Interviews met HJS-medewerkers en dossieronderzoek
V.1 Interviews met de medewerkers van HJS
In deze paragraaf wordt de deelvraag: “Aan welke juridische informatie hebben de medewerkers van HJS behoefte, met betrekking tot de arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van
insolventie van de werkgever?” behandeld. Mijn onderzoek dient een bijdrage te leveren aan de huidige informatievoorziening van HJS. De onderzochte informatie dient terug te vinden te zijn in het kennisdossier van het domein ‘Arbeid en Inkomen’ van HJS. Dit kennisdossier is bedoeld voor de medewerkers van HJS voor hun dagelijkse werkzaamheden. Alvorens ik de informatie heb kunnen opnemen in het kennisdossier, heb ik eerst de behoeften, de wensen en de kennis van de medewerkers van HJS ingeschat aan de hand van de interviews. Om hierachter te komen heb ik vier medewerkers van HJS geïnterviewd.64 Naast het leveren van een intern kennisdossier omtrent het
onderzoeksonderwerp, heb ik aan de hand van de interviews met de HJS-medewerkers ook kunnen vaststellen welke informatie dient te worden geplaatst op de HJS-website.
De reden waarom ik de medewerkers van HJS heb geïnterviewd, is omdat zij mij kunnen voorzien van de meest waardevolle antwoorden. Zij hebben immers dagelijks te maken met de werkzaamheden binnen HJS en kunnen mij dan ook vanuit hun eigen ervaringen precies aangeven waar hun wensen en behoeften liggen. Daarnaast is een kennismeting van belang, omdat de informatie die in het
kennisdossier is opgenomen afhankelijk is van de kennis van een gemiddelde HJS-medewerker. Voor het interview heb ik duidelijk gemaakt wat het doel is van mijn onderzoek en dat een doorstartsituatie buiten beschouwen dient te worden gelaten.
V.1.1 Resultaten
Interview met Tijana Paardekooper
Tijana denkt dat werknemers niet altijd worden ontslagen bij een faillissement, maar zij denkt ook dat niet iedereen hun baan zal behouden. Ze durft dit niet met zekerheid te zeggen. Verder denkt zij dat er niet voldoende kennis in huis is over de
arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van insolventie. De rechtenstudenten zullen volgens haar iets meer kennis hebben hierover, maar de SJD-studenten niet. Uit het interview blijkt dat Tijana moeiteloos juridisch onderzoek kan verrichten. Maar ze heeft aangegeven dat als er meer informatie wordt gegeven, over de arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van insolventie, dit alleen maar beter zal zijn. Hieruit valt dan ook te concluderen dat een kennisdossier omtrent het
onderzoeksonderwerp gewenst is. Tijana wenst de informatie te
krijgen via een Word-bestand. Volgens Tijana zullen werknemers die wat minder te besteden hebben terecht komen bij HJS voor (juridisch) advies, als hun werkgever (bijna) failliet gaat. Tijana geeft verder aan dat het handig zal zijn om informatie te
verstrekken op de website over het onderzoeksonderwerp, zodat werknemers weten dat zij bij HJS terecht kunnen voor dit soort zaken.
Interview met Gugarsha Thesaiveerasingam
Gugarsha denkt dat werknemers niet altijd worden ontslagen wegens een faillissement, vooral in het geval als de werknemer nog moet doorwerken nadat het faillissement is uitgesproken. Ook denkt Gugarsha dat werknemers onder aan de ranglijst komen te staan, en dus geen salaris meer zullen krijgen. Verder denkt zij dat de medewerkers van HJS maar ‘een beetje’ weten over het
onderzoeksonderwerp. Volgens haar is er ook geen specialist bij HJS die zich bezig houdt met insolventiezaken. Gugarsha probeert wel juridische databanken te gebruiken bij het verrichten van juridisch onderzoek, maar begint meestal eerst informatie te zoeken via Google. Ze geeft aan dat ze bepaalde informatie gewoon niet kan vinden, als ze een ingewikkelde zaak behandelt. Gugarsha geeft daarom aan dat het handig is om informatie te krijgen over het onderzoeksonderwerp. Volgens haar is het heel handig om ter voorbereiding op de spreekuren een intern
kennisdossier te hebben over dit onderwerp, daarnaast vindt zij het ook leerzaam. De informatie zou ze uitgebreid via een Word- bestand willen ontvangen. Verder denkt zij dat alleen studenten terecht zullen bij HJS voor advies. Volgens haar is het handig om informatie te plaatsen op de website over de loonvordering en de stappen die de werknemer kan nemen in geval van insolventie van de werkgever.
Interview met Melissa Macnack
Melissa heeft op het MBO al een beetje voorkennis van het faillissementsrecht/insolventierecht, maar niet specifiek over het arbeidsrecht in combinatie met het insolventierecht. Ze denkt dat er bij HJS op dit moment onvoldoende kennis in huis is over dit onderwerp. Bij het zoeken van juridische informatie heeft zij soms problemen, vooral als het gaat om zaken waar zij nog niet bekend mee is. Ook Melissa gebruikt Google als zij start met het
verrichten van juridisch onderzoek. De verbetering van de informatievoorziening lijkt haar dan ook goed, zodat het zoeken naar juridische informatie makkelijker gaat en expertdocenten minder lastig gevallen zullen worden. Ze wilt informatie van mij krijgen over het inkomen van een werknemer en welke rechten de werknemer verder heeft na een faillissement. Deze informatie wilt zij via een uitgebreid Word-bestand krijgen. Ze denkt dat het handig is om informatie te plaatsen op de website voor cliënten, over het salaris en het recht op een uitkering.
Interview met Mandy Moreira Aires
Mandy heeft een beetje kennis van het insolventierecht, maar niet over de arbeidsrechtelijke kant in het insolventierecht. Ook Mandy denkt, net als Gugarsha, dat werknemers onder aan de ranglijst komen te staan, en dus geen salaris meer zullen krijgen.
Zij denkt ook dat er onvoldoende kennis in huis is hierover en dat er een tekort is aan expertdocenten die hier iets over weten. Ze geeft aan dat ze weleens vastloopt bij het zoeken naar juridische informatie als het gaat om bijzondere zaken. Ze probeert wel zo veel mogelijk in databanken te zoeken, maar het lijkt haar wel goed om iets te hebben binnen HJS waarin informatie te vinden is over het onderzoeksonderwerp. Ze denkt namelijk dat de
informatie zeker nodig is binnen HJS, ook vanwege het feit dat het onderzoeksonderwerp heel actueel is. Mandy verwacht dan ook dat er in de toekomst werknemers zullen komen naar HJS om vragen te stellen over hun rechten en plichten in geval van insolventie. Volgens haar zal het dan handig zijn om alvast informatie hierover te hebben, via een Word-bestand, over het resterende loon van een werknemer, de opzegging en het recht op een uitkering. De informatie dient in makkelijke woorden te worden toegelicht. Op de website zal soortgelijke onderwerpen dienen te worden toegelicht en zal het goed zijn om een korte casus te schetsen.
V.1.2 Deelconclusie
In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op deelvraag “Aan welke juridische informatie hebben de medewerkers van HJS behoefte, met betrekking tot de arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van insolventie van de werkgever?”.
Uit de interviews met de medewerkers van HJS is naar voren gekomen dat zij geen inhoudelijke kennis hebben over de arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van insolventie van de werkgever. Zij hebben allemaal wel wat kennis over het insolventierecht maar niet over de arbeidsrechtelijke kant binnen het insolventierecht. Volgens twee HJS-medewerkers komen
werknemers bij een faillissement onderaan de ranglijst te staan. Dit klopt echter niet. Zoals beschreven in hoofdstuk II en III van dit onderzoeksrapport staan werknemers juist hoog in de rangorde, indien zij vorderingen hebben over het lopende en voorafgaande kalenderjaar. Duidelijk is dat een meerderheid van de medewerkers niet altijd gelijk de informatie vindt die zij nodig hebben. Twee medewerkers van HJS geven bijvoorbeeld aan dat zij bij Google starten als zij een moeilijke casus moeten oplossen. Op Google wordt lang niet alle benodigde juridische informatie gegeven zoals een juridische databank dit doet. Vandaar dat Google de zoektocht naar juridische informatie sterk kan beperken. Alle
geïnterviewde HJS-medewerkers denken dat er niet voldoende kennis in huis is over het onderwerp waar mijn onderzoek over gaat.
Om bovenstaande redenen ben ik van mening dat een intern kennisdossier over de arbeidsrechtelijke positie van werknemers in geval van insolventie van de werkgever een goede bijdrage kan leveren aan de kwaliteitsverbetering binnen HJS. De medewerkers zullen hierdoor sneller te werk gaan maar doen ook eigen kennis op door het kennisdossier te raadplegen. Alle geïnterviewde medewerkers wensen de
informatie via een Word-bestand te ontvangen. Daarnaast hebben de medewerkers aangegeven welke informatie volgens hen dient te worden verstrekt aan (potentiële) cliënten via de website van HJS. Het betreft voornamelijk de meest voor de hand liggende informatie over de loonvorderingen en de stappen die de werknemer zelf dient te nemen, op het moment dat de werkgever in surseance terecht komt of failliet gaat. De behoefte van de medewerkers is uit dit interview duidelijk naar voren gekomen.
V.2 Dossieronderzoek
In deze paragraaf wordt de deelvraag “In hoeverre is het onderzoek relevant voor de zaken en werkzaamheden van HJS?“ behandeld. Voor dit onderdeel heb ik het interne informatiesysteem van HJS ‘Sharepoint’ geraadpleegd. Dossiers die in Sharepoint worden opgenomen en bewaakt, heb ik ingezien om te achterhalen of mijn onderzoek relevant is voor de zaken van HJS. Dit is van belang om te kunnen concluderen of de cliënten daadwerkelijk behoefte hebben aan juridische informatie die betrekking heeft op het onderzoeksonderwerp. Bij het bestuderen van de dossiers heb ik gelet op de zaakomschrijving, het probleem en het advies van de HJS-medewerker.
V.2.1 Resultaten
In deze sub-paragraaf zal er worden gekeken naar de resultaten van de bestudeerde dossiers. Om naar de juiste dossiers proberen te gaan, heb ik de volgende trefwoorden geselecteerd:
arbeidsovereenkomst, bedrijf, betalingsachterstand, eindafrekening, inkomensvoorziening, loon, ontslag en opzegging. Uit het dossieronderzoek is gebleken dat er (nog) geen specifieke vraagstukken zijn binnengekomen waarbij werknemers vragen stellen omtrent hun rechten en plichten in geval van een insolventie van de werkgever. Wel zijn er drie dossiers aangetroffen die weldegelijk aantonen en bevestigen dat de economische crisis heerst en dat de toename van faillissementen dan ook zal zorgen voor een probleem waarbij werknemers hun baan zullen verliezen. Naast het feit dat de dossiers weldegelijk aantonen dat de economische crisis heerst, heeft het CBS bovendien bevestigd dat faillissementen de afgelopen tijd flink is toegenomen, waardoor werkloosheid een zeer actueel probleem is.65 Mijn opdrachtgever verwacht dan ook dat de werknemers die in dienst zijn of waren
van een insolvente werkgever, terecht zullen bij HJS voor (juridisch) advies.
Hieronder de eerdergenoemde dossiers:
Dossier 4481 In het dossier 4481is te zien dat er een zaak is binnengekomen van een cliënt die schoenen heeft besteld van een bedrijf en vervolgens de schoenen geretourneerd heeft. Het bedrijf is uiteindelijk failliet gegaan en de kans dat de cliënt het geld zal terugkrijgen, was volgens HJS vrij klein.
Dossier 3080 In dossier 3080 is te zien dat een cliënt kinderopvangtoeslag heeft ontvangen die rechtstreeks door de Belastingdienst werd uitbetaald aan de kinderopvang, terwijl cliënt geen recht had op deze toeslag. De toeslag moest cliënt uiteraard terug betalen aan de Belastingdienst. Helaas kon cliënt het geld niet meer terugkrijgen van de kinderdagverblijf, omdat het kinderdagverblijf failliet is gegaan.
Dossier 2919 Uit dit dossier komt naar voren dat een werknemer werkzaam is in een bedrijf dat geen geld meer heeft om zijn loon te betalen en hierdoor wilt de werkgever
hem ontslaan. Het probleem is dat het bedrijf (nog) niet failliet is verklaard. De vraag die de werknemer stelde is of het ontslag terecht is en hoe de werknemer in het vervolg aan inkomen kan komen, aangezien hij niet kan ‘plukken aan een kale kip’
V.2.2 Deelconclusie
In deze paragraaf wordt antwoord gegeven op deelvraag “In hoeverre is het onderzoek relevant voor de zaken en werkzaamheden van HJS?“.
Uit het dossieronderzoek is gebleken dat er (nog) geen vragen bij HJS zijn binnengekomen omtrent het onderzoeksonderwerp. Echter, uit het bovenstaande kan wel geconcludeerd en vastgesteld worden dat er sprake is van een grote toename van faillissementen. Dit probleem treft niet alleen werkgevers, maar ook zeker werknemers. Om deze reden is het dus voor de hand liggend dat er veel werknemers hun baan zullen gaan verliezen. Er zullen ongetwijfeld werknemers tussen zitten die niet weten wat hen te wachten staat in een insolventiesituatie. Om deze reden is het ook denkbaar dat deze
werknemers hulp zullen zoeken bij HJS, zeker als zij niet beschikken over voldoende financiële middelen om een jurist te kunnen betalen. Deze opvatting wordt wederom versterkt door de verwachtingen die mijn opdrachtgever heeft met betrekking tot de toekomstige zaken die zullen binnenkomen bij HJS. Het onderzoek levert dan ook een positieve bijdrage aan de huidige
informatievoorziening en werkzaamheden binnen HJS. Door dit onderzoek kunnen de medewerkers van HJS beter voorbereid zijn op de te verwachten vraagstukken, waardoor de dienstverlening wordt geoptimaliseerd.