belangengroepen. De fysieke identiteit bestaat uit vijf categorieën: Product/dienst, omgeving, communicatie, gedrag en symbool. Elke kernwaarde zal per categorie worden beoordeeld. Indien er geen categorie vermeld is, betekent dit dat deze ook niet te beoordelen viel bij deze kernwaarde. De volledige uitwerking van de kernwaarden met betrekking tot de vijf categorieën is te vinden in de bijlage.
Kernwaarde Herdenken Product/dienst
Het product/de dienst die de Hollandsche Schouwburg levert biedt genoeg faciliteiten om te herdenken. Er is binnen de Hollandsche Schouwburg een monument te vinden met binnenplaats waar rustig gezeten kan worden. Er is een namenwand met alle familienamen van de Nederlandse joodse families die zijn omgekomen tijdens de Sjoa, waar een steentje bij gelegd kan worden. Er is een altijd brandende vlam waar bezoekers ook een steentje bij kunnen leggen. Voor kinderen is er gelegenheid om op een kaartje een boodschap te schrijven die betrekking heeft op de Sjoa en de oorlog. Dit kaartje wordt dan aan een tulp aan de wand van de binnenplaats gehangen en wordt pas weggehaald als het kaartje er vanzelf afvalt. Er zijn dus genoeg voorzieningen om te kunnen herdenken binnen de Hollandsche Schouwburg.
Omgeving
Hoewel de Hollandsche Schouwburg is gelegen midden in Amsterdam, is het monument zo geplaatst dat het omringd wordt door stilte. De plek waar voorheen het publiek zat toen het nog een theater was, is nu een open plaats, zonder dak, waar het monument bekeken kan worden en waar bezoekers kunnen herdenken. Hoewel het wel omringd wordt door naastgelegen woningen, straalt de binnenplaats rust en stilte uit. De geluiden van buitenaf, zoals van het verkeer, lijken de binnenplaats niet te kunnen bereiken.
Communicatie
Er is geen duidelijke communicatie dat de Hollandsche Schouwburg een plek van herdenking is, maar het monument en de namenwand maken het zonder gesproken of geschreven woord wel duidelijk.
Symbool
Het logo van de Hollandsche Schouwburg duidt niet per se op herdenken. In het logo staat wel een ondertitel met: “theater 1892-1942, deportatieplaats 1942-1943, monument, tentoonstelling” . Verder is het logo wel sober en rustig voor het oog, passend bij het herdenkende karakter van de Hollandsche Schouwburg. Bij het logo zijn ook twee witte vlakken te vinden, wat ruimte en leegte uitstraalt. Eveneens past dit bij de Hollandsche Schouwburg.
Gedrag
De vrijwilligers zorgen voor een rustige omgeving waar bezoekers zich vrij kunnen voelen om te herdenken. Dit doen ze vooral door de rust te bewaren en stilte te creëren als bezoekers daar behoefte aan hebben. Daarbij zijn alle vrijwilligers die er werken goed op de hoogte van alle informatie over de Hollandsche Schouwburg en kunnen indien iemand hiernaar vraagt assisteren bij het zoeken naar een antwoord op een vraag.
Kernwaarde Kennisoverdracht (educatie)
Product/dienst
De tentoonstelling op de eerste verdieping is verouderd en voldoet niet meer aan de wijze van informatieoverdracht die vandaag de dag het meest effectief is. Toen de tentoonstelling in 1993 ingericht werd, was het de bedoeling dat er alleen groepen onder begeleiding van een gids zouden komen, waardoor extra informatie ter plekke overbodig was. Nu het open is voor al het publiek mist deze informatie. Daarbij zijn er bepaalde optische puntjes in het pand die wat aandacht nodig hebben. Er zijn bijvoorbeeld hier en daar hoekjes van teksten op de muren af en zitten er bepaalde tentoongestelde (namaak) objecten deels los.
Ook zijn sommige voorzieningen maar met een beperkt aantal mensen tegelijk te bekijken. Er zijn twee informatiefilms binnen te bekijken. Elk duurt maximaal een half uur. Nadeel is dat elke film met 3 personen tegelijk te bekijken is. Als er grotere groepen zijn, is het onmogelijk om iedereen deze films en dus deze informatie te presenteren.
Omgeving
De Hollandsche Schouwburg is gelokaliseerd in het centrum van Amsterdam en is
onderdeel van het Joods Cultureel Kwartier dat zich voornamelijk richt op kennisoverdracht. Daarbij is het onderdeel van verschillende wandelroutes waarbij de geschiedenis van het pand aan de orde komt.
Communicatie
Op de eerste verdieping bij de tentoonstelling mist begeleidende informatie. Daarbij is een hoofddoel van de Hollandsche Schouwburg om bezoekers te leren over de geschiedenis, om met deze kennis te reflecteren op de huidige maatschappij en maatschappelijk bewustzijn te creëren. Binnenin de Hollandsche Schouwburg wordt dit niet zo gecommuniceerd. De link met het heden wordt niet genoeg gelegd.
Symbool
Het logo geeft duidelijk aan dat het een memorial is en dat er een tentoonstelling te vinden is.
Gedrag
Vragen over de Hollandsche Schouwburg en over de Sjoa kunnen gesteld worden aan de vrijwilligers. Zij zullen op een passende manier, afgestemd op de bezoeker, extra informatie geven en de bezoeker met meer kennis laten vertrekken dan dat ze zijn binnengekomen.
Kernwaarde Verbondenheid
Product/dienst
De locatie en het pand hebben grote historische waarde waardoor de bezoeker al snel een verbintenis voelt. Daarbij zijn bepaalde onderdelen die te vinden zijn binnen de Hollandsche Schouwburg nog origineel uit de tijd van de Tweede Wereldoorlog. Zo staan de muren rondom de plek waar oorspronkelijk het podium stond nog overeind en is de gevel de originele gevel. Deze originele onderdelen zorgen ervoor dat de bezoeker meer een idee krijgt van wat zich er heeft afgespeeld. De gevel is nog mooi en straalt iets theatraals uit zoals de oorspronkelijke functie van de Hollandsche Schouwburg, maar eenmaal binnen is de omslag van plezier naar vernietiging goed te zien en te voelen.
Omgeving
De Hollandsche Schouwburg ligt te midden van de oude joodse buurt en in het centrum van de plaats waar de Sjoa zich heeft afgespeeld. Door de locatie en centrale ligging op een plaats waar deze belangrijke historische gebeurtenis heeft plaatsgevonden, is de verbintenis duidelijk merkbaar.
Communicatie
“Herdenken leidt tot denken en denken leidt tot doen” is een uitspraak die bij de
Hollandsche Schouwburg hoort. De link naar het heden en de huidige maatschappij wordt echter niet direct benadrukt binnen de Hollandsche Schouwburg. Het maatschappelijke bewustzijn dat door de Hollandsche Schouwburg gecreëerd moet worden, wordt niet als zodanig benadrukt. De link naar de gebeurtenissen van toen en de werking die het in onze huidige maatschappij nog steeds heeft kan meer benadrukt worden.
Gedrag
De vrijwilligers spelen een grote rol bij het zich verbonden voelen met de Hollandsche Schouwburg. Zij gaan de dialoog met de bezoekers aan en voorzien deze van meer informatie of spelen in op verhalen met betrekking tot de Hollandsche Schouwburg die bezoekers graag kwijt willen. Zij dienen als stem voor het pand en spreken iedere bezoeker vriendelijk en op gepaste wijze aan.
Kernwaarde Toegankelijkheid (voor iedereen)
Product/dienst
Het gebouw is voor iedereen vrij om kosteloos binnen te lopen. Vanwege veiligheidsredenen moet iedere bezoeker sinds kort wel op een bel drukken en wachten tot de deur van
binnenuit door een vrijwilliger op afstand wordt geopend. Dit geld ook als de bezoeker naar buiten wil gaan.
Daarbij zijn er voorzieningen binnen, waardoor het ook toegankelijk is voor minder validen. Zo is er een lift aanwezig en zijn alle ruimtes ruim genoeg ingericht, zodat iedereen er met gemak door kan.
Het enige minpunt is het toilet. De toiletten bevinden zich tussen de eerste en tweede verdieping en zijn alleen met de trap bereikbaar. Dit maakt het voor mensen die minder goed ter been zijn moeilijk te bereiken. Voor minder validen is het ook niet te bereiken.
Omgeving
Het pand is makkelijk bereikbaar via verschillende vervoersmiddelen. Ook zijn er voorzieningen om minder validen over de hoge deurdrempel te helpen.
Communicatie
De beschikbare informatie binnen de Hollandsche Schouwburg is in meerdere talen. Net als de informatieposters op de zuilen van de voorgevel, die in meerdere talen gesteld zijn. Helaas kunnen maar drie mensen tegelijk de informatieve films bekijken. Er is dus maar een beperkt aantal plaatsen, die snel gevuld zijn.
Gedrag
Conclusie
Op een aantal punten is er wat aan te merken op de Hollandsche Schouwburg. Hieronder is schematisch weergegeven waar de gaps zich in grotere mate of kleinere mate bevinden. Zoals af te lezen in onderstaand schema is bij de kernwaarde “herdenken” geen gap geconstateerd. Deze scoorde op alle vlakken goed. De Hollandsche Schouwburg is een instelling die genoeg voorzieningen biedt om te kunnen herdenken op zowel individueel niveau als de gehele joodse bevolkingsgroep die tijdens de Tweede Wereldoorlog is omgekomen.
Tussen de gewenste identiteit en de werkelijke identiteit zijn geen gaps geconstateerd. Iedere werknemer kon de kernwaarde en de unique selling points van de Hollandsche Schouwburg opnoemen.
Bij de kernwaarde “kennisoverdracht (educatie)” zijn twee gaps geconstateerd: bij product/dienst en bij communicatie. Zo is de tentoonstelling op de eerste verdieping verouderd en kunnen bepaalde onderdelen van binnen de Hollandsche Schouwburg iets beter afgewerkt/gerepareerd worden. Daarbij is ook geconstateerd dat er te weinig voorzieningen zijn om de informatiefilms te kunnen bekijken. Op dit moment kunnen er per film drie mensen de film bekijken. De films duren een half uur. Totaal waren er in 2014 53.286 bezoekers in de Hollandsche Schouwburg. Dat zijn er ongeveer 146 per dag, met in het toeristenseizoen soms wel meer dan 500 bezoekers. Als een film ongeveer een half uur duurt, kunnen er per uur zes mensen één film kijken. Op een zes uur durende openingsdag zijn dat dus 36 mensen per film. Dit betekent dat 25% van de bezoekers op een dag gemiddeld één van de twee beschikbare films kan bekijken. Daarbij is ook geconstateerd dat de informatievoorziening bij de tentoonstelling op de eerste verdieping niet meer volstaat. Het verhaal van de Sjoa kan nog veel uitgebreider verteld worden. Bijvoorbeeld door middel van verhalen van mensen die er vast hebben gezeten. Dit is er nu al wel, maar het kan nog veel verder uitgebreid worden.
Bij de kernwaarde “verbonden” is één gap geconstateerd op het gebied van communicatie. De Hollandsche Schouwburg helpt de bezoeker nog niet op weg bij bewustwording van het maatschappelijke bewustzijn en de impact die de Sjoa heeft gehad op onze huidige maatschappij. De verbintenis tussen vroeger en het heden kan beter benadrukt worden.
Bij de kernwaarde “toegankelijk” is een halve gap geconstateerd. De Hollandsche
Schouwburg is voor iedereen toegankelijk en iedereen kan daarom kosteloos in en uit lopen. Daarbij zijn er voorzieningen voor minder validen om de hoge deurdrempel over te komen en is er een lift aanwezig om bij de tentoonstelling op de eerste verdieping te komen. De toiletten zijn echter niet voor iedereen toegankelijk. Deze bevinden zich namelijk tussen de eerste en tweede verdieping en zijn alleen met de trap bereikbaar. Voor minder validen of mensen die ouder zijn of slecht ter been, is het daardoor een vrij lastige opgave om bij de toiletten te komen.
Product/dienst Omgeving Communicatie Symbool Gedrag Herdenken
Educatie Verbonden Toegankelijk
Hoofdstuk 6 | Respondenten en imago
In dit hoofdstuk wordt beschreven wie de respondenten van het onderzoek naar het imago van de Hollandsche Schouwburg precies zijn en welk imago de Hollandsche Schouwburg heeft bij deze onderzoeksgroep. In dit hoofdstuk wordt een samenvatting gegeven van de onderzoeksgegevens. Alle onderzoeksresultaten zijn te vinden in de bijlage.
Respondenten
Omdat het beoogde aantal respondenten van 382 niet is gehaald kan niet met zekerheid gezegd worden dat de respondenten van het onderzoek een juiste weergave geven van de volledige onderzoekspopulatie. Het geeft een indicatie.
Algemeen
De vragenlijst is voor 61% door vrouwen ingevuld en 39% door mannen. Doordat het beoogde aantal respondenten niet behaald is, is niet met zekerheid te zeggen of dit ook representatief is voor de gehele onderzoekspopulatie. Opvallend is wel dat een andere afstudeerstagiaire, Madelon Sommers, in haar onderzoek ook heeft bevonden dat
bezoekers van het Joods Cultureel Kwartier (en dus ook de Hollandsche Schouwburg) voor 59% vrouw zijn en voor 41% man.
Verder is het overgrote deel van het aantal respondenten 60 jaar of ouder (57%). 23% van het aantal respondenten is tussen de 50 en 59 jaar. Slechts 9 % is tussen de 40 en 49 jaar, 7% is tussen de 20 en 29 jaar en 4% is tussen de 30 en 39 jaar. Slechts 1% van het aantal respondenten is onder de 20 jaar. De meeste respondenten waren afkomstig uit Noord- Holland (56%). Daaropvolgend kwamen de meeste respondenten uit Zuid-Holland met 13% en uit Utrecht met 9%. Dit komt overeen met de Nulmeting. Van het aantal respondenten dat in Noord-Holland woont, is 86% ook daadwerkelijk in Amsterdam gevestigd.
Uit het onderzoek is ook gebleken dat het merendeel van de respondenten hoogopgeleid is. 45% van de respondenten heeft een HBO-diploma en 26% een WO(+)-diploma. Verder gaf 13% aan een MBO-diploma op zak te hebben en 13% een middelbareschooldiploma te bezitten of enkel basisonderwijs te hebben gevolgd. Dit komt ook overeen met eerder uitgevoerde onderzoeken die gebundeld zijn in de Nulmeting. Hierin stond vermeld dat de bezoekers van het Joods Cultureel Kwartier vaak hoogopgeleid zijn. Dit komt overeen met deze bevinding.
Mediagebruik
Tijdens het onderzoek is er ook naar het mediagebruik van de respondenten geïnformeerd. Het was hierbij mogelijk om meerdere mediatypen te selecteren. Opvallend is dat social media relatief als één van de minst gebruikte mediatypen wordt aangegeven. 58% geeft aan social media veelvoudig te gebruiken. Daarentegen zegt 81% de krant regelmatig te lezen, 83% vaak televisie te kijken en maar liefst 92% internet te gebruiken voor andere zaken buiten social media. Ruim de helft van de respondenten geven aan met enige regelmaat tijdschriften of magazines te lezen (55%) en naar de radio te luisteren (61%).
De reden waarom het gebruik van social media relatief gezien laag is, kan zijn dat de leeftijd van de respondenten vrij hoog ligt. 57% van de respondenten is 60 jaar of daarboven. Eerder in dit onderzoek is al gebleken dat mensen boven de 60 minder vaak gebruik maken van social media en liever de krant lezen of televisie kijken. Dit komt overeen met deze gegevens.
Daarnaast is er gevraagd welk soort media vaak gebruikt wordt. Uit de resultaten bleek dat het merendeel van de respondenten die hadden aangegeven social media te gebruiken, Facebook gebruikt (49%). Youtube, LinkedIn en Google+ zijn ook veel gebruikte social media typen met 29% voor Youtube, 25% voor LinkedIn en 21% voor Google+.
Ook is er gekeken naar welke krant de respondenten lezen. Met 33% wordt het NRC het meeste gelezen door de respondenten. De Volkskrant en het Parool volgen daar niet al te ver achter met beide 27% van de respondenten. De Trouw wordt door 16% van de
respondenten gelezen en de Telegraaf door 11%. De overige kranten en dagbladen worden niet veel gelezen door de respondenten.
Verder kwam er naar voren uit het onderzoek dat de respondenten die tijdschriften en/of magazines lezen vooral opiniebladen en bladen over kunst en cultuur lezen. Op televisie zien de respondenten het liefst Nederland 1, 2 of 3. Commerciële zenders als RTL, SBS, Veronica en NET5 worden niet vaak gezien.