Bijlage VII – Notulen interviews OBS De Kleine Wereld (regio midden)
R. K Basisschool Klavertje Vier (regio zuid)
Er is gesproken met meneer Jongen. Hij is een leerkracht van R.K. Basisschool Klavertje Vier. Waarom aanschaffing?
Basisschool Klavertje Vier was op zoek naar een nieuwe lesmethode. De school gebruikte een oudere versie van de lesmethode Goed gelezen. De medewerkers (docenten en begeleiders) waren niet meer tevreden over de doelen die met die methode behaald werden. Uit ervaring wisten de medewerkers dat begrijpend lezen makkelijker werd wanneer de les met behulp van actualiteit gegeven werd. Dit misten ze in de oude methode. Een docent had zich verdiept in verschillende lesmethodes en had verschillende bronnen op internet met elkaar vergeleken. Toen werd Begrijpend Lezen. Nieuwsbegrip is ook in overweging genomen en wordt nu naast Begrijpend Lezen gebruikt. Nieuwsbegrip wordt in
groep 4 gebruikt, omdat de lesmethode van Kidsweek dit niveau niet aanbiedt. In de oudere groepen wordt de lesmethode van Kidsweek gebruikt, omdat deze beter aansluit.
Beide methodes sluiten aan bij de vakdoelen van de school voor begrijpend lezen. Ook hebben ze beide actuele en betekenisvolle teksten. Kidsweek is iets uitgebreider in de vorm van een krant en de mogelijkheid om op verschillende devices de les te geven: website, tablet, etc. Nieuwsbegrip is de laatste jaren ook gaan zoeken naar die uitbreiding en biedt ook woordenschat aan. In de ogen van de geïnterviewde liggen de lesmethode van Kidsweek en Nieuwsbegrip op één lijn. Binnenkort wordt er geëvalueerd om te beslissen met welke methode er wordt doorgegaan. Dit zal gaan om kleine details. Aantrekkelijkheid
Goede punten van Begrijpend Lezen zijn de actualiteit, de leesstrategieën en de opbouw in de lessen. De geïnterviewde vindt deze lesmethode een prettige manier van werken. Het meest aantrekkelijke van de methode is de actualiteit in combinatie met de leesstrategieën.
Beslissingsproces & criteria
Wanneer er wordt besloten om een nieuwe lesmethode aan te schaffen, wordt er eerst gekeken naar wat de medewerkers willen. Het is belangrijk dat de visie van de school op begrijpend lezen aansluit bij het aanbod. Het aanbod qua lesmethodes wordt onderzocht. Een paar methodes worden drie
maanden uitgeprobeerd met een proefperiode. In deze drie maanden komen de betrokkenen regelmatig terug in werkoverleggen over het uitzoeken van de nieuwe lesmethode. Er wordt dan besproken waar ze tevreden over zijn, waar ze tegen aan lopen en of het aansluit bij de zaken die ze vooraf op papier hadden gezet. Op grond van die informatie worden de methodes beoordeeld en wordt er een voorkeur uitgesproken.
In de situatie betreffende de lesmethode voor begrijpend lezen had de school de keuze om door te gaan met de nieuwe versie van Goed gelezen. De geïnterviewde gaf aan dat, wanneer je niet 100% overtuigd bent van de oude versie, de nieuwe versie wel een stuk beter moet zijn dan de oude. Dit was niet het geval. Een lesmethode voor begrijpend lezen moet:
onderwerpen bevatten die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen; verschillende niveaus bevatten;
actuele en betekenisvolle teksten hebben;
leesstrategieën bevatten die het technisch lezen voor de leerlingen makkelijker maakt; makkelijk hanteerbaar zijn;
de mogelijkheid bieden tot eigen inbreng (teksten van thuis of internet). Betrokkenen bij de beslissing
Klavertje Vier werkt in beslissingsprocessen met werkgroepen. Een werkgroep bestaat uit een aantal leerkrachten, de zorgcoördinator en de leesspecialist. In de groep heeft niemand een zwaarder wegende stem. Bij het maken van een beslissing vindt vaak een stemming plaats. Bij de aanschaf van een nieuwe lesmethode voor begrijpend lezen liep het proces geleidelijk en stond iedereen met de neus dezelfde kant op. Een stemming was niet nodig. Het is gewenst dat iedereen achter de aanschaf staat. Zeker op een kleine school, zoals Klavertje Vier. Als dit niet het geval is, wordt er geluisterd naar diegene die tegen de aanschaf zijn en wat hun argumenten zijn. Zijn het argumenten die zwaar meewegen, dan worden deze argumenten nog een keer in overweging genomen en wordt de keuze tot aanschaf uitgesteld. Wegen de argumenten niet zwaar mee, dan wordt er gekozen wat de meerderheid wil. De uiteindelijke beslissing ligt bij de taal- en leesspecialist.
Tevreden
De geïnterviewde is erg tevreden over de methode. Het voldoet zeker aan de verwachtingen. Ook kunnen er geen slechte punten bedacht worden.
De Mariaschool (regio zuid)
Er is gesproken met mevrouw Poort. Zij is bouwcoördinator op De Mariaschool. Waarom aanschaffing?
De Mariaschool was niet op zoek naar een nieuwe lesmethode. Ze gebruiken de lesmethode Goed
gelezen. Begrijpend Lezen is aangeschaft als iets extra’s in de klas. Het wordt gebruikt als leesmateriaal
in de leeslessen. De geïnterviewde vindt het belangrijk om een krant in de klas te brengen en dat leerlingen hiermee leren omgaan. Eerst maakte de school gebruik van Schooltv-weekjournaal om de actualiteit te bespreken. Dit stopte een jaar geleden. Begrijpend Lezen werd aangeschaft om actuele onderwerpen te bespreken. Het lesboekje wordt niet gebruikt.
Aantrekkelijk
De geïnterviewde vindt het goed dat leerlingen door deze methode de krant lezen en in aanraking komen met de actualiteit. De actualiteit wordt besproken in de klas en soms komt er een discussie los tussen de leerlingen.
Beslissingsprocessen & criteria
Wanneer leerkrachten merken dat een nieuwe lesmethode nodig is, wordt er een werkgroep
gevormd. De werkgroep houdt een enquête onder het hele schoolteam, om erachter te komen wat zij willen en zoeken in een nieuwe methode. Vervolgens gaat de werkgroep op zoek naar methodes die aan deze wensen voldoen. Er wordt gezocht via internet, bezoeken aan andere scholen, vakbeurzen waar methodes gepresenteerd worden en vertegenwoordigers van de uitgeverijen. Van de methodes die in aanmerking komen worden zichtzendingen aangevraagd. Er worden vertegenwoordigers van de methodes uitgenodigd om hun methode te presenteren. De werkgroep doet een voorstel van twee a drie keuzes aan het schoolteam. Deze methodes worden in meerdere klassen uitgeprobeerd
gedurende een proefperiode. Het schoolteam bespreekt met elkaar de voor- en nadelen en vervolgens wordt er door hen een definitieve keuze gemaakt.
Een lesmethode moet bij de school passen. De school heeft geen combinatieklassen, dus daar hoeft de methode niet specifiek op gericht te zijn. Wel moet het voldoende materialen bevatten voor
leerlingen die sneller of langzamer zijn (differentiëren). Ook is het belangrijk dat de methode interactief is.
Betrokkenen bij de beslissing
De werkgroep begeleidt het aanschafproces. In deze groep zitten leerkrachten die afkomstig zijn uit elke bouw. Soms zit er ook een interne begeleider, een remedial teacher of een bouwcoördinator in. De directie zit niet in de werkgroep, maar stemt wel mee. Bij de stemming heeft iedereen een gelijke stem. De geïnterviewde heeft nog geen onenigheid in een stemming meegemaakt, maar in zo’n situatie geldt de methode ‘de meeste stemmen gelden’. Echter, de voorselectie wordt zorgvuldig
gemaakt door de werkgroep. Hierdoor gaat het schoolteam ervan uit dat de selecties goede keuzes zijn en dan maakt het niet uit welke van de twee methodes er gekozen wordt.
Tevredenheid
De geïnterviewde vindt het leuk dat er discussies los komen bij het bespreken van de actualiteit. Ze is daarom blij met de aanschaf.
CBS De Kraanvogel (regio noord)
Er is gesproken met meneer Groot. Hij is de directeur van CBS De Kraanvogel. Waarom aanschaffing?
CBS De Kraanvogel was niet op zoek naar een nieuwe lesmethode voor begrijpend lezen. De Kraanvogel werkte met de lesmethode Leeslink. De directie vond deze methode niet toereikend genoeg. Er miste iets wat de kinderen inspireerde. De geïnterviewde gebruikte op zijn vorige werk de lesmethode van Kidsweek. Hij vond het een aanvullende en motiverende methode voor kinderen en besloot deze aan te schaffen. De twee lesmethodes worden nu naast elkaar gebruikt.
Aantrekkelijkheid
Goede punten van Begrijpend Lezen zijn: de actualiteit, de leesstrategieën en het feit dat de leerlingen een krant lezen. Dit laatste vond de geïnterviewde het meest aantrekkelijke. Tegenwoordig is het bijzonder om kinderen uit een krant te zien lezen. Hij vindt het belangrijk dat kinderen leren omgaan met een krant. De lesmethode biedt een leuke manier om met elkaar bezig te zijn met actuele teksten. De geïnterviewde merkt dat de leerlingen het leuk vinden om ermee bezig te zijn. Nadelen heeft de geïnterviewde niet ontdekt.
Beslissingsproces & criteria
Alle medewerkers van de school mogen met ideeën komen en dus ook met een voorstel voor een nieuwe lesmethode. Er wordt dan een agendapunt voor een vergadering gemaakt. De initiatiefnemer moet kunnen onderbouwen waarom hij met dit voorstel komt. Als er is besloten om een nieuwe lesmethode aan te schaffen, wordt de onderwijsbegeleidingsdienst (OBD) ingeschakeld. Deze begeleidingsdienst heeft ervaring met lesmethodes en kan objectief adviezen geven. In principe is het een onafhankelijk bureau en heeft het daarom weinig tot geen voorkeuren. Onder begeleiding van de OBD worden er lesmethodes geselecteerd. Vervolgens wordt de selectie beperkt tot één keuze. Dan begint de implementatie fase. Dit is een belangrijke fase. De methode wordt een periode
uitgeprobeerd. In deze periode komt de lesmethode structureel op de agenda van de vergaderingen, zodat er goed overlegd wordt over de voor- en nadelen. De directeur gaat regelmatig de klas in met een kijkwijzer om de lesmethode te beoordelen. De geïnterviewde vindt het belangrijk dat zijn collega’s een goede instructie geven. Een belangrijk aspect daarvan is modelling. Modelling is het hardop voorlezen en duidelijk voordoen van de opdrachten, zodat leerlingen zien wat de leerkracht doet en hoe zij het vervolgens zelf kunnen doen.
Een lesmethode voor begrijpend lezen moet leesstrategieën bevatten. De geïnterviewde noemde dat tegenwoordig geen enkele methode ‘iets’ heeft, wat een andere lesmethodes niet hebben.
Leesstrategieën (samenvatten, teruglezen in de tekst, tabellen maken en lezen, etc.) komen in elke methode voor en dit is ook belangrijk. Ook Begrijpend Lezen heeft dit.
Betrokkenen bij de beslissing
Er waren niet veel medewerkers betrokken bij de beslissing om de lesmethode van Kidsweek aan te schaffen. Deze keuze was geheel van de directeur.
Over het algemeen wordt bij een beslissing geen speciaal team aangesteld. Alle betrokkenen mogen hun verhaal doen tijdens de aanschaffingsperiode. De directeur is uiteindelijk degene die beslist. Wanneer iedereen zijn zegje heeft kunnen doen in de vergaderingen, beslist hij wat er wordt gedaan. Als de initiatiefnemer een goed verhaal heeft en dat goed heeft voorbereid, is de keuze meestal snel gemaakt. De geïnterviewde heeft nog niet meegemaakt dat er onenigheid was onder de betrokkenen. Wanneer er wel onenigheid is over de aanschaf, wordt iedereen bij elkaar gezet om te overleggen. De geïnterviewde gaf duidelijk aan dat, als er van te voren goed informatie is verschaft, duidelijke afspraken zijn gemaakt en iedereen weet wat de procedure is om tot een keuze te komen, dat er dan weinig mis kan gaan. De voorfase is daarom ook erg belangrijk. Er moet goede informatie gegeven worden aan het team en er moet duidelijk aangegeven worden van wie wat verwacht wordt. Tevreden
De geïnterviewde is erg tevreden over de lesmethode van Kidsweek. Dit komt omdat hij de methode al kende van zijn vorige baan. De methode wordt binnenkort geëvalueerd, waarna wordt bepaald of de school met de methode doorgaat. Wat de geïnterviewde betreft wel.
OBS De Bosbeek (regio noord)
Er is gesproken met mevrouw van der Putten. Zij is een leerkracht van OBS De Bosbeek. Waarom aanschaffing?
OBS De Bosbeek was op zoek naar een nieuwe lesmethode. Deze moest meer aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen. Daarnaast was de oude lesmethode Goed gelezen verouderd. Aantrekkelijk
Goede punten van Begrijpend Lezen zijn het mooie krantje en het leesplezier die de kinderen hebben bij het lezen van Kidsweek. De strategieën zijn duidelijk en er zijn verschillende niveaus. De
geïnterviewde vindt de volgende punten minder goed: te weinig toetsen, het ontbreken van een extra oefenboekje, een andere vraagstelling dan de Cito-toets en te veel open vragen.
Naast Begrijpend Lezen werd ook Nieuwsbegrip overwogen. Deze twee methodes lijken veel op elkaar qua actualiteit en teksten. Het grote voordeel van Begrijpend Lezen was dat de leerkrachten de stencils niet hoefden te printen en te kopiëren, want er zat een kant-en-klaar boekje bij. Dit werd prettig gevonden, want dit scheelt in de kosten.
Beslissingsproces & criteria
Bij het besluit om een nieuwe methode aan te schaffen, gaat de leescommissie vooronderzoek doen naar lesmethodes. Vaak wordt de onderwijsbegeleidingsdienst (OBD) ingeschakeld. Dit is een onafhankelijk adviesorgaan die veel ervaring heeft en weet op het gebied van lesmethodes. Er wordt een grote selectie methodes gemaakt. De commissie nodigt verschillende uitgevers uit om hun methode te presenteren aan de leescommissie. Hiervan word een overzicht gemaakt. In het geval van de situatie omtrent de lesmethode voor begrijpend lezen wordt er onderscheid gemaakt tussen
methodes die uit een boek werken en methodes die met de wekelijkse actualiteit werken. De leescommissie maakt uit die verschillende presentaties een top drie. Deze drie methodes worden gepresenteerd aan de rest van het schoolteam. Er wordt een zichtzending aangevraagd en er vindt een proefperiode plaats. Dit laatste is van belang om de collega’s enthousiast te maken voor de
lesmethodes. Vervolgens wordt er samen met het schoolteam een nieuwe lesmethode uitgekozen. In dit geval was dat Begrijpend Lezen met Kidsweek in de Klas.
Er zijn bepaalde criteria waaraan een nieuwe lesmethode moet voldoen. Een lesmethode moet in ieder geval:
voorbereidend zijn op de Cito-toets;
onderwerpen en teksten bevatten die aansluiten bij de belevingswereld van de leerlingen; niet te veel verschillende strategieën aanbieden;
verschillende niveaus bevatten. Betrokkenen bij de beslissing
De Bosbeek werkt in beslissingsprocessen met een leescommissie. De geïnterviewde zit in die commissie. De leescommissie doet vooronderzoek in beslissingsprocessen. Vervolgens worden voorstellen voorgelegd aan de directie (in verband met het budget) en overige schoolteamleden. Aan de hand van een stemming wordt er gekozen tussen de verschillende lesmethodes. De uiteindelijke beslissing ligt in handen van de leescommissie en de directie. In het beste geval is het hele schoolteam het eens met de keuze. Echter, dit is niet altijd het geval. Er wordt gekozen voor het product met de meeste stemmen en het beste kostenplaatje. Diegene(n) die tegen de aanschaf zijn, moet(en) zich dan schikken.
Tevreden
De geïnterviewde is niet helemaal tevreden over de methode. Zij zou graag net als bij Nieuws uit de
natuur wekelijks een toets willen hebben over een artikel die bij een Cito-toets gebruikt zou kunnen
worden. De geïnterviewde werkt ook met Nieuwsbegrip op een andere school. Als zij nu opnieuw een keuze moest maken, zou ze voor Nieuwsbegrip gaan, omdat ze daar meer toetsmogelijkheden hebben.
SBO De Spinaker (regio noord)
Er is gesproken met meneer Saathof. Hij is leerkracht op SBO De Spinaker. Waarom aanschaffing?
SBO De Spinaker was niet op zoek naar een andere lesmethode. De methode Nieuwsbegrip wordt gebruikt. Begrijpend Lezen is aangeschaft als iets extra’s in de klas en wordt naast Nieuwsbegrip ingezet. Het is een extra middel, uitdaging en oefening voor leerlingen die niet genoeg hebben aan
Nieuwsbegrip. Ook dient het als extra leesmotivatie.
De geïnterviewde kwam bij Begrijpend Lezen terecht door zijn vorige school. Deze school gebruikte deze lesmethode. Hij heeft op De Spinaker geadviseerd om ook Begrijpend Lezen aan te schaffen. Aantrekkelijkheid
Leerlingen vinden het leuk om een krantje te hebben. Begrijpend Lezen sluit goed aan bij de
belevingswereld van de leerlingen. Het werkt door de korte artikelen ook motiverend voor leerlingen die niet van lezen houden. De kleine actuele tekstjes slaan goed aan.
Beslissingsproces & criteria
De eerste stap is het vaststellen van een commissie. Dit wordt gedaan door de directeur. Vervolgens gaat de commissie inventariseren welke methodes er in de markt zijn. De methodes worden
vergeleken en er wordt bepaald wat het schoolteam wil in een methode. Er wordt een kleine selectie methodes gemaakt die het beste bij de school past. Hiervan worden zichtzendingen aangevraagd. De zichtzendingen worden in de lerarenkamer gelegd, zodat ook het schoolteam de methodes en voorbeelden kan bekijken. De voorbeelden worden door een aantal docenten uitgeprobeerd in een proefperiode.
Een lesmethode voor begrijpend lezen moet de mogelijkheid bieden om te differentiëren, zodat het toegepast kan worden bij snel of langzaam lerende leerlingen. De onderwerpen moeten aanspreken en aansluiten op de belevingswereld van de leerlingen. De teksten moeten motiverend zijn om te lezen. Het moet duidelijke strategieën hebben en de opdrachten moeten duidelijk en interessant zijn. Saaie opdrachten spreken niet aan en demotiveren de leerlingen.
Betrokkenen bij de beslissing
Het aanschafproces wordt begeleid door een commissie. Deze bestaat uit leerkrachten en een intern begeleider. De leerkrachten komen uit verschillende groepen, zodat er een goede afspiegeling is. In de commissie zelf zit geen directeur, omdat hij vindt dat de keuze gemaakt moet worden door de leerkrachten die ermee gaan werken. De commissie brengt een advies uit aan het schoolteam. Er wordt vervolgens gestemd. Iedereen heeft een gelijke stem. Het is wel belangrijk dat iedereen het met de keuze eens is. Wanneer er onenigheid is, wordt er met de tegenstemmer gepraat over zijn of haar argumenten tegen de keuze. Er wordt gekeken of daar iets aan gedaan kan worden of dat er een compromis gemaakt kan worden. Wanneer dit niet lukt, wordt een andere methode gekozen. De uiteindelijke beslissing is een teambesluit.
Het schoolteam kan zijn mening geven tijdens het bekijken en uitproberen van de zichtzendingen. Tevredenheid
De geïnterviewde is zeer tevreden met de methode. Hij merkt dat de leerlingen het leuk vinden om
Kidsweek te lezen. Dit geldt ook voor leerlingen die lezen normaal gesproken niet zo leuk vinden.