Inleiding
Allereerst wil ik u nogmaals bedanken voor uw medewerking aan dit interview. Ik zal allereerst even toelichten wie ik ben en waar mijn onderzoek over gaat.
Mijn naam is Jay Erdkamp en ik ben derdejaarsstudent geografie, planologie en milieu aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. In het kader van mijn bachelorscriptie doe ik onderzoek naar de kansen en mogelijkheden voor burgerparticipatie bij het opstellen van omgevingsvisies. Aan de hand van die kansen en mogelijkheden wil ik een deel van de Nederlandse planningscultuur onder de nieuwe Omgevingswet typeren. Planningscultuur zie ik daarbij als een subcultuur van een bredere maatschappelijke cultuur. Net zoals andere wetenschappers bijvoorbeeld de cultuur binnen een specifieke bevolkingsgroep proberen te beschrijven, wil ik de cultuur beschrijven zoals die aanwezig is in het veld van de ruimtelijke ordening, meer specifiek met betrekking tot burgerparticipatie bij het
opstellen van omgevingsvisies. Ik heb voor mijn onderzoek bovendien twee specifieke cases geselecteerd, namelijk Utrecht en Maastricht.
Ik wil benadrukken dat het in mijn onderzoek niet gaat om het vellen van een moreel oordeel over de inrichting van het participatieproces. Zo is het bijvoorbeeld niet mijn
bedoeling om een relatief grote mate van burgerparticipatie per definitie als positief te bestempelen. Hoewel ik de intentie heb om aan te geven om aan te geven waar nog kansen hadden gelegen om burgers meer te laten participeren ten opzichte van wat al gedaan is, wil ik dat niet doen met een veroordelende houding ten opzichte van bestuursorganen.
Allereerst zal ik u een paar vragen stellen die betrekking hebben op uw functie binnen de gemeente Utrecht en binnen het proces rondom de vorming van de Utrechtse
omgevingsvisie.
Algemeen
1) Hoe zou u uw functie binnen de organisatie van de gemeente Utrecht omschrijven? 2) Op welke manier heeft u een rol gespeeld in het participatieproces rondom het opstellen van de Utrechtse omgevingsvisie?
3) In hoeverre is uw taak specifiek gericht op het faciliteren en organiseren van burgerparticipatie rondom de vorming van de omgevingsvisie?
Het volgende aspect waarover ik u een aantal vragen zou willen stellen betreft de invulling van het participatieproces op zich. Daarbij wil ik graag ingaan op de manier(en) waarop en de mate waarin burgers hebben kunnen participeren.
Proces
4) Welke stappen heeft u doorlopen met betrekking tot het opstellen van de omgevingsvisie?
5) Op welke manier(en) hebben burgers kunnen participeren?
6) In welke mate hebben burgers kunnen participeren? Met andere woorden: hoe kan de mate van invloed die burgers in het proces hebben (gehad) worden getypeerd? 7) Waarom heeft u specifiek gekozen voor deze manieren van participatie?
8) Waarom heeft u specifiek gekozen voor deze mate van participatie?
Nu het proces rondom burgerparticipatie aan bod gekomen is, wil ik u graag nog een aantal vragen stellen over hoe de rollen van de gemeente en van burgers er in dat proces te typeren zijn.
Rollen
9) In hoeverre heeft de gemeente een bepalende rol gespeeld in het vormgeven van het participatieproces? Met andere woorden: in hoeverre is het de gemeente geweest die bepaald heeft hoe en in welke mate burgers kunnen participeren?
10) In hoeverre hebben burgers kunnen bepalen hoe het participatieproces zou worden ingevuld?
11) In welke mate hebben burgers de inhoudelijke thema’s kunnen bepalen die aan bod zijn gekomen tijdens het participatieproces?
12) Hoe zou u de machtsverhouding tussen overheid en burger in dat proces beschrijven?
Stel nu dat er een situatie ontstaat waarin de gemeente een bepaalde kant op wil met de omgevingsvisie, maar dat blijkt dat daarvoor geen of weinig draagvlak bestaat onder burgerparticipanten…
13) …, in hoeverre vinden die ideeën van de gemeente dan toch uiteindelijk doorgang in de omgevingsvisie?
In besluitvormingsprocessen zullen er mogelijk actoren zijn die bijvoorbeeld zeggen: “We concluderen nu dat …” of “Zo gaan we het doen.”
14) Wie hakt/hakken er uiteindelijk formeel zulke knopen door in het participatieproces? 15) Zijn er conflicten ontstaan tussen de gemeente en burgers in dit proces en, zo ja, hoe bent u daarmee omgegaan?
Zojuist heeft u verteld over de rollen van de gemeente en burgers in het
participatieproces. Nu wil ik graag met u wat specifieker kijken naar het betrekken van burgers in het participatieproces.
Burgers
16) In hoeverre heeft u een actieve rol ingenomen om burgers te betrekken in het participatieproces?
17) Op welke manieren heeft u geprobeerd burgers aan te sporen om te participeren? 18) In welke mate bent u selectief geweest in het betrekken van burgers? Dat wil zoveel zeggen als: in hoeverre heeft u geprobeerd bepaalde mensen wel te betrekken maar anderen juist niet te betrekken in het participatieproces?
19) In hoeverre is het geheel aan burgers dat heeft geparticipeerd in het proces volgens u een goede afspiegeling van de Utrechtse bevolking?
20) Zijn conflicten ontstaan tussen burgers en zo ja, hoe bent u daarmee omgegaan?
We zijn nu bijna aan het einde gekomen van dit interview. Voor we eindigen, wil ik u nog twee slotvragen stellen.
21) Als u kort uw leerervaringen zou moeten opsommen, welke leerpunten zouden dan (onder andere) deel uitmaken van die opsomming?
22) Als u in enkele zinnen het participatieproces zou moeten typeren, hoe zou die typering dan luiden?
We zijn nu aan het einde gekomen van dit interview. Ik wil u nogmaals bedanken voor uw medewerking.
Het vervolg ziet er ongeveer als volgt uit: ik ga nu eerst een transcriptie maken van het interview en vervolgens ga ik die transcriptie analyseren. Aan de hand van die analyse beslis ik welke delen uit het interview ik zou willen opnemen in het onderzoek. Het onderzoek zal uiteindelijk openbaar toegankelijk worden. De geluidsopname en de
transcriptie van dit interview worden daarentegen niet openbaar toegankelijk. Indien u dat wenst, zal ik vooraf contact met u opnemen om met u af te stemmen of ik bepaalde zaken uit het interview kan opnemen in het openbaar toegankelijke deel van het onderzoek. Als u aangegeven heeft het eindresultaat te ontvangen per e-mail, dan zal ik u dat toesturen zodra ik te horen heb gekregen dat ik de scriptie met een voldoende heb afgerond.