Kenmerken van individuele professionals

In de vorige paragrafen is het centrale begrip in deze masterthesis, regie, uiteengezet en is duiding gegeven aan de rol van wijkcoaches. Het doel van deze masterthesis is het doen van aanbevelingen om de regierol van wijkcoaches in gezinnen waar jeugdhulp wordt geboden te versterken. Hiertoe is het van belang om inzicht te hebben in de factoren die invloed hebben op de regierol van wijkcoaches. Wanneer kennis is van de factoren die invloed hebben op de regierol van wijkcoaches en inzichtelijk is gemaakt welke invloed deze factoren hebben, kunnen op basis daarvan aanbevelingen worden gedaan over het versterken van de regierol. In deze masterthesis worden twee groepen kenmerken onderscheiden: individueel-professionele en organisatorische. In deze paragraaf wordt de invloed van kenmerken van individuele professionals uiteengezet. In paragraaf 3.5 wordt ingegaan op de invloed van organisatorische kenmerken.

De wijze waarop wijkcoaches regie kunnen voeren, is afhankelijk van kenmerken van wijkcoaches zelf. In de wetenschappelijke literatuur wordt gesteld dat kenmerken van individuele professionals invloed hebben op de wijze waarop professionals hun werkzaamheden kunnen uitvoeren (Rice, 2013). In paragraaf 3.2.3 is aangegeven dat individuele beslissingen van professionals bij elkaar opgeteld het beleid vormen van de organisatie waarin de professionals werkzaam zijn. Beleid komt dus tot stand in interacties tussen professionals en burgers en is daarmee niet alleen het resultaat van wetten en regels, maar wordt voortdurend geproduceerd en gereproduceerd in de interactie tussen professional en burger (Rice, 2013, pp.1043-1044). Toegepast op deze masterthesis betekent dit dat de regierol van de wijkcoach tot stand komt wanneer wijkcoaches contact hebben met burgers. De individuen die betrokken zijn bij deze interacties hebben invloed op de uitkomst van de interacties. Daarmee hebben kenmerken van individuele professionals en burgers invloed op de wijze waarop de interacties tussen professionals en burgers, en daarmee de werkzaamheden van professionals, vorm krijgen (Rice, 2013). Omdat deze masterthesis zich richt op het doen van aanbevelingen aan de organisatie waarvan wijkcoaches deel uitmaken, is gekozen om alleen in te gaan op kenmerken van professionals die van invloed zijn op de werkzaamheden van professionals, en niet op kenmerken van burgers.

In de wetenschappelijke literatuur worden verschillende kenmerken van individuele professionals onderscheiden die van invloed zijn op de werkzaamheden van professionals. Rice (2013) onderscheidt bijvoorbeeld de professionele identiteit van de professional, ideeën van professionals ten aanzien van de mate waarin burgers hun hulp waard zijn, de opleiding en training van de professional en de privésituatie van de professional. In deze masterthesis wordt één kenmerk van individuele professionals onderscheiden, namelijk de vaardigheden waarover professionals beschikken. Deze vaardigheden zijn noodzakelijk bij het uitvoeren van de werkzaamheden van professionals. De mate waarin professionals beschikken over de vaardigheden die nodig zijn voor het uitvoeren van hun werkzaamheden heeft daarmee invloed op de wijze waarop zij hun werkzaamheden uitvoeren. Er is gekozen voor dit kenmerk, omdat in deze masterthesis het voeren van regie in gezinnen waar jeugdhulp wordt geboden door wijkcoaches centraal staat. Bij het voeren van regie moeten wijkcoaches enerzijds vraaggericht werken en inzetten op de eigen kracht van burgers en hun omgeving, terwijl zij anderzijds initiatief moeten tonen om ervoor te zorgen dat kwetsbare gezinnen de hulp krijgen die nodig is. Het voeren van regie vereist van wijkcoaches dat zij in staat zijn om een probleemanalyse uit te voeren en dat zij op basis hiervan een ondersteuningsplan op kunnen stellen en uitvoeren. Daarbij moeten wijkcoaches verbinding maken met andere relevante

professionals (TSD/STJ, 2017). Bovendien geldt dat voor het jeugdhulpdomein in het bijzonder de complexiteit van de casussen en de vraag naar hulp is toegenomen, waardoor meer wordt gevraagd van hulpverleners (Besseling et al., 2007). Regievoering in gezinnen waar jeugdhulp wordt geboden stelt dus hoge eisen aan de vaardigheden van wijkcoaches. Het is daarom relevant om inzicht te krijgen in de vaardigheden van wijkcoaches. Binnen het kenmerk vaardigheden van professionals kan onderscheid worden gemaakt tussen twee onderdelen, namelijk de opleiding die de professional heeft gevolgd en de werkervaring van de professional.

Het kenmerk vaardigheden van professionals bestaat ten eerste uit de opleiding die de professional heeft gevolgd. Tijdens hun opleiding verwerven professionals de vaardigheden die zij nodig hebben om hun werkzaamheden te kunnen uitvoeren. De educatieve achtergrond van professionals beïnvloedt de wijze waarop professionals diensten verlenen. De opleiding die professionals hebben gevolgd, heeft daarmee invloed op de wijze waarop professionals hun werkzaamheden uitvoeren (Olsen & Holmes, 1982). Daarbij geldt dat naarmate het voor professionals langer geleden is dat zij hun opleiding hebben voltooid, de invloed van opleiding op het uitvoeren van hun werkzaamheden afneemt, als gevolg van de ontwikkelingen die in een domein hebben plaatsgevonden in deze periode en de ervaring die professionals hebben opgedaan in het werkveld (Gleeson, 1992). Desondanks bieden verschillen tussen vooropleidingen van professionals, met verschillen tussen professionals op het gebied van de verwerving van vaardigheden tot gevolg, mogelijk een verklaring voor verschillen tussen professionals wat betreft de uitvoering van werkzaamheden (Rice, 2013; TSD/STJ, 2017).

Het kenmerk vaardigheden van professionals bestaat ten tweede uit de werkervaring van professionals. Werkervaring kan worden gedefinieerd als “de kennis die relevant is voor een baan die

door de tijd heen is verkregen” (Quińones, Ford & Teachout, 1995, p. 889). Naarmate professionals

meer ervaring hebben opgedaan binnen hun vakgebied, zullen zij meer vaardigheden hebben verworven ten aanzien van het uitvoeren van hun werkzaamheden. Werkervaring draagt daarmee bij aan betere werkprestaties (Quińones et al., 1995). Daarbij kan onderscheid worden gemaakt tussen de werkervaring die de professional heeft opgedaan binnen de huidige functie en de werkervaring die is opgedaan bij vorige functies. Werkervaring die is opgedaan binnen de huidige functie speelt een rol bij het uitvoeren van de werkzaamheden van de huidige functie. De organisatie waarin professionals werkzaam zijn, leert professionals hoe zij hun werkzaamheden moeten uitvoeren. Professionals die langer in dienst zijn, hebben meer ervaring opgedaan met het uitvoeren van hun werkzaamheden en meer training ontvangen ten aanzien van hun werkzaamheden (Gleeson, 1992). Professionals hebben daardoor meer baan gerelateerde kennis en vaardigheden verworven naarmate zij langer werkzaam zijn binnen hun huidige functie, waardoor ze beter in staat zijn om hun werkzaamheden uit te voeren (Tesluk & Jacobs, 1998). Ook werkervaring die professionals hebben opgedaan in vorige functies heeft invloed op de wijze waarop werkzaamheden worden uitgevoerd bij de huidige functie. De kennis, zienswijzen en werkwijzen die professionals hebben opgedaan bij vorige functies kunnen zij toepassen bij het uitvoeren van de werkzaamheden van de huidige functie (TSD/STJ, 2017). Wanneer professionals bij een vorige functie ervaring hebben opgedaan met werkzaamheden die ook een rol spelen bij de huidige functie, bevordert dit hun prestaties in hun huidige functie (Tesluk & Jacobs, 1998).