• No results found

Hoofdstuk 5 Onderzoeksmethode: een corpusanalyse van visualisatietechnieken

5.3 Opstelling van het codeboek

Om het samengestelde corpus te analyseren, is er een codeboek nodig waardoor overzichtelijk in beeld kan worden gebracht welke visuele retentietechnieken er voorkomen in de TEDtalks en op welke manier de visuele technieken worden

geïntroduceerd. Hoofdstuk 4 bestaat uit een opsomming van visuele technieken die door auteurs van adviesliteratuur worden aangeraden om te gebruiken in een toespraak. De in hoofdstuk 4 geselecteerde visuele technieken zijn:

 Object

 Projectie - afbeelding

 Projectie - schematische weergave  Projectie - videomateriaal

Het doel van dit onderzoek is om de frequentie van de visuele retentietechnieken te noteren en die voorkomens vervolgens te duiden. Dit onderzoek is dus zowel

kwantitatief als kwalitatief van aard. Kwantitatief omdat er geteld wordt hoe vaak de technieken voorkomen. Bij een kwantitatieve inhoudsanalyse gaat het om aantallen en is er weinig interpretatie nodig. Het onderzoeksproces verloopt lineair, volgens vaste stappen. Aan de hand van het codeboek wordt er kwantitatief geteld hoeveel technieken er voorkomen in de TEDtalks. De duiding van die resultaten wijst op een kwalitatief onderzoek. Kwalitatief onderzoek legt patronen bloot en benoemt categorieën. Dat proces wordt ook wel iteratief genoemd, omdat er steeds opnieuw naar het materiaal gekeken wordt: ‘Je kijkt naar het materiaal, je bedenkt iets, gaat nog eens naar het materiaal kijken en stelt je gedachten bij’. Een zich herhalend proces dus

(Koetsenruijter en Van Hout 2014: 110). In het resultatenhoofdstuk zullen de resultaten zowel kwalitatief als kwantitatief worden behandeld.

De analyse behoeft een gedetailleerde omschrijving van die verschillende technieken, die te vinden is in een codeboek. Op die manier worden de grenzen tussen en binnen de verschillende technieken bewaakt. Dat bevordert de helderheid en betrouwbaarheid van het onderzoek.

Het codeboek is opgesteld per visuele techniek en ziet er als volgt uit:

Tabel 1, codeboek voor ‘Object’

Object

Passage wordt gecodeerd als:

1. De spreker een voorwerp in handen heeft zonder er expliciet over te praten.

2. De spreker een voorwerp in handen heeft en er expliciet over praat.

3. Er een voorwerp zichtbaar is dat (nog) niet in handen van de spreker is.

Voorbeeld (De spreker ontvangt een wapen in zijn hand.) “Thanks. Ladies and gentlemen. I share your goals. I share the goals of the speakers you heard before. I did not choose to take up the pen, the brush, the camera. I chose this instrument. I chose the gun.”6

Coderen De passage die de spreker spreekt ten tijde van het zichtbaar zijn van een object, wordt geselecteerd en gecodeerd. In het eerste geval als ‘object in handen zonder duiding’. In het tweede geval als ‘object in handen met duiding’ en in het derde als ‘object niet in handen, maar wel zichtbaar op het podium’.

Tabel 2, codeboek voor ‘Projectie – afbeelding’

Projectie – Afbeelding

Passage wordt gecodeerd als:

1. De spreker beeld laat zien in de vorm van een afbeelding en er tegelijkertijd over begint te spreken.

2. De spreker spreekt over een afbeelding en het dan laat zien. 3. De spreker een afbeelding laat zien en er vervolgens over spreekt.

Voorbeeld (Er verschijnt een foto in beeld van de spreker die aan het werk is.) “But our hard work paid off. We discovered many incredible

specimens. There's the largest dinosaur bone that had ever been found in this part of the Sahara.”7

Coderen De passage die de spreker spreekt over de getoonde afbeelding, wordt geselecteerd en gecodeerd. In het eerste geval als ‘Projectie -

afbeelding, woord en beeld’ . In het tweede geval als ‘Projectie - afbeelding, beeld na woord’ en in het derde als ‘Projectie - afbeelding, woord na beeld’.

Tabel 3, codeboek voor ‘Projectie - schematische weergave’

Projectie – Schematische Weergave

Passage wordt gecodeerd als: 1. De spreker beeld laat zien in de vorm van een schema (grafiek/diagram/tabel) en er tegelijkertijd over begint te spreken.

7http://www.ted.com/talks/nizar_ibrahim_how_we_unearthed_the_spinosaurus/transcript?language=en#t- 133698

2. De spreker spreekt over een schema (grafiek/diagram/tabel) en het dan laat zien.

3. De spreker een schema (grafiek/diagram/tabel) laat zien en er vervolgens over spreekt.

Voorbeeld (Er verschijnt een grafiek in beeld.) “This is where I realized that there was really a need to communicate, because the data of what's happening in the world and the child health of every country is very well aware. We did this software which displays it like this: every bubble here is a country.”8

Coderen De passage die de spreker spreekt over het getoonde schema, wordt geselecteerd en gecodeerd. In het eerste geval als ‘Projectie – schematische weergave, woord en beeld’. In het tweede geval als ‘Projectie - schematische weergave, beeld na woord’ en in het derde als ‘Projectie - schematische weergave, woord na beeld’.

Tabel 4, codeboek voor ‘Projectie – videomateriaal’

Projectie – Videomateriaal

Passage wordt gecodeerd als:

1. De spreker beeld laat zien in de vorm van videomateriaal en er tegelijkertijd over begint te spreken.

2. De spreker spreekt over videomateriaal en het dan laat zien.

3. De spreker videomateriaal laat zien en er vervolgens over spreekt.

Voorbeeld “Let's look at the first video. I hope you'll think it's a good example of

harmony. And then speak a little bit about how it comes about.”9 (De

video wordt vervolgens afgespeeld.)

Coderen De passage die de spreker spreekt over het getoonde videomateriaal, wordt geselecteerd en gecodeerd. In het eerste geval als ‘Projectie -

8http://www.ted.com/talks/hans_rosling_shows_the_best_stats_you_ve_ever_seen/transcript?language=e n#t-117635

9 http://www.ted.com/talks/itay_talgam_lead_like_the_great_conductors/transcript?language=nl#t- 165000

videomateriaal, woord en beeld’. In het tweede geval als ‘Projectie - videomateriaal, beeld na woord’ en in het derde als ‘Projectie - videomateriaal, woord na beeld’.

Tabel 5, codeboek voor ‘Projectie – visuele tekst’

Projectie – Visuele Tekst

Passage wordt gecodeerd als:

1. De spreker beeld laat zien in de vorm van visuele tekst en er tegelijkertijd over begint te spreken.

2. De spreker tekst uitspreekt die vervolgens in beeld verschijnt.

3. De spreker tekst laat zien en er vervolgens over spreekt.

Voorbeeld (De schuingedrukte passage verschijnt in beeld.) “Well, according to the biological literature, ‘During copulation, the genitalia of certain males may elicit more favorable female responses through superior mechanical or stimulatory interaction with the female reproductive tract.’ Mm-hm.”10

Coderen De passage die de spreker spreekt over de getoonde visuele tekst, wordt geselecteerd en gecodeerd. In het eerste geval als ‘Projectie - visuele tekst, woord en beeld’. In het tweede geval als ‘Projectie - visuele tekst, beeld na woord’ en in het derde als ‘Projectie - visuele tekst, woord na beeld’.

Deze methode, het gebruik van een codeboek, is geschikt voor een zoektocht naar visuele retentietechnieken in TEDtalks, omdat de omschrijvingen per techniek

gedetailleerd zijn en daarmee goed toepasbaar op een TEDtalk. Op een overzichtelijke manier kan in beeld worden gebracht van welke technieken er sprake is. Als de spreker bijvoorbeeld tekst uitspreekt die vervolgens in beeld verschijnt, dan staat er in het codeboek welke techniek daarmee gevonden is.