5. Analyse voorgestelde maatregelen in definitieve actiepunt
6.4 Nationale antimisbruikbepalingen
De grensoverschrijdende structurering van transacties wordt steeds ingewikkelder en zal onder de voorgenomen maatregelen in actiepunt 2 fiscaal nog gecompliceerder worden. Het is aannemelijk dat de maatregelen die staten nemen vroeg of laat worden omzeild.231 De
voorgestelde maatregelen moeten voortdurend gemonitord worden en indien nodig aangepast. Aangezien het niet aannemelijk is dat de OESO de antimisbruikbepalingen tegen hybride mismatches voortdurend zal onderzoeken, zal deze last met name op de schouders van staten terecht komen. Het kan voor staten om die reden aantrekkelijker zijn om te kiezen voor een combinatie van nationaalrechtelijke bepalingen die vanuit bron- en woonstaat perspectief de uitholling van de belastinggrondslag tegengaan.232 In dat opzicht moet ook opgemerkt worden dat staten zich vooral richten op het beschermen van hun eigen belastinggrondslag. Het is niet reëel om te veronderstellen dat een staat zich zal inspannen om de belastinggrondslag van een andere staat te beschermen zoals sommige secundaire regels voorschrijven.
De auteur Popa vraagt zich af waarom de OESO zich specifiek concentreert op hybride mismatch gerelateerde betalingen en niet op andere mismatches die ontstaan als gevolg van
230
Ibid, p. 16, 17 en 19, artikel 4 (renteaftrek) en artikel 8/9 (CFC regels). 231
Popa, International Tax Structures in the BEPS Era: An Analysis of Anti-Abuse Measures, IBFD Research Services, § 6.5 [online]
232
62
verschillende beleidskeuzes of fiscaal beleid van staten.233 Hybride mismatches ontstaan primair als gevolg van een gebrek aan uniformiteit tussen de verschillende nationale fiscale rechtstelsels, niet zozeer door een verschil in classificatie. Het verschil in classificatie is weliswaar van cruciaal belang voor hybride mismatch structuren, maar leidt niet automatisch tot belastingoptimalisatie. Een belastingplichtige kan immers uitsluitend
belastingoptimalisatie realiseren indien belastingstelsels de mogelijkheid geven aan
belastingplichtige om de betaling in aftrek te brengen en de inkomsten van de hybride entiteit doormiddel van een consolidatieregime te verrekenen met het non-dual inclusion inkomen van een andere groepsentiteit. Om die reden ben ik van mening dat hybride mismatches enkel tegen gegaan moeten worden indien deze BEPS of belastingoptimalisatie tot gevolg hebben. Voor het bestrijden van hybride mismatches dient het misbruik door de belastingplichtige centraal te staan. De auteurs Tuerff, Sierra en Cohen vragen zich om die reden af waarom specifiek voor de fiscale behandeling van hybride betalingen er rekening gehouden moet worden met het rechtstelsel van een andere staat.234 Dit leidt tot onnodige complexiteit terwijl staten in hun nationale wetgeving veel minder ingrijpende antimisbruikbepalingen, zoals renteaftrekbeperkingen, CFC regels en beperkingen van consolidatieregimes, kunnen
uitbreiden of aanpassen om hybride mismatch structuren te bestrijden, waardoor de invoering van de voorgestelde maatregelen in actiepunt 2 onnodig worden. Hieronder worden mogelijke aanpassingen aan bestaande antimisbruikbepalingen in de nationale wetgeving toegelicht. Renteaftrekbeperkingen
Hybride mismatch structuren die resulteren in dubbele aftrek of aftrek zonder corresponderende heffing kunnen effectief bestreden worden door middel van een renteaftrekbeperking, met uitzondering van reverse hybrid structuren. In vrijwel alle voorbeelden die de OESO geeft in actiepunt 2 verricht de hybride entiteit namelijk rentebetalingen.235 Het is nauwelijks mogelijk om dubbele aftrek structuren te realiseren wanneer in plaats van rentebetalingen, de hybride entiteit aftrekbare royalty, loon, of huur betalingen verricht. Bij deze betalingen zal de hybride entiteit vaak over een corresponderend
233
Popa, Hybrid Entity Payments – Extinct Species after the BEPS Action Plan?, European Tax, 2014, p. 411
234
Tuerff, Sierra, & Cohen, BEPS Action 2: Neutralise the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements (Recommendations for Domestic Laws) (Public Discussion Draft), Deloitte USA, 2014, Washington, p. 173
235
De Boer & Marres, BEPS Action 2: neutralizing the effects on Hybrid Mismatch Arrangements, Intertax, 2015, p. 25 en 26
63
inkomen beschikken of de activiteiten van de moedermaatschappij leiden tot een vaste inrichting in de bronstaat. Beiden resulteren in een positief dual inclusion inkomen.236 Voor aftrek zonder corresponderende heffing structuren geldt ook dat deze minder gemakkelijk gerealiseerd kunnen worden indien geen gebruik kan worden gemaakt van aftrekbare
rentebetalingen. Gezien het bovenstaande vragen de auteurs Marres en de Boer zich af of de oplossing voor hybride mismatches niet een renteaftrekbeperking zou moeten zijn.237 Een specifieke regel zou bijvoorbeeld kunnen zijn om voor rentebetalingen in groepsverband alleen aftrek toe te staan, voor zover de ontvanger van de rentebetaling deze tot zijn belastinggrondslag moet rekenen.
Mijn inziens zal een renteaftrekbeperking de meeste hybride mismatch structuren effectief tegen gaan, aangezien de hybride entiteit in een hybride mismatch structuur vaak een
rentebetaling verricht. Ik ben echter wel van mening dat hybride mismatch structuren waarbij de hybride entiteit geen rentebetalingen, maar bijvoorbeeld royalty of loonbetalingen verricht, ook mogelijk zijn zonder een corresponderend dual inclusion inkomen. Hierbij kan verwezen worden naar voorbeeld 6.3 in actiepunt 2238. Bij deze structuur wordt een loonbetaling verricht door de hybride entiteit, maar is er geen sprake van corresponderend dual inclusion inkomen. In dit voorbeeld wordt er een dividenduitkering gedaan door een
dochtermaatschappij van de hybride entiteit, die vrijgesteld is op het niveau van de hybride entiteit. De hybride entiteit kan bij deze structuur een loonbetaling verrichten zonder dat zij over dual inclusion inkomen beschikt. In deze situatie kan de dubbele aftrek dus niet bestreden worden doormiddel van een renteaftrekbeperking.
CFC regels
Controlled Foreign Company (CFC) wetgeving, zijn regels die erop gericht zijn om de winstverschuiving van een entiteit gevestigd in de woonstaat naar een buitenlandse
deelneming (vaak gevestigd in een laagbelaste staat of belastingparadijs) tegen te gaan.239 Wanneer de CFC wetgeving van toepassing is dan worden de inkomsten van de buitenlandse deelneming geacht direct te zijn gerealiseerd door de aandeelhouders. Het effect van CFC 236 Ibid, p. 40 237 Ibid, p. 40 238
OECD (2015), Neutralizing the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, Action 2 - 2015 Final Report, OECD, Paris, p. 320
239
Popa, International Tax Structures in the BEPS Era: An Analysis of Anti-Abuse Measures, IBFD Research Services, § 6.3.2.2.1 [online]
64
wetgeving is dat een entiteit die gevestigd is in de woonstaat, wordt belast voor het passief inkomen van haar buitenlandse deelneming. Door de implementatie van CFC wetgeving in het nationaal recht van staten, kan een entiteit die gevestigd is in de woonstaat voortaan voor de inkomsten van haar hybride deelneming door de woonstaat belast worden, bijvoorbeeld in het geval de hybride deelneming betalingen verricht aan de moedermaatschappij die in de bronstaat aftrekbaar zijn. Zoals in paragraaf 4.2.3 is opgemerkt, is er geen secundaire regel voorgesteld door de OESO bij reverse hybrid structuren. Een secundaire regel werd niet noodzakelijk geacht gezien de voorstellen van de OESO in actiepunt 5 van het BEPS project (implementatie CFC wetgeving)240. Mijn inziens kan ook van implementatie van de primaire regel van actiepunt 2 worden afgezien. In plaats daarvan zou de staat van de betalende entiteit bij een reverse hybrid structuur, CFC wetgeving moeten toepassen waarbij geen aftrek wordt toegestaan voor een betaling, die niet is onderworpen aan belasting in de staat van de
tussenliggende of ontvangende entiteit.
Aanpassingen aan fiscale consolidatieregimes
Voor hybride mismatch structuren is, met uitzondering van reverse hybrid structuren, een consolidatieregime noodzakelijk om belastingoptimalisatie te realiseren.241 Wanneer fiscale consolidatieregimes internationaal worden opgeheven, dan zal een hybride mismatch structuur moeilijker gerealiseerd kunnen worden. Gezien het feit dat het fiscaal stelsel van ruim 20 economisch sterke staten een fiscaal consolidatieregime bevat, is de beëindiging van fiscale consolidatieregimes internationaal niet haalbaar. Staten kunnen hun fiscaal
consolidatieregime daarentegen wel aanpassen; bijvoorbeeld door voortaan geen voeging van een hybride entiteit in een fiscale eenheid toe te staan of de verrekening van verliezen van een hybride entiteit met een andere entiteit in de fiscale eenheid te weigeren.242
Mijn inziens resulteert het invoeren van primaire en secundaire regels niet tot een effectieve aanpak van BEPS als gevolg van hybride mismatch structuren. De interactie tussen deze twee regels die door verschillende staten moet worden toegepast kan tot dubbele belastingheffing
240
OECD (2015), Neutralizing the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, Action 2 - 2015 Final Report, OECD, Paris, p. 56
241
Zie paragraaf 3.2 en 3.3 van deze scriptie 242
Popa, International Tax Structures in the BEPS Era: An Analysis of Anti-Abuse Measures, IBFD Research Services, § 6.3.2.3.3 [online]
65
leiden en heeft rechtsonzekerheid tot gevolg.243 In plaats van het implementeren van linking rules ben ik overeenkomstig de auteur Harris van mening dat staten op de lange termijn beter inzicht moeten krijgen wat de bron van inkomen en kosten is.244 Veel staten slagen er niet in om inkomsten of kosten, die hun oorsprong vinden in een andere staat, uit te sluiten van het wereld inkomen van hun inwoners. In het geval een hybride entiteit, die gevestigd is in staat B, een betaling verricht die haar oorsprong heeft in staat B, dan dient de rentebetaling uitsluitend aftrekbaar te zijn in staat B. Staat A dient deze betaling niet in aftrek toe te staan, aangezien deze betaling geen verband heeft met staat A. Een criterium om te bepalen of er sprake is van een verband tussen een staat en de betaling door een hybride entiteit is de vraag of het voor staat A mogelijk is om een bronheffing toe te passen op deze betaling.245 Wanneer de bron van een betaling zich niet in staat A bevindt, dan is het voor staat A niet mogelijk om bronbelasting te heffen op deze betaling. In dat geval dient staat A ook geen aftrek toe te staan. Deze benadering kan uitsluitend op hybride mismatch structuren worden toegepast die resulteren in dubbele aftrek en dus niet op reverse hybrid structuren en hybride mismatch structuren die resulteren in aftrek zonder corresponderende heffing. Staten zouden voortaan het bron inkomen van een persoon of entiteit moeten berekenen door alle inkomsten die hun oorsprong vinden in de bronstaat te verminderen met alle kosten die in verband staan met de bronstaat.246 Belastingbetalers moeten in ieder geval niet de mogelijkheid hebben om kosten die feitelijk hun oorsprong vinden in het buitenland te verrekenen met hun binnenlandse inkomen.
De alternatieve maatregelen die in deze paragraaf zijn beschreven moeten door staten op nationaal niveau worden geïmplementeerd. Hierbij dient opgemerkt te worden dat de EC in het richtlijnvoorstel pleit voor de verplichte implementatie van CFC regels en
renteaftrekbeperkingen binnen de EU. Mijn inziens verdient deze handelswijze van de EC steun, aangezien voor elke EU lidstaat de verplichting bestaat om deze
antimisbruikbepalingen in haar nationale wetgeving te implementeren.
243
De Boer & Marres, BEPS Action 2: neutralizing the effects on Hybrid Mismatch Arrangements, Intertax, 2015, p. 40
244
Harris, Neutralizing Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, Papers on Selected Topics in Protecting the Tax Base of Developing Countries, 2014, p. 35
245
Ibid, p. 37 246
Harris, Neutralizing Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, Papers on Selected Topics in Protecting the Tax Base of Developing Countries, 2014, p. 36
66
7.
Conclusie
In deze scriptie is nader onderzoek gedaan naar belastingoptimalisatie door het gebruik van hybride mismatch structuren. Meer specifiek is geanalyseerd of de voorgestelde maatregelen in actiepunt 2 van de OESO op een effectieve wijze hybride mismatch structuren zullen
67
tegengaan. Met de auteurs De Boer, Marres, Harris, Lüdicke en Popa ben ik van mening dat de voorgestelde maatregelen in actiepunt 2 te complex zijn om op een consistente en
gecoördineerde wijze te implementeren in de nationale wetgeving van staten. Verder leidt de toepassing van deze antimisbruikbepalingen tot hoge administratieve lasten en
rechtsonzekerheid bij de belastingplichtige. Op basis van het bovenstaande zijn de
maatregelen van de OESO in actiepunt 2 onvoldoende geschikt om belastingoptimalisatie door hybride mismatch structuren tegen te gaan. Een alternatief om hybride mismatch structuren binnen de EU tegen te gaan is het richtlijnvoorstel van de EC. Dit richtlijnvoorstel zal waarschijnlijk effectief zijn in het tegen gaan van hybride mismatch structuren, maar heeft tegelijkertijd verminderde rechtszekerheid en overige nadelen voor belastingplichtigen tot gevolg. Daarnaast concentreert het richtlijnvoorstel bij het bestrijden van hybride mismatch structuren zich primair op het verschil in fiscale classificatie, terwijl het misbruik van de belastingplichtige bij hybride mismatch structuren juist centraal zou moeten staan. Mijn inziens kunnen hybride mismatch structuren effectief worden tegengegaan door uitbreiding of aanpassing van nationale antimisbruikbepalingen. Een dergelijke aanpak is meer in
overeenstemming met de beginselen van rechtszekerheid en evenredigheid. Binnen de EU verdient het de voorkeur om in een richtlijnvoorstel de verplichting op te nemen dat elke lidstaat verplicht is om nationale antimisbruikbepalingen te implementeren. Wereldwijd zullen staten een keuze moeten maken of zij hybride mismatch structuren individueel (door het aanpassen of uitbreiden van nationale antimisbruikbepalingen) of gezamenlijk (door implementatie van de maatregelen uit BEPS actiepunt 2 of middels het richtlijnvoorstel) willen bestrijden. Het lijdt in ieder geval geen twijfel dat de belastingoptimalisatie door het gebruik van hybride mismatch structuren in de toekomst verder beperkt zal worden.
8.
Literatuurlijst
Handboeken en juridische vakseries
Amatucci, A, International Tax Law, Second Revised Edition, Kluwer Law International, 2012
68
Chin-Oldenziel, M., Het evenredigheidsbeginsel, in: Cursus Europees Belastingrecht, Brandsma, R., e.a., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 29-03-2015] Grapperhaus, J.J.M., Personenvennootschap en BV, in: Groene serie Personenassociaties, Van Veen, W., e.a. (red.) [online via Kluwer Navigator, bijgewerkt tot 01-08-2015] Kroeze, H.J. e.a., De kern van het ondernemingsrecht, Wolters Kluwer, 2013, (3e dr.) Mol-Verver, S.J., Marres, O.C.R. & van de Streek, J.L., Hoofdzaken belastingrecht, Boom fiscale uitgevers, 2013, (15e dr.).
Mohr, A.L. & Meijers, V., Van personenvennootschappen, Wolters Kluwer, 2013, (7e dr.) Overgaauw, J.A.C.A. e.a., Amerikaanse 'check-the-box'-systeem, in: Fiscale encyclopedie de vakstudie Nederlands Internationaal Belastingrecht, [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 01-12-2015]
Poelmann, E., Ongeschreven rechtsregels. Rechtszekerheids-, vertrouwens- en
gelijkheidsbeginsel, in: Cursus Belastingrecht Formeel belastingrecht, Hamer, M.J., de Kroon, T., Raaijmakers, J.H.P.M., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 10-05- 2015]
Popa, O., International Tax Structures in the BEPS Era: An Analysis of Anti-Abuse Measures, Cotrut, M., IBFD Research Services, October 2015.
Pötgens, F.P.G., Winsttoerekening, in: Cursus Belastingrecht Vennootschapsbelasting, Van de Streek, J.L. & Strik, S., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 23-11-2015]
Stevens, L. & de Smit, R., Elementair Belastingrecht voor economen en bedrijfsjuristen, Wolters Kluwer, 2015, (1e dr.)
Stevens, S.A., Fiscale classificatie van personenassociaties, in: Groene Serie
personenassociaties, van Veen, W., (red.), 2015, [online via Kluwer Navigator, bijgewerkt tot 26-05-2015]
69
Van Kempen, M.L.M., Verhouding tot de vennootschapsbelasting, in: Studenteneditie Cursus Belastingrecht Inkomstenbelasting, Essers, P., Kempen, T. & Rijkers, A., (red.) [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 06-01-2015].
Van de Streek, J.L., Beleidsregels inzake transparantie, in: Cursus Belastingrecht
Vennootschapsbelasting, Van de Streek, J.L. & Strik, S., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 03-02-2015]
Van de Streek, J.L., Rechtsvormen zonder rechtspersoonlijkheid, in: Cursus Belastingrecht Vennootschapsbelasting, Van de Streek, J.L. & Strik, S., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 04-03-2013]
Van Raad, K., Cursus Belastingrecht, Studenteneditie Internationaal Belastingrecht, Wolters Kluwer 2015, (1e dr.)
Van Veen, W.J.M., ‘Kapitaalvennootschappen’ en ‘coöperatieve vennootschappen’, artikel 2:333b, in: Groene Serie Rechtspersonen, Huizink, J.B., (red.), Wolters Kluwer, 2015, [online via Kluwer Navigator, bijgewerkt tot 29-09-2015].
Weber, D.M., De gevolgen van het soeverein recht om directe belastingen te heffen: ontstaan van quasi belemmeringen (dispariteiten/dislocaties), Brandsma, R. & Chin-Oldenziel, M., (red.), [online via Kluwer navigator, bijgewerkt tot 24-03-2015]
Juridische tijdschriften en overige publicaties
Armour, J., Hansmann, H. & Kraakman, R., The essential elements of corporate law: what is corporate law?, Harvard Law School, Discussion Paper No. 643, July 2009
Avery Jones, J. e.a., Characterisation of other states' partnerships for income tax, British Tax review, September-October, 2002, Vol.2002(5)
Bolhaar, W.H.H., Naar een systeem ter voorkoming van hybride mismatches, NTFR Artikelen 2013/25.
De Boer, R & Marres, O.C.R., BEPS Action 2: neutralizing the effects on Hybrid Mismatch Arrangements, Intertax, 2015, issue 1.
De Wilde, M.F., Belastingconcurrentie binnen de EU – Is de CCCTB de oplossing?, Maandblad Belasting Beschouwingen, 2014/02, p. 6
70
De Wilde, M.F., Rapport BEPS Actiepunt 2: ‘Neutralising the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, NTFR 2015/2722 [online via NDFR]
EY, Implementatie BEPS-actiepunten op EU-niveau via “anti-BEPS-richtlijn” en EU- Gedragscodegroep in stroomversnelling, Tax Update Weekly 23 december, Edition 52, december 2015
EY, OECD releases final report on developing a multilateral instrument to modify bilateral tax treaties under BEPS Action 15, Global Tax Alert, October 2015
Essers, P. & Meussen, G.T.K., Taxation of Partnerships/Hybrid Entities, in The Governance of Close Corporations and Partnerships: US and European Perspectives, Oxford Scholarship Online, 2004
European Business Initiative on Taxation (EBIT), Comments on the OECD's Discussion Draft on BEPS Action 2: Neutralise the effects of Hybrid Mismatch arrangements, May 2014, [online via https://www.pwc.com/gx/en/eu-tax-harmonisation/assets/pwc-ebit-comments-on- the-oecd-discussion-draft-on-neutralise-the-effects-of-hybrid-mismatch-arrangements-may- 2014.pdf, geraadpleegd op 07-11-2015]
Government UK, Choosing a legal structure for your business, Government Digital Service, 2015, [online via: https://www.gov.uk/business-legal-structures/overview]
Harris, P., Neutralizing Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, Papers on Selected Topics in Protecting the Tax Base of Developing Countries, September 2014
Leonhardt, D. & Bennett K., Across U.S. Companies, Tax Rates Vary Greatly, New York Times 25-05-2013, p. SR1 [online]
Lüdicke, J., “Tax Arbitrage” with Hybrid Entities: Challenges and Responses, Journal of International Taxation, 2014, Journals IBFD.
Moalem, Weitemeyer Bentsen, Denmark as a Holding Company Jurisdiction, Doing business in Denmark, [online via,
http://www.mwblaw.dk/Home/Doing%20Business%20in%20Denmark/~/media/Doing%20B usiness%202013/Denmark%20as%20a%20holding%20Company%20Jurisdiction.ashx]
71
Niessen, R.E.C.M. en Pieterse, L.J.A., Internationale belastingconcurrentie, Tijdschrift voor Europees en economisch recht, vol. 57, iss. 4, 2009
Popa, O., Hybrid Entity Payments – Extinct Species after the BEPS Action Plan?, European Tax, September 2014
PwC, OECD Report on Action 2 - Hybrid Mismatches, Tax Policy Bulletin, Tax Insights from International Tax services, October 2014
Postma, A., Comments on OECD Discussion Drafts on Neutralizing the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, EY, 2 May 2015, [online via
http://www.ey.com/Publication/vwLUAssets/EY-Comments-on-OECD-Discussion-Drafts- on-neutralising-the-effects-of-hybrid-mismatch-arrangements/$FILE/EY-Comments-on- OECD-Discussion-Drafts-on-neutralising-the-effects-of-hybrid-mismatch-arrangements.pdf, geraadpleegd op 28-11-2015]
Rosenbloom, H., Tillinghast Lecture International Tax Arbitrage and the International Tax System, Tax Law Review, Vol.53, 2000
Russo, R., The OECD Report on Hybrid Mismatch Arrangements, Bulletin for International Taxation, February 2013
Stevens, A.J.A., Enige internationaalrechtelijke, fiscale aspecten van personenvennootschappen, TFO 2015/140.2
Tuerff, T.T., Sierra, G. & Cohen, H., BEPS Action 2: Neutralise the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements (Recommendations for Domestic Laws) (Public Discussion Draft), Deloitte USA, May 2014, Washington.
Van der Werf, B.M. en Wolf, B.J., Verslag van de 7e Rondetafelbijeenkomst ‘Tax Competition in de EU’, Weekblad voor Fiscaal Recht, 2015/629
Documenten Internationale organisaties
European Commission, An Action Plan to strengthen the fight against tax fraud and tax evasion, COM(2012) 722, final, December 2012,OECD, Neutralising the Effects of Hybrid
72
Mismatch Arrangements, Action 2 - 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris, 2015.
OECD (2015), Designing Effective Controlled Foreign Company Rules, Action 3 - 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris.
[online via, http://dx.doi.org/10.1787/9789264241152-en, geraadpleegd op 28-11-2015]
OECD (2015), Limiting Base Erosion Involving Interest Deductions and Other Financial Payments, Action 4 - 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris. [online via, http://dx.doi.org/10.1787/9789264241176-en,
geraadpleegd op 28-11-2015]
OECD (2015), Countering Harmful Tax Practices More Effectively, Taking into Account Transparency and Substance, Action 5 - 2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris. [online via,
http://dx.doi.org/10.1787/9789264241190-en, geraadpleegd op 28-11-2015]
OECD (2015), Developing a Multilateral Instrument to Modify Bilateral Tax Treaties, Action 15 -2015 Final Report, OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project, OECD Publishing, Paris. [online via, http://dx.doi.org/10.1787/9789264241688-en,
geraadpleegd op 27-01-2016]
OECD, BEPS Action 2: Neutralise the Effects of Hybrid Mismatch Arrangements, (Comments received on Public Discussion drafts), OECD, Paris, May 2014
OECD, Public discussion draft BEPS Action 2: neutralize the effects of hybrid mismatch arrangements, (Recommendations for domestic laws), OECD, Paris, March 2014
OECD, Action plan on Base Erosion and Profit Shifting (BEPS), OECD publishing, Paris, 2013
OECD, Hybrid Mismatch Arrangements: Tax Policy and Compliance Issues, (the Hybrids report), OECD, Paris, 2012
73
OECD, The Application of the OECD Model Tax Convention to Partnerships, OECD publishing, 1999, Paris.
Raad van de Europese Unie, Grondslaguitholling en winstverschuiving (BEPS) - Conclusies van de Raad, het secretariaat-generaal van de Raad, document 15150/15, december 2015 [online via,
https://www.rijksoverheid.nl/documenten/kamerstukken/2015/12/18/raadsconclusies-beps] Richtlijn (EU) 2015/121, van de Raad van 27 januari 2015 tot wijziging van Richtlijn
2011/96/EU betreffende de gemeenschappelijke fiscale regeling voor moedermaatschappijen en dochterondernemingen uit verschillende lidstaten
Proposal for a Council directive laying down rules against tax avoidance practices that