse conferentie plaats. In de jaren die volgden breidde het TEDnetwerk zich uit en won de conferentie aan bekendheid. In 2001 nam Chris Anderson het stokje over van Wurman en in 2009 ontstond er ook voor landen buiten Amerika de mogelijkheid om een TEDconferentie te organiseren. Deze conferenties kregen een x achter de merknaam TED, zodat duidelijk werd dat de conferenties deel uitmaakten van ‘de grote TED’ in Amerika. Vandaag de

dag schieten de TEDxconferenties als paddestoelen uit de grond en zo worden er op elke dag van het jaar over de hele wereld wel een paar conferenties gehouden (Gallo 2014: 3-5).

5.1.1 TEDx Delft

Een voorbeeld van zo’n TEDxconferentie is TEDx Delft. De laatste TEDx Delft werd gehouden op 27 februari 2015 en werd door mij bezocht. Een TEDx zoals die in Delft georganiseerd wordt, moet zich aan een aantal afspraken houden om de licentie die van TED Californië uitgaat, te behouden. Caryn ’t Hart, curator bij TEDxDelft, vertelt hoe het organiseren van een TEDxconferentie in z’n werk gaat en wat het TEDidee inhoudt. (Zie voor het hele interview bijlage 4.) ‘TED is een wereldwijde non-profitorganisatie, geënt op dat waar het echt om gaat: Ideas Worth Spreading. Daar zijn wij een filiaal van. We moeten bepaalde dingen doen om dat filiaal te mogen blijven en vooral bepaalde dingen ook niet doen. Op die manier kunnen we het blijven en worden we opgenomen in een groter verband.’ Dit houdt in dat er op TEDxconferenties niets over religie en politiek op het podium verkondigd mag worden, dat een spreker geen

commerciële agenda mag hebben en dat het verhaal dat gehouden wordt niets te maken mag hebben met pseudo-science. ‘Dat komt voort uit het idee dat iedereen zich thuis moet voelen op het podium’, aldus ’t Hart. Verder moet een organisator van een

TEDxconferentie een keer in Californië zijn geweest bij de TEDconferentie die daar elk jaar gehouden wordt. Daar wordt dan een cursus gegeven over TED. Organisatoren die die cursus gevolgd hebben, krijgen toestemming om in hun eigen land een TEDx te organiseren met een groter publiek dan 100 mensen. Wanneer de TEDconferentie in de Verenigde Staten nog niet bezocht is, mogen er niet meer dan 100 mensen worden uitgenodigd.

5.1.2 Coaching van de sprekers

Bij veel TEDconferenties worden de sprekers gecoacht voordat ze hun talk op het TEDpodium mogen houden. In Delft is het verplicht om gecoacht te worden, legt ‘t Hart uit: ‘Aan het begin was coachen mogelijk, was het een keus. Vanaf 2013 is het verplicht en is het geen optie meer. De meeste coaches zijn van het eigen team of van het teachers-training-program, waar docenten cursussen kunnen volgen.’ De

samenkomen. Bij veel TEDxconferenties wordt er uitgebreid aandacht besteed aan het begeleiden van de sprekers.

Op de vraag hoe die coaching precies vorm krijgt en of er nog wordt aangestuurd op bepaalde technieken die vallen onder visualisatie, organisatie en/of elaboratie, antwoordt ’t Hart dat de presentatie bij TED meer als een performance moet worden gezien. ‘Je moet ervoor zorgen dat het publiek je onthoudt om je performance. Dan doe je wat minder aan bijvoorbeeld structuurtips.’ Tips over technieken die

speciaal gericht zijn op retentie worden dus niet gegeven bij de coaching, maar er wordt wel een algemene lijn uitgezet. ‘Het algemene idee van een TEDtalk is dat het lijkt op The Hero’s Journey.’ Dat is een structuur die al eeuwenlang gebruikt wordt in verhalen. ‘Je ziet dat in de middeleeuwen bijvoorbeeld. Het is altijd zo dat het een poosje goed gaat met de hoofdpersoon, hij heeft een bepaald doel, hij wil iets en dan gaat het mis. Dan komt het beslissende moment en dan loopt het weer goed af.’

Hoewel niet altijd expliciet, wordt er in de coachmomenten verder ook aangestuurd op elaboratie: ‘Het is slim als je je verhaal laat aansluiten bij wat mensen kennen, daar maak je het veel begrijpelijker mee voor het publiek.’ Ook geven de coaches tips over visueel materiaal. Hoewel het soms zo logisch lijkt om je verhaal kracht bij te zetten met een meegenomen object, is dat niet voor iedereen vanzelfsprekend. ’t Hart vertelt over een spreker op TEDxDelft die een heupbot meenam om zijn talk te ondersteunen: ‘Zo’n man heeft er dus nog nooit over nagedacht, terwijl hij al heel zijn leven iets met die botten doet, om er dan gewoon een keer eentje mee te nemen. Dat is voor hem een geval van: hoe kom je erop, hoe heb je dat bedacht!?’ Al met al gaat er veel coaching vooraf aan het houden van de TEDtalks, waarin er ook in meerdere of mindere mate aandacht wordt besteed aan het gebruiken van technieken die retentie bevorderen. Door die uitgebreide voorbereiding van de talks die door professionele sprekers gehouden worden, leent dit genre zich goed voor een uitgebreide analyse.