De Hollandsche Schouwburg zal in de nabije toekomst onderdeel worden van het Nationaal Sjoa Museum. Tegenover de Hollandsche Schouwburg ligt de voormalige Kweekschool, waar tijdens de Tweede Wereldoorlog kinderen van joden die in de Hollandsche Schouwburg werden vastgehouden, naartoe werden gebracht. Via de tussengelegen trambaan konden vele kinderen door “redders” uit de Kweekschool worden gesmokkeld en in veiligheid worden gebracht.
De bedoeling is dat de Kweekschool de vestiging gaat worden waar het complete verhaal van de Sjoa verteld gaat worden met een wisselende en vaste tentoonstelling. Alle vragen die de bezoeker bij een bezoek aan de Hollandsche Schouwburg zich stelt, zullen in de Kweekschool dan beantwoord kunnen worden. Hiermee zouden de Hollandsche Schouwburg en de Kweekschool tezamen het eerste en het grootste museum zijn op het gebied van de Sjoa.
Conclusie
Het Joods Cultureel Kwartier omvat het Joods Historisch Museum, het JHM Kindermuseum, de Portugese Synagoge en de Hollandsche Schouwburg. Elke instelling, of zuil, heeft zijn eigen identiteit en eigen specialiteit. Het Joods Historisch Museum en het JHM
Kindermuseum willen de geschiedenis en cultuur van het jodendom laten zien. De
Portugese Synagoge is niet alleen verbonden aan de joodse feestdagen en gebedsdiensten maar is nog een actieve synagoge waar wekelijks veel mensen naartoe gaan. De
Hollandsche Schouwburg is gericht op de herdenking van de Sjoa (vernietiging) tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gecombineerd vormen zij een complete beeld van de joodse gemeenschap van vroeger en nu.
De Hollandsche Schouwburg is een instelling die zich volledig richt op de herdenking van de Sjoa en het overdragen van de kennis hiervan. De Hollandsche Schouwburg wil daarbij ook maatschappelijk bewustzijn bij zijn publiek creëren. Want herdenken leidt tot denken en denken leidt tot doen. Met de komst van het Nationaal Sjoa Museum moet deze boodschap ten volle worden uitgedragen aan de bezoekers en moet het complete verhaal van de Sjoa duidelijk worden.
Van oorsprong was de vaste tentoonstelling op de eerste verdieping gericht op de educatie van jongeren. Nog steeds is de tentoonstelling een welbezochte locatie voor het onderwijs. Toch zullen de jongeren geen focusgroep zijn in het onderzoek. Dit vanwege het feit dat het bezoekersaantal vanuit de educatieve hoek hoog is en hier niet veel meer te behalen valt. De educatieve doelgroep komt vaak vanuit school naar de Hollandsche Schouwburg voor een bezoek, niet vanwege een persoonlijke interesse in de Sjoa. En dit is juist de doelgroep waarvan het Joods Cultureel Kwartier wil weten wat zij vinden van de Hollandsche
Hoofdstuk 5 | Identiteit Hollandsche Schouwburg
In dit hoofdstuk wordt de identiteit van de Hollandsche Schouwburg besproken. De identiteit bestaat uit de gewenste, werkelijke en fysieke identiteit en zal ook in deze volgordebesproken worden.
Gewenste identiteit
De gewenste identiteit bestaat uit de visie, de missie en de kernwaarden van de Hollandsche Schouwburg en wordt door de leiding van het Joods Cultureel Kwartier nagestreefd.
Voorafgaande aan het onderzoek waren er geen duidelijke missie, visie en kernwaarden voor de Hollandsche Schouwburg. Op basis van jaarverslagen, eerder uitgevoerde onderzoeken en overige beschikbare documenten is er vastgesteld dat de missie van de Hollandsche Schouwburg is om de herinnering van de Sjoa (vernietiging van de joden) in leven te houden.
De visie van het Joods Cultureel Kwartier wordt als volgt beschreven op de website: “De visie van het Joods Cultureel Kwartier is om betekenisvolle informatie te presenteren aan een (inter-)nationaal publiek over het joodse erfgoed. Om het referentiekader te kunnen verruimen bij de bezoekers en gebruikers, wil het Joods Cultureel kwartier al het cultureel Joodse erfgoed dat verweven is met het Nederlandse culturele erfgoed vertalen naar de wereld van vandaag.”(Joods Historisch Museum, 2015).
Herdenken is een belangrijke kernwaarde van de Hollandsche Schouwburg. Het is een “National Holocaust Memorial” en biedt door middel van een monument en een
namenwand (herinneringswand) plek aan iedereen om de joodse slachtoffers van de Sjoa te herdenken. Dit kan in stilte door bij het monument stil te staan of actief door een steentje bij een oneindig brandende vlam te plaatsen, iets wat een joodse traditie is. Daarbij kunnen kinderen op een speciaal kaartje een boodschap schrijven aan de overlevenden of
slachtoffers en deze aan een muur vol houten tulpen hangen. De Hollandsche Schouwburg biedt dus meerdere manieren om de slachtoffers van de Sjoa te herdenken.
De overdracht van kennis is bij het hele Joods Cultureel Kwartier erg belangrijk. Het overdragen van kennis over de joodse cultuur en geschiedenis. De Sjoa is een groot onderdeel van de joodse geschiedenis in Nederland en kennis over deze gebeurtenis moet volgens de Hollandsche Schouwburg aan elke generatie overgedragen worden. Zeker nu de eerste en tweede generatie, die daadwerkelijk de oorlog nog heeft meegemaakt of een kind is van een overlevende, steeds ouder worden. Het motto van de Hollandsche Schouwburg luidt: Herdenken leidt tot denken en denken leidt tot doen.
Wel is duidelijk dat de manier van kennisoverdracht volgens de leiding verouderd is. De huidige tentoonstelling komt uit 1993 en is sindsdien ook niet meer vernieuwd. Met de vernieuwing en de komst van het Nationaal Sjoa Museum is de planning om de educatie/kennisoverdracht te verbeteren. De Hollandsche Schouwburg krijgt er een tegenoverliggend pand bij waar een permanente tentoonstelling in geplaatst zal worden waarbij het gehele verhaal van de Sjoa duidelijk op chronologische wijze verteld zal worden. Het zal het eerste Nationaal Sjoa Museum in Nederland worden.
Ook is verbondenheid een belangrijke kernwaarde. Er moet in de Hollandsche
Schouwburg een verbintenis plaatsvinden tussen de gebeurtenis uit de geschiedenis en het heden. Wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog heeft plaatsgevonden, zou ik elke
tijdsperiode kunnen gebeuren en zeker met de terreurdreigingen van onze tijd is het belangrijk om hierover na te denken. Het was niet slechts één daad van één man maar een veelvoud van gebeurtenissen die leidde tot onder andere de Sjoa. Het moet dus een maatschappelijk bewustzijn creëren.
Uit al deze informatie kan gesteld worden dat de gewenste identiteit van de Hollandsche Schouwburg is dat het een plek is van herdenking maar ook kennisvoorziening. Er wordt naar gestreefd om op passende wijze het verhaal van de Sjoa te vertellen en een plek te bieden waar deze periode uit de geschiedenis kan worden herdacht. Het moet een open plek (toegankelijkheid) zijn voor elke groep uit de samenleving en het moet faciliteiten bieden voor een bezoek met meerdere doeleinden. Er kan herdacht worden, er kan informatie opgedaan worden of de plek kan bezocht worden omdat het een pand is van historische waarde. Daarbij moet de Hollandsche Schouwburg zijn bezoekers aan het denken zetten over niet alleen de Sjoa, maar ook over de huidige maatschappij en de invloed die de Tweede Wereldoorlog nog altijd heeft in onze moderne tijd. Het is een plek van bezinning en herdenken om zo uiteindelijk aan te zetten tot handelen.
De gekozen kernwaarden zullen de gemeenschappelijke vertrekpunten zijn die gebruikt zullen worden bij de toetsing van de werkelijke identiteit, de fysieke identiteit en het imago van de Hollandsche Schouwburg. De gemeenschappelijke vertrekpunten (GVP’s) van waaruit de gap-analyse zal worden uitgevoerd zijn Herdenken, Kennisoverdracht (educatie), Verbondenheid en Toegankelijkheid.