Onderzoeksmethoden en dataverzameling

Het formatieve evaluatieonderzoek naar de samenwerking tussen Edukans en de LEC’s is een kwalitatief onderzoek. Bij formatieve evaluaties is het van belang dat de onderzoeker een open opstelling heeft ten aanzien van de veelvoud aan verschijnselen die mogelijk inzicht kunnen geven in ontwikkelingen, neveneffecten en knelpunten in de samenwerking. (Swanborn, 2004). Kwalitatief onderzoek sluit goed aan bij het exploratieve karakter van formatieve evaluaties. Dit type onderzoek wordt namelijk gekenmerkt door een verscheidenheid aan open en flexibele methoden van dataverzameling die veelal tot doel hebben sociale interactie te begrijpen (Baker, 1999). Daarnaast helpen kwalitatieve onderzoeksmethoden de onderzoeker dichtbij de onderzoekseenheid te komen zodat een goed beeld van het beleidsproces kan worden verkregen. Tot slot zijn kwalitatieve

onderzoeksmethoden geschikt om een goed beeld van de onderzoekscontext te vormen (Weiss, 1998). Al deze aspecten maken dat kwalitatieve onderzoeksmethoden zeer geschikt zijn voor formatieve evaluaties.

In dit evaluatieonderzoek is gebruik gemaakt van twee methoden van dataverzameling: documentenanalyse en semi-gestructureerde interviews (Baker, 1999). Voor documentenanalyse is gekozen om inzicht te krijgen in achtergrondinformatie over de samenwerking tussen Edukans en de LEC’s en de context waarin de samenwerking plaatsvindt. In de periode december 2012 tot eind februari 2013 zijn diverse documenten van Edukans en de LEC’s verzameld en geanalyseerd. De verzamelde documenten zoals MoU’s, Memo’s en het Kwaliteitshandboek gaven inzicht in het samenwerkingsbeleid en de administratieve structuren van de samenwerking. Op de websites van Edukans en de LEC’s staat beschreven hoe de samenwerking tussen Edukans en de LEC’s tot stand is gekomen en wat de missie, visie en kernwaarden van Edukans en de LEC’s zijn. Hoofdstuk vier en vijf gaan uitvoerig in op de organisatiekenmerken en organisatieomgeving van Edukans en de LEC’s en het samenwerkingsbeleid. In deze hoofdstukken wordt tevens verwezen naar de verzamelde documenten die van belang waren in dit onderzoek. Deze documenten staan vermeld in de literatuurlijst. Tevens vormde de documentenanalyse een goede voorbereiding op de semi-gestructureerde interviews. De achtergrondinformatie die met de documentenanalyse is achterhaald maakte het mogelijk om relevante interviewguides te formuleren en gerichte vragen te stellen. De interviewguides met de interviewvragen zijn toegevoegd als bijlage (zie bijlage 1). De interviewguides geven tevens de relatie tussen de vragen en theoretische concepten weer.

De tweede methoden van dataverzameling die in dit onderzoek zijn gebruikt, zijn semi-gestructureerde interviews met een manager, (landen)coördinatoren en onderwijsspecialisten van Edukans en uitvoerend directeuren en programmacoördinatoren van de vijf LEC’s. Er is gekozen voor semi-gestructureerde interviews zodat sturing kon worden gegeven aan gespreksonderwerpen maar ook ruimte was voor open vragen en eigen inbreng van de respondenten. De tweeëntwintig semi-gestructureerde interviews zijn afgenomen in de maanden februari en maart in 2013. De interviews met de respondenten van de LEC’s zijn telefonisch afgenomen met behulp van Skype, in het Engels. Vijf respondenten van Edukans zijn ook met behulp van Skype geïnterviewd en zeven interviews met respondenten van Edukans vonden plaats op het kantoor van Edukans in Amersfoort. Tabel 3.2 geeft een overzicht van de respondenten van Edukans en de verschillende LEC’s.

Tabel 3.2: Overzicht van de respondenten

Organisatie Land Aantal

respondenten

Interview wijze

Edukans Nederland 14 9 face to face en 5 met behulp van Skype

Development Focus (DF) India 2 Skype

Development Expertise Center (DEC) Ethiopië 1 Skype Local Expertise Center Kenya

(LECK)

Kenia 2 Skype

Education Local Expertise Center Uganda (ELECU)

Oeganda 2 Skype

Education Expertise and Development Foundation (EEDF)

Malawi 1 Skype

De semi-gestructureerde interviews maakte het mogelijk om dieper in te gaan op praktijkervaringen in de samenwerking. Specifieke situaties waarin de samenwerking als succesvol of juist als problematisch is ervaren, werden tijdens in de interviews toegelicht. Door zowel de relatiebeheerders van Edukans als de relatiebeheerders van de LEC’s te interviewen zijn de percepties en ervaringen van de samenwerking vanuit beide kanten belicht. Hierdoor is een zo realistisch mogelijk beeld van de van de samenwerkingspraktijk achterhaald.

3.3 Onderzoekseenheid

Het onderzoek is uitgevoerd bij Edukans en de LEC’s in India, Oeganda, Kenia, Ethiopië en Malawi. Omdat interorganistionele samenwerking is gebaseerd op interactie tussen individuele medewerkers van organisaties is een selecte steekproef van respondenten genomen (Lister, 2000). Hierbij is rekening gehouden met de functie van medewerkers en hun participatie in de samenwerking tussen Edukans en de vijf LEC’s. De onderzoekseenheden in dit onderzoek zijn medewerkers van Edukans en de vijf LEC’s. De medewerkers die zijn geselecteerd zijn managers en programmacoördinatoren die verantwoordelijk zijn voor beleidsontwikkeling en de coördinatie van E4A, C4C, Educaids en de Scholenprogramma’s (waaronder WereldDocent (WD) Onderwijs Expeditie (OE) en Going Global (GG)). Voor deze onderwijsprogramma’s zijn de medewerker de contactpersoon voor de LEC’s. Er is gekozen om te focussen op bovengenoemde onderwijsprogramma’s omdat de LEC’s een rol hebben in deze programma’s en voor deze programma’s wordt samengewerkt tussen Edukans en de LEC’s.

Bij Edukans zijn de manager van de afdeling onderwijsprogramma’s en de landencoördinatoren die verantwoordelijk zijn voor het coördineren van de

beleidsontwikkeling en de implementatie van de verschillende onderwijsprogramma’s in India, Oeganda, Kenia, Ethiopië en Malawi geselecteerd voor de semi-gestructureerde interviews. De landencoördinatoren zijn de voornaamste relatiebeheerders met de LEC’s. Daarnaast zijn een aantal onderwijsexpert geselecteerd omdat zij veel ervaring hebben met het samenwerken met LEC’s. Bij de LEC’s zijn de managing directors en de programmacoördinatoren die de contactpersoon zijn voor Edukans geselecteerd voor deelname in het evaluatieonderzoek. De LEC’s verschillen sterk in het aantal programmacoördinatoren dat bij hen werkzaam is en het aantal medewerkers dat direct betrokken is in de samenwerking met Edukans. Om deze reden verschilt het aantal geselecteerde respondenten per LEC. Bij DEC zijn meerdere medewerkers direct betrokken in de samenwerking met Edukans. Vanwege een stafwisseling en tijdsgebrek is echter maar één medewerker van DEC geïnterviewd.

Om de anonimiteit van respondenten te waarborgen zijn de medewerkers van Edukans en de LEC’s niet bij naam en functie in het evaluatieonderzoek genoemd. De respondenten zijn als volgt genummerd: Edukans respondent 1, ELECU respondent 1, DF respondent 2 etc. Door een onderscheid te maken tussen respondenten van de verschillende LEC’s is het wel mogelijk om de onderzoeksresultaten van de samenwerkingspraktijk tussen de LEC’s te vergelijken.