• No results found

Marga Psycholoog, docent HR, docent en oprichter bij post-HBO-opleiding tot holistisch coach en

mindfulnesstrainer. 03-05-2017

1 Eigen praktijk, coaching, erkende post-hbo holistisch coaching. 2 Interviewer: kun je me uitleggen wat mindfulness betekent?

3 Marga: nouja als je kijkt naar Jon Kabat-Zinn, hij is natuurlijk degene die dat samen gevoegd heeft,

combinatie van Boeddhistische meditatietechnieken en cognitieve therapie aspecten in

mindfulness, mindfulness is een Boeddhistisch woord, en hij zegt, mindfulness is richt de aandacht op het hier en nu, zonder oordeel, en ik hou me daarbij. Ik probeer zover dat kan bij Jon Kabat- Zinn aan te sluiten omdat hij daar ooit mee gestart is en dat gratis de wereld in gegeven heeft. 4 Interviewer: ja mooi is dat. En los van mindfulness, wat denk je dat het effect van is van de huidige

media op jonge vrouwen?

5 Marga: oh schat, ik denk mega, niet alleen jonge vrouwen, alle vrouwen, en alle mannen, ik denk

ons allemaal, maar als ik naar vrouwen kijk, dan vind ik het voor elke vrouw uit elke leeftijdsgroep naar, het beïnvloed mij ook nog steeds media, als je al die strakke lichamen ziet, dan denk je ook alleen maar dat heb ik niet. En voor jonge vrouwen die dat zijn, en die hebben dat niet, en dat is je voorbeeld, kijk maar naar alle foto’s op Instagram en Facebook hoe al die meiden eruit proberen te zien. Allemaal ik weet niet wat na te doen, en allemaal is natuurlijk over een kam geschoren maar het is wel ongeveer wat je ziet, en ik denk dat het erg is. Ik denk echt dat het erg is.

6 Interviewer: En op welke manier denk je dat mindfulness daarbij kan helpen, bij dat effect wat het heeft op je gevoel?

7 Marga: voor mij is de grootste kracht van mindfulness, en je hebt het zelf gehad, dat je je gaat

realiseren de eerste pijl en de tweede pijl, dat je realiseert deze gebeurtenis, deze ervaring is 1, en wat ik ermee doe is 2, en in wat ik daarmee doe heb je ruimte om te kijken of je dat anders zou kunnen doen. En als je door mindfulness te beoefenen de ruimte tussen de eerste pijl en de tweede pijl groter kunt maken, en niet in je automatische reactie gaat maar daar ruimte maakt waarin je bewust kunt kiezen wat je doet, daar ligt voor mij de grootste kracht in mindfulness. Behalve dat het je sensitiever maakt voor het lichaam, voor het hier en nu, bewustheid, al die dingen. En de andere is wat je elf aangaf, ondanks dat ik zelf vanaf 1983 meditatie en groepen gedaan heb, ben ik met mindfulness pas met meer liefde en compassie naar mezelf gaan kijken. En ik denk dat dat uiteindelijk het grootste cadeau is van mindfulness.

8 Interviewer: ja. Mooi. En je zegt, door middel van oefeningen die ruimte groter maken, welke oefeningen zouden dat dan zijn?

9 Marga: nou vanuit mindfulness zou dat dan de Body Scan zijn, de body scan kan je heilig of niet

over doen maar ik zie het als fitness voor je aandachts-spier, we leren nooit dat we onze aandacht kunnen richten, het wordt altijd getrokken door van alles en nog wat. En daar, hoe simpel het ook is, je lichaam is altijd in het hier en nu, en als je je daarop richt, op je ademhaling, op je voet, en dan merk je dat het weggetrokken wordt, maar je leert het weer terug te brengen. En dat je dat steeds beter kunt is zo’n voorbeeld van een oefening waar je die ruimte kunt creëren tussen dit is wat ik ervaar. Je hebt natuurlijk de 3-minuten-adem, of de 3-minuten-coping, voor als er iets

heftigs gebeurt waarin je een kleine ruimte probeert te creëren waarin je zegt stop, wat zijn mijn gedachten, wat zijn mijn gevoelens en wat voel ik waar in mijn lichaam, focussen op je ademhaling en dan kijken hoe je anders met de situatie omgaat. Dat zijn allemaal oefeningen die daarbij

helpen.

10 Interviewer: en angst, is een onderwerp, misschien wel een oorzaak van het gedrag van deze vrouwen, dat verstoorde eetgedrag. Angst om dik te worden, angst om er niet bij te horen, angst om niet mooi genoeg te zijn, op welke manier denk je dat mindfulness invloed heeft op het gevoel van angst?

11 Marga: ik denk dat angst een gevolg is van niet van jezelf houden. Ik denk dat angst een gevolg is van dat mijn anker in de buitenwereld ligt en niet bij mij. Want als ik dat naar mij toe haal en ik haal die liefde en waardering naar mezelf toe, dan is er minder ruimte voor angst, dan is angst minder nodig. Daarin denk ik dat het essentieel is hoe meer je die aandacht, en die liefde en compassie naar jezelf haalt, en hoe meer je van jouw essentie je de wereld bekijkt, hoe minder, en ik zeg niet dat je dan geen angst hebt, maar die kun je dan gewoon gaan bekijken. In principe, wat we altijd doen, is je voelt angst en je rent weg, automatisch, mindfulness leert je om naar die angst te kijken of intiem te worden met die angst zoals Jon Kabat-Zinn dat zegt, met je angst, het leren kennen, en hoe meer je iets of iemand leert kennen, hoe minder het een vijand is. Angst wordt geen vijand en misschien soms wel een vriend, waarvan je kunt zien van nou die is nu gezond en die is nuttig, en ik ga dat ook niet doen want als ik dat nu doe dan klopt het. En andere momenten kun je zien dat het een irreële gedachte is, dat hele hoofdstuk in week 5 over gedachten, waarin ook staat hoeveel gedachten we dragen, waarvan als je ze gaat bekijken, en ze gaat onderzoeken zonder oordeel, je kan realiseren die kloppen helemaal niet, waar komen die vandaan, nou dat maakt niet eens uit waar die vandaan komen, maar ze kloppen niet, het is niet de realiteit, dus daar helpt dat zeker in.

12 Interviewer: en heb je dan specifieke oefeningen die je daarbij zou aanraden?

13 Marga: ja als jij die cursus gedaan hebt, dan heb je in week 6, naja je hebt in week 3 en 4 al dat je gaat kijken naar onprettige gebeurtenissen, eerst plezierige, dan ga je kijken naar je gedachten, gevoel en lichaam, dan ga je onprettige, gedachten, gevoel, lichaam dus je krijgt al een beetje zicht op je gedachten, welke gedachten erop komen, dan heb je in week 6 waar het echt gaat om

gedachten zijn geen feiten, heb je een oefening, welke negatieve gedachten heb ik het vaakst? Dat je daar een top-5 van maakt.

14 Interviewer: ja en dat je die opschrijft?

15 Marga: ja daar maak je een lijstje van. En je hebt die oefening waar je, normaal zoals bij de body scan zie je je gedachten en ga je terug, maar bij deze oefening ga je je gedachten onderzoeken, en dat kun je ook zien als een treintje, je gedachten komen voorbij of je stapt erin. En dan ga je zien dat je je gedachten gewoon kunt observeren, je hoeft er niet in te gaan. En daarbij kun je echt je gedachten gaan zien als een waterval of als iets wat op een scherm voorbijkomt, en dan kan je ze onderzoeken, en dan staan er 3 of 4 oefening voor. Als je dat boek nog hebt kun je ook kijken naar de gedachten deur, dan heb je 3 deuren, 1 is dan de gedachten deur en daar staan oefeningen hoe je met je gedachten om kunt gaan. Je kunt ze bevragen, je kunt ze checken, je kan kijken of ze reëel zijn of niet, je kunt ze überhaupt gaan bekijken. Dan loslaten door je aandacht te richten op je adem en dan verder te gaan. Dus er zijn een aantal oefeningen die daarbij helpen.

16 Interviewer: oké en heb je een specifieke naam van zo’n oefening? 17 Marga: heb jij je handboek niet meer van de mindfulness cursus?

18 Interviewer: jawel!

19 Marga: kijk dan bij gedachtendeur in week 6. 20 Interviewer: ja ik weet niet of ik hetzelfde boek heb?

21 Marga: als het een cursus is die erkend is, moeten dat elke week dezelfde zijn.

22 Interviewer: ja ik heb het in het Engels gevolgd dus dat is waarom ik het misschien niet meteen herken.

23 Marga: 6 week, kijk daar want dat is gewoon van Kabat-Zinn. 24 Interviewer: ja ga ik doen.

25 Marga: ja gedachten opschrijven..

26 Interviewer: en obsessie is hier bij mij een ander onderwerp wat speelt in het gedrag van mijn doelgroep, misschien wel vanuit angst.

27 Marga: obsessie met voedsel bedoel je?

28 Interviewer: ja obsessieve gedachten over voeding ja, of over dun/dik zijn. Op welke manier denk je dat mindfulness invloed kan hebben op die obsessieve gedachten?

29 Marga: net als hiervoor besproken met die gedachten, en dat is vooral het deel van de cognitieve therapie die in de mindfulnesscursus zit, die 4 G’s, zij gebruiken er 3, dat je echt gaat zien, mijn gedachten hebben invloed op mijn gevoel, en mijn gevoel heeft weer invloed op mijn gedrag, en die hebben allemaal invloed op elkaar, en als je kijkt naar obsessieve gedachten, dan zitten die bij gedachten en dan ga je kijken van wat voor invloed hebben die gedachten op mijn gevoel. Als je hier al die gedachten hebt van ik ben te dik, dat wordt je daar somber van (gevoel) en dan gaan we vaak wel/niet eten als gevolg van dat gevoel, en dat voelt dat bevredigend, waardoor je in een cirkeltje terecht komt. Bij verslaving noemen ze dat, uhm, de Addiction cirkel gewon volgens mij, alcoholisten hebben hetzelfde cirkeltje. Zelfde principe, je voelt je schuldig, gaat eten, vind dat slecht, bent heel streng voor jezelf, voel je je weer schuldig omdat je hebt gegeten etc.

30 Interviewer: ja.

31 Marga: en mensen die helemaal niet eten, dat heeft vaak te maken met jezelf letterlijk niet kunnen voeden, en dan is het niet zozeer, dat is waar jij waarschijnlijk op doelt van er zit vaak een ander probleem onder, dat je daar niet zit in niet voeden met eten maar ze kunnen zich niet voeden met liefde. En met wat zij nodig hebben, wat hun vervulling geeft dat wordt verplaatst door voeding, en ik denk dat je heel zuiver voelt, ik ben met iets bezig wat niet het echte is, met niet eten of slecht eten dat die heel erg daarin zitten, dat je het jezelf niet gunt om jezelf te voeden. Het zichzelf niet waard vindt.

32 Interviewer: en hoe zou je dan mindfulness concreet kunnen inzetten daarvoor?

33 Marga: precies hetzelfde met al die dingen. Eerste pijl, tweede pijl, en heel veel, ook al klinkt het gek, veel mensen met een addiction of problemen zitten ín hun gedachten, die zitten er echt ín, en het dan kunnen leren je gedachten te onderzoeken, er iets uit te komen en ze te onderzoeken, het zien van de relatie tussen je gevoel en je gedrag, gaat heel erg helpen. En het begint echt met het sensitiever maken van wat is in het moment en gedachten en gevoelens en lichamelijke sensaties waar kunnen gaan nemen, je daar bewust van worden en die observeren en onderzoeken. En het is niet een oefening van mindfulness die daarbij helpt, ik denk dat het heel goed is om een de hele training te doen. Ook omdat het bewezen is, wetenschappelijk onderzoek, dat als je dat doet die 50

dagen, dat er ook echt wat veranderd in je neurologische systeem. En als je af en toe kort een ‘snapje’ doet dan ja, en het hoeft niet per se een groepstraining te zijn, dat kan ook individueel met mensen. Maar het feit dat je 7 weken lang elke dag, en dat hoeft niet altijd een uur, dat kan ook iets heel kleins zijn, mindful douchen, wandelen van hier naar de tram in gedachten of met je aandacht erbij, dat zijn allemaal van die kleine dingen die je helpen om niet mee getrokken te worden door dit hele gebeuren.

34 Interviewer: ja mooi. Het zelfbeeld, een laag zelfbeeld in dit geval dan, hoe denk je dat mindfulness daar invloed op heeft? Of kan hebben?

35 Marga: ik denk dat je daarbij zelf het beste je ervaring mee hebt, een negatief zelfbeeld komt doordat we hard zijn voor onszelf, doordat we onszelf in de buitenwereld plaatsen, de buitenwereld internaliseer je, je ouders, de media, je maakt daar iets eigens van, en jij gaat jezelf dat vertellen de hele dag, en als je jezelf loopt af te kraken de hele dag, dan ga je je echt niet lekker voelen en zal je ook het gevoel hebben dat je niets waard bent. Dus wederom als je dat principe gaat zien, en je gaat al die veel meer bekijken zonder oordeel, van hoe zit dat bij mij, hoe gaat dat bij mij, en wat denk ik dan eigenlijk en wat voel ik dan eigenlijk, en steeds meer dat oordeel weg haalt, en hoe meer oordeel je weghaalt, hoe meer liefde daarvoor in de plaats komt en veranderd je zelfbeeld. Je hebt het zelf meegemaakt, van heel hard zijn voor jezelf en jezelf constant afkraken naar meer nieuwsgierigheid, compassie die daarbij komt, daarmee veranderd je zelfbeeld. En wat ik net al zei, hoe meer je de bron van je zelfvertrouwen/zelfliefde buiten je hebt liggen, en niet meer dichtbij jezelf, hoe meer je dat naar jezelf toehaalt, dat heeft absoluut invloed, ik denk dat het 1 van de grootste cadeautjes is die mindfulness geeft. Dat je stap voor stap, liefdevoller, zonder oordeel naar jezelf kunt kijken, want een laag zelfbeeld komt door een constante veroordeling van jezelf.

Goed/niet goed.

36 Interviewer: en heb je voorbeelden van oefeningen die compassie specifiek kunnen oproepen? 37 Marga: nee, niet eentje. Het is de opvolging van alle oefeningen, maar er zit er eentje bij

moeilijkheden, dat je tegen jezelf zegt het is goed, het is goed, laat maar komen, het is goed. Dat is een voorbeeld van een oefening die jou echt steunt om met moeilijke gedachten, moeilijke dingen toe te laten. Maar ik denk niet dat je het zo zwart wit kan zeggen meis, dat je een oefening hebt die is de remedie van een probleem, want in mindfulness net de kern zit dat je het probleem gaat zien, en dat je niet denkt oh dat is een probleem, dan geef ik een oefening en is die persoon ervan af. Je moet het probleem gaan bevrienden, met zijn/haar eigen gevoel van minder zelfwaarde, wij moeten niet ‘oh die persoon voelt zich niet zelf-waardig’, die persoon wil er al van weg, en dan gaan wij een oefeningetje geven dat hij daar ook van wegkomt. Ga er maar eens naartoe, en daarín ontstaat wat anders, niet omdat wij gaan helpen met een oefening die haar het idee geeft van als ik die oefening maar doe dan voel ik me beter over mezelf. Dus dat is precies die verander-paradox in mindfulness. En dat is precies dat aspect dat we allemaal iets fijns willen vasthouden en wat naars vanaf willen, maar nare gedachten en nare gevoelens, nare gedachtes van jezelf niet lekker voelen vragen om omarmt te worden, niet om dit. En daarin ontstaat ruimte voor wat anders. Dus al die hypes van mindfulness, van doe mindfulness en je wordt gelukkig, vind ik boogers persoonlijk. 38 Interviewer: ja oké haha.

39 Marga: ik denk wel dat we uiteindelijk gelukkig worden door mindfulness, maar niet als we gaan zeggen, we doen het om gelukkig te worden. Je doet mindfulness om tegen te komen wat niet leuk is. Wat niet fijn is.

40 Interviewer: ja, ja.

omdat het ooit zo fijn was, geeft net zo veel stress als wegrennen voor een nieuwe liefde omdat je bang bent om weer pijn gedaan te worden.

42 Interviewer: oké. En dat valt dan waarschijnlijk onder hetzelfde idee, maar een onderwerp wat ik nog had is autonomie, met het idee dat die vrouwen misschien juist wel een gebrek hebben aan het gevoel van controle, en zich daardoor heel ergens anders op gaan richten…

43 Marga: ja of die controle niet willen loslaten, dat ze het idee hebben dat door zich heel erg te richten op voeding, dat ze daar wel controle over hebben, in een rare illusie achtige manier. Maar ik denk dat je het zelf wel aanvoelt, het zit allemaal in dezelfde hoek. Dus zolang je jouw gevoel van zelfwaardering, jouw gevoel van of je goed genoeg bent of niet, jouw gevoel van of je oké bent of niet, dat aan de buitenwereld laat, en dat met je eigen stem blijft bevestigen, terwijl als je dat stap voor stap naar jezelf toe haalt, en dan denk ik, ja, daar helpt een cursus mindfulness je absoluut bij. Dan haal je ook meer je keuzevrijheid naar jezelf toe, dan heeft het niets meer met controle te maken maar met bewust reageren en dat is een heel ander verhaal. Dan geef je een bewuste respons, niet meer een automatische impuls. Het is ook niet zo die vrouwen dat bewust doen of kiezen, en als je ziet dat er ruimte ontstaat om een bewuste respons te geven, door die gevoelens die minder leuk zijn, van alleen, minderwaardig, van slecht, te gaan bevrienden, kan er wat anders ontstaan. Niet alles eraan blijven doen om het maar niet te voelen.

44 Interviewer: ja precies, en mindful eten, kun je vertellen wat daaronder verstaan wordt? 45 Marga: ik kan je vertellen wat ík daaronder versta. Voor mij betekent mindful eten dat je met

aandacht eet, niets anders. Het betekent niet dat je langzamer hoeft te gaan eten, het betekent niet dat je 100x hoeft te gaan kauwen, maar gewoon dat je met aandacht eet, zonder dat je met je hoofd ergens anders bent. Maar dat je je aandacht weet te richten op je eten, je eet, je neemt een hap, en je merkt dat je gedachten afdwalen en die breng je weer terug. Je hoeft niet langzamer, dat idee dat mindfulness alles langzaam maakt, idioot.

46 Interviewer: ja dat hoeft echt niet inderdaad. 47 Marga: aandacht heeft geen tempo!

48 Interviewer: nee.

49 Marga: dus of jij met aandacht loopt heeft niets te maken met het tempo waarop je loopt. Je kunt je