• No results found

NOS Journaal vrijdag 15 januari 2010

Bijlage IV Tabellen Information Linking en tekst- en beeldrelaties in nieuwsitems

Protocol 5: NOS Journaal vrijdag 15 januari 2010

Tijd Beeld Geluid Verbale tekst Grafische

toepassingen

1 Introductie

0:00 0:01 0:04 0:05 0:09 0:10 0:14 Bumper Achtergrondmuziek Voice-over (Jeroen Overbeek) Bumper Achtergrondmuziek Voice-over (Jeroen Overbeek) Bumper Achtergrondmuziek Voice-over (Jeroen Overbeek) Tune

Port au Prince is wanhopig.

Geldtransporten krijgen betere beveiliging.

En Kroes moet herexamen doen in Europees Parlement. - Bumper - Logo linksboven: NOS - Bumper - Bumper - Logo 888 teletekst - Trailer

2 Item 1: Haïti

0:24 0:47 0:51 0:55 0:57 0:59 1:03 1:09 Jeroen Overbeek Achtergrondgeluid Voice-over (man)

Man (spreekt Frans)

Vrouw (spreekt Frans)

Dames en heren goedenavond. Sommige beelden wennen nooit, zoals die van Haïti drie dagen na de aardbeving. Straten en pleinen liggen vol lijken en buiten tussen de doden, slapen de levenden. Want in Port au Prince is er voorlopig geen binnen meer, de stad is eigenlijk geen stad meer, hij is veranderd in één groot mortuarium.

De derde nacht in de open lucht, de derde nacht zonder hulp. Uit protest en radeloosheid nemen de

aardbevingsslachtoffers een macaber besluit, ze werpen een barricade op van lijken.

We hebben ze op straat gegooid, omdat we willen dat de regering iets doet.

Ik heb op de radio gehoord dat de hele wereld in actie komt om ons te helpen.

Alstublieft, waar zijn ze?

- Logo rechtsboven: Nederland 1 - Balk: JEROEN OVERBEEK - Foto links - Ondertiteling - Ondertiteling - Ondertiteling

1:15 1:18 1:20 1:23 1:25 1:33 1:36 1:45 1:48 1:51 1:54 1:58 2:10 2:13 2:16 2:18 2:22 2:26 2:28 2:30 2:32 2:35 Voice-over (man) Achtergrondgeluid Achtergrondgeluid Voice-over (man) Man en vrouw (spreken Frans) Vrouw (spreekt Frans)

Voice-over (man)

Geen artsen, geen medicijnen, geen voedsel. Vliegtuigladingen met hulp komen aan in Port au Prince, maar de verwoesting is te groot, de wegen te slecht en het vliegveld te klein om iedereen op tijd te kunnen helpen. Het puin verbergt duizenden doden, de overlevingskans onder de brokstukken is de eerste 48 uur het grootst, daarna zal vrijwel iedereen zijn gestorven. Die 48 uur zijn nu verstreken. Zonder hulp hebben deze mensen de afgelopen dagen één familielid gered, andere liggen er nog.

Daphne, Gilbert, Nazinne. In totaal… Tien? - Ja.

Die daar, de eerste. Die hebben we er gisterenavond uitgehaald.

Ontzield Port au Prince, dit is het geïmproviseerde mortuarium van de stad. De doden krijgen een plaats in massagraven buiten de hoofdstad, als het meezit. Het lukt amper de vele lijken van straat te halen, soms worden de doden noodgedwongen aan de kant van de weg begraven.

- Ondertiteling - Ondertiteling - Ondertiteling 2:38 2:45 2:49 3:05 3:10 Jeroen Overbeek Voice-over (Jeroen Overbeek) Jeroen Overbeek Voice-over (Jeroen Overbeek) Eelco Bosch van Rosenthal

Het episch centrum van de aardbeving lag maar 25 kilometer van Port au Prince, de hoofdstad van Haïti.

Een straatarm land in Midden Amerika, dat alle soorten rampen al heeft meegemaakt, maar deze is wel heel uitzonderlijk. Het land heeft ruim negen miljoen inwoners en in Port au Prince wonen twee en een half miljoen mensen, van wie de meesten in dichtbevolkte

krottenwijken aan de randen van de stad.

Amerika correspondent Eelco Bosch van Rosenthal is gisteren

aangekomen in Haïti.

Eelco, jij bent in de stad geweest, wat trof je aan, wat waren je indrukken? Nou het was daar verschrikkelijk. Voor de goede orde, het is nog niet echt mogelijk, voor mij althans, om een algemeen beeld te krijgen en zeker niet wat betreft het aantal slachtoffers. Je ziet telkens maar een stukje, maar wat ik daar in het oude stadscentrum aantrof ja, bijna in elke straat ligt een lijk en die ligt dan niet in het midden van een groep mensen die ernaar kijkt of staat te jammeren, nee die mensen die lopen er gewoon ja bijna, bijna achteloos voorbij. En er heerst een stilte, dat is eigenlijk heel surrealistisch. Laten we even kijken naar de reportage die we daar hebben opgenomen.

- Foto links

- Bewegende geografische kaart, tekst: HAÏTI, Port-au-Prince

- Balk: EELCO BOSCH VAN ROSENTHAL, in Port-au-Prince

3:50 3:57 4:01 4:03 4:07 4:13 4:19 4:22 4:26 4:29 4:37 4:50 4:57 5:03 5:07 5:09 5:15 5:21 5:28 5:31 5:34 5:38 5:41 5:44 5:48 5:51 6:01 6:04 6:06 6:11 6:21 6:24 6:28 Achtergrondgeluid Voice-over (Eelco Bosch van Rosenthal)

Achtergrondgeluid

Priester (spreekt Engels)

Voice-over (Eelco Bosch van Rosenthal)

Man (spreekt Engels)

Voice-over (Eelco Bosch van Rosenthal)

Achtergrondgeluid Vrouw (spreekt Engels)

Achtergrondgeluid Voice-over (Eelco Bosch van Rosenthal)

Achtergrondgeluid Jeroen Overbeek

Eelco Bosch van Rosenthal

Port au Prince zal al zijn veerkracht nodig hebben. Er staan nog gebouwen overeind, maar dit is wat je er vooral aantreft, puin, en in bijna elke straat wel een lichaam. Hopen op overlevenden bij het kantoor van de aartsbisschop, die zelf het leven liet op de plek waar hij zich het veiligst waande. Ernaast in zijn kathedraal, daar is weinig meer van over.

Er zit nu een leegte in me. Alles waar ik aan gewend ben…

…de plekken waar ik heen ging, de mensen die ik ontmoette.

De kathedraal van Port au Prince ligt volledig in puin en ook daaromheen wordt er nog heel erg druk gezocht, meer naar doden dan naar overlevenden.

Tijd voor rouw is er nauwelijks, zolang het zoeken, het graven doorgaat, wat al moeite genoeg kost.

Het is niet makkelijk. We hebben geen grote werktuigen. We doen alles met de hand.

Een wagen met een enkele VN’er, nu nog de enige die we in het centrum aantreffen. Hulpverleners zijn aan deze puinhopen nog niet eens toegekomen.

Wie niet door geliefden is weg gehaald, ligt gewoon nog op straat. Er is die schade die iedereen opvalt, hier het presidentieel paleis, waar de halve stad nu lijkt samen te scholen op het plein. En er is die plotselinge verbijstering, op een plek waar anderen gewoon voorbij lopen.

Dit was mijn school toen ik klein was. Wat moet ik zeggen? Ik weet het niet. Ik realiseer me niet eens wat ik zie.

Port au Prince een paar dagen na de beving, ze waren hier klaar voor het grote carnaval, dat zou over een paar weken beginnen.

Eelco, ehm er zijn hulpvluchten aangekomen, heel veel hebben we gezien, er is ook een Nederlandse hulpvlucht aangekomen.

Ja ongeveer twee uur geleden is de eerste van drie Nederlandse hulpvluchten aangekomen. Aan boord zo’n zestig man, dat zijn brandweermensen uit Nederland, ook politiemensen en ook

speurhonden. Zij gaan hier werken in

- Ondertiteling - Balk: PRIESTER - Ondertiteling - Ondertiteling - Ondertiteling - Ondertiteling

6:32

7:04

7:13

Jeroen Overbeek

Eelco Bosch van Rosenthal

Voice-over (Jeroen Overbeek)

internationaal verband, dus de Verenigde Naties gaat ze vertellen waar ze precies moeten gaan zoeken naar doden en misschien ook naar overlevenden. Die mensen zijn hier dus net aangekomen, met aan boord ook mensen van hulporganisaties en die gaan de komende dagen, ze weten niet hoelang ze blijven, maar ze gaan de komende dagen hier in Port au Prince, en misschien daarbuiten, gaan ze zoeken. Nou waren er op het moment van de aardbeving van een paar dagen geleden ook Nederlanders in Haïti, weet jij al meer over hun lot? Ik heb de Nederlandse consul in Haïti gesproken, hij zegt dat er permanent zo’n zestig Nederlanders in Haïti wonen. Hij heeft zo’n vijftig daarvan kunnen traceren, maar dat wil niet zeggen dat die andere tien ook echt zijn opgegeven. Hij zegt het kan zijn dat hun telefoonlijn het niet doet, dat is zelfs heel waarschijnlijk, dat ze ook per e-mail niet te bereiken zijn. Veel somberder is deze man over het lot van een groep Nederlanders dat naar Haïti was gekomen om kinderen te adopteren. En dan gaat het over vier echtparen, die zaten bijna allemaal in één hotel dat dinsdag tegen de vlakte is gegaan. Twee van die echtparen met hun kinderen zijn inmiddels gevonden, maar met twee andere, ook met hun kinderen, pas geadopteerd, met die mensen is nog geen contact geweest. En dat wil zeggen, en buitenlandse zaken zegt ook, dat het lot van een stuk of tien Nederlanders nog onbekend is en dat voor hun echt het ergste wordt gevreesd.

Dankjewel Eelco Bosch van Rosenthal, in Haïti. 8:07 8:29 8:37 Jeroen Overbeek Voice-over (Lidwien Gevers) Piet Dijkhuizen

En hier in Nederland is op het actienummer 555 van de samenwerkende hulporganisaties, tot nu toe 1,2 miljoen euro binnen gekomen. Maar tegelijkertijd komen overal in ons land particulieren in actie om de slachtoffers in Haïti te helpen, want veel mensen hebben het gevoel dat geld voor de grote hulpverleningsorganisaties niet altijd goed terechtkomt.

Piet Dijkhuizen zette twintig jaar geleden de Stichting projecthulp Haïti op, bij zijn bureau hangt een krantenartikel met de directeursalarissen van hulporganisaties.

Ik vind het teveel ja, dus als iemand bij mij aan de deur komt met een collectie, dan vraag ik eerst weet je wel wat je baas verdient. Want dat is natuurlijk, ze mogen best wat

- Afbeelding links, tekst: Giro 555, Den Haag - Balk: verslag: LIDWIEN GEVERS - PIET DIJKHIUZEN, Stichting projecthulp Haïti

8:41 8:47 8:52 8:55 9:01 9:06 9:17 9:20 9:23 9:25 9:30 9:33 9:37 9:41 9:54 9:58 10:02 10:05 10:23 10:26 10:29 10:33 10:34 Voice-over (Lidwien Gevers) Piet Dijkhuizen Voice-over (Lidwien Gevers) Farah Karimi Voice-over (Lidwien Gevers) Linda Polman Voice-over (Lidwien Gevers) Jeroen Overbeek

verdienen, maar dat zijn bedragen wat toch wel heel veel geld is vind ik. En vandaar dat ik projecthulp Haïti ben begonnen.

Al het geld dat nu binnenkomt is voor de slachtoffers van de aardbeving. Dijkhuizen wil er prefab woningen van laten bouwen. Er staat al vijf duizend euro op de rekening. Heel veel mensen bellen mij en zeggen ja van, ik vind het zo vreselijk veel geld dat er blijft hangen, kan ik het via jou doen. Ik zeg nou dat is goed en ik heb ook beloofd dat elke euro die gegeven wordt, ook voor de volle honderd procent naar Haïti gaat.

Bij de grote hulporganisaties blijft veel te veel geld aan de strijkstok hangen, ze werken te langzaam en je weet nooit zeker waar je geld terecht komt, dat is de kritiek van veel particulieren als Dijkhuizen. Voor een deel is dat zeker waar, de

samenwerkende hulporganisaties sturen nu bijvoorbeeld ook geld naar Haïti dat destijds voor de tsunami-slachtoffers is ingezameld. Daar hebben we 208 miljoen bij elkaar gebracht, dat is een enorme bedrag en in drie jaar was er daarvan 730 duizend over en dus die fase van noodhulp aan wederopbouw, was dan voorbij.

Linda Polman is journalist en schreef een kritisch boek over de

noodhulpverleningsindustrie. Particuliere initiatieven zijn

begrijpelijk, maar niet handig zegt ze. De reden waarom mensen zien dat hulp soms niet goed gaat, is omdat er veel te veel hulporganisaties zijn. En al die particuliere organisaties die daar nog eens een keertje bijkomen, die vergroten die chaos en die maken het nog moeilijk om de coördinatie en de verdeling van die

hulpgoederen in goede banen te leiden.

En het is volgens haar in dit geval niet zo dat alle kleine beetje helpen, want bij een miljoen kleine beetjes, loop je elkaar nodeloos voor de voeten, dat zie je nu al gebeuren in Haïti. En als u meer wilt weten over de situatie in Port au Prince, ga naar nos punt nl, daar staan links naar kaarten, plattegronden en beelden uit de verwoeste stad.

- Balk: FARAH KARIMI, Samenwerkende Hulporganisaties - Balk: LINDA POLMAN, schrijfster ‘De crisis karavaan’

3 Item 2: Geldtransporten kwetsbaar

10:44 11:03 11:12 11:19 11:23 11:39 11:52 11:57 12:00 12:09 12:27 Jeroen Overbeek

Voice-over (Edwin van den Berg)

Gert Askes

Voice-over (Edwin van den Berg)

Man

Nicole Bogers

Interviewer (Edwin van den Berg) Nicole Bogers

Edwin van den Berg

Ze zien er altijd stoer uit, maar ze blijken kwetsbaar, geldtransporten. Omdat het aantal zeer gewelddadige overvallen zo stijgt, krijgen ze extra beveiliging. In Amsterdam, waar overvallers de geldlopers zelfs met benzine overgoten, is die bewaking er al en hoe nodig dat is, dat bleek vanochtend nog.

Vanochtend vroeg, ergens op een industrieterrein in de randstad, geldwagens altijd met twee man gaan onderweg en meestal gaat dat goed, maar steeds vaker zijn zij het doelwit van overvallers die toeslaan tussen wagen en winkel.

Vanmiddag nog werd een geldtransport in Amsterdam overvallen, maar die mislukte. Binnen die overvallen neemt het geweld echt enorm toe en bijvoorbeeld dit jaar, de eerste werkdag en de tweede werkdag twee overvallen, twee dagen achter mekaar en allebei excessief geweld. Dat explodeert en daarom dit signaal, er moet nu echt wat gebeuren. Van de 43 overvallen vorig jaar, was dat achttien keer in Amsterdam. En dit jaar, nog maar twee weken oud, zijn het er in die regio al drie, waarbij niet alleen de geldlopers het slachtoffer zijn.

Zoals bij deze kiosk in Amsterdam noord, waar de daders ook de verkoopster verwondden en een klant bedreigden.

Die man doet ook zijn werk en dan wordt ie zomaar overvallen dat, ik weet niet wat het tegenwoordig is allemaal hoor. Maar ja, krijg ze maar eens te pakken.

Men bereid zich grondig voor, men weet waar men op moet letten, eh en men is ook heel snel.

Maar is dan drie opgeloste zaken van de achttien toch niet zo, toch niet wat weinig?

Ja daarom staan we hier begin januari en ik meldde u, we hebben nog meerdere zaken nog steeds volop in onderzoek, dus ik verwacht daarin nog meer zaken op te lossen. Blauwe plekken, kneuzingen, als geldlopers geluk hebben, blijft het daarbij na een overval, maar soms worden ze zelfs met benzine overgoten en wordt met

brandstichting gedreigd, zoals hier in Amsterdam noord. Geldlopers lopen tijdens hun werk steeds meer risico en er zijn er al die zelfs niet eens meer de wagen op durven.

- Foto links

- Balk: verslag: EDWIN VAN DEN BERG

- Balk: GERT ASKES, directeur geldtransportbedrijf - Cijfers in beeld: 43, 18, 3 - Balk: NICOLE BOGERS, politie Amsterdam-Amstelland

- Balk: EDWIN VAN DEN BERG

12:47 13:00 13:07 13:11 Gert Askes Interviewer (E. v.d. B.) Gert Askes

Voice-over (Edwin van den Berg)

Trailer kort

En we hebben ook onmiddellijk een aantal maatregelen nu

geïntroduceerd, die de pakkans voor criminelen echt enorm laten gaan toenemen.

Welke zijn dat?

Ja als u het niet heel erg vindt doe ik daar geen concrete mededelingen over.

Het gaat om een combinatie van extra toezicht en verfijnde techniek en dat moet voorkomen dat deze gewilde koffer hier voortijdig eindigt.

- Balk: GERT ASKES, directeur

geldtransportbedrijf

- Trailer kort

4 Item 3: Meer verkeersboetes uitgeschreven

13:14 13:22 13:26 13:31 13:33 13:35 13:41 Jeroen Overbeek Voice-over (Jeroen Overbeek) Bumper

De politie schreef vorig jaar 11,8 miljoen verkeersboetes uit en dat zijn er 160 duizend meer dan in 2008. Het aantal boetes voor te hard rijden bleef vrijwel gelijk, er werd minder bekeurd bij trajectcontroles en dat komt doordat automobilisten zich beter aan de snelheid houden, of soms doordat het controlesysteem niet werkte. Meer bekeuringen werden er uitgedeeld voor niet hands-free bellen en het niet dragen van de gordel.

- Bumper

5 Item 4: Saban B. in Turkije

13:42 13:56 14:06 Voice-over (Jeroen Overbeek) Bumper

Saban B., de voortvluchtige Turkse mensenhandelaar, zit volgens De Telegraaf in Turkije en daar zou hij samen met zijn broer een discotheek runnen in Antalya. Justitie zegt dat Telegraaf bericht niet te kunnen bevestigen, maar heeft aanwijzingen dat B. inderdaad in Turkije zit. Als B. wordt opgepakt zal Turkije hem niet uitleveren, maar volgens het OM wil het land hem wel zelf vervolgen. Saban B. verdween in september, tijdens een verlof.

- Balk: ‘SABAN B. IN TURKIJE’

- Balk: SABAN B., bron: Het Parool

- Bumper

6 Item 5: Henk Neuman overleden

14:07 14:14 14:20 14:39 Voice-over (Jeroen Overbeek) Henk Neuman Voice-over (Jeroen

In Den Haag is de oud politiek commentator en directeur van het instituut Clingendael, Henk Neuman overleden. Neuman was ook journalist bij het katholieke blad de Tijd en hij was jaren lang politiek commentator van de KRO. Dat Brezjnev nu niet alleen zijn oude standpunt herhaald, maar er nog eens uitdrukkelijk aan toegevoegd dat van hem geen andere concessies zijn te verwachten, is in zekere zin een verharding van standpunt. Het maakt in ieder geval de kans om de aanmaak van het neutronenwapen te vermijden, niet groter.

Henk Neuman is 83 jaar geworden.

- Balk: HENK NEUMAN OVERLEDEN - Balk: HENK NEUMAN, 1927 - 2010

14:42

Overbeek)

Bumper - Bumper

7 Item 6: Zonsverduistering Afrika en Azië

14:43 14:45 14:49 14:53 14:56 14:59 Voice-over (Jeroen Overbeek) Jeroen Overbeek

Een bijzondere zonsverduistering vandaag, van centraal Afrika tot China schoof de maan voor de zon, zodat er een soort ring van vuur was te zien. De verduistering duurde elf minuten en is de langste

zonsverduistering in een eeuw tijd. En een nieuwe verduistering zoals deze, is er pas weer over ruim duizend jaar.

- Balk: ZONSVER DUISTERING

8 Item 7: Neelie Kroes herexamen

15:05 15:22 15:27 15:32 15:37 15:44 15:47 15:49 15:52 16:08 16:11 16:13 16:16 16:19 Jeroen Overbeek Voice-over (Chris Ostendorf)

Neelie Kroes (spreekt Engels)

Voice-over (Chris Ostendorf)

Wim van de Camp

Voice-over (Chris Ostendorf) Rumiana Jeleva (spreekt Engels) Achtergrondgeluid Voice-over (Chris Ostendorf)

Het leek een eitje gisteren voor Neelie Kroes, ze moest het Europees Parlement ervan overtuigen dat zij de nieuwe commissaris voor internet is. Maar alleen haar partijgenoten, de liberalen, waren enthousiast en nu moet ze volgende week op herexamen, want anders gaat haar nieuwe baan niet door.

Natuurlijk heeft Kroes geprobeerd zich voor te bereiden op haar examen, een koffer vol papieren dossiers zeulde ze mee. Maar tijdens de hoorzitting blonk Kroes vooral uit in het verwoorden van

algemeenheden over de voordelen van slimme internettechnologie.

Europa heeft al ‘n goede naam op ICT gebied. Maar, eerlijk gezegd, we kunnen meer.

Hoewel niemand tijdens de hoorzitting klaagde over de antwoorden van Kroes, bleek gisteravond laat dat alle grote partijen vinden dat ze nog te weinig verstand heeft van internet. De digitale agenda is iets wat in het Europees Parlement door zeer deskundige parlementsleden wordt behartigd, zij hebben mevrouw Kroes gisteren drie uur lang ondervraagd en zijn tot op dit moment nog niet tevreden.

Volgens de VVD zijn de christen democraten ineens zo kritisch op Kroes, omdat de liberalen afgelopen week een frontale aanval hebben ingezet op de Bulgaarse kandidaat commissaris Jeleva.

Ik heb niets te verbergen.

Jeleva is weer een politieke vriend van de christen democraten. Kortom,

- Foto links - Balk: Brussel, verslag: CHRIS OSTENDORF - Ondertiteling - Balk: NEELIE KROES (EUROPEES COMMISSARIS)

- Balk: WIM VAN DE CAMP (CDA), lid Europees Parlement

16:20 16:22 16:24 16:32 16:50 17:13

Hans van Baalen

Chris Ostendorf

Jeroen Overbeek

Kroes zou onderdeel zijn van een vuil politiek machtsspelletje.

Ze is eigenlijk gegijzeld door de socialisten en de christen

democraten, die hebben een aantal zwakke eurocommissarissen en eigenlijk zeggen ze, wij zullen mevrouw Kroes bij de herexamening, he bij het herexamen volgende week er wel doorlaten, maar dan moeten jullie een beetje vriendelijk voor onze mensen zijn. En dat is absurd. Het is een goed bewaard geheim dat in de Nederlandse regering vrijwel niemand een traan zal laten als Kroes zou worden afgewezen, ze neemt de telefoon niet op als Den Haag belt en ze gaat altijd haar eigen gang, zo klagen politici die met haar moeten werken. Het Europees Parlement heeft nu diezelfde ervaring en dus krijgt Kroes volgende week een herkansing om opnieuw te bewijzen dat ze wel degelijk bereid is zich in te werken in een nieuw, taai dossier. Behalve over Neelie Kroes is er ook twijfel gerezen over drie andere kandidaten, zoals de Bulgaarse Rumiana Jeleva, zij zou niet eerlijk zijn geweest over haar zakelijke belangen en de Slowaakse socialist